«Daniyal»(Qisqiche chüshendürüsh) «Muqeddes Kitab»ning «Daniyal» qismini ikki bölekke bölüsh mumkin. Birinchi bölikide (1-babtin 6-babqiche) yaratquchi Xudaning miladiyedin burunqi 6-esirning bashlirida Yehudiyedin Babilgha sürgün qilinghan töt yash yigitni qandaq qoghdighanliqi we ularning mertiwisini qandaq östürgenliki bayan qilinghan. Yash yigit Daniyal we uning üch dosti – Shadrak, Mëshak we Abëdnigolar özlirining Xudagha bolghan yüksek sadaqitini namayan qilghanda, Xuda ularni ölümdin saqlap qalidu. Xudaning Daniyalgha chüshke tebir bërish qabiliyitini ata qilishi, uni Babil impëriyeside, këyinche bolsa Përsiye impëriyeside yuqiri mertiwige ige qilidu. Ikkinchi bölikide (7-babtin 12-babqiche) Xudadin Daniyalgha kelgen wehiyler we perishtiler arqiliq uning chüshlirige bërilgen tebirler bayan qilinghan. Bu wehiylerdin yëqin sherq rayonining miladiyedin burunqi 6-esirdin miladiyedin burunqi 2-esirgiche bolghan ariliqtiki tarixining omumiy körünüshi, yeni Babil we Përsiye impëriyeliri, iskender zulqerneynning tajawuzi we Misirdiki Pitolimilar bilen Süriyediki Silloglar otturisida yüz bergen toqunushlar toghrisida omumiy chüshenchige ige bolalaymiz. Wehiyler yene miladiyedin burunqi 167-yili Yërusalëm ibadetxanisini bulghighan Silloglarning impëratori – tekebbur hökümran Antigo IÜ heqqide aldin bësharet bëridu. Antigo IÜ qilghan bu ishlar Yehudiyediki makkabilarning qozghilang kötürüshige seweb bolidu. Bu qozghilang Yehudiylarni Xudaning yoligha qayturup, ibaditini qaytidin bashlashqa muyesser qilidu. «Muqeddes Kitab»ning «Daniyal» qismidiki wehiyler zaman axirida Xudaning xelqi bilen uning düshmenliri otturisida bolidighan keskin toqunushlarni aldin ëytip bergen, dep ëytishqimu bolidu. Xudaning xelqi her xil ziyankeshliklerge berdashliq bëridu, chünki Xuda ulargha axiri özining padishahliqigha ërishidighanliqliri heqqide wede bergenidi. Tëzis: 1. Daniyal peyghemberning hayati (1-babtin 6-babqiche) 2. Daniyal peyghemberning wehiyliri (7-babtin 12-babqiche) |
||
