«Samu’il birinchi we ikkinchi qisim»Qisqiche chüshendürüsh Miladiyedin burunqi 15-esirde Musa peyghember Isra’illarni Misirdin ëlip chiqip, Perwerdigar ulargha bërishke wede qilghan zëmingha bashlap baridu. Wehalenki, Isra’illar Perwerdigargha izchil halda ishenmey kelgechke, ularning u zëmingha kirishige 40 yil waqit këtidu. U waqitta Musa peyghember alemdin ötken bolup, Isra’illargha Yoshuwa dëgen adem bashchiliq qilip, ularni Perwerdigar wede qilghan zëmingha ëlip kiridu. Isra’illar u zëminni igilep bolghandin këyin, Yoshuwamu alemdin ötidu we këyinche Isra’illargha Xuda teripidin teyinlengen serdarlar yëtekchilik qilidu. Muqeddes Kitabning «Samu’il» qismidin Samu’il peyghember, Sa’ul padishah we Dawut peyghemberlerning hayati heqqidiki bayanlarni tapalaysiz. Samu’il peyghember Isra’iliye padishahliqining tiklinishide muhim rol oynighan peyghemberdur. Uning tesiri astida, Isra’illar ayrim-ayrim serdarlar teripidin yëtekchilik qilinidighan, öz’ara munasiwetliri yiraq bolghan on ikki qebilidin terkib tapqan xelqtin, birla padishah teripidin hökümranliq qilinidighan, birlikke kelgen xelqqe aylanghan. Bu weqeler miladiyedin burunqi 11-esirde yüz bergen. Samu’il peyghember Isra’illarning eng axirqi hökümranliq qilghuchi serdaridur. Perwerdigar Samu’il peyghemberge Sa’ulni padishah qilip tikleshni ëytidu, shuning bilen Sa’ul Isra’iliyening birinchi padishahi bolidu. Këyinche Sa’ul Perwerdigargha boysunmighachqa, Perwerdigar Samu’il peyghemberge Sa’ulning ewladidin bolmighan Dawutni uning ornigha padishah qilip tikleshni buyruydu. Gerche Samu’il Dawutni padishahliqqa teyinligen bolsimu, emma uning padishahliq textige olturushigha nurghun yillar këtidu. Dawut bu yillarni nahayiti ëghir japa-musheqqetler bilen ötküzgen bolup, bu japa-musheqqetler jeryanida uning Xudagha baghlighan ümidi üzülmeydu. Berheq, Xuda uninggha medet bërip, uni qoghdaydu. Muqeddes Kitabning «Samu’il ikkinchi qismi»da Sa’ul padishahning ölümi we Dawut peyghemberning aldi bilen Yehuda qebilisige, andin pütkül Isra’iliyege padishah bolghanliqi teswirlengen. Shuning bilen birge Dawut padishahning Xudagha tayinip, Isra’illarning düshmenliri üstidin ghelibe qilip, Isra’iliye tarixidiki danishmen, adaletlik we eng ulugh padishah bolghanliqi ajayip tesirlik halda bayan qilinidu. Gerche Dawut peyghember ulugh padishah bolghan bolsimu, umu ëghir gunahlarni ötküzidu. Uning Sa’ul padishahtin perqliq yëri shuki, Xuda uninggha gunahlirini körsitip bergende, u towa qilidu «Samu’il ikkinchi qisim, 12-bab, 12-, 13-ayetler». Uning gunahliri ëghir aqiwetlerni ëlip kelgen bolsimu, mëhir-shepqetlik Xuda uni kechürüp, padishahliqtin ëlip tashlimaydu. Dawut peyghember izchil halda Xudagha tayinip yashighan zat bolup, Perwerdigarni xursen qilishta uning hayati bashqilargha ülge bolidu. Muqeddes Kitabning «Samu’il» qismi Perwerdigarning Isra’il xelqi bilen qandaq munasiwette bolghanliqini körsitip bëridighan tarixiy pakittur. «Samu’il» bizge Igimiz Xudaning qudritini, heqqaniyitini we mëhir-muhebbitini körsitipla qalmastin, belki Samu’il peyghember, Dawut padishah we bashqilarning hayat kechürmishliri arqiliq, bizning Xuda bilen, shundaqla bir-birimiz bilen qandaq munasiwette bolushimiz këreklikini ögitidu. Kitabtiki «taki hazirghiche» dëgen ibare biz yashawatqan bügünki dewrni emes, belki shu tarixiy weqelik yëziliwatqan waqitni körsitidu. Tëzis: 1. Samu’il peyghember («Samu’il 1-qisim» 1-babtin 7-babqiche) 2. Samu’il peyghember we Sa’ul padishah («Samu’il 1-qisim» 8-babtin 15-babqiche) 3. Sa’ul padishah, oghli Yonatan we Dawut peyghember («Samu’il 1-qisim» 16-babtin «Samu’il 2-qisim» 1-babqiche) 4. Dawut peyghemberning padishah bolushi («Samu’il 2-qisim» 2-babtin 20-babqiche) 5. Dawut padishahning axirqi yilliri («Samu’il 2-qisim» 21-babtin 24-babqiche) |
||
