Uyghurche Muqeddes Kitab Jem'iyiti

1 Hörmetlik Të’ofilos,

Deslepki xëtimde, hezriti Eysa özining wezipisini bashlighandin tartip taki asmangha kötürülgüche qilghan hemme ishlirini we bergen barliq telimlirini bayan qilghanidim. 2 U asmangha kötürülüshtin ilgiri, Xudaning Muqeddes Rohining küch-qudriti bilen özi tallighan elchilirige yolyoruqlarni bergenidi. 3 U ölüp, tirilgendin këyinki qiriq kün ichide ulargha köp qëtim körünüp, özining tirildürülgenlikining sheksiz ikenlikini nurghun pakitlar bilen ispatlighanidi we Xudaning padishahliqigha da’ir sözlerni qilghanidi.

4 Bir qëtim hezriti Eysa elchiler bilen ghizaliniwatqanda, ulargha yolyoruq bërip mundaq dëdi:

– Yërusalëm shehiridin ayrilmay, men silerge ëytqinimdek, Xuda’atam silerge bërishni wede qilghan Muqeddes Rohni kütünglar. 5 Chünki, Yehya peyghember kishilerni suda chömüldürdi, siler bolsanglar birnechche kün ichide Xudaning Muqeddes Rohigha chömüldürülisiler.

6 Elchiler hezriti Eysa bilen jem bolghan waqitta, uningdin:

– I Rebbimiz, shu waqitta Isra’iliye padishahliqini eslige keltürmekchimusiz? – dep soridi.

7 Hezriti Eysa ulargha mundaq dëdi:

– Xuda’atam u waqit-sa’etni öz hoquqigha asasen belgiligen. Silerning buni bilishinglar tëgishlik emes. 8 Biraq shuni bilishinglar kërekki, Muqeddes Roh wujudunglargha chüshkende, siler küch-qudretke tolup, Yërusalëm, pütün Yehudiye we Samariye ölkiliri, hetta dunyaning bulung-puchqaqlirighiche manga guwahchi bolisiler.

9 Hezriti Eysa bu sözlerni qilip bolup, ularning köz aldidila asmangha kötürüldi. Bir parche bulutning oriwëlishi bilen, u köpchilikning neziridin ghayib boldi.

10 U asmangha kötürülgende, elchiler közlirini kökke tikip qariship qaldi, tosattin ularning yënida aq kiyim kiygen, adem qiyapitidiki ikki perishte peyda bolup:

11 – Ey Jeliliyilikler, nëmishqa bu yerde asmangha qarap turisiler?! Hezriti Eysa ershke chiqip ketti. Biraq, u qandaq kötürülgen bolsa, kelgüside yene shundaq qaytip këlidu, – dëdi.

12 Shuningdin këyin, elchiler Yërusalëmdin bir chaqirimche yiraqliqtiki Zeytun tëghi dëgen jaydin Yërusalëmgha qaytip keldi. 13 Ular sheherge kirip, özliri turuwatqan öyning üstünki qewitidiki hujrigha chiqti. Ularning arisida Pëtrus, Yuhanna, Yaqup, Ender, Filip, Tomas, Bartolomay, Metta, Halpayning oghli Yaqup, wetenperwer Simun we bashqa bir Yaqupning oghli Yehudalar bar idi. 14 Ular bashqa ëtiqadchilar bilen da’im bir yerge jem bolup, bir niyette du’a-tilawet qilishatti. Ularning ichide hezriti Eysaning anisi Meryem, hezriti Eysagha egeshken ayallar we uning inilirimu bar idi.

15 Shu künlerning biride, ëtiqadchilardin bir yüz yigirmige yëqin kishi jem bolushti. Ularning ichidin Pëtrus öre turup mundaq dëdi:

16 – Buraderler! Hezriti Eysani tutup bergen Yehuda heqqide Muqeddes Rohning burun padishah Dawut arqiliq aldin ëytqan muqeddes yazmilardiki sözliri emelge ëshishi kërek idi. 17 Yehudamu bizdek bir elchi bolup, biz bilen bille Xudaning xizmitide bolghanidi.

18 (Yehuda qilghan eskiliki bedilige ige bolghan pulgha bir parche yer sëtiwëlip, shu yerde bashchilap yiqilip, üchey-qërini chuwulup öldi. 19 Bu ishtin xewer tapqan pütün Yërusalëm ahalisi u yerni öz tili bilen “Heqeldema” dep atashti. Buning menisi “qan tökülgen yer” dëmektur.)

20 Pëtrus sözini dawamlashturup mundaq dëdi:

– Zeburda padishah Dawutning Yehudagha qaritilghan munu sözliri bar:

21-22 Shuning üchün, Rebbimiz Eysaning tirilgenlikige biz bilen teng guwahliq bërishi üchün, Yehudaning ornigha bir kishini tallishimiz kërek. Bu kishi hezriti Eysa Yehya peyghemberdin chömüldürüshni qobul qilghan kündin bashlap taki asmangha kötürülgen küngiche biz bilen bashtin-axir bille bolghan kishilerdin bolsun, – dëdi.

23 Shuning bilen, köpchilik Yüsüp (leqimi Barsaba, Grëkche ismi Yustus) bilen Matiya dëgen ikki kishini aldigha chiqirip, mundaq du’a qilishti:

24-25 – I Rebbimiz, hemme ademning könglidiki yoshurun oyi sanga ayan. Yehuda özining wezipisini tashlap öldi we özige tëgishlik yerge ketti. Emdi u tashliwetken elchilik wezipisige ige bolghuchigha bu ikkiylendin qaysisini tallighanliqingni körsetkin.

26 Du’adin këyin, ular bu ikki kishige chek tashliwidi, chek Matiyagha chiqti. Shuning bilen, Matiya on bir elchining qatarigha on ikkinchi bolup qoshuldi.

1 Ötüp Këtish hëytidin këyinki ellikinchi küni kelgen Orma hëytida, ëtiqadchilarning hemmisi Yërusalëmda bir yerge jem bolghanidi. 2 Asmandin tuyuqsiz goya qattiq shamal chiqqandek bir awaz anglinip, ular olturghan öyni qaplidi. 3 Ëtiqadchilarning hemmisi özlirining üstige xuddi ot yalqunidek bir nersining ayrim-ayrim chüshkenlikini kördi. 4 Ularning hemmisi Xudaning Muqeddes Rohigha chömüp, u ata qilghan alahide qabiliyet bilen özlirige namelum bolghan tillarda Xudagha medhiye oqushqa bashlidi.

5 U chaghda, Yërusalëmda dunyadiki herqaysi döletlerdin kelgen nurghun ixlasmen Yehudiylarmu bar idi. 6 Ular bu awazni anglap, ëtiqadchilar bar yerge jem bolushti hemde özlirining tillirida sözlishiwatqan ëtiqadchilarni körüp dang qëtip qëlishti. 7 Ular heyran bolup:

– Qaranglar, sözlishiwatqanlar Jeliliyilikler emesmu? 8 Ular qandaqlarche bizning tillirimizda sözlisheleydu? 9 Arimizda Partiya, Mëdiya, Ëlam, Mësopotamiye, Yehudiye, Kapadokiya, Pontus, Asiya, 10-11 Frigiye, Pamfiliye, Misir, Liwiyining Kirinige yëqin jayliridin kelgenler, Krit we Erebistandin kelgenlermu bar! Yene Rim shehiridin kelgen Yehudiylar we Yehudiy dinigha kirgen bashqa milletlermu bar. Emma, hemmimiz ularning Xudaning qilghan ulugh ishlirini bizning tillirimizda maxtighanlirini anglawatimiz! – dëyishti.

12 Ular tëngirqap qalghanliqidin heyranliq bilen bir-birige:

– Bu zadi qandaq ishtu? – dëyishti.

13 Beziler:

– Bular obdanla mes bolup qaptu! – dep mesxire qilishti.

14 Buni anglighan Pëtrus bashqa on bir elchi bilen bille ornidin turup, yuqiri awaz bilen köpchilikke:

– Ey Yërusalëm ahaliliri we bashqa Yehudiy qërindashlar! Silerge ehwalni chüshendürüp ötey. Sözlirimge qulaq sëlinglar. 15 Siler bizni mes bolup qaptu, dewatamsiler? Undaq emes, tëxi emdi etigen sa’et toqquz boldi. 16 Halbuki, Xuda burun bu ish heqqide Yo’ël peyghember arqiliq aldin ëytip mundaq dëgen:

22 Ey Isra’il qërindashlar, sözlirimge qulaq sëlinglar. Xuda Nasirelik Eysa arqiliq aranglarda körsetken möjize we karametliri bilen hezriti Eysani özining ewetkenlikini ispatlighan. Bu ish hemminglargha melum. 23 Hezriti Eysa Xudaning aldin’ala bilishi we pilani boyiche silerge tapshuruldi. Siler uni Xudayimizgha ishenmigen rezil ademlerge tutup bërip, krëstke mixlitip öltürgüzdünglar. 24 Lëkin, u ölgendin këyin, Xuda uni ölümning ilkidin qutquzup, qayta tirildürdi. Chünki, ölüm uni chirmiwalalmidi. 25 Padishah Dawut Zeburda u heqqide mundaq aldin ëytqan:

29 Qërindashlar, silerge ëniq ëytalaymenki, bu sözler choqum padishah Dawutning özige qaritilmaydu. Chünki, ejdadimiz Dawut alemdin ötüp, yerge kömüldi. Uning qebrisi bügüngiche bu yerde saqlanmaqta. 30 U bolsa peyghember bolup, Xudaning uning textige öz ewladidin bireylenni warisliq qildurushqa qesem bilen wede bergenlikini biletti. 31 Padishah Dawut Xudaning aldin ëytqanlirining choqum emelge ashurulidighanliqini bilip, Qutquzghuchi – Mesihning ölgendin këyin tirildürülidighanliqini, yeni ölükler diyarida tashlap qoyulmaydighanliqini we tënining chirimeydighanliqini ëytqan. 32 Bu söz Xuda ölümdin tirildürgen hezriti Eysagha qaritilghan bolup, biz bu ishning guwahchiliri. 33 Xuda uni tirildürüp ershke ëlip chiqip ketkendin këyin, uni chong shan-sherepke ige qilip, özining ong yënida olturghuzdi. Hezriti Eysa Xuda’ata wede qilghan Muqeddes Rohni uningdin aldi we hazir körüwatqan, anglawatqanliringlardek, bu Rohni bizlerge chüshürdi.

34-35 Padishah Dawut hergiz ershke chiqmighan. Uning yazghan munu sözlirimu Qutquzghuchi – Mesihke qaritilghan:

36 Shuning üchün, ey Isra’il qërindashlar, shuni qet’iy bilishinglar kërekki, Xuda siler krëstke mixlap öltürgen hezriti Eysani hem Rebbimiz, hem bizni gunahlirimizdin azad qilidighan Qutquzghuchi – Mesih qilip teyinlidi! – dëdi.

37 Pëtrusning bu sözliri anglighuchilargha yürekke sanjilghan xenjerdek küchlük tegdi. Ular qayil bolghinidin Pëtrus we bashqa elchilerdin:

– Qërindashlar, undaqta qutquzulush üchün qandaq qilishimiz kërek? – dep sorashti.

38 Pëtrus ulargha mundaq jawab berdi:

– Gunahliringlarning kechürüm qilinishi üchün, yaman yolliringlardin yënip, towa qilinglar hemde Eysa Mesihke ëtiqad qilghanliqinglarni körsitish üchün chömüldürüshni qobul qilinglar. Shundaq qilsanglar, Xuda silerge Muqeddes Rohni ata qilidu. 39 Bu wedige siler we silerning ewladliringlar hemde dunyaning bulung-puchqaqlirida yashawatqanlarmu ërisheleydu. Chünki, Rebbimiz Xuda özi chaqirghan kishilerning hemmisige özining Rohini ata qilidu.

40 Pëtrus yene nurghun sözler bilen ularni agahlandurdi we ulargha:

– Siler özünglarni Xudaning bu zamanning chirip ketken kishilirige këlidighan jazasidin qutuldurunglar! – dep agahlandurdi. 41 Nurghun kishiler uning sözlirige ishinip, chömüldürüshni qobul qildi. Shu küni, üch mingche kishi ëtiqadchilar jama’etchilikige qoshuldi. 42 Ular bashqa ëtiqadchilar bilen da’im jem bolushup elchilerning telimini anglap, hezriti Eysani xatirilesh üchün nanni bölüshüp yëyishetti we du’a qilishatti.

43 Elchiler nurghun möjize we karametlerni körsetti. Xalayiqni qorqunch basti. 44 Pütün ëtiqadchilar dawamliq bille inaq yashap, sëning-mëning dëyishmey, barigha dost bolushti. 45 Mal-mülüklirini sëtip, pulini herkimning ëhtiyajigha qarap teqsim qilishti. 46 Her küni, merkiziy ibadetxana hoylisigha kirip, ibadet qilishatti. Öyliridimu xushal-xuramliq we aq köngüllük bilen bir-birini mëhman qiliship, hezriti Eysani xatirilesh üchün nanni bölüshüp yëyishetti. 47 Ular Xudagha medhiye oqushup, pütün sheherdikilerning hörmitige sazawer boldi. Xuda her küni yëngi ëtiqadchilarni ularning arisigha qoshatti.

1 Bir küni chüshtin këyin sa’et üchlerde, Yehudiylar aditi boyiche merkiziy ibadetxanida du’a qilidighan waqitta, Pëtrus bilen Yuhannamu ibadetxanigha bardi. 2 Ular merkiziy ibadetxanigha yëqinlashqanda, bir tughma tokur ademmu bu yerge ekëliniwatqanidi. Her küni, kishiler uni ibadetxanigha kirgenlerdin sediqe tilep jan baqsun dep, merkiziy ibadetxanining “Güzel derwaza” dep atilidighan ishiki aldigha ekëlip qoyatti. 3 Tokur adem Pëtrus bilen Yuhannaning merkiziy ibadetxanigha kirip këtiwatqinini körüp, ulardin sediqe tilidi. 4 Ular tokur ademge diqqet bilen qarighandin këyin, Pëtrus:

– Bizge qara! – dëdi.

5 Tilemchi ulardin bir nerse kütüp, közlirini tikip qarap turatti. 6 Biraq, Pëtrus uninggha:

– Mende altun yaki kümüsh yoq. Lëkin, qolumda barini sanga bërey. Nasirelik Eysa Mesihning nami bilen buyruymenki, ornungdin turup mang! – dëdi-de, 7 uni ong qolidin tartip, yölep turghuzdi. U ademning put we oshuq bëghishlirigha shu’an küch kirip, 8 ornidin chachrap turup mëngishqa bashlidi. U mëngip we sekrep, Xudagha medhiye oqughan halda ular bilen bille merkiziy ibadetxana hoylisigha kirdi. 9 Uning mëngip Xudagha medhiye oqughanliqini körgen jama’et 10 uning merkiziy ibadetxanining “Güzel derwaza”si aldida tilemchilik qilip olturidighan hëliqi kishi ikenlikini tonup, dang qëtip qëlishti.

11 Hemme adem hëliqi puti saqayghan ademni körüsh üchün ibadetxanidiki “Sulayman pëshaywini” dëgen yerge yügürüp këlishti. Ular uning saq pëti Pëtrus bilen Yuhannagha ching ësilip turuwalghanliqini körüp, heyran bolushti. 12 Bu ehwalni körgen Pëtrus xalayiqqa mundaq dëdi:

– Isra’il qërindashlar! Bu ishqa nëmanche heyran bolisiler? Bizge nëmanche tikilip qaraysiler? Siler bizni öz küch-qudriti yaki ixlasmenlikige tayinip bu ademni mangdurdi, dep oylamsiler? 13 Hergiz undaq emes! Wehalenki, Ibrahim, Is’haq, Yaqup qatarliq ejdadlirimiz ëtiqad qilip kelgen Xuda özining xizmetkari bolghan hezriti Eysaning shan-sheripini namayan qildi. Siler shu hezriti Eysani këngeshmige tutup berdinglar. Waliy Pilatus uni qoyup bermekchi bolghan bolsimu, siler Pilatusning aldida uni ret qilip, “öltürüsh kërek!” dëdinglar. 14 Muqeddes we adil bolghan hezriti Eysani ret qilip, waliy Pilatustin uning ornigha bir qatilni qoyup bërishni telep qildinglar. 15 Shundaq qilip, hayatliqni yaratquchini öltürdünglar! Biraq, Xuda uni tirildürdi. Biz mana bu weqening guwahchiliri. 16 Mana shu hezriti Eysagha qilghan ëtiqadimiz bilen, bu tokur ademge küch kirdi. Siler körüp turghan we tonuydighan bu adem hezriti Eysagha bolghan ëtiqad arqiliq sapmusaq boldi. Silermu buni kördünglar.

17 Qërindashlar, men ishinimenki, siler we bashliqliringlar hezriti Eysagha shunche yamanliq qilghanda, özünglarning nëme qiliwatqanliqinglarni bilmeyttinglar. 18 Mana bu Xudaning Qutquzghuchi – Mesihning ziyankeshlikke uchrap ölidighanliqi toghrisida peyghemberler arqiliq aldin ëytqanlirining emelge ashurulushidur. 19 Shuning üchün, hazir yaman yolliringlardin yënip, towa qilinglar! Xudaning yoligha qaytinglar! Shundaq qilghanda, Xuda gunahliringlarni kechürüm qilidu. 20 U silerge yëngi küch ata qilip, özi biz üchün teyinligen Qutquzghuchi – Mesih bolghan Eysani qëshinglargha qaytidin ewetidu. 21 Xuda burunqi zamanlarda muqeddes peyghemberliri arqiliq jakarlighinidek, hemme mewjudatlar yëngilinidighan waqit kelmigüche, hezriti Eysa ershte turidu. 22 Musa peyghember hezriti Eysa heqqide mundaq dëgenidi: “Perwerdigaringlar Xuda öz qërindashliringlar arisidin manga oxshash bir peyghember tikleydu. Uning sözlirige toluq emel qilishinglar kërek! 23 Chünki, bu peyghemberning sözini anglimaydighanlar Xudaning xelqi qataridin chiqirilip yoqitilidu.”

24 Derweqe, Samu’il peyghember we uningdin këyin këlip Xudaning sözlirini yetküzgen peyghemberlerning hemmisi bu künlerde hezriti Eysa toghrisida yüz bëridighan ishlarnimu aldin ëytqan. 25 Siler bu peyghemberlerning ewladlirisiler we Xuda ejdadinglar bilen tüzgen ehdining mirasxorlirisiler. Chünki, Xuda ejdadimiz Ibrahimgha: “Sëning ewlading arqiliq yer yüzidiki hemme xelqlerge bext ata qilimen” dep wede bërip ehde qilghan. 26 Shuning üchün, Xuda herbiringlarni yaman yolliringlardin qayturup, bext-sa’adetke ërishtürüsh üchün, xizmetkari hezriti Eysani tiklep, uni awwal silerge ewetti.

1 Pëtrus bilen Yuhanna xalayiqqa gep qiliwatqanda, birnechche moysipit rohaniylar, merkiziy ibadetxana qarawullirining bashliqi we Saduqiy diniy ëqimidiki birnechcheylen këlip qaldi. 2 Elchiler xalayiqqa: “Xuda hezriti Eysani asas qilip, ölgenlerni tirildüridu” dep telim bergenliki üchün, bu kishiler intayin ghezeplendi. 3 Shunga, ular Pëtrus bilen Yuhannani tutqun qildi. Kech kirip qalghanliqi üchün, ular këchiche tutup turuldi. 4 Lëkin, elchilerning telimlirini anglighanlarning köpi hezriti Eysagha ëtiqad qildi. Shundaq qilip, hezriti Eysagha egishidighan erlerning sanila besh minggha yetti.

5 Etisi, Yehudiylarning këngeshmisidiki barliq bashliq, aqsaqal we Tewrat ustazliri Yërusalëmda toplandi. 6 Ularning arisida bash rohaniy Hannan, Qayapa, Yehya, Iskender we bash rohaniyning bashqa tughqanlirimu bar idi. 7 Ular Pëtrus bilen Yuhannani aldigha chaqirtip:

– Siler bu ishni qaysi küch-qudretke tayinip, kimning nami bilen qildinglar? – dep soridi.

8 Pëtrus Muqeddes Rohqa chömgen halda mundaq dëdi:

– Xelqimizning hörmetlik rehberliri we aqsaqalliri! 9 Eger biz bügün bu tokur ademge körsetken yaxshi ish hem uning qandaq saqaytilghanliqi seweblik soraqqa tartilghan bolsaq, 10 siler we pütün Isra’il xelqi shuni bilishinglar kërekki, uni pütünley saqaytip aldinglarda turghuzghan küch-qudret Nasirelik Eysa Mesihning küch-qudritidur! Siler hezriti Eysani krëstke mixlap öltürgen bolsanglarmu, lëkin Xuda uni ölümdin tirildürdi.

11 Muqeddes yazmilarda u heqqide mundaq yëzilghan:

Hezriti Eysa del shu “tash”tur! 12 Peqet hezriti Eysala bizni qutquzalaydu. Chünki, pütkül insaniyet dunyasida hezriti Eysadin bashqa, Xuda teyinligen hëchqandaq qutquzghuchi yoqtur!

13 Pëtrus bilen Yuhannaning bu jür’itini körgen këngeshme hey’etliri ularning oqumighan adettiki ademlerdin ikenlikini bilip, heyran bolushti. Ularning burun hezriti Eysa bilen bille bolghanliqinimu bildi. 14 Lëkin, saqiyip ketken hëliqi adem Pëtrus bilen Yuhannaning yënida pakit bolup turuwatqanliqi üchün, ular hëchqandaq gep yanduralmidi. 15 Shuning bilen, këngeshme hey’etliri ularni këngeshmidin chiqishqa buyrudi. Andin:

16 – Bularni qandaq qilimiz? Ular körsetken ajayip möjizini pütün Yërusalëm xelqi bilidiken, biz mundaq ish bolmighan dëyishke amalsiz. 17 Lëkin, bu ishning xelq ichide tëximu keng tarqilip ketmesliki üchün, ulargha bundin këyin Eysa toghrisida hëchkimge bir nëme dëmeslikke agahlandurush bëreyli! – dep meslihet qilishti.

18 Shundaq qilip, ular elchilerni chaqirtip, qandaq bolushidin qet’iynezer bundin këyin hezriti Eysaning namida sözlep telim bermeslikni buyrudi. 19 Lëkin, Pëtrus bilen Yuhanna:

– Xudaning aldida silerge boysunush toghrimu yaki Xudaghimu? Buninggha özünglar bir nëme denglar! 20 Emma biz körgen we anglighanlirimizni ëytmay turalmaymiz! – dep jawab berdi.

21 Këngeshme hey’etliri bolsa xalayiqtin qorqup, elchilerni jazalashqa layiq seweb tapalmay, ularni tëximu qattiq agahlandurup, qoyup berdi. Chünki, xalayiq Xudagha medhiye oquwatqan bolup, 22 buning sewebi qiriq yildin bëri tokur hëliqi ademning saqiyip ketkenlikidin idi.

23 Pëtrus bilen Yuhanna qoyup bërilgendin këyin, bashqa ëtiqadchilarning yënigha qaytip këlip, këngeshmidiki aliy rohaniylar we aqsaqallarning qilghan sözlirini köpchilikke uqturdi. 24 Ëtiqadchilar buni anglighanda, bir niyet, bir meqsette Xudagha mundaq du’a qildi:

– I Igimiz, asman-zëmin, dëngiz-okyanlarni we ulardiki barliq mewjudatlarni yaratqan özüng. 25 Sen Muqeddes Roh bilen xizmetkaring bolghan ejdadimiz padishah Dawut arqiliq mundaq dëgenghu:

27 Del shu ehwal bizning shehirimizde yüz berdi! Hirod xan bilen waliy Pilatus Rimliq leshkerler we Isra’il xelqi bilen birliship, muqeddes xizmetkaring, özüng teyinligen qutquzghuchi Eysagha qarshi toplandi. 28 Ular bilmestinla öz küch-qudriting we iradeng bilen burunla orunlashturghan ishlarni emelge ashurdi.

29 I Rebbimiz, emdi ularning sëning xizmetkarliring bolghan bizge sëliwatqan tehditlirini körgeysen! Sözliringni yüreklik yetküzüshimizge medet bergeysen. 30 Öz qudritingni körsitip, muqeddes xizmetkaring Eysaning namidin kësellerni saqaytip, möjize we karametler yaratqaysen.

31 Ularning du’aliri ayaghlashqanda, ularning turghan yëri tewrinip ketti. Ular Muqeddes Rohqa chömüp, Xudaning sözlirini yüreklik yetküzüshke bashlidi.

32 Ëtiqadchilar bir niyet, bir meqsette idi. Hëchkim özige tëgishlik pul-mëlini “özümning” dëmeytti, barigha ortaq idi. 33 Elchiler Xudaning zor küch-qudriti bilen Rebbimiz Eysaning tirilgenlikige guwahliq bëretti. Xuda ularning hemmisige mol bext ata qilghanidi. 34 Ularning hëchnëmige hajiti chüshmeytti. Chünki, beziler yer-zëmini, öy-jayini sëtip, 35 pulini elchilerge tapshuratti. Elchiler pulni herkimning ëhtiyajigha qarap teqsim qilatti.

36 Mesilen, merkiziy ibadetxanida ishleydighan Lawiylardin Siprusta tughulghan Yüsüp isimlik bir ëtiqadchi bar idi. Elchiler uni Barnaba, yeni “righbetlendürgüchi” dep ataytti. 37 Umu özining bir parche ëtizini sëtip, pulini elchilerge tapshurdi.

1 Hananiya isimlik yene bir ademmu ayali Sepire bilen bir parche yërini satti. 2 Hananiya bir qisim pulni özige qaldurdi. Ashqan pulni, “yërimizning hemme puli mushu” dep, elchilerge tapshurdi. Ayalimu buningdin toluq xewerdar idi.

3 Pëtrus uninggha:

– Hananiya, nëmishqa qorsiqinggha Sheytanni kirgüzüp, yer satqan pulning bir qismini özüngge qaldurush bilen Muqeddes Rohqa yalghan ëytting? 4 Yer sëtilmighanda, sëning idi. Sëtilghandin këyin, pulmu özüngning. Shundaq turuqluq, yene nëmishqa gherezlik halda: “Pulning hemmisi mushu” dep kelding? Sen insanghila emes, Xudaghimu yalghan ëytting! – dëdi.

5 Hananiya bu sözni anglighan haman yiqilip, jan üzdi. Bu ishni anglighuchilar bek qorqushup ketti. 6 Yashlardin birnechchisi kirip, jesetni këpenlep, sirtqa apirip depne qildi.

7 Texminen üch sa’ettin këyin, Hananiyaning ayali kirip keldi. Biraq, u bolghan weqedin tëxi xewer tapmighanidi. 8 Pëtrus uningdin:

– Manga ëyting, siler yer satqan pulning hemmisi mushumu? – dep soridi.

– Shundaq, hemmisi shu, – dep jawab berdi u.

9 Pëtrus:

– Siler nëme üchün Muqeddes Rohni sinap til biriktürdünglar? Qarang, ëringizni depne qilip kelgenler ishik aldida turidu, ular siznimu ekëtidu! – dëdi.

10 Umu shu’an Pëtrusning aldigha yiqilip, jan berdi. Hëliqi yashlar kirip, uning ölgenlikini körüp, unimu ëlip bërip ërining yënigha depne qildi. 11 Pütün ëtiqadchilar jama’etchilikini we bu ishni anglighanlarni qattiq qorqunch basti.

12 Elchiler xelq ichide nurghun möjize we karametlerni körsetti. Barliq ëtiqadchilar merkiziy ibadetxanidiki “Sulayman pëshaywini”da da’im jem bolatti. 13 Kishiler ularni hörmetlisimu, biraq ulargha qoshulushqa jür’et qilalmaytti. 14 Shundaq bolsimu, Rebbimiz Eysagha ëtiqad qilip, jama’etchilikke qoshulghan er-ayallar barghansëri köpeygili turdi. 15 Yaritilghan möjiziler sewebidin xeqler kësel kishilerni kochilargha ëlip chiqip, körpe we zembillerge yatquzup qoyatti. Ular “Pëtrus yoldin ötkende, kësellerge qolini tegküzmisimu, hëchbolmighanda sayisi chüshüp, saqiyip ketsun!” dep oylaytti. 16 Yene top-top kishiler Yërusalëm yënidiki sheher-yëzilardin kësellerni we jin chaplishiwalghan kishilerni ëlip këletti. Ularning hemmisi saqiyip qaytishatti.

17 Bash rohaniy we uning shërikliri, yeni shu yerlik Saduqiy diniy ëqimidikiler elchilerni zadi körelmeytti. 18 Shunga, ular elchilerni tutup, hökümet zindanigha qamidi. 19 Lëkin shu këche, Xudaning bir perishtisi zindanning qatmuqat derwazilirini ëchip, elchilerni ëlip chiqip, ulargha:

20 – Siler merkiziy ibadetxana hoylisigha kirip, jama’etke yëngi hayat toghrisidiki telimlerning hemmisini ëytinglar, – dep buyrudi.

21 Elchiler bu söz boyiche tang atqanda merkiziy ibadetxana hoylisigha kirip, kishilerge telim bërishke bashlidi.

Bash rohaniy we uning shërikliri elchilerni soraq qilish üchün, Isra’illarning barliq aqsaqallirini aliy këngeshmining omumiy yighinigha chaqirdi. Andin, zindandiki elchilerni ëlip këlishke adem ewetti. 22 Lëkin, ular zindangha yëtip barghanda, elchilerning u yerde yoqluqini bayqap qaytip bërip, këngeshmidikilerge:

23 – Biz zindangha barsaq, uning ishiki mehkem quluplaqliq turuptu. Sirtida qarawullarmu saqlap turuptu. Lëkin, ishikni ëchip qarisaq, ichide birmu adem yoq! – dep melumat berdi.

24 Merkiziy ibadetxana qarawullirining bashliqi we aliy rohaniylar bu xewerni anglap, ganggirap qëlishti. “Emdi bu ish qandaq bolar” dep, öz-özidin sorashqa bashlidi. 25 Del shu chaghda, bir kishi kirip:

– Siler zindangha tashlighan ademler merkiziy ibadetxana hoylisida jama’etke telim bëriwatidighu! – dep xewer qildi.

26 Buning bilen, hëliqi qarawullar bashliqi qol astidikilerni bashlap bërip, elchilerni ëlip keldi. Biraq, xelqning özlirini chalma-kësek qilishidin qorqup, ulargha zorluq ishletmidi.

27 Ular elchilerni ëlip kelgendin këyin, ularni këngeshme hey’etliri aldida turghuzdi. Bash rohaniy ularning üstidin shikayet qilishqa bashlap:

28 – Biz silerni Eysa heqqide kishilerge telim bermenglar, dep qattiq chekligeniduq. Lëkin, siler yene shu teliminglarni pütün Yërusalëmgha yaydinglar hemde Eysaning qan qerzini bizge artmaqchi boluwatisiler! – dëdi.

29 Pëtrus we bashqa elchiler jawab bërip mundaq dëdi:

– Biz insangha emes, Xudagha boysunushimiz kërek! 30 Siler hezriti Eysani krëstke mixlap öltürdünglar. Lëkin, ejdadlirimiz ëtiqad qilip kelgen Xuda uni tirildürdi. 31 Xuda Isra’il xelqining gunahlirigha towa qilip, kechürümge ërishish pursitige ige bolushi üchün, hezriti Eysani yëtekchi hem qutquzghuchi qilip özining ong yënigha olturghuzdi. 32 Biz bu ishlarning guwahchiliri. Xuda özige ita’et qilghuchilargha ata qilghan Muqeddes Rohmu bu ishlarni ispatlap bëridu.

33 Aliy këngeshme hey’etliri bu sözlerni anglap intayin ghezeplendi we elchilerni öltürmekchi bolushti. 34 Lëkin, ularning arisida pütün xelqning hörmitige sazawer bolghan Perisiy diniy ëqimidiki Ghamaliyil isimlik bir Tewrat ustazi bar idi. U ornidin turup:

– Ularni bir dem sirtqa chiqirip turunglar, – dep buyrudi.

35 Andin, u këngeshme hey’etlirige mundaq dëdi:

– Ey Isra’illar, siler bu kishilerni bir terep qilishta ëhtiyat qilinglar! 36 Ötkende, hëliqi eblex Tewdas otturigha chiqip, özini chong tutup, weqe chiqardi. Uninggha texminen töt yüz adem egeshkenidi. Biraq, u Rimliqlar teripidin öltürüldi. Egeshküchiliri tarqilip këtip, ishi yoqqa chiqti. 37 Këyin nopus tizimlash waqtida, Jeliliyilik Yehudamu bash kötürüp chiqip, bir top kishini toplap özige egeshtürgen. Umu öltürülüp, egeshküchilirimu tarqitiwëtilgen. 38 Emdi bu kishilerge kelsek, mëningche eng yaxshisi ularni qoyup bëringlar. Ular bilen karinglar bolmisun! Eger ularning meqsiti we qiliwatqini peqet insanning ishi bolsila, jezmen meghlup bolidu. 39 Eger Xudadin bolsa, siler ularni yoqitalmaysiler! Hetta özünglarni Xudagha qarshi orungha qoyghan bolisiler!

Aliy këngeshme Ghamaliyilning teklipini qobul qildi 40 we elchilerni chaqirtip kirip, ularni qamchilitip, hergiz hezriti Eysa toghruluq telim bermeslikni buyrudi. Andin, ularni qoyup berdi. 41 Elchiler këngeshmidin chiqip, Xudaning özlirini hezriti Eysaning nami üchün xorluq azabi chëkishke layiq körgenlikidin intayin xursen bolushti. 42 Ular yenila her küni merkiziy ibadetxana hoylisida we öyliridimu telim bërip, “hezriti Eysa – Qutquzghuchi – Mesihtur!” dep, toxtimastin xush xewer tarqitiwerdi.

1 Shu künlerde, ëtiqadchilarning sani kündin-künge köpiyip barmaqta idi. Biraq, Grëkche sözleydighan bezi Yehudiylar yerlik Yehudiylardin renjip qalghanidi. Ularning dëyishiche, kündilik tamaqni teqsim qilishta ularning ichidiki tul ayallargha bërilgen tamaq bashqilarningkidin az iken. 2 Shunga, on ikki elchi pütün ëtiqadchilarni yighip, ulargha mundaq dëdi:

– Biz elchilerning Xudaning sözini yetküzüsh xizmitini tashlap qoyup, ozuq-tülük teqsimlesh bilen bolup këtishimiz toghra emes. 3 Shuning üchün qërindashlar, aranglardiki hörmetke sazawer bolghan, Muqeddes Rohqa chömgen, dana kishidin yettini tallanglar. Bu ishlarni shular bashqursun. 4 Biz bolsaq özimizni du’a qilish we xush xewer heqqide telim bërishke bëghishlayli.

5 Elchilerning teklipige hemmeylen qoshulushti. Shuning bilen, köpchilik imani kamil we Muqeddes Rohqa chömgen Istipan isimlik bir ëtiqadchini tallidi. Uningdin bashqa, Filip, Prokorus, Nikanor, Timon, Parmënas hemde burun Yehudiy dinigha kirgen Antakyaliq Nikolaslarni tallap, 6 ularni elchilerning aldigha ëlip chiqti. Elchiler ularni bu xizmetke teyinlesh üchün, qollirini ularning uchisigha tegküzüp turup du’a qilishti.

7 Xudaning sözi dawamliq tarqalghansëri, Yërusalëmdiki ëtiqadchilarning sanimu barghansëri köpeydi. Nurghun rohaniylarmu hezriti Eysagha ëtiqad qildi.

8 Xudaning mëhir-shepqiti we küch-qudritige tolghan Istipan xelq ichide zor möjize we karametlerni körsetti. 9 Biraq, Kirini we Iskenderiye sheherliri hem Kilikiye we Asiya ölkiliridin kelgen, qulluqtin azad bolghanliqi üchün “Hörler” dep atalghan ibadetxanining ezaliri bolghan bezi Yehudiylar Istipangha qarshi chiqip, uning bilen munazire qilishqa bashlidi. 10 Lëkin, Muqeddes Roh Istipangha eqil-paraset bergechke, ular uning sözlirige taqabil turushqa amalsiz qaldi. 11 Buning bilen, ular bezi ademlerning gëlini yaghlap:

– Biz bu ademning Musa peyghember we Xudagha qarita kupurluq sözligenlikini angliduq, – dep töhmet qildurdi.

12 Ular mushu usul bilen xeqni, aqsaqallarni we Tewrat ustazlirini qutritip, Istipanni tutqun qildurup, uni aliy këngeshmige ëlip bardi. 13 Ulargha sëtilghan saxta guwahchilar otturigha chiqip:

– Bu adem hemishe bu muqeddes merkiziy ibadetxanimizgha we Tewrat qanunimizgha qarshi sözlerni qilidu. 14 Biz uning: “Nasirelik Eysa bu ibadetxanini gumran qilidu, Musa peyghemberdin miras qalghan en’eniwi qa’ide-tüzümlirimizni özgertiwëtidu!” dëgenlikini angliduq, – dëdi.

15 Këngeshmide olturghanlarning hemmisi Istipangha köz tikip qarighinida, uning chirayining xuddi perishtining chirayigha oxshash parqirawatqanliqini kördi.

1 Bash rohaniy Istipandin:

– Ularning erzliri rastmu? – dep soridi.

2 Istipan mundaq jawab berdi:

– Atilar we aka-ukilar, sözümge qulaq sëlinglar! Ejdadimiz Ibrahim tëxi Mësopotamiye rayonidin Haran shehirige köchüp barmighan waqitta, shanushewketlik Xuda uninggha körünüp: 3 “Sen öz yurtung we uruq-jemetingdin ayrilip, men körsetmekchi bolghan yerge barghin” dëgenidi. 4 Buning bilen, ejdadimiz Ibrahim Kaldanlarning zëmini bolghan öz yurtini tashlap, Haran shehirige bërip orunlashti. Atisi ölgendin këyin, Xuda uni bu jaygha, yeni siler hazir turuwatqan jaygha yötkep keldi. 5 U waqitta, Xuda uninggha tewe bir ghërichmu yer bermigenidi. Biraq, Ibrahimning tëxiche perzenti bolmighan bolsimu, Xuda wede qilip, bu zëminni uninggha we uning ewladlirigha bermekchi boldi. 6 Xuda ejdadimiz Ibrahimgha mundaq dëdi: “Sëning ewladliring melum bir chet dölette musapirliqta töt yüz yil qul bolup xorluqta yashaydu. 7 Biraq, ularni qul qilghan xelqqe jaza bërimen. Uningdin këyin, ewladliring u yerdin chiqip, bu yerde manga ibadet qilidu.”

8 Këyin, Xuda Ibrahimgha: “Sen bilen tüzgen ehdemning belgisi xetne qilish bolsun” dëdi. Ejdadimiz Ibrahimdin Is’haq töreldi. U tughulup sekkizinchi küni, xetnisi qilindi. Is’haqtin Isra’illarning atisi bolghan Yaqup töreldi. Yaquptin Isra’illarning on ikki qebilisining bowiliri bolghan on ikki oghul töreldi. Ularningmu xetnisi qilindi.

9 Këyin, ejdadimiz Yaqupning oghulliri inisi Yüsüptin heset qilip, uni Misirgha baridighan sodigerlerge qul orunda sëtiwetti. Lëkin, Xuda uning bilen bille bolghachqa, 10 uni pütün tartqan qiyinchiliqidin qutquzup, uninggha danishmenlik ata qilip, Misir padishahining hörmitige ërishtürdi. Padishah uni Misirgha bash wezir we ordining bash ghojidari qildi. 11 Këyin, pütün Misir we Ken’an yerliride ëghir acharchiliq yüz bërip, zor apet boldi. Ejdadlirimiz ozuq-tülüksiz qaldi. 12 Misirning ambirida ashliq barliqini anglighan Yaqup oghullirini, yeni ejdadlirimizni u yerge ewetti. Birinchi qëtim barghanda, ular inimiz Yüsüp ölgen dep, uni tonumighanidi. 13 Shunga, ikkinchi qëtim barghanda, ejdadimiz Yüsüp akilirigha özining kim ikenlikini ashkarilidi. Ularnimu padishahqa tonushturdi. 14 Shuning bilen, ejdadimiz Yüsüp atisi – ejdadimiz Yaqupning aldigha akilirini ewetip, uni pütün a’ile-jemeti bilen, jemiy yetmish besh kishini Misirgha teklip qildi. 15 Ejdadimiz Yaqup Misirgha bërip, këyin ewladliri bilen shu yerde alemdin ötti. 16 Ularning jesetliri Shekem shehirige qayturulup, ejdadimiz Ibrahim burun Hamurning oghulliridin sëtiwalghan yerlikke qoyuldi.

17 Xuda ejdadimiz Ibrahimgha: “Sëning ewladliringni qulluqtin azad qilimen” dëgen wedisini emelge ashuridighan waqit yëtip këlishke az qalghanda, Misirdiki Yehudiylarning nopusi xëli köpeygenidi. 18 U waqitta, ejdadimiz Yüsüpning Misir xelqige qilghan yaxshi ishliridin xewiri bolmighan yëngi bir padishah Misirda textke chiqti. 19 Bu padishah ejdadlirimizni hiyle-mikirler bilen ëzip xorlidi, hetta ularni öz bowaqlirini tashliwëtishke mejbur qildi. 20 Musa peyghember mana shu chaghlarda tughulghanidi. U Xudaning neziride alahide bala idi. Ata-anisi uni öyde üch ay baqqandin këyin, 21 sirtqa tashliwëtishke mejbur boldi. Biraq, padishahning qizi uni qutquzup, öz oghli qilip chong qildi. 22 Musa peyghember Misirliqlarning aliy bilimliri bilen terbiyilinip, söz qabiliyiti we ish bëjirish iqtidarigha ige adem bolup chiqti.

23 U qiriq yashlargha kirgende, öz qërindashliri bolghan Yehudiylarning halidin xewer ëlish qararigha keldi. 24 U bir Misirliqning bir Yehudiy qulni sewebsizla bozek qiliwatqanliqini körüp, uni qoghdap, yolsizliq qilghan Misirliqni öltürüp, uning intiqamini ëlip berdi. 25 U, Xudaning men arqiliq Yehudiylarni qutquzidighanliqini Yehudiy qërindashlirim chüshinidighu dep oylighanidi. Lëkin, ular buni chüshenmidi. 26 Etisi, Musa peyghember ikki Yehudiy qërindashning urushuwatqanliqini körüp, ularni yarashturmaqchi bolup: “Siler qërindash turup, nëmishqa bir-biringlargha yolsizliq qilisiler?” dëdi.

27 Qërindishini bozek qilghan kishi Musa peyghemberni ittiriwëtip: “Kim sëni bizge bashliq yaki soraqchi bolsun deptu!? 28 Mënimu tünügünki Misirliqni öltürgendek öltürmekchimusen?” dëdi. 29 Musa peyghember bu sözlerni anglap, bu ishni bashqilarmu bilidighan oxshaydu dep qorqup, Misirdin Midyan rayonigha qëchip bardi we u yerde musapir bolup turup qëlip, ikki oghulgha ata boldi.

30 Qiriq yildin këyin, Musa peyghemberge Sinay tëghining yënidiki chölde köyüwatqan tikenlikning ot yalqunida bir perishte köründi. 31 Bu halni körgen Musa peyghember intayin heyran bolup, tëgi-tektini bilish üchün tikenlikning yënigha bardi. Bu chaghda, u Xudaning: 32 “Men sëning ejdadliring Ibrahim, Is’haq we Yaqup ëtiqad qilip kelgen Xuda bolimen” dëgen awazini anglidi. Musa peyghember qorqunchta titrep, qarashqimu jür’et qilalmidi. 33 Xuda uninggha yene: “Sen turuwatqan yer muqeddestur. Shunga, ayighingni sëliwet! 34 Men Misirdiki bendilirimning xarliniwatqanliqini kördüm. Ularning nale-peryadlirini heqiqeten anglidim. Shunga, men ularni qutquzghili chüshtüm. Emdi barghin. Men sëni Misirgha ewetey!” dëdi.

35 Mana shu Musa peyghemberni hëliqi Yehudiylar: “Kim sëni bizge bashliq yaki soraqchi bolsun deptu!?” dep ret qilghanidi. Lëkin, Musa peyghemberge Xudaning perishtisi köyüwatqan tikenlikte körünüp: “Isra’il xelqini qutquzup, ulargha yëtekchilik qilisen” dep, uni Misirgha ewetti. 36 Ene shu Musa peyghember xelqqe yëtekchilik qilip, ularni Misirdin chiqarghanidi hemde Misirda Qizil dëngizning boyida we qiriq yilni ötküzgen shu chöllerde ghayet zor möjize we karametlerni körsetkenidi. 37 Shu Musa peyghember özi ulargha: “Xuda qërindashlirimiz arisidin manga oxshash bir peyghemberni tikleydu” dëgenidi. 38 U chöllerde ejdadlirimizgha bashchiliq qilghan waqitlarda, Sinay tëghida Xudaning perishtisi uninggha yene körünüp, söz qildi. Musa peyghember hayatliq bexsh ëtidighan sözlerni anglap, uni ejdadlirimizgha we ular arqiliq bizge yetküzdi.

39 Shundaq bolsimu, ejdadlirimiz Musa peyghemberning gëpige kirmey, uni ret qilip, könglide Misirgha qaytishni arzu qildi. 40 Musa peyghember Sinay tëghidin tëxi chüshmigen waqitta, ular uning akisi Harungha: “Bizge yol bashlaydighan butlar yasap bëring! Bizni Misirdin ëlip chiqqan hëliqi Musaning nëme bolup ketkenlikini bilelmiduq” dëdi. 41 Shuning bilen, ular mozay süritide bir but yasap, uninggha atap qurbanliq qilip, sejde qildi. Öz qolliri bilen yasighan bu butni xushal-xuramliq bilen tebrikleshti. 42 Buni körgen Xuda ejdadlirimizdin nezirini yötkep, ularni öz ixtiyarigha qoyup berdi. Ular asmandiki yultuzlargha choqunushqa bashlidi. Shuning bilen, peyghemberler muqeddes yazmilarda xatiriligendek, Xuda ularni mundaq eyiblidi:

44 Ejdadlirimiz chölde yashighan waqtida, ehde chëdiri depmu atalghan ibadet chëdiri tikkenidi we qeyerge barsa uni özliri bilen bille yötkep, uningda Xudagha ibadet qilatti. Ibadet chëdiri Xuda Musa peyghemberge körsetken nusxa boyiche yasalghanidi. 45 Ejdadlirimiz ibadet chëdirigha ewladmu ewlad igidarchiliq qilghan we këyin Yoshuwaning yëtekchilikide, Xuda qoghlighan milletlerning zëminlirini bësiwëlip, ibadet chëdirini bu yerge ëlip kelgen. Hetta padishah Dawutning zamanighiche shu chëdirda Xudagha ibadet qilghan. 46 Padishah Dawut Xudaning, yeni Yaqup ëtiqad qilip kelgen Xudaning shapa’itige ëriship, uning üchün bir ibadetxana sëlishqa uning özidin ijazet sorighan. 47 Biraq, Xuda qoshulmighan. Këyin, padishah Sulayman Xuda üchün bir ibadetxana salghan.

48 Halbuki, ulugh Xuda adem salghan ibadetxanilarda turmaydu! Yeshaya peyghember arqiliq Xuda mundaq dëgenidi:

51 Istipan sözini ayaghlashturup:

– Ey, boyni, yüriki we quliqi qattiqlar! Siler xetne qilinmighan kapirlargha oxshash jahil! Siler ejdadliringlargha oxshash, Xudaning Muqeddes Rohigha da’im qarshiliq qiliwatisiler! 52 Silerning ejdadliringlar ziyankeshlik qilmighan birer peyghember barmu-he?! Ular “Xudaning adaletchisi” bolghan hezriti Eysaning këlidighanliqini aldin jakarlighanlarnimu öltürüshken. Emdi u özi kelgende, siler uninggha satqunluq qilip, unimu öltürdünglar. 53 Ejeb ish-he! Xudaning qanunini perishtiler özi silerge yetküzgen bolsimu, siler uninggha emel qilmidinglar! – dëdi.

54 Istipanning bu sözlirini anglighan aliy këngeshme hey’etliri intayin ghezeplinip, uninggha chishlirini ghuchurlatti. 55 Muqeddes Rohqa chömgen Istipan bolsa közlirini kökke tikip, Xudaning parlaq nurini we uning ong yënida turghan hezriti Eysani kördi.

56 – Qaranglar! Asman ëchilip, Insan’oghli hezriti Eysaning Xudaning ong yënida turghanliqini kördüm! – dëdi u.

57 Buni anglighan hey’etler qolliri bilen qulaqlirini ëtiwëliship, chuqan sëlishti we ëtilip bërip, 58 uni sheherning sirtigha ittirip chiqirip, chalma-kësek qilishqa bashlidi. Istipanni gunahkar dep guwahliq bergenler uni chalma-kësek qilishtin burun, chapanlirini Sa’ul isimlik bir yashning yënida qoyup qoyghanidi. 59 Istipan yamghurdek yëghiwatqan tashning astida turup:

– I Rebbim Eysa, mëning rohimni qobul qilghaysen! – dep warqiridi.

60 Këyin, u tizlinip turup qattiq awaz bilen:

– I Rebbim, bu gunahni dep ularni jazalimighaysen, – dëdi. U bu sözni qilip bolupla jan üzdi.

1 Istipanning öltürülüshini Sa’ulmu qollaytti. Shu kündin bashlap, Yërusalëmdiki ëtiqadchilar jama’etchiliki intayin dehshetlik ziyankeshlikke uchrashqa bashlidi. Elchilerdin bashqa pütün ëtiqadchilar Yehudiye we Samariye ölkilirining herqaysi jaylirigha tarqilip këtishti. 2 Bezi ixlasmen kishiler Istipanni depne qilip, uninggha chong haza tutushti. 3 Lëkin, Sa’ul ëtiqadchilar jama’etchilikige weyranchiliq sëlip, er-ayal ëtiqadchilarni öymu’öy izdep tutup, zindangha tashlashqa bashlidi.

4 Ëtiqadchilar qeyerge tarqilishtin qet’iynezer, ular shu yerde xush xewer yetküzdi. 5 Mesilen, Filip Samariye ölkisining melum bir shehirige bërip, yerlik kishilerge: “Hezriti Eysa – Qutquzghuchi – Mesih” dep jakarlidi. 6 Köpchilik buni anglap hemde uning möjizilirini körüp, pütün diqqiti bilen uning sözlirige qulaq saldi. 7 Jinlar özliri chaplishiwalghan kishilerning tënidin qattiq warqirighan pëti chiqip ketti. Nurghun palech, tokurlarmu saqaytildi. 8 Shuning bilen, shu sheherdiki kishiler chongqur xushalliqqa chömdi.

9 U sheherde Shimon isimlik bir baxshi bolup, özining sëhirgerliki bilen shu jaydiki xelqni bir mezgil hang-tang qaldurghanidi. U özini qaltis hësablap, bek maxtinatti. 10 Yuqiri we töwen tebiqe kishiliri uning sözlirini pütün diqqiti bilen anglaytti. Köpchilik: “Xudaning ulugh küch-qudriti mana shu” dëyishetti. 11 U uzundin bëri sëhirgerliki bilen xalayiqni hang-tang qaldurup kelgenlikidin, kishiler uninggha intayin diqqet qilip kelgenidi. 12 Lëkin, ular emdi Filip yetküzgen Xudaning padishahliqi we Eysa Mesihke da’ir xush xewerge ishendi. Shuning bilen, ularning arisidin nurghunlighan er-ayallar chömüldürüshni qobul qildi. 13 Shimon özimu ishendi we chömüldürüldi. U hemishe Filip bilen bille boldi hemde Filip körsetken zor möjize we karametlerni körüp, intayin heyran boldi.

14 Yërusalëmdiki elchiler Samariyiliklerning Xudaning sözini qobul qilghanliqini anglap, Pëtrus bilen Yuhannani ulargha ewetti. 15 Ikkiylen u yerge bërishi bilen ëtiqadchilargha Muqeddes Rohning ata qilinishi üchün du’a qildi. 16 Chünki, ular Rebbimiz Eysaning nami bilen chömüldürülgen bolsimu, ularning hëchqaysisigha Muqeddes Roh tëxi chüshmigenidi. 17 Pëtrus bilen Yuhanna ularning uchisigha qolini tegküzüp turup du’a qilghandin këyin, Muqeddes Roh ulargha chüshti.

18 Elchiler qolini tegküzüp qoyghan kishilerge Muqeddes Rohning ata qilinghanliqini körgen Shimon elchilerge pul tenglep:

19 – Bu küch-qudrettin mangimu bëringlar. Menmu kishilerning uchisigha qollirimni tegküzey, ular men arqiliqmu Muqeddes Rohni qobul qilsun, – dëdi.

20 Lëkin, Pëtrus uninggha mundaq jawab berdi:

– Xudaning bu sowghitini pulgha sëtiwalghili bolidu, dep oylighan bolsang, pulung bilen bille halak bol! 21 Bizning ishimizda sëning hesseng yoq! Chünki, Xuda aldida niyiting xalis emes! 22 Shunga, yaman niyitingdin yënip, Xudadin kechürüm tile! Shundaq qilsang, Xuda sëni kechürer. 23 Chünki, sëning hesetke tolup, gunahning torida ikenliking manga melum.

24 Shimon ulargha:

– Men üchün Xudadin tilenglarki, ëytqanliringlardin birimu bëshimgha kelmisun! – dëdi.

25 Pëtrus bilen Yuhanna yene shu sheherde hezriti Eysa heqqide guwahliq bërip, Xudaning sözini yetküzgendin këyin, Samariyining nurghun yëza-kentlirige bërip xush xewer yetküzgech, Yërusalëmgha qaytip ketti.

26 Shu waqitta, Xudaning bir perishtisi Filipqa:

– Jenubqa qarap Yërusalëmdin Gaza shehirige mangidighan chöldiki yolgha mang! – dëdi. 27 Filip yolgha chiqti. Yolda u Ëfi’opiyilik bir yuqiri derijilik emeldarni uchratti. Bu kishi Kandas isimlik Ëfi’opiye ayal padishahining bash xezinichisi bolup, Yërusalëmgha Xudagha ibadet qilghili barghanidi. 28 Qaytish yolida öz harwisida olturup, Yeshaya peyghemberning yazmisini oqup këtip baratti. 29 Muqeddes Roh Filipqa:

– Harwigha yëtiship mang, – dëdi.

30 Filip yügürüp bërip, emeldarning Yeshaya peyghemberning yazmisidin oquwatqanlirini anglap, uningdin:

– Oqughanliringizni chüshendingizmu? – dep soridi.

31 Emeldar uninggha:

– Biri manga chüshendürüp bermise, men qandaqmu chüshineleymen?! – dep, Filipni harwisigha chiqip yënida olturushqa teklip qildi.

32 Emeldar yazmining munu qismini oquwatatti:

34 Ëfi’opiyilik emeldar Filiptin:

– Peyghemberning bu sözi kimge qaritilghan bolghiydi? Özigimu yaki bashqilarghimu? – dep soridi.

35 Filip chüshendürüshke bashlidi. U yazmining shu qismidin bashlap, emeldargha hezriti Eysagha da’ir xush xewerni sözlep berdi. Shundaq qilip, emeldar hezriti Eysagha ëtiqad qildi.

36-37 Ular yolda këtiwëtip, su bar bir yerge kelgende, emeldar:

– Bu yerde su bar iken. Mushu yerdila chömüldürülsem bolmamdu? – dëdi.

38 Emeldar harwini toxtitishni buyrudi. Filip uning bilen bille sugha chüshüp, uni chömüldürdi. 39 Ular sudin chiqqanda, Muqeddes Roh Filipni bashqa bir sheherge ëlip ketti. Emeldar uni qayta körelmigen bolsimu, xushal-xuramliq bilen yolini dawamlashturdi. 40 Filip bolsa özining Ashdod shehiride ikenlikini bilgendin këyin, u yerdin Qeyseriye shehirigiche bolghan hemme sheherlerni këzip, xush xewer yetküzdi.

1 Shu chaghlarda, Sa’ul Rebbimiz Eysagha ëtiqad qilghuchilargha dawamliq ölüm tehditi sëliwatatti. U bash rohaniyning aldigha bërip, 2 Demeshq shehiridiki Yehudiy ibadetxanilirigha tonushturush xëti yëzip bërishni telep qildi. Shundaq qilip, Sa’ul Demeshqtiki Yehudiylarning yardimini ëlip, hezriti Eysaning yolida mangghan er-ayallarni tutqun qilip, ularni Yërusalëmgha soraq qilishqa ëlip kelmekchi boldi.

3 Sa’ul xetlerni ëlip yolgha chiqti. Demeshq shehirige yëtip këlishke az qalghanda, tosattin asmandin küchlük bir nur chüshüp, Sa’ulning etrapini yorutuwetti.

4 Yerge yiqilghan Sa’ulgha:

– Sa’ul, Sa’ul! Manga nëmishqa ziyankeshlik qilisen? – dëgen bir awaz anglandi.

5 – I Rebbim, sen kimsen? – dep soridi u.

– Men, sen ziyankeshlik qiliwatqan Eysa. 6 Ornungdin turup, sheherge kir, nëme qilishing këreklikini biri sanga ëytip bëridu, – dëgen jawab keldi hëliqi awazdin.

7 Sa’ul bilen bille mangghan kishilerning qorqqinidin zuwanliri tutulup, turghan yëride qëtipla qaldi. Chünki, ular awazni anglisimu, gep qilghan birersini körelmigenidi. 8 Sa’ul ornidin turup, közlirini ëchip qaridi, lëkin hëch nersini körelmidi. Hemrahliri uning qolidin yëtilep Demeshqqe ëlip kirdi. 9 Üch küngiche hëchnëmini körelmigen Sa’ulning gëlidin hëch nerse ötmidi.

10 Demeshqte hezriti Eysaning Hananiya isimlik bir ëtiqadchisi bar idi. Uninggha bir wehiy keldi. Rebbimiz Eysa uni:

– Hananiya! – dep chaqirdi.

– I Rebbim, mana men, – dep jawab berdi u.

11 Rebbimiz Eysa uninggha:

– Sen derhal “Tüz” kochisigha bërip, Yehudaning öyidin Tarsusluq Sa’ul isimlik birini tap, chünki shu tapta u du’a-tilawet qiliwatidu. 12 Du’a qiliwatqinida, men uninggha Hananiya isimlik bir kishining këlip uninggha qolini tegküzüshi bilenla közining eslige këlidighanliqini ayan qildim, – dëdi.

13 Hananiya unimay, mundaq jawab berdi:

– I Rebbim, nurghun kishilerning bu adem heqqide ëytqanlirini anglidim. U Yërusalëmda sanga ëtiqad qilghuchilargha intayin rehimsizlerche ziyankeshlik qilghan! 14 Hazir u Demeshqqe këlip, sanga ibadet qilghan kishilerni tutush üchün aliy rohaniylardin hoquq aptu.

15 Rebbimiz Eysa uninggha:

– Bariwer! Men bu ademni Yehudiy emeslerge we ularning padishahlirigha hem Isra’illargha mëni tonushturush üchün özüm tallidim. 16 Men uninggha mëning üchün jezmen xilmuxil azab-oqubet tartishqa toghra këlidighanliqinimu körsitimen, – dëdi.

17 Buning bilen, Hananiya hëliqi öyge bërip, qollirini Sa’ulning uchisigha tegküzüp:

– Qërindishim Sa’ul, bu yerge këliwatqiningda yolda sanga körüngen Rebbimiz Eysa közliring eslige kelsun we sëni Muqeddes Rohqa chömsun dep, mëni shexsen özi ewetti, – dëdi.

18 Shu haman, Sa’ulning közliridin bëliq qasiriqidek nersiler chüshüp, közliri ëchilip köreleydighan boldi. U ornidin turup, chömüldürüshni qobul qildi. 19 Tamaq yëgendin këyin, jismaniy quwwitimu eslige keldi.

Sa’ul Demeshqtiki ëtiqadchilarning yënida birnechche kün turdi we 20 derhal Yehudiy ibadetxanilirigha bërip, “hezriti Eysa Xudaning Oghli” dep telim bërishke bashlidi. 21 Anglighuchilar uning sözliridin heyran bolushup:

– Bu adem Yërusalëmda Eysagha ëtiqad qilghuchilargha wehshiylerche ziyankeshlik qilghan hëliqi adem emesmu? Bu yergimu ëtiqadchilarni aliy rohaniylargha tutup bërish meqsitide kelgenmidu? – dëyishti.

22 Lëkin, Sa’ul tëximu qayil qilarliq telim bërip, Demeshqtiki Yehudiylarni hezriti Eysaning Qutquzghuchi – Mesih ikenlikini ret qilishqa amalsiz qaldurdi.

23 Bir mezgildin këyin, Yehudiylar Sa’ulgha suyiqest qilmaqchi boldi. 24 Sa’ulni tutup öltürüsh üchün, ular këche-kündüz sheherning derwazisida uni kütti. Biraq, biri ularning uni qestlimekchi bolghinini Sa’ulgha yetküzüp qoydi. 25 Shunga, uning shagirtliri bir küni këchide uni chong sëwetke olturghuzup, sëpil küngüridin artildurup chüshürdi.

26 Sa’ul Yërusalëmgha bërip, u yerdiki ëtiqadchilargha qoshulmaqchi boldi. Lëkin, ëtiqadchilar uning hezriti Eysagha ëtiqad qilghanliqigha ishenmey, uningdin qorqti. 27 Biraq, Barnaba uninggha yardemde bolup, uni elchiler bilen körüshtürdi. Ulargha Sa’ulning Demeshq yolida Rebbimiz Eysani qandaq körgenlikini, Rebbimiz Eysaningmu uninggha gep qilghanliqini chüshendürdi we Demeshqte uning hezriti Eysa heqqide qandaq jür’et bilen telim bergenlikini uqturup, ularni qayil qildi. 28 Buning bilen, Sa’ul Yërusalëmda elchiler bilen bille bolup, yüreklik halda Rebbimiz Eysa heqqide telim berdi. 29 U yene Grëkche sözlishidighan Yehudiylar bilenmu sözliship, taliship qaldi. Buning bilen, ular uni öltürüwetmekchi boldi. 30 Ëtiqadchilar bu ishtin xewer tëpip, uni Qeyseriye shehirige ëlip bërip, u yerdin Tarsus dëgen sheherge yolgha saldi.

31 U chaghda, Yehudiye, Jeliliye we Samariyilerdiki ëtiqadchilar jama’etchiliki bir mezgil tinchliqqa ërishti. Muqeddes Rohning yardimi bilen ularning ëtiqadi küchiyip, hemishe ixlasmenlik bilen Xuda yolida mangdi. Ularning sanimu kündin-künge köpeydi.

32 Shu waqitta, ëtiqadchilarni yoqlash üchün herqaysi jaylarni arilap yürgen Pëtrus bir qëtim Lidda shehiride turidighan ëtiqadchilar bilen körüshti. 33 U yerde u Enëyas isimlik bir ademni uchratti. Bu adem palech bolup, orun tutup yatqili sekkiz yil bolghaniken. 34 Pëtrus uninggha:

– Enëyas, Eysa Mesih sëni saqaytti. Ornungdin turup, körpengni yighishtur! – dëdi.

Enëyas derhal ornidin turdi. 35 Buni körgen Lidda shehiridiki we Sharon rayonidiki nurghun ademler Rebbimiz Eysagha ëtiqad qildi.

36 Jaffa shehiride Tabita isimlik bir ayal ëtiqadchi bar idi. (Grëkche ismi “Dorkas” bolup, “këyik” dëgen menide.) U her waqit yaxshi ish qilidighan bolup, namratlargha yardem qilatti. 37 Bir küni, u kësel bolup, ölüp ketti. Kishiler jesetni yuyup këpenlep, üstünki qewettiki öyge yatquzup qoydi. 38 Jaffa shehiri Lidda shehirige yëqin idi. Shunga, Jaffadiki ëtiqadchilar Pëtrusning Liddada ikenlikini anglap, uning aldigha ikki adem ewetip:

– Chapsan yëtip këling! – dep teklip qildi. 39 Pëtrus derhal yolgha chiqip, ular bilen bille Jaffagha keldi.

Pëtrus Jaffagha yëtip këlishi bilen üstünki qewettiki öyge bashlap chiqildi. Barliq tul ayallar Pëtrusning etrapigha oliship, yigha-zar qilishti we Dorkasning hayat waqtida özlirige tikip bergen kiyimlirini uninggha körsitishti.

40 Pëtrus hemmeylenni chiqiriwëtip, tizlinip olturup du’a qilghandin këyin, jesetke qarap:

– Tabita, ornungdin tur! – dëdi.

Tabita közini ëchip, Pëtrusni körüp, bëshini kötürüp olturdi. 41 Pëtrus aldigha bërip, uni yölep turghuzdi we tul ayallar bilen bashqa ëtiqadchilarni chaqirip, Dorkasni ulargha tirik tapshurup berdi. 42 Bu xewer pütün Jaffagha tarqilip, nurghun kishiler rebbimiz Eysagha ëtiqad qildi. 43 Pëtrus Jaffada Shimon isimlik bir tëre eyligüchining öyide bir mezgil turdi.

1 Qeyseriye shehiride Korniliy isimlik bir adem bolup, u Rim qoshunidiki “Italiye” dep atalghan qisimning yüzbëshi idi. 2 U teqwadar adem bolup, özi we öyidikilirining hemmisi Xudagha ibadet qilatti. U gerche Yehudiylarning xushi yoq Rimliqlardin bolsimu, merdlik bilen namrat Yehudiylargha pul bëretti we da’im Xudagha du’a qilatti. 3 Bir küni chüshtin këyin sa’et üchlerde, uninggha bir ghayibane alamet köründi. U Xudaning bir perishtisining özining yënigha kelgenlikini ochuq kördi. Perishte uni:

– Korniliy! – dep chaqirdi.

4 Korniliy intayin chöchügen halda uninggha közlirini tikip:

– Teqsir, nëme ish? – dep soridi.

Perishte uninggha:

– Sëning du’aliring we namratlargha qilghan xeyr-saxawiting heqqidiki xewerler Xudagha yetti. 5 Emdi sen Jaffagha adem ewetip, Simun Pëtrus isimlik kishini chaqirtip kel. 6 U Shimon isimlik bir tëre eyligüchining öyide mëhman bolup turuwatidu. Shimonning öyi bolsa dëngiz boyida, – dëdi.

7 Uninggha gep qilghan perishte ghayib bolghandin këyin, Korniliy öy xizmetchiliridin ikkini we shexsiy yardemchiliri ichidiki ixlasmen bir leshkerni chaqirdi. 8 Bolghan ishlarni uqturghandin këyin, ularni Jaffagha ewetti.

9 Etisi ular Jaffagha yëqin barghanda, chüsh waqti bolup, Pëtrus du’a qilish üchün ögzige chiqti. 10 Uning qorsiqi ëchip, bir nerse yëgüsi kelgenidi. Tamaq teyyarliniwatqanda, Pëtrusning közige bir ghayibane alamet köründi. 11 Asman yërilip, keng dastixandek bir nersining töt burjikidin baghlanghan halda yer yüzige chüshürülüwatqanliqidek bir haletni kördi. 12 Dastixanda her xil töt putluq haywanlar, yer bëghirlighuchilar, ucharqanatlarmu bar bolup, ularning arisida haram haywanlarmu bar idi. 13 Uninggha:

– Ornungdin tur Pëtrus, ularni soyup ye! – dëgen awaz anglandi.

14 – I Rebbim, hergiz bolmaydu! Men hëchqachan hëchqandaq napak, haram nersini aghzimgha alghan emesmen! – dëdi Pëtrus.

15 Biraq, Pëtrusqa yene:

– Xuda halal dëgenni sen haram dëseng bolmaydu! – dëgen awaz anglandi.

16 Bu ish üch qëtim tekrarlinip, dastixangha oxshaydighan hëliqi nerse asmangha ëlip chiqip këtildi.

17 Pëtrus közige körüngen alametning menisini chüshinelmey oylap turghanda, Korniliy ewetken kishiler Shimonning öyini tëpip, derwaza aldida turup:

18 – Simun Pëtrus isimlik bir mëhman bu yerde turamdu, qandaq? – dep towlidi.

19 Pëtrus tëxiche hëliqi ghayibane alametning menisi zadi nëmidu, dep oylawatatti. Muqeddes Roh uninggha:

– Sëni üch adem izdep keldi. 20 Peske chüsh! Ular Yehudiy bolmisimu, ularni kapir dëmey, ikkilenmey ular bilen bille bar. Chünki, ularni men ewettim! – dëdi.

21 Pëtrus peske chüshüp, hëliqi ademlerge:

– Siler izdigen kishi men bolimen. Bu yaqqa këlishinglarning sewebi nëmikin? – dëdi.

22 – Bizni Rimliq yüzbëshi Korniliy ewetti. U Xudagha ibadet qilidighan durus adem bolup, pütün Yehudiy xelqining hörmitige sazawerdur. Xudaning bir muqeddes perishtisi uninggha, sizni öyige chaqirtip, telimingizni anglashni buyrughan! – dep jawab berdi ular. 23 Bu sözlerni anglighan Pëtrus ularni öyge teklip qilip, qondurup mëhman qildi.

Etisi Pëtrus ular bilen bille yolgha chiqti. Jaffadiki ëtiqadchilarning bezilirimu ular bilen bille bardi. 24 Ikkinchi küni, ular Qeyseriyige yëtip bardi. Korniliy tughqanliri we yëqin yar-buraderlirini öyige yighip, Pëtruslarni kütüp turatti. 25 Pëtrus öyge kirgende, Korniliy aldigha chiqip, ayighigha bash qoyup sejde qildi. 26 Pëtrus derhal uni yölep turghuzup:

– Orningizdin turung! Menmu sizge oxshashla bir adem! – dëdi.

27 Pëtrus Korniliyge gep qilghach öyge kirdi. U öyning ichige yighilghan jama’etni körüp, 28 ulargha:

– Silerge melumki, biz Yehudiylarning Yehudiy emesler bilen alaqe qilishimiz en’eniwi qa’idimizge xilap, hetta öyliringlargha kirsekmu bolmaydu. Lëkin, Xuda manga bir wehiy arqiliq herqandaq kishini napak dëmeslikim këreklikini körsetti. 29 Shuning üchün, siler adem ewetip mëni chaqirghanda, ikkilenmey aldinglargha keldim. Emdi mëning sorimaqchi bolghinim, mëni nëmishqa chaqirdinglar? – dëdi.

30 Korniliy mundaq dëdi:

– Töt künning aldida del mushu waqitta, yeni chüshtin këyin sa’et üchlerde, men öyde du’a qiliwatattim. Tuyuqsiz kiyimliridin nur chaqnap turidighan bir perishte adem sheklide aldimda peyda bolup: 31 “Korniliy! Du’aying Xudagha yetti. Xuda namratlargha qilghan xeyr-saxawitingdinmu xewerdar. 32 Shunga, Jaffagha adem ewetip, Simun Pëtrus isimlik ademni chaqirtip kel. U tëre eyligüchi Shimonning öyide mëhman bolup turidu. Shimonning öyi dëngiz boyida” dëdi. 33 Shuning üchün, derhal özlirini chaqirip këlishke adem ewetkenidim. Özlirining qedem teshrip qilghanliri tolimu obdan boldi. Emdi biz hemmeylen Xuda özlirige dëgen barliq sözlerni anglash üchün Xudaning aldida teyyar turuptimiz.

34-35 Pëtrus sözini bashlap mundaq dëdi:

– Xudaning herqandaq ademni, meyli u qaysi millettin bolushidin qet’iynezer teng köridighanliqini, ixlasmen we toghra ish qilidighan kishi bolsila, Xudaning uni qobul qilidighanliqini emdi chüshendim. 36 Siler Xuda Isra’il xelqige yetküzgen xush xewerni anglighanghu. Xuda pütün insanlarning Igisi bolghan Eysa Mesih arqiliq bizni özi bilen yarashturdi. 37 Silerning Yehya peyghember chömüldürüsh chaqiriqini yetküzgendin tartip, Jeliliye ölkisidin bashlap pütün Yehudiye zëminlirida yüz bergen Nasirelik Eysagha munasiwetlik zor weqelerdin xewiringlar bar. 38 Xuda uni teyinlep, uninggha özining Muqeddes Rohi we küch-qudritini ata qildi. U hemme yerni këzip, yaxshi ishlarni qilip, Sheytanning ilkide bolghanlarning hemmisini saqaytti, chünki Xuda uninggha yar idi. 39 Biz elchiler uning Yërusalëm we Isra’iliyining bashqa yerliride qilghan pütün ishlirining guwahchiliri. Gerche hezriti Eysa Yërusalëmda krëstke mixlinip öltürülgen bolsimu, 40-41 üchinchi küni, Xuda uni qayta tirildürüp kishiler arisida namayan qildi. Biraq, hemme kishige emes, peqet özi tallighan guwahchilar, yeni u ölümdin tirilgendin këyin uning bilen bir dastixanda olturghan biz elchiler arisida namayan qildi. 42 U bizning xush xewer yetküzüshimizni, tirikler we ölgenlerning soraqchisi qilinip teyinlengen kishining özi ikenlikini xelqqe jakarlishimizni buyrudi. 43 Peyghemberlerning hemmisi u heqte: “Hezriti Eysagha ëtiqad qilghanlarning gunahliri uning nami bilen kechürüm qilinidu” dëgen.

44 Pëtrus Xudaning bu sözlirini qiliwatqanda, anglawatqan hemme kishining wujudigha Muqeddes Roh chüshti. 45 Pëtrus bilen bille Jaffadin kelgen, hezriti Eysagha ëtiqad qilghan Yehudiylar Xudaning Muqeddes Rohni Yehudiy emeslergimu ata qilghinini körüp bek heyran bolushti. 46 Ularning bashqilarning özlirigimu namelum bolghan tillarda sözliship, Xudaning ulughluqini medhiyilewatqanliqini anglighanliqi shübhisiz idi. Shunga, Pëtrus:

47 – Xuda xuddi bizge ata qilghandek, ularghimu Muqeddes Rohni ata qilghan tursa, ularni sugha chömüldürüshni qobul qilishqa kim qoshulmaytti?! – dëdi.

48 Shuning bilen, Pëtrus ularning Eysa Mesihning namida chömüldürülüshini buyrudi. Këyin ularning telipi boyiche, Pëtrus ular bilen bille birnechche kün turdi.

1 Elchiler we pütün Yehudiye ölkisidiki bashqa ëtiqadchilar bezi Yehudiy emeslerningmu Xudaning sözini qobul qilghanliqini anglidi. 2 Shunga, Pëtrus Yërusalëmgha qaytqanda, hezriti Eysagha ëtiqad qilghan Yehudiylarning beziliri uni eyiblep:

3 – Sëning xetne qilinmighan Yehudiy emeslerning öyide mëhman bolup, ular bilen hemdastixan bolghining zadi qandaq ish?! – dëdi.

4 Pëtrus pütün ishning jeryanini ulargha bir-birlep chüshendürdi. 5 U mundaq dëdi:

– Jaffa shehiride du’a qiliwatqinimda, bir ghayibane alametni kördüm. Keng dastixandek bir nerse töt burjikidin baghlanghan halda asmandin chüshüp, mëning yënimda toxtap qaldi. 6 Sep sëlip qarisam, uning ichide her xil töt putluq haywanlar, yawayi haywanatlar, yer bëghirlighuchilar, ucharqanatlarmu bar iken. 7 Këyin, manga: “Ornungdin tur Pëtrus, ularni soyup ye!” dëgen awaz anglandi. 8 Men: “I Rebbim, hergiz bolmaydu! Men hëchqachan herqandaq napak, haram nersini aghzimgha alghan emesmen!” dëdim. 9 Biraq, manga yene: “Xuda halal dëgenni sen haram dëme!” dëgen awaz anglandi. 10 Bu ish üch qëtim shundaq tekrarlinip, axir hëliqi nerse asmangha ëlip chiqip këtildi. 11 Del shu chaghda, Qeyseriyidin mëni chaqirishqa ewetilgen üch kishi men turghan öyning derwazisining aldigha keldi. 12 Muqeddes Roh mëni, gerche ular Yehudiy bolmisimu, ikkilenmey ular bilen bille bërishqa buyrudi. Jaffadin kelgen bu alte qërindashmu men bilen bille bardi. Qeyseriyige yëtip këlip, Korniliy isimlik ademning öyige kirduq. 13 Korniliy bizge özining öyide bir perishtini qandaq körgenlikini ëytti. Perishte uninggha: “Sen Jaffagha adem ewetip, Simun Pëtrus isimlik bir ademni chaqirtip kel, 14 u sanga sëning we a’ilengning qutquzulush yolini sözlep bëridu” dëgeniken.

15 Men gep qilishqa bashlighanda, Muqeddes Roh xuddi burun bizning wujudimizgha chüshkinidek, ularghimu chüshti.

16 Shu chaghda, Rebbimiz Eysaning: “Yehya peyghember kishilerni sugha chömüldürgen, lëkin siler Muqeddes Rohqa chömüldürülisiler” dëginini ësimge aldim. 17 Nahayiti roshenki, biz Eysa Mesihke ëtiqad qilghanliqtin, Xuda bizge özining Rohini ata qilghinigha oxshash, uni Yehudiy emeslergimu ata qildi! Shundaq tursa, men Xudagha qandaqmu tosqunluq qilalayttim?!

18 Ular bu sözlerni anglighanda, Pëtrusni eyibleshni toxtitip, Xudagha medhiye oqup:

– Yehudiy emeslermu yaman yolliridin yënip towa qilsa, Xuda ularghimu menggülük hayatqa ërishish pursiti yaritip bëridiken! – dëyishti.

19 U chaghda, Istipanning öltürülüsh weqesidin këlip chiqqan ziyankeshlik tüpeylidin herqaysi jaylargha tarqilip ketken ëtiqadchilarning beziliri hetta Fenikiye rayoni, Siprus arili we Suriyidiki Antakya shehiri dëgen jaylargha këtishti. Ular Xudaning sözini peqet Yehudiylarghila yetküzetti. 20 Lëkin, Siprus arili we Kirini shehiridin kelgen bezi ëtiqadchilar Antakya shehirige bërip, Rebbimiz Eysa heqqidiki xush xewerni Yehudiy emeslergimu yetküzdi. 21 Rebbimizning küch-qudriti ular bilen bille bolghachqa, nurghun kishiler ularning sözlirige ishinip, Rebbimiz Eysagha ëtiqad qildi.

22 Bu xewer Yërusalëmdiki ëtiqadchilar jama’etchilikige yëtip keldi. Ular bilip bëqish üchün Barnabani Antakyagha ewetti. 23 Barnaba yëtip bërip, Xudaning u yerdiki xelqqe bext ata qilghanliqini körüp, xushal boldi. U köpchilikni jan-dili bilen Rebbimiz Eysagha sadiq bolushqa righbetlendürdi. 24 U Muqeddes Rohqa chömgen, imani kamil, yaxshi bir adem bolup, uning türtkiside nurghun adem Rebbimiz Eysagha ëtiqad qildi.

25 Këyin, Barnaba Tarsus shehirige Sa’ulni izdep bërip, 26 uni tëpip Antakyagha ëlip keldi. Ikkiylen ëtiqadchilar jama’etchiliki bilen bille saq bir yil turup, nurghun ademge hezriti Eysa heqqide telim berdi. Ëtiqadchilarni “Xristi’anlar”* Yehudiylar kütken qutquzghuchi Ibraniy tilida “Mesih”, qedimki Grëk tilida “Xristos” dep atalghanidi. Shunga, hezriti Eysagha ëtiqad qilghanlar “xristi’anlar” dep atalghan. dep atash Antakyadin bashlandi.

27 U künlerde, Yërusalëmdin Antakyagha bezi peyghemberler keldi. 28 Bulardin Agabus isimlik bireylen Muqeddes Rohning tesiri bilen otturigha chiqip, pütün Rim dunyasida qattiq acharchiliq bolidighanliqini aldin ëytti. (Bu acharchiliq derweqe Klawdiyus padishah höküm sürgen yillarda yüz berdi.) 29 Buning bilen, Antakyadiki ëtiqadchilar herbiri öz ehwaligha qarap, pul i’ane qilip, Yehudiye ölkiside yashaydighan ëtiqadchilargha yardem bërishni qarar qildi. 30 Ular bu qararni emelge ashurup, toplighan i’anilirini Barnaba we Sa’ul arqiliq Yehudiyidiki ëtiqadchilar jama’etchilikining yëtekchilirige yetküzüp berdi.

1 Shu chaghlarda, Hirod xan ëtiqadchilar jama’etchilikidiki bezi kishilerni tutup, ulargha ziyankeshlik qilishqa bashlidi. 2 U Yuhannaning akisi Yaqupning kallisini aldurdi. 3 Özining bu herikitidin Yehudiylarning razi bolghanliqini körüp, Pëtrusni tutqun qilishni buyrudi. Bu weqe Pëtir Nan hëyti mezgilide yüz berdi. 4 Pëtrusni tutqandin këyin, uni zindangha tashlap, herbiri töt leshkerdin teshkil tapqan töt nöwetchi qarawullar topigha tapshurdi. Hëyttin këyin, Hirod xan uni ochuq sot qilip öltürmekchi boldi. 5 Pëtrus zindanda tutup turuldi. Lëkin, ëtiqadchilar jama’etchilikidiki qërindashlar uning üchün Xudagha semimiy du’a qilishti.

6 Hirod xan Pëtrusni ëlip chiqip sot qilishning aldinqi këchisi, Pëtrus ikki zenjir bilen baghlanghan bolup, ikki qarawulning otturisida uxlawatatti. Ishikning sirtighimu qarawul qoyulghanidi. 7 Tuyuqsiz kamërgha küchlük bir yoruq nur chüshüp, Xudaning bir perishtisi köründi. Perishte Pëtrusning mürisige qëqip:

– Tëz tur! – dep oyghatti.

Pëtrusning qolliridiki zenjir shu’an boshap chüshüp ketti. 8 Perishte uninggha:

– Kiyimingni kiyiwal! Ayighingnimu kiy! – dëdi.

Pëtrus uning dëginini qildi. Perishte yene:

– Chapiningni yëpinchaqlap keynimdin mang! – dëdi.

9 Pëtrus uninggha egiship kamërdin chiqti. Biraq, u perishtining qiliwatqinining rastliqini bilmey, bir ghayibane alamet körüptimen, dep oylighanidi. 10 Ular birinchi we ikkinchi qarawul postidin ötüp, zindanning sheherge chiqidighan tömür derwazisigha barghanda, derwaza özlükidin ëchilip ketti. Ular derwazidin chiqip, bir kochidin ötkende, perishte tuyuqsiz Pëtrusning yënidin ghayib boldi.

11 Shu chaghda, Pëtrus ësige këlip, özige: “Emdi men bu ishning rastliqini bildim. Rebbim bir perishte ewetip, mëni Hirod xanning qolidin we Yehudiylarning manga qilmaqchi bolghan barliq ziyankeshlikidin qutquzuptu” dëdi.

12 Pëtrus bu ehwalni chüshinip, Markus depmu atalghan Yuhannaning anisi Meryemning öyige bardi. U yerde nurghun kishiler yighilip du’a-tilawet qiliwatatti. 13 Pëtrus derwazini qaqqanda, Roda isimlik bir dëdek awazni anglap chiqti. 14 U Pëtrusning awazini tonup, xushalliqidin ishiknimu achmay yügürüp bërip, köpchilikke:

– Pëtrus derwaza aldida iken! – dep xewer qildi.

15 – Sarang bolup qaldingmu?! – dëyishti ular. Lëkin, dëdek rast, dep turuwaldi. Ular:

– U uning rohi bolsa kërek! – dëyishti.

16 Pëtrus derwazini qëqiwergendin këyin, ular chiqip derwazini ëchip qarisa, derweqe u iken! Hemmeylen hang-tang bolushti. 17 Pëtrus köpchilikke awaz chiqarmasliqqa qol ishariti qilip, ulargha Xudaning özini zindandin qandaq ëlip chiqqanliqini chüshendürdi. Andin këyin, u:

– Bu xewerni Yaqupqa* Yaqup – hezriti Eysaning inisi we ëtiqadchilar jama’etchilikining bash yëtekchisi. we bashqilargha uqturup qoyunglar, – dep, özi u yerdin bashqa yerge ketti.

18 Tang atqanda, qarawullar patiparaq bolushup ketti. Ular Pëtrusning qandaq chiqip ketkenlikini bilelmidi. 19 Hirod xan uni izdeshke emr qildi, lëkin uning iz-dërikini tapalmidi. Shuning bilen, u qarawullarni soraq qilip, ulargha ölüm jazasi bërishni buyrudi. Uningdin këyin, Hirod xan Yehudiye ölkisidin Qeyseriye shehirige qaytip ketti.

20 Këyin, Hirod xan Tir we Sidon xelqige qattiq achchiqlandi. Bu xelqler ashliqni xanning ilkidiki jaylardin alidighan bolghachqa, ular birliship, Hirod bilen yarishiwëlish üchün uning aldigha wekil ewetti. Ular aldi bilen Wilastus isimlik muhim emeldarning hësdashliqini qolgha keltürdi.

21 Belgilengen körüshüsh künide Hirod xanliq tonini kiyip, textide olturup, ulargha nutuq sözlidi. 22 Ular:

– Bu, ademning sözliri emes, belki xudalarning birining sözidur! – dep yuqiri awaz bilen uni maxtashti.

23 Hirod Xudagha te’elluq shan-sherepni özining qiliwalghanliqi üchün, Xudaning perishtisi shu’an uni urdi. Netijide, u qurtlap öldi.

24 Lëkin, Xudaning sözi dawamliq tarqilip, uninggha ëtiqad qilghuchilarning sani köpeymekte idi. 25 Barnaba bilen Sa’ul Yërusalëmda i’anilirini tapshurup bergendin këyin, Antakyagha qaytip ketti. Ular Yuhanna (Markus)ni bille ëlip ketti.

1 Antakyadiki ëtiqadchilar jama’etchilikide bezi peyghemberler we telim bergüchiler bar idi. Ular Barnaba, “Qara” leqemlik Shimon, Kirinilik Luki, Hirod xan bilen bille chong bolghan Mënahën we Sa’ul qatarliqlar idi. 2 Bir küni ular Xudagha ibadet qilip roza tutuwatqan waqtida, Muqeddes Roh ulargha:

– Barnaba bilen Sa’ulni men chaqirghan xizmetlerni qilishqa ajritinglar, – dëdi.

3 Shuning bilen, ular yene azraq waqit roza tutup du’a qilghandin këyin, Barnaba bilen Sa’ulni ajritish üchün, ularning uchisigha qollirini tegküzüp ularni uzitip qoydi.

4 Muqeddes Rohning buyruqi bilen yolgha chiqqan Barnaba bilen Sa’ul Selekiye shehirige bërip, u yerdin këmige olturup, Siprus dëgen aralgha qarap yolgha chiqti. 5 Ular Salamis shehirige yëtip këlip, Yehudiy ibadetxanilirida Xudaning sözlirini yetküzüshke bashlidi. Yuhanna (Markus) ularning ishlirigha yardemleshti.

6 Ular pütün aralni arilap chiqip, Pafos shehirige keldi. Ular u yerde özini peyghember dep atiwalghan Baryeshu isimlik bir Yehudiy sëhirger bilen uchriship qaldi. 7 U sëhirger bu aralning bilimlik Rimliq waliysi Sërgiyus Pa’ulning tonushi idi. Waliy Sërgiyus Barnaba bilen Sa’ulni chaqirtip, Xudaning sözlirini anglimaqchi boldi. 8 Lëkin, hëliqi sëhirger (uning Grëkche ismi Elimas bolup, “sëhirger” dëgen menide) qarshi chiqip, waliyni bu ëtiqadni qobul qilishtin tosushqa tirishti. 9 Biraq, Muqeddes Rohqa chömgen Sa’ul (Grëkche ismi Pawlus* Sa’ul Yehudiy emeslerning arisida xush xewer tarqatqanda, özining Grëkche ismi “Pawlus”ni qollanghan.) hëliqi sëhirgerge tikilip qarap, 10 uninggha:

– Ey Sheytanning oghli! Hemme adilliqning düshminisen. Qelbing her xil hiyligerlik we aldamchiliq bilen tolghan. Xudaning toghra yollirini burmilashni zadi toxtatmamsen?! 11 Emdi Xuda sëni jazagha tartidu! Közliring kor bolup, bir mezgil künning yoruqini körelmeysen! – dëdi.

Shu’an, Elimas közlirini bir qara tuman tosqanliqini sezdi. U qollirini uzitip, bashqilarning yëteklishini ötündi. 12 Yüz bergen ehwalni körgen waliy ularning Rebbimiz Eysa heqqidiki telimlirige heyran bolup, hezriti Eysagha ëtiqad qildi.

13 Pawlus bilen uning hemrahliri këmige olturup, Pafostin Pamfiliye ölkisining Perge shehirige bardi. U yerde Yuhanna (Markus) ulardin ayrilip Yërusalëmgha qaytti. 14 Pawluslar bolsa Perge shehiridin sepirini dawamlashturup, Pisidiye rayonidiki Antakya shehirige bërip, dem ëlish küni Yehudiylarning ibadetxanisigha kirdi. 15 Tewrat we peyghemberlerning telimliri oqulghandin këyin, ibadetxanining mes’ulliri ularni chaqirtip:

– Qërindashlar, eger jama’etni righbetlendüridighan gep-sözünglar bolsa, ëytinglar, – dëdi.

16 Pawlus ornidin turup, qolini kötürüp, xalayiqni tinchitip, mundaq dëdi:

– Ey Isra’illar we Yehudiy emes teqwadarlar, qulaq sëlinglar! 17 Isra’illar ezeldin bëri ëtiqad qilip kelgen Xuda ejdadlirimizni tallidi. Ular Misirda yashighan mezgilde, Xuda ularni ulugh bir millet qildi. Xuda küch-qudritini körsitip, qulluq ehwalgha chüshüp qalghan ularni Misirdin qutquzup chiqti we 18 chölde ulargha texminen qiriq yil ghemxorluq qildi. 19 U Ken’an zëminidiki yette milletni yoqitip, ularning zëminlirini Isra’il xelqige zëminliqqa berdi. 20 Bu ishlargha ilgiri-axir bolup 450 yil ketti.

Këyin Xuda Samu’il peyghemberning zamanighiche ulargha batur yëtekchilerni tiklep berdi. 21 Këyin, ular Samu’il peyghemberdin bir padishah teyinleshni telep qilghanidi. Shunga, Xuda ulargha Binyamin qebilisidin Kish isimlik ademning oghli Sa’ulni tallap berdi. Sa’ul qiriq yil padishahliq qildi. 22 Biraq, Xuda Sa’ulni textidin chüshürüp, Dawutni padishah qilip berdi. Xuda padishah Dawut heqqide mundaq dëgenidi: “Yishayning oghli Dawut mëni bek xush qildi. U men nëme dësem, shuni qilidu!” 23 Xuda burun wede berginidek, Dawut padishahning ewladliridin Isra’illargha bir qutquzghuchi teyinlidi. U – hezriti Eysaning özidur! 24 Hezriti Eysa özining wezipisini bashlashtin burun, Yehya peyghember chiqip, Isra’il xelqini gunahlirigha towa qilip chömüldürüshni qobul qilishqa dewet qildi. 25 Yehya peyghember wezipini tamamlash aldida, xalayiqqa mundaq dëgenidi: “Siler mëni kim deysiler? Mëni Xuda ewetidighan qutquzghuchi demsiler? Yaq! Men siler kütken adem emesmen. U mendin këyin këlidu, men hetta uning ayighining yiplirini yëshishkimu layiq emesmen!”

26 Ey Ibrahimning ewladliri bolghan qërindashlar we Yehudiy dinini yaqlaydighan Yehudiy emesler, qulaq sëlinglar! Xuda hemmimizni qutquzulsun dep, bu xush xewerni yetküzdi. 27 Yërusalëm xelqi we ularning bashliqliri her dem ëlish küni ibadetxanida peyghemberlerning hezriti Eysa toghrisidiki sözlirining oqulushini anglisimu, chüshenmeytti, hezriti Eysaning qutquzghuchi ikenlikini tonup yetmigenidi. Ularning hezriti Eysani ölüm jazasigha layiq dëyishi bilen, peyghemberlerning aldin ëytqanliri emelge ashti. 28 Ular hezriti Eysani ölüm jazasigha höküm qilishqa birer gunah tapalmighan bolsimu, waliy Pilatustin yenila uninggha ölüm jazasi bërishni telep qildi. Pilatus qoshuldi. 29 Ular bu ishlarni peyghemberlerning qutquzghuchi heqqide aldin ëytqanlirini bilmestin qildi. Hezriti Eysa ölgendin këyin, uning jesiti krësttin chüshürülüp, depne qilindi. 30 Lëkin, Xuda hezriti Eysani ölümdin tirildürdi! 31 Tirilgendin këyin, hezriti Eysa burun özi bilen bille Jeliliye ölkisidin Yërusalëmghiche egiship kelgenlerge köp qëtim köründi. Hazir bu kishiler Isra’il xelqige hezriti Eysaning guwahchisi boluwatidu!

32-33 Bizmu hazir bu xush xewerni silerge yetküzüwatimiz. Xuda hezriti Eysani tirildürüsh bilen, ejdadlirimizgha qilghan wedisini bizning dewrimizde emelge ashurdi! Bu heqte padishah Dawut Zeburning ikkinchi nezmiside aldin mundaq xatiriligen: “Sen mëning oghlum. Bügün sëning atang ikenlikimni jakarlidim.”† Qedimki zamanlarda Isra’iliyide bir kishi padishah qilip teyinlengende, Xudaning Oghli dep atilatti. Eyni waqitta Isra’il padishahigha qaritilghan bu söz bu yerde neqil keltürülüp, Xudaning Eysa Mesihni tirildürgenliki bilen, uni ershte textke olturghuzup, padishah qilghanliqi körsitilidu. 34 Xudaning hezriti Eysani menggü chirimes qilip tirildürgenliki heqqide muqeddes yazmilarda aldin mundaq yëzilghan: “Padishah Dawutqa qilghan wedemde turup, silerge muqeddes we muqerrer bext ata qilimen!” 35 Bu heqte Zeburning yene bir yëride tëximu aydinglashturulup mundaq yëzilghan: “Xuda, sen sadiq xizmetkaringning tëniningmu chirishige yol qoymaysen.”

36 Bu yerdiki “sadiq xizmetkar” dëgen söz padishah Dawutqa qaritilghan emes. Chünki, padishah Dawut özining zamanida Xudaning iradisi boyiche xizmet qilip, alemdin ötüp yerge kömülgen. Uning tëni chirip ketken. 37 Hezriti Eysa bolsa Xuda teripidin tirildürüldi. Uning tëni peqet chirimidi. 38 Shunga qërindashlar, shuni bilishinglar kërekki, bizning silerge yetküzüwatqan gunahtin kechürüm qilinish yoli hezriti Eysaning qilghanliri arqiliqla mumkin bolidu! 39 Musa peyghemberge chüshürülgen Tewrat qanunigha boysunushqa herqanche tirishsanglarmu, gunahliringlar kechürüm qilinmaydu. Xuda peqet hezriti Eysa arqiliqla silerni heqqaniy adem dep qaraydu. 40 Shunga, peyghemberler aldin ëytqan balayi’apet bëshinglargha këlip qalmasliq üchün, ëhtiyat qilip ularning sözlirige diqqet qilinglar!:

42 Pawlus bilen Barnaba ibadetxanidin chiqiwatqanda, jama’et ularni këlerki dem ëlish küni bu ishlar heqqide yene telim bërishke teklip qildi. 43 Jama’et tarqalghanda, nurghun Yehudiylar we ularning dinini yaqlaydighan Yehudiy emeslermu Pawlus bilen Barnabagha egeshti. Bu ikkisi ulargha söz qilip, “Xudaning mëhir-shepqitide yashashni dawamlashturunglar!” dep righbetlendürdi.

44 Këyinki dem ëlish küni, pütün sheher xelqi dëgüdek Rebbimiz Eysa heqqidiki sözlerni anglighili këlishti. 45 Biraq, bunche köp ademlerni körgen bir qisim Yehudiylar heset qilishqa bashlidi. Ular Pawlusning sözlirini ret qildi we uni haqaretlidi. 46 Lëkin, Pawlus bilen Barnaba tëximu yüreklik halda mundaq dëdi:

– Biz Xudaning sözlirini aldi bilen Yehudiy qërindashlirimizgha yetküzüshimiz kërek idi. Lëkin, siler Yehudiylar uni qobul qilmidinglar. Özünglarni menggülük hayatqa ërishishke layiq körmidinglar. Shunga, biz silerdin ayrilidighan bolduq. Emdi biz xush xewerni Yehudiy emeslerge yetküzimiz! 47 Chünki, muqeddes yazmilarda Xuda bizge mundaq buyrughan:

48 Yehudiy emesler bu sözni anglap, xushal bolushti we hezriti Eysa heqqidiki bu telimler üchün Xudagha medhiye oqushti. Xuda teripidin menggülük hayatni qobul qilishqa tallanghanlarning hemmisi hezriti Eysagha ëtiqad qildi.

49 Shundaq qilip, Rebbimiz Eysa heqqidiki xush xewer pütün zëmingha keng tarqaldi. 50 Biraq, Yehudiylar sheher bashliqlirini we abroyluq dindar ayallarni Pawlus bilen Barnabagha qarshi turushqa qutratti. Ular u ikkisige ziyankeshlik qilghuzup, ularni öz yerliridin qoghlap chiqardi. 51 Shunga, Pawlus bilen Barnaba hëliqi Yehudiylarni eyiblesh üchün ayaghliridiki topini qëqiwëtip, Konya shehirige këtip qaldi. 52 Antakyadiki ëtiqadchilar bolsa xushalliqqa hemde Muqeddes Rohning küch-qudritige chömdi.

1 Pawlus bilen Barnaba Konya shehiridimu aditi boyiche Yehudiylarning ibadetxanisigha kirdi. Ular jama’etke shundaq sözlidiki, netijide nurghun Yehudiylar we Yehudiy emeslermu hezriti Eysa heqqidiki xush xewerge ishendi. 2 Biraq, ishenmigen Yehudiylar bashqa Yehudiy emeslerning idiyisini zeherlep, ularni ëtiqadchilargha qarshi turushqa qutratti. 3 Pawlus bilen Barnaba u yerde xëli uzun turup, Rebbimiz Eysaning mëhir-shepqiti toghrisidiki xush xewerni yüreklik halda yetküzdi. Rebbimiz Eysamu ulargha möjize we karametlerni körsitish iqtidarini bërip, ular yetküzgen xush xewerning rast ikenlikini ispatlidi. 4 Buning bilen, sheher xelqi ikkige bölünüp ketti. Beziliri hezriti Eysagha ishenmeydighan Yehudiylar terepte, beziliri bolsa elchiler terepte turdi. 5 Axirda, hezriti Eysagha ishenmeydighan Yehudiylar bilen Yehudiy emesler öz bashliqliri bilen birlikte elchilerni qiynap, chalma-kësek qilip öltürmekchi boldi. 6-7 Bu ishtin xewer tapqan Pawlus bilen Barnaba bu sheherdin qëchip, Likawunya rayonidiki Listra we Derbe sheherliri hemde etraptiki jaylargha bërip, xush xewerni dawamliq tarqitiwerdi.

8 Shu chaghda, Listra shehiride bir tughma palech bar idi. 9 Bu adem Pawlusning sözlirige qulaq sëlip olturatti. Uni diqqet bilen közetken Pawlus uning hezriti Eysagha ishengenlikini we saqaytilip këtishke ishenchi barliqini sëzip, 10 yuqiri awaz bilen:

– Ornungdin tur! – dëdi.

Hëliqi adem shu’an des turup mëngishqa bashlidi. 11 Pawlusning bu karamitini körgen köpchilik Likawunya tili bilen:

– Xudalar insan qiyapitide arimizgha keptu! – dep warqiriship ketti. 12 Ular Barnabani ilah Zë’us, dep atashti. Pawlus köprek sözligenliki üchün, uni ilah Hërmis,* Zë’us we Hërmis – Zë’us qedimki Grëklarning eng chong Xudasi. Hërmis bolsa Zë’usning xususiy yardemchisi we natiqi. dep atashti. 13 Sheherning sirtida “Zë’us ilah”ning butxanisi bar idi. Shu butxanida ishleydighan rohaniy xelq bilen bille elchilerge atap qurbanliq qilmaqchi bolup, sheher derwazisigha öküz we gül chembireklerni ëlip keldi.

14 Barnaba bilen Pawlus ularning qilmaqchi bolghan ishini anglap, yirgengen halda, naraziliq bildürüsh üchün köngleklirini yirtip, köpchilikning arisigha yügürüp kirip, warqirap mundaq dëdi:

15 – Undaq qilmanglar! Bizmu adem, silerge oxshash insan! Biz silerge xush xewer yetküzüshke kelduq. Xush xewer shuki: erzimes nersilerge choqunmay, menggü hayat bolghan birdinbir Xudaghila ibadet qilinglar! U asman-zëmin, dëngiz-okyan we uningdiki barliq mexluqlarni yaratqan Xudadur! 16 Burunqi zamanlarda, Xuda herqaysi ellerning ademlirini özliri tallighan yolda mëngishigha qoyup bergen. 17 Shundaqtimu, u özining mewjutluqini hemishe ispatlap kelgen. U hemishe hemmimizge shapa’et qilip, yamghurni öz waqtida yaghdurup mol hosul bëghishlap, rizqimizni bërip, qelbimizni xushalliqqa chömdürdi. Shundaq emesmu?

18 Ular bu sözlerni qilghan bolsimu, xalayiqning ulargha atap qurbanliq qilishini tosup qalalmighili tasla qaldi. 19 Lëkin, Antakya we Konya sheherliridin kelgen bezi Yehudiylar kishilerni qutratti. Netijide, xelq Pawlusni chalma-kësek qildi. Ular Pawlusni öldi dep oylap, sheher sirtigha sörep apirip tashliwetti. 20 Lëkin, ëtiqadchilar uning etrapigha toplanghanda, Pawlus ornidin turup, sheherge qaytip kirdi. Etisi, u Barnaba bilen bille Derbe shehirige ketti.

21 Pawlus bilen Barnaba Derbe shehiride xush xewer yetküzüp, nurghun ademlerni hezriti Eysagha ëtiqad qilishgha yëteklidi. Këyin, ikkiylen Listra, Konya we Antakya sheherlirige qaytip bardi. 22 Ular u yerlerde ëtiqadchilarning ëtiqadini kücheytip, ularni Rebbimiz Eysagha dawamliq sadiq bolushqa righbetlendürdi.

Ular ëtiqadchilargha mundaq dëdi:

– Biz Xudaning padishahliqigha kirish üchün, choqum nurghun japalarni bëshimizdin ötküzüshimizge toghra këlidu.

23 Pawlus bilen Barnaba yene herqaysi ëtiqadchilar jama’etchilikige yëtekchilerni belgilep, du’a qilish we roza tutush arqiliq ularni özliri ëtiqad qilidighan Rebbimiz Eysagha tapshurdi. 24 Ikkiylen Pisidiye rayonidin ötüp Pamfiliye ölkisige keldi. 25 Ular Perge shehiride Xudaning sözlirini yetküzgendin këyin, dëngiz boyidiki Antalya shehirige bardi. 26 Andin, u yerdin këmige olturup, Suriyidiki Antakyagha qaytti. Ular özliri tamamlighan bu wezipini ada qilishtin burun, Antakyadiki ëtiqadchilarning du’asini alghan bolup, ëtiqadchilar ularni Xudagha tapshurup, shu chet zëminlargha xush xewer yetküzüshke ewetkenidi. 27 Ular Antakyagha qaytip këlip, ëtiqadchilarni bir yerge jem qilip, ulargha Xudaning özliri arqiliq qandaq ishlarni qilghanliqini we Xudaning Yehudiy emeslerge qandaq yol ëchip, ularnimu ëtiqadi arqiliq qutquzghanliqini sözlep berdi. 28 Ular u yerde ëtiqadchilar bilen bille uzun mezgil turdi.

1 Hezriti Eysagha ëtiqad qilghan bezi Yehudiylar Yehudiye ölkisidin këlip, Antakyadiki Yehudiy emes ëtiqadchilargha:

– Siler Musa peyghember arqiliq chüshürülgen Tewrattiki xetne qilinish heqqidiki belgilimini qobul qilmisanglar, qutquzulmaysiler! – dep telim bërishke bashlidi.

2 Bu mesile toghrisida Pawlus bilen Barnaba ikkiylen ular bilen keskin munazire we talash-tartish qilishti. Shunga, Antakyadiki ëtiqadchilar Pawlus bilen Barnabagha birnechche adem qoshup: “Bu mesilini hel qilish üchün Yërusalëmgha bërip, bashqa elchiler we ëtiqadchilar jama’etchilikining yëtekchiliri bilen körüshünglar” dep qarar qildi.

3 Shundaq qilip, Antakyadiki ëtiqadchilar Pawluslarni yolgha saldi. Ular sepiride Fenikiye rayoni we Samariye ölkisini bësip ötüp, barghanla yëride Yehudiy emeslerningmu yaman yolliridin yënip, hezriti Eysagha yüzlengenlik weqesini sözlidi. Bu xewerni anglighan pütün ëtiqadchilar nahayiti xursen bolushti. 4 Pawluslar Yërusalëmgha kelginide, elchiler, yëtekchiler we bashqa ëtiqadchilarning qarshi ëlishigha muyesser boldi. Ular köpchilikke Xudaning özliri arqiliq qilghan ishlirini yetküzdi. 5 Lëkin, Perisiy diniy ëqimidikilerdin hezriti Eysagha ëtiqad qilghan beziler ornidin turushup:

– Hezriti Eysagha ëtiqad qilghan Yehudiy emeslermu xetne qilinmisa bolmaydu! Uningdin bashqa, Tewrattiki barliq tüzümge emel qilishi kërek! – dëdi.

6 Shunga, elchiler bilen yëtekchiler bu mesilini muzakire qilish üchün jem bolushti. 7 Uzun söhbetlishishtin këyin, Pëtrus ornidin turup mundaq dëdi:

– Qërindashlar, Xudaning mëni birnechche yil burun silerning ichinglardin Yehudiy emeslerge xush xewer yetküzüp, ularni hezriti Eysagha ëtiqad qildurushqa tallighanliqidin xewiringlar bar. 8 Insanlarning qelbini bilidighan Xuda özining rohini bizge ata qilghinidek, Yehudiy emeslergimu ata qildi. Buning bilen, Xuda Yehudiy emeslernimu qobul qilidighanliqini bildürdi. 9 Xuda ularni biz bilen teng kördi. Ularning hezriti Eysagha bolghan ëtiqadi arqiliq Xuda ularning qelblirini pak qildi. 10 Ehwal mana shundaq iken, emdi siler nëme üchün Yehudiy emeslerning boyunlirigha shunche ëghir yükni artmaqchi bolisiler? Uni özimiz we ejdadlirimizmu kötürelmigen tursa! Undaq qilsanglar, Xudaning yolini sinighan bolmamsiler?! 11 Yaq! Undaq qilmanglar! Biz Yehudiylar Rebbimiz Eysaning mëhir-shepqitige tayinip, ëtiqadimiz arqiliq qutquzulghandek, ularmu shundaq qutquzulidu!

12 Pëtrus gëpini ayaghlashturghandin këyin, öyde jimjitliq höküm sürdi. Andin, Barnaba bilen Pawlus chiqip, Xudaning özliri arqiliq Yehudiy emeslerning arisida körsetken barliq möjize we karametlirini bayan qildi. 13 Ular sözlep bolghandin këyin, Yaqup mundaq dëdi:

– Qërindashlar, qulaq sëlinglar! 14 Bayatin Pëtrus Xudaning Yehudiy emeslergimu köngül bölidighanliqini, Yehudiy emeslerning arisidinmu adem tallap, özining xelqi qilghanliqini chüshendürüp ötti. 15 Peyghemberlerning ëytqanlirimu buninggha pütünley uyghun këlidu. Muqeddes yazmilarda Xudaning Amos peyghemberge ëytqan munu sözliri yëzilghan:

19 Yaqup sözini xulasilep, mundaq dëdi:

– Shuning üchün, mëningche Xudagha ëtiqad qilghan Yehudiy emeslerge orunsiz telep qoymasliqimiz kërek! 20 Peqet ulargha: “Butlargha atap nezir qilinghan göshlerni yëmenglar, jinsiy exlaqsizliq qilmanglar, qanni we boghup öltürülgen haywanning göshlirinimu yëmenglar!” dep tapilap, bir parche xet yazayli. 21 Chünki, Yehudiylar Musa peyghember arqiliq chüshürülgen Tewrat qanunidiki bu telimlerni uzundin bëri her dem ëlish küni herqaysi sheherdiki ibadetxanilarda yighilip, öginip kelgen.

22 Shundaq qilip, elchiler, yëtekchiler we Yërusalëmdiki bashqa pütün ëtiqadchilar özlirining arisidin birnechche ademni tallap, ularni Pawlus we Barnaba bilen bille Antakyagha ewetishni qarar qildi. Yehuda (Barsaba depmu atilidu) bilen Silas buninggha tallandi. Bu ikkiylen burundin ëtiqadchilarning hörmitige sazawer bolup kelgenidi. Xette mundaq yëzilghan:

30 Wekiller yolgha chiqip, Barnaba we Pawlus bilen bille Antakyagha bardi. U yerde pütün ëtiqadchilarni yighip, xetni ulargha tapshurdi. 31 Ular xettiki medet bëridighan sözlerni oqup, intayin xursen bolushti. 32 Yehuda we Silaslar peyghember bolup, ëtiqadchilargha nurghun sözlerni qilip, ularni righbetlendürüp, ëtiqadini kücheytti. 33 Yërusalëmdin kelgenler u yerde azraq waqit turup, Yërusalëmdiki özlirini ewetken ëtiqadchilarning qëshigha qaytti. Antakyadiki ëtiqadchilar ularni uzitip, sepirige amanliq tilidi. 34-35 Lëkin, Pawlus we Barnaba Antakyada yene bir mezgil turup, bashqa nurghun kishiler bilen bille Rebbimiz Eysa toghrisidiki telimni yetküzüp turdi.

36 Aridin az waqit ötkendin këyin, Pawlus Barnabagha:

– Biz burun Rebbimizning xush xewirini yetküzgen hemme sheher-yëzilargha bërip, ëtiqadchilarning ehwalini körüp këleyli, – dëdi.

37 Barnaba maqul körüp, Yuhanna (Markus)ni bille ëlip barmaqchi bolghanidi. 38 Biraq, Pawlus buni dana pikir emes, dep qaridi. Chünki, Markus aldinqi qëtim ular bilen bille ishleshni dawamlashturmay, Pamfiliye ölkiside ulardin ayrilip ketkenidi. 39 Pawlus bilen Barnaba bu ish yüzisidin qattiq talash-tartish qiliship, axir bir-biridin ayrilip këtishti. Barnaba Markusni ëlip, këmige olturup Siprus ariligha ketti. 40 Pawlus bolsa Silasni tallap, ëtiqadchilarning özi bilen Silasni Xudagha amanet qilishi bilen ulardin ayrilip yolgha chiqti. 41 Pawluslar Süriye we Kilikiye ölkilirini arilap, herqaysi jaylarda ëtiqadchilar jama’etchilikidiki kishilerning ëtiqadini kücheytti.

1 Pawluslar Derbe we Listra sheherlirigimu kirip ötti. Listrada Timotiy isimlik bir ëtiqadchi bar idi. Uning anisi Eysa Mesihke ëtiqad qilghan Yehudiy ayal idi, atisi bolsa Grëk idi. 2 Listra we Konya sheherliridiki ëtiqadchilarning hemmisi Timotiyni maxtishatti. 3 Shunga, Pawlus uni özi bilen bille ëlip mangmaqchi boldi. Biraq, bu yerdiki Yehudiylarning hemmisi Timotiyning atisining Grëk ikenlikini bilgechke, Pawlus Yehudiylarning uni qobul qilmasliqining aldini ëlish üchün, uni xetne qildurdi. 4 Ular sheher-yëzilardin ötkech, Yërusalëmdiki elchiler bilen yëtekchiler belgiligen Yehudiy emeslerge munasiwetlik, ri’aye qilishqa tëgishlik bolghan qararlarni ëtiqadchilargha yetküzdi. 5 Shundaq qilip, herqaysi jama’etchiliktikilerning ëtiqadi kücheytilip, ëtiqadchilarning sanimu kündin-künge köpeydi.

6 Pawluslar Frigiye we Galatiya rayonlirigha kirip ötüp ketti. Chünki bu waqitta, Muqeddes Roh ularning Asiya ölkiside xush xewer tarqitishigha yol qoymighanidi. 7 Ular Misiye rayonigha kelgendin këyin, Bitiniye ölkisige kirmekchi boldi. Biraq, hezriti Eysaning Rohi ularning kirishige yene bir qëtim yol qoymidi. 8 Shuning bilen, ular Misiyidin ötüp, dëngiz boyidiki Tro’as shehirige bardi. 9 Shu küni kechte, Pawlusqa bir ghayibane alamet körünüp, Makëdoniyilik bir kishi uning aldida öre turup:

– Dëngizdin ötüp, Makëdoniye ölkisige këlip, bizge yardem bersingiz! – dep telep qildi.

10 Pawlus bu alametni körgendin këyin, biz* Mu’ellip Luqa bu yerde “biz” dëgen sözni ishlitish arqiliq özining mushu waqittin bashlap Pawluslar bilen bille xush xewer yetküzgenlikini ipadiligen. derhal Makëdoniyige bërishqa teyyarlanduq. Chünki, Xudaning bizni u kishilerning qëshigha bërip, xush xewer yetküzüshke chaqirghanliqini chüshengeniduq.

11 Biz këmige olturup, Tro’astin yolgha chiqip, Sëmadireg ariligha qarap yol ëlip, etisi Makëdoniyidiki Në’apolis shehirige barduq. 12 U yerdin ichkirilep, Makëdoniyining shu rayonidiki Filipi dëgen muhim sheherge öttuq. Bumu Rimliqlar orunlishiwalghan we ular bashquruwatqan sheher idi. Biz bu yerde birnechche kün turduq. 13 Dem ëlish küni, sheher sirtidiki derya sahilige barduq. Xuddi oylighinimizdek, u yerde Yehudiylar du’a-tilawet qilidighan bir jayni taptuq. Biz olturup, u yerge toplanghan ayallar bilen söhbetleshtuq. 14 Anglighuchilar ichide Tiyatira shehiridin kelgen Lidya isimlik bir ayal bar idi. Sösün renglik rext satidighan Lidya gerche Yehudiy bolmisimu, Xudagha ibadet qilatti. Xudaning uning qelbini yorutushi bilen, u Pawlusning telimini qobul qildi. 15 U a’ilisidikiler bilen chömüldürülgendin këyin, bizni öyige teklip qilip:

– Eger siler mëni Rebbimiz Eysagha ëtiqad qildi, dep qarisanglar, mëning öyümge bërip turup këtinglar! – dep ching turuwaldi.

Shuning bilen, biz uninggha maqul bolup, öyige barduq.

16 Bir küni biz Yehudiylar du’a qilidighan jaygha yene bir qëtim barghanda, aldimizgha bir dëdek chiqti. Bu qizgha jin chaplishiwalghan bolup, bu roh uni bashqilarning kelgüsidiki ishlirigha pal salidighan qilip qoyghanidi. U xojayinlirigha pal sëlish arqiliq nurghun pul tëpip bergenidi. 17 U yol boyi Pawlus we bizge egiship:

– Bu kishiler ulugh Xudaning xizmetkarliri, ular silerge qutquzulush yolini yetküzidu! – dep warqirap mangdi.

18 U xëli köp kün uda shundaq warqirighanidi. Buningdin intayin bizar bolghan Pawlus qizgha jin chaplishiwalghanliqini bilip, uninggha burulup, hëliqi jingha:

– Eysa Mesihning nami bilen buyruymenki, uning tënidin chiq! – dëyishigila, jin shu’an chiqip ketti.

19 Dëdek pal salalmaydighan bolup qalghandin këyin, xojayinliri pul tëpish xiyallirining yoqqa chiqqanliqini biliship, Pawlus bilen Silasni tartip chiqip, ularni sheher meydanigha, bashliqlarning aldigha ëlip bardi. 20 Ular Pawlus bilen Silasni Rim emeldarlirining aldigha chiqirip:

– Bu Yehudiylar shehirimizni qalaymiqanlashturuwetti. 21 Ular qanunimizgha xilap qa’ide-tüzümlerni tarqitiwatidu! Biz Rimliq bolghandikin, ularning tarqatqanlirini qobul qilsaq we ijra qilsaq bolmaydu! – dep shikayet qildi.

22 Köpchilikmu ulargha qoshulup, hujumgha ötkenidi. Emeldarlar Pawlus bilen Silasning kiyimlirini yirtip yalingachlap, kaltek bilen urushqa emr chüshürdi. 23 Ular qattiq urulghandin këyin, zindangha tashlandi. Gundipaygha qattiq közitish buyruldi. 24 Bu buyruq bilen gundipay ularni zindanning ichkiridiki kamërigha solap, putlirigha ishkel saldi.

25 Tün yërimigha yëqin, Pawlus bilen Silas du’a qilip, Xudagha medhiye naxshilirini ëytiwatatti. Bashqa mehbuslar bolsa qulaq sëlip anglawatatti. 26 Tuyuqsiz qattiq yer tewrep, zindanning ullirimu silkinip ketti. Zindanning pütün ishikliri ëchilip, mehbuslardiki kishenlermu chüshüp ketti. 27 Uyqudin oyghinip zindanning ishiklirining ochuq turghanliqini körgen gundipay hemme mehbuslar qëchip ketse, emeldarlar choqum mëni öltüridu dep, qilichini sughurup ëlip, özini öltürüwalmaqchi boldi.

28 Lëkin, Pawlus:

– Jëninggha zamin bolma, hemmimiz bar! – dep qattiq warqiridi.

29 Gundipay chiragh ekeldürüp, Pawlus bilen Silasning aldigha yügürüp kirip, titrigen halda ularning ayighigha yiqildi. 30 Këyin, ularni tashqirigha ëlip chiqip:

– Qutquzulush üchün qandaq qilishim kërek? – dep soridi.

31 – Rebbimiz Eysagha ëtiqad qilishing kërek. Shundaq qilsang, özüng hem a’ilengdikilermu qutquzulidu! – dëdi ular.

32 Shuning bilen, ikkiylen uninggha we uning a’ilisidikilerge Rebbimiz Eysa heqqide chüshenche berdi. 33 Shu waqitning özidila gundipay ularni bashlap chiqip, yarilirini yuyup tazilidi. U derhal a’ilisidikiler bilen chömüldürüshni qobul qildi. 34 U Pawlus bilen Silasni öz öyige bashlap këlip, aldigha dastixan saldi. Ular Xudagha ëtiqad qilghanliqtin a’ile boyiche xushalliqqa chömgenidi.

35 Etisi etigende, Rim emeldarliri zindangha yasawullarni ewetip:

– U ikkiylenni qoyuwëtinglar! – dep buyrudi.

36 Gundipay Pawlusqa:

– Emeldarlar Silas ikkinglarni qoyuwëtish emrini berdi. Siler emdi zindandin chiqsanglar bolidu. Tinch-aman qaytinglar, – dëdi.

37 Biraq, Pawlus yasawullargha:

– Biz Rim puqraliri bolsaqmu, emeldarlar bizni soraq qilmayla xalayiqning aldida qanunsiz halda kaltek bilen urup, zindangha tashlidi. Emdi ular bizni oghriliqche qoghlimaqchimu? Bundaq qilsa bolmaydu. Bizni Rim emeldarliri özi këlip ëlip ketsun! – dëdi.

38-39 Yasawullar bu sözlerni Rim emeldarlirigha yetküzdi. Ular Pawlus bilen Silasning Rim puqrasi ikenlikini anglap qorqup ketti we zindangha bërip ulardin kechürüm soridi. Ularni zindandin ëlip chiqqandin këyin, sheherdin chiqip këtishni telep qildi.

40 Zindandin chiqqan Pawlus bilen Silas Lidyaning öyige bërip, u yerde qërindashliri bilen körüshüp, ularni righbetlendürüp, sheherdin chiqip ketti.

1 Pawlus bilen uning hemrahliri sepirini dawamlashturup, Amfipolis we Apolloniya sheherliridin ötüp, Salonika shehirige keldi. U yerde Yehudiylarning ibadetxanisi bar idi. 2-3 Pawlus aditi boyiche ibadetxanigha kirip, uda üch dem ëlish küni u yerde jem bolghan kishiler bilen muqeddes yazmilarni asas qilghan halda munaziriliship, ulargha Qutquzghuchi – Mesihning Xudaning iradisi bilen öltürülüp, andin ölümdin tirildürülgenlikini ëniq chüshendürüp berdi.

– Men silerge jakarlighan hezriti Eysa del Qutquzghuchi – Mesihning özi! – dëdi u.

4 Yehudiylarning ichidin beziler qayil bolup, Pawlus bilen Silasqa egiship, hezriti Eysagha ëtiqad qildi. Yehudiy dinini yaqlaydighan nurghun Grëk er we yuqiri tebiqidiki Grëk ayallarmu hezriti Eysagha ishendi. 5 Biraq, Yehudiylar buninggha hesetxorluq qildi. Ular kochida bikar yüridighan aqnanchilarni toplap, sheherde topilang kötürdi. Yehudiylar Pawlus bilen Silasni tutup, topilangchilargha tapshurup bërish meqsitide Yasun isimlik bir ëtiqadchining öyige basturup kirdi. 6 Lëkin, ular Pawlus bilen Silasni tapalmay, Yasun we bashqa birnechche ëtiqadchilarni yerlik emeldarlarning aldigha tartip apirip:

– Hemme jaylarda alemni astin-üstün qilmaqchi bolghan hëliqi ademler shehirimizgimu yëtip keldi. 7 Yasun ularni öyige qobul qildi. Ular Eysa isimlik bashqa bir padishah bar dep, Rim impëratorining permanigha xilapliq qiliwatidu! – dep chuqan sëlip, yalghan shikayet qildi.

8 Bu sözler yerlik emeldarlar bilen xalayiqni dekke-dükkige sëlip qoydi. 9 Yerlik emeldarlar Yasun we bille tutup këlingen ëtiqadchilardin kapalet puli alghandin këyinla, andin ularni qoyuwetti.

10 Ëtiqadchilar Pawlus bilen Silasni shu küni kech kirish bilenla, Bëriya shehirige ewetiwetti. Ular u yerge bërip, Yehudiylarning ibadetxanisigha kirdi. 11 U yerning ademliri Salonikadikilerge qarighanda kallisi ëchilghan bolup, ular Pawlus bilen Silasning hezriti Eysa heqqide bergen telimini qiziqip anglidi we ularning ëytqanlirining toghra-xataliqini bilish üchün, her küni muqeddes yazmilarni izdinip ögendi. 12 Netijide, nurghun Yehudiylar, uningdin bashqa xëli köp Grëk erler we yuqiri tebiqidiki Grëk ayallarmu hezriti Eysagha ëtiqad qildi. 13 Lëkin, Salonikadiki Yehudiylar Pawlusning Bëriyada hezriti Eysa heqqidiki xush xewerni yetküzgenlikini anglap, u yerge bërip Pawlusqa ziyankeshlik qilish meqsitide topilang kötürüp, ammini qutratti. 14 Shunga, ëtiqadchilar Pawlusni derhal dëngiz boyidiki jaylargha ewetiwetti. Silas bilen Timotiy bolsa Bëriyada qaldi. 15 Pawlusqa hemrah bolup mangghanlar uni Afina shehirigiche ëlip bërip, andin Bëriyagha qaytip keldi. Ular Pawlusning “Silas bilen Timotiy mumkinqeder mëning yënimgha tëzrek kelsun” dëgen sözini ëlip keldi.

16 Pawlus Afina shehiride Silas bilen Timotiyni kütüp turghanda, sheherning hemme yërini but qaplap ketkenlikini körüp, intayin bi’aram boldi. 17 Shunga, u Yehudiylarning ibadetxanisida Yehudiylar we ularning dinini yaqlaydighan Yehudiy emesler bilen söhbetlishetti hem her küni bazarda uchrighanla kishiler bilen bu toghruluq munazirilishetti. 18 “Ëpikurlar” we “Sto’iklar” dep tonulghan bezi peylasoplarmu uning bilen munazirilishishke bashlidi. Beziler:

– Bu jahankezdi pochi nëme dep jöylüwatidu? – dëyishti.

Yene beziler Pawlusning hezriti Eysaning ölüp tirildürülgenliki heqqidiki telimlirini anglap:

– U chet elliklerning Xudalirini teshwiq qiliwatsa kërek! – dëyishti. 19 Shunga, ular Pawlusni “Arë’opagus” dëgen chong këngesh meydanigha ëlip bërip:

– Sen tarqitiwatqan yëngi telimatliringdin biznimu az-tola xewerdar qilip qoysang qandaq? 20 Bezi ishlarni anglap intayin heyran bolduq, zadi nëme dëmekchi bolghiningni bilmekchimiz, – dëyishti. 21 (Afinaliqlar we u yerde turuwatqan chet elliklerning hemmisi köp waqtini yëngi oy-pikirlerni anglashqa we almashturushqa serp qilishatti.) 22 Shunga, Pawlus aldigha chiqip mundaq dëdi:

– Ey Afina xelqi! Silerning küchlük ëtiqadiy qizghinliqinglarning barliqini bilimen. 23 Chünki, sheher ichide hemme yerni arilap, silerning ibadet qilidighan jayliringlarni közdin kechürginimde, qurbanliq supilirining birining üstide “melum bolmighan Xudagha” dep bëghishlima yëzilghanliqini kördüm. Men hazir del silerge melum bolmighan, lëkin siler ibadet qiliwatqan mana shu Xudani silerge tonushturay.

24 Pütkül dunyani we uningdiki barliq mewjudatlarni yaratqan Xuda pütün alemning igisidur. U insanlarning qoli bilen bina qilinghan butxanilarda turmaydu. 25 Uning insanlargha hëchqandaq hajiti chüshmeydu. Eksiche, insanlargha hayatliq, nepes, shundaqla ular ëhtiyajliq bolghan herqandaq nersini ata qilip, ularning ëhtiyajlirini qanduridu. 26 U bir ademdin pütkül milletlerni yaratti, ularni pütün yer yüzige orunlashturup, ularning güllinishi we zawalliqqa yüzlinishi hemde turidighan jaylirini aldin belgilep berdi. 27 U: “Insanlar mëni izdep tapsun” dep, shundaq qildi. Emeliyette, u bizlerdin yiraq emes. 28 Biz u arqiliq yashaymiz, heriket qilimiz, mewjutmiz. Aranglardiki bezi sha’irlar yazghandek: “Biz Xudaning perzentliri!” 29 Biz Xudaning perzentliri bolghachqa, uni hünerwenning mahariti bilen oyup yasalghan altun-kümüsh yaki tash butlargha oxshatmasliqimiz kërek! 30 Burunqi zamanlarda, Xuda: “Butqa ishinidighanlar hazirche mëning yollirimni bilmeydu” dep, ularning heriketlirini körmeske saldi. Lëkin bügünki künde, u pütün insanlarni gunahlirigha towa qilip, uning yoligha qaytishqa buyrumaqta! 31 Chünki, u özi tallighan adem arqiliq pütün dunyani adilliq bilen soraq qilidighan qiyamet künini belgilidi. Xudaning uni ölümdin tirildürgenliki bu ishning muqerrer ikenlikini ispatlidi.

32 Pawlusning ölgenlerning tirilishi heqqide ëytqanlirini anglighan bezi kishiler uni mesxire qilishqa bashlidi. Yene beziler:

– Bu ishni yene bir anglashni arzu qilimiz, – dëdi.

33 Buning bilen, Pawlus këngeshme meydanidin qaytip chiqti. 34 Beziler uninggha qoshulup, hezriti Eysagha ëtiqad qildi. Buning ichide këngeshme hey’etliridin Diyonisiyus, Damaris isimlik bir ayal we bashqa birqanche kishimu bar idi.

1 Bu ishlardin këyin, Pawlus Afina shehiridin Korint shehirige bardi. 2 Pawlus u yerde Pontus ölkiside tughulghan Akwila isimlik bir Yehudiy bilen uning ayali Priskilani uchratti. Ular Rimliq Klawdiyus padishahning pütün Yehudiylarning Rim shehiridin chiqip këtishi toghrisidiki buyruqi seweblik yëqinda Italiyidin kelgenidi. Pawlus ular bilen körüshüp, 3 ularning yënida qëlip ishlidi. Chünki, burundin chëdir yasash bilen turmush kechüridighan Pawlus ular bilen kesipdash chiqip qaldi. 4 Yehudiylarning herbir dem ëlish künide, Pawlus ibadetxanigha bërip, Yehudiylar we Grëklar bilen sözliship, ularni öz telimining rast ikenlikige qayil qilishqa tirishatti.

5 Silas bilen Timotiy Makëdoniyidin kelgendin këyin, Pawlus barliq waqtini Xudaning xush xewirini yetküzüshke serp qilip, Yehudiylargha hezriti Eysaning Qutquzghuchi – Mesih ikenlikige guwahliq berdi. 6 Lëkin, ular uninggha qarshi chiqti we uni haqaretlidi. Buning bilen Pawlus pëshini qëqip, ulargha:

– Eger siler qutquzulmisanglar, men jawabkar emes, özünglar jawabkar. Bügündin bashlap, men xush xewerni silerge emes, Yehudiy emeslerge yetküzimen, – dëdi.

7 Buning bilen, Pawlus ulardin ayrilip, Titiyus Yustus isimlik bir kishining öyige bërip turdi. U Yehudiy bolmisimu, Yehudiy dinini yaqlaydighan adem bolup, uning öyi ibadetxanining yënida idi. 8 Ibadetxanining mes’uli Krispus pütün a’ilisidikiler bilen Rebbimiz Eysagha ëtiqad qildi. Yene nurghun Yehudiy emes Korintliqlarmu Pawlusning sözlirini anglap, hezriti Eysagha ëtiqad qilishqa bashlidi we chömüldürüshni qobul qildi.

9 Bir këche, Pawlusqa bir ghayibane alamet köründi. Bu alamette Rebbimiz Eysa uninggha:

– Qorqma, süküt qilmay sözle. 10 Men sen bilen bille. Sanga hëchkim ziyankeshlik qilalmaydu. Chünki, bu sheherde nurghun kishilirim bar! – dëdi.

11 Shuning bilen, Pawlus u yerde bir yërim yil turup, u yerdiki kishilerge Xudaning sözlirini yetküzdi.

12 Ghalliyo Yunan ölkisining waliysi bolghan waqtida, Yehudiylar birliship Pawlusni tutup sotqa apirip, uning üstidin:

13 – Bu adem kishilerni qanungha xilap halda Xudagha ibadet qilishqa qutratti! – dep shikayet qildi.

14 Pawlus söz bashlay dep turushigha, waliy Ghalliyo ulargha:

– Ey Yehudiylar! Eger silerning shikayitinglar bir naheqliq yaki birer ëghir jinayet toghrisida bolsidi, elwette sewrchanliq bilen silerge qulaq sëlishimgha toghra këletti. 15 Biraq, talash-tartishinglar diniy qanununglardiki bezi isimlar we sözler toghrisida iken, uni özünglar hel qilinglar. Men bundaq kichik ishlarni soraq qilmaymen! – dëdi.

16 Buning bilen, ular sottin heydep chiqirildi. 17 Xalayiq Yehudiy ibadetxanisining mes’uli Sostënisni tartip chiqip, soraqxanining aldida qattiq urdi. Biraq, waliy Ghalliyo bu ishqa qilche pisent qilmidi.

18 Pawlus Korint shehiride ëtiqadchilar bilen yene bir mezgil turdi. Këyin, ular bilen xoshliship, Priskila we Akwilalar bilen këmige olturup, Süriye ölkisige ketti. Yolgha chiqishtin ilgiri, u dëngiz boyidiki Kënhëriye shehiride chachlirini kestürüwetti. Chünki, u Xudagha bir qesem qilghanidi. 19 Ular Efes shehirige barghandin këyin, Pawlus Priskila we Akwila bilenmu xoshlashti. U këtishtin burun ibadetxanigha bërip, Yehudiylar bilen hezriti Eysa heqqide söhbetleshti. 20 Ular uni birnechche kün uzunraq turushqa teklip qildi, lëkin Pawlus qoshulmidi. 21 Pawlus u yerdin ayrilish waqtida, ulargha:

– Xuda buyrusa, silerning yëninglargha yene këlimen, – dëdi, andin Efestin këme bilen yolgha chiqti.

22 Pawlus Qeyseriye shehiride këmidin chüshüp, Yërusalëmgha bardi. U yerdiki ëtiqadchilar bilen körüshkendin këyin, Antakya shehirige ketti. 23 U Antakyada ëtiqadchilar bilen xëli köp waqit turup, yene yolgha chiqti we Galatiya we Frigiye rayonlirini arilap, barghanla yëride ëtiqadchilarning ëtiqadini kücheytti.

24 Bu arida, Iskenderiye shehiride tughulghan Apollos isimlik bir Yehudiy Efes shehirige keldi. Uning söz qabiliyiti üstün bolup, muqeddes yazmilardin xëli sawati bar idi. 25 Rebbimizning yoli toghruluq melum derijide telim alghan Apollos Rebbimiz Eysa heqqide qizghin sözlep telim bëretti. Uning telimi toghra bolsimu toluq emes idi. Chünki u chömüldürülüsh toghruluq Yehya peyghemberning sugha chömüldürüshidinla biletti. 26 Apollos ibadetxanida yüreklik sözleshke bashlidi. Anglawatqanlardin Priskila bilen Akwila uni öyige teklip qilip, uninggha Xudaning yolini tëximu toluq chüshendürdi. 27 Këyin Apollos Yunan ölkisige barmaqchi bolghanda, Efeslik ëtiqadchilar uninggha yardemde bolup, Yunandiki ëtiqadchilargha xet yëzip, ulardin Apollosni kütüwëlishni soridi. Apollos Yunangha bërip, Xudaning mëhir-shepqiti arqiliq hezriti Eysagha ëtiqad qilghanlargha chong yardemde boldi. 28 U jama’et aldida Yehudiylar bilen munaziriliship, ulargha küchlük reddiye berdi hemde muqeddes yazmilarni asas qilip, hezriti Eysaning Qutquzghuchi – Mesih ikenlikini ëniqlap berdi.

1 Apollos Korint shehiridiki waqtida, Pawlus seper qilip, ichki quruqluq arqiliq Efes shehirige keldi. U yerde merhum Yehya peyghemberning bezi shagirtliri bilen uchriship, 2 ulardin:

– Siler Xudaning yoligha mëngishqa bashlighanda, uning Muqeddes Rohi silerge ata qilinghanmu? – dep soridi.

– Yaq, biz Muqeddes Roh bar dëgenni zadi anglimaptikenmiz, – dep jawab berdi ular.

3 Pawlus yene:

– Undaqta, siler chömüldürülgende, uning menisini nëme dep chüshendinglar? – dep soridi.

– Bizning chüshenchimiz Yehya peyghember bergen telimge asas qilinghan, – dep jawab berdi ular.

4 – Shu chaghda, Yehya peyghember kishilerge chömüldürüshni qobul qilghanlarning gunahigha towa qilip, Xudagha yüzlinish niyitini ipadilishi këreklikini hem özidin këyin kelgüchige, yeni hezriti Eysagha ishinishi këreklikini tapilighan, – dëdi Pawlus.

5 Ular bu gepni anglighandin këyin, Rebbimiz Eysagha ëtiqad qilip, uning nami bilen chömüldürüshni qobul qildi. 6 Pawlus qolini ulargha tegküzüp turup du’a qiliwatqanda, ularning wujudigha Muqeddes Roh chüshti. Buning bilen, ular özlirige namelum bolghan tillarda Xudagha medhiye oqushti hem Xudadin kelgen wehiylerni yetküzüshke bashlidi. 7 Ular texminen on ikki kishi idi.

8 Üch ay dawamida, Pawlus Efes shehiridiki Yehudiylar ibadetxanisigha kirip, ular bilen yüreklik sözliship, ularni Xudaning padishahliqi toghrisidiki telimge qayil qilishqa tirishti. 9 Lëkin, beziliri jahilliq qilip ishenmey, jama’et aldida Rebbimiz Eysa yoligha haqaret keltürdi. Shunga, Pawlus ëtiqadchilarni ëlip ulardin ayrildi we her küni Tirannus isimlik ademning mektipide söhbetlishishni dawamlashturdi. 10 Bu xizmet ikki yil dawamlashti. Netijide, Asiya ölkisidiki pütün xelq, Yehudiylar yaki Yehudiy emesler bolsun, hemmeylen Rebbimiz Eysa heqqidiki sözlerdin xewerdar boldi.

11 Xuda Pawlus arqiliq ajayip möjizilerni yaratti. 12 Beziler hetta qol yaghliq we lönggilirini Pawlusning tënigha tegküzüp, andin kësellerning yënigha apirip, ularning uchisigha yëpip qoyatti. Netijide, këseller saqiyip, jinlar ularning tënidin chiqip këtetti. 13 Shu etrapta ayet oqup jin qoghlashni kesip qiliwalghan bezi Yehudiylarmu bar idi. Ular Rebbimiz Eysagha ëtiqad qilmighan bolsimu, uning namini ishlitip, jinlarni heydiwetmekchi bolushatti. Ular jinlargha: “Pawlus ëytqan Eysaning namidin buyruymenki, chiqip këtinglar!” deydighan boldi. 14 Bu ishni qilghanlarning arisida Skëwa isimlik bir Yehudiy aliy rohaniyning yette oghlimu bar idi. 15 Bir küni ular jin chaplishiwalghan bir kishining tënidiki jinni qoghlimaqchi bolghanda, jin chiqishqa unimay, ulardin:

– Men Eysani tonuymen, Pawlusning kim ikenlikinimu bilimen, biraq özünglarchu? Özünglar kim bolisiler? – dep soridi.

16 Shuning bilen, jin chaplishiwalghan kishi shiddetlik hujumgha ötüp, jin qoghlighuchilarni yer bilen yeksan qiliwetti. Ular yarilinip, kiyimliri yirtilip, yalingach halda öydin qëchip chiqip ketti.

17 Efes shehiride yashaydighan pütün Yehudiylar we Yehudiy emeslermu bu ishni anglap, nahayiti qorqushti. Shuningdin këyin, Rebbimiz Eysaning nami bu yerdimu köp hörmetke sazawer boldi. 18 Netijide, nurghun ëtiqadchilar burun qilghan yamanliqlirini ochuq ëtirap qilishqa bashlidi. 19 Sëhirgerlik qilghan birmunche ademler özlirining sëhirgerlik toghrisidiki kitablirini ekëlip bir yerge döwilep, köpchilikning aldida köydürüshti. Bu kitablarning qimmiti jemiy ellik ming kümüsh tenggige yëtetti. 20 Shundaq qilip, Rebbimizning telimi omumyüzlük tarqilip, zor tesir peyda qildi.

21 Bu ishlardin këyin, Pawlus Makëdoniye we Yunan ölkisi arqiliq Yërusalëmgha qaytish qararigha keldi. U:

– U yerge barghandin këyin, Rim shehirige bërishim kërek, – dëdi.

22 Buning bilen, u yardemchiliridin Timotiy bilen Ërast ikkiylenni özining bërishigha teyyarliq qilish üchün, Makëdoniye ölkisige ewetiwëtip, özi yene bir mezgil Asiya ölkiside qaldi.

23 Del shu chaghda, Efes shehiride Rebbimiz Eysa yoligha qarshi ëghir qalaymiqanchiliq yüz berdi. 24 Ayal ilah Artëmisning sheripige yasalghan butxanining kümüsh heykellirini yasighan Dimitriy isimlik bir zerger bar idi. Uning hünerwenliri bu hüner bilen köp payda alghanidi. 25 Dimitriy hünerwenliri we öz xizmitige munasiwetlik ustilarni yighip, ulargha:

– Qërindashlar, bizning rawaj tëpishimizning hünirimizge baghliq ikenlikini bilisiler. 26 Hazir hëliqi Pawlus dëgen eblexning nëme ishlarni qilip yürgenlikini anglighan hem körgen bolushunglar kërek. U, “qol bilen yasiwalghan butliringlar Xuda emes” dëyish bilen, Efes we pütün Asiya ölkisidiki nurghunlighan kishilerni qaymuqturup, tuyuq yolgha bashlawatidu. 27 Bundaq bolghanda, bizning bu kespimizning namigha dagh chüshüsh xewpi bolupla qalmay, belki ulugh ayal xudayimiz Artëmisning butxanisimu qedirlenmey, hetta Asiya ölkisi we pütün yer yüzidikiler ibadet qilip kelgen ayal xudayimizning shan-sheripining yoqilish xewpimu bolidu! – dëdi.

28 Bu sözlerni anglighan köpchilikning ghezipi örlep, qayta-qayta:

– Biz Efesliklerning ayal xudasi Artëmis ulughdur! – dep chuqan sëlishqa bashlidi.

29 Buning bilen, pütün sheher astin-üstün bolup ketti. Topilangchilar Pawlusning seperdashliridin Makëdoniyilik Gayus we Aristarxuslarni tutuwëlip, aldigha sëlip, üsti ochuq tiyatirxanigha ëlip bardi. 30 Pawlus topilangchilar arisigha kirip sözlimekchi boluwidi, lëkin ëtiqadchilar uni kirishtin tosidi. 31 Hetta Pawlusning dostliri bolghan bezi yuqiri derijilik emeldarlarmu Pawlusqa adem ewetip, uni tiyatirxanigha bërish xewpige tewekkül qilmasliqqa ündidi.

32 Bu chaghda, pütün tiyatirxanining ichi warang-churunggha tolghan bolup, biri birnëme dep warqirisa, yene biri yene birnëme dep warqiraytti. Köp sandiki kishiler özlirining nëmige yighilghanliqinimu bilmeytti. 33 Yehudiylar özlirining Pawlusning terepdarliri emeslikini körsitish üchün, Iskender isimlik ademni özlirini aqlash meqsitide aldigha chiqardi. Iskender köpchilikke qol ishariti qilip, Yehudiylarni aqlashqa bashlidi. 34 Biraq, köpchilik uning Yehudiy ikenlikini bilgende, bu ishta uningmu mes’uliyiti bar oxshaydu, dep qaldi. Shunga, köpchilik tengla:

– Xudayimiz Artëmis ulughdur! – dep ikki sa’etche chuqan sëlishti. 35 Axirda, sheherning yerlik emeldari xalayiqni tinchlandurup mundaq dëdi:

– Ey Efes xelqi! Biz Efesliklerning ulugh Artëmis butxanisining we uning asmandin chüshken muqeddes tëshining qoghdighuchisi ikenlikini bilmeydighan kishi barmu?! 36 Bu ishlarni hëchkim yoqqa chiqiriwëtelmeydu. Shunga, siler özünglarni bësiwëlishinglar, oylimay birer köngülsiz ish chiqirip qoymasliqinglar kërek. 37 Siler bu kishilerni bu yerge soraq qilishqa ëlip keldinglar. Lëkin, ular ya butxanining birer nersisini oghrilap ketkini, ya bizning ayal xudayimizgha kupurluq qilghini yoq. 38 Eger Dimitriy we uning kesipdashlirining herqandaq bir kishining üstidin shikayiti bolsa, soraqxanilar ochuq. Soraqchilarmu bar. Shikayitini shu yerge bërip qilsun. 39 Bashqa mesililiringlar bolsimu, qanuniy sorunlargha bërip, bir terep qilishinglar lazim. 40 Rimliqlar bügünki weqeni topilang dep, bizge jaza bërishi ëhtimalgha nahayiti yëqin. Bu qalaymiqanchiliqning hëch sewebi bolmighaniken, hësabinimu bërelmeymiz-de!

41 Bu sözlerni qilghandin këyin, u xelqni tarqitiwetti.

1 Topilang bësiqqandin këyin, Pawlus ëtiqadchilarni chaqirip, ularni righbetlendürdi we ular bilen xoshliship, Makëdoniye ölkisige ketti. 2 U shu etraptiki jaylarni arilap, ëtiqadchilarni righbetlendüridighan nurghun sözlerni qilghandin këyin, Yunangha bërip, 3 u yerde üch ay turdi. Pawlus këmige olturup Süriye ölkisige qaytmaqchi bolup turghanda, Yehudiylarning uni öltürüsh suyiqestide ikenlikidin xewer tëpip, Makëdoniye ölkisidin ötüp, quruqluq bilen qaytip këtish qararigha keldi. 4 Uning bilen bille bolghanlar, Bëriyaliq Pirus oghli Sopatër, Salonikaliqlardin Aristarxus bilen Sëkundus, Derbelik Gayus, Timotiy we Asiya ölkisidin Tikikus bilen Trofimlar idi. 5 Ular bashta Tro’as shehirige këme bilen bërip, bizning yëtip bërishimizni kütüp turdi. 6 Pëtir Nan hëytidin këyin, biz Filipi shehiridin këmige olturup, besh kündin këyin Tro’asqa këlip, ular bilen uchrashtuq we u yerde bir hepte turduq.

7 Yekshenbe küni, biz nanni bölüshüp, hezriti Eysani xatirilesh üchün bir yerge jem bolduq. Pawlus etisi ketmekchi bolghachqa, köpchilikke tün yërimgiche telim berdi. 8 Biz jem bolghan yuqiriqi qewettiki hujrida nurghun may chiraghlar yënip turatti. 9 Eftikus isimlik bir yigit dërizide olturghanidi. Pawlusning sözi dawamlashqansëri may chiraghning isi hujrini qaplap, hëliqi yigitni mügdek basti. Këyin, u qattiq uyqugha këtip, üchinchi qewettin yerge yiqilip chüshti. Köpchilik uni yerdin kötürüp qarisa, u ölüp boptiken. 10 Pawlus peske chüshüp, özini uning üstige ëtip, quchaqlap turup:

– Hoduqmanglar, u tirik! – dëdi. 11 Këyin, üstünki qewetke chiqip, hezriti Eysani xatirilesh üchün nanni bölüshüp yep, ibadet qilduq. Pawlus tang atquche sözini dawamlashturghandin këyin, biz bu yerdin yolgha chiqtuq. 12 Tro’astiki ëtiqadchilar bolsa hëliqi yigitni öyige hayat apirip qoydi. Köpchilik bu weqedin chongqur teselli tapti.

13 Pawlus Tro’as shehiridin Asos shehirige piyade barmaqchi boldi. Shunga, u bizning këme bilen aldin yürüp, u sheherge uningdin burun yëtip bërip, u yerde bizning uning bilen uchrishishimizni orunlashturghanidi. 14 Këyin, Asosta uchrashtuq we këmige chüshüp, Midilli shehirige kelduq. 15 Andin, yene yolgha chiqip, etisi Xiyos arilining yënigha kelduq. Üchinchi küni, Efestin ötüp, Samos ariligha kelduq we uning etisi këme bilen Milët shehirige barduq. 16 Asiya ölkiside köp waqitni ötküzüwetmeslik üchün, Pawlus Efeste toxtimasliqni qarar qilghanidi. U Yehudiylarning orma hëytini mumkinqeder Yërusalëmda ötküzüsh üchün aldiraytti. 17 Pawlus Milët shehiridin Efeske adem ewetip, ëtiqadchilar jama’etchiliki yëtekchilirini chaqirdi. 18 Ular kelgendin këyin, Pawlus ulargha mundaq dëdi:

– Men Asiya ölkisige ayagh basqan birinchi kündin tartip, siler bilen qandaq ötkenlikim herbiringlargha melum. 19 Yehudiylarning suyiqestliri tüpeylidin tartqan azablar ichide, közümdin yash üzülmigen halda kemterlik bilen Rebbimiz Eysaning xizmitide boldum. 20 Meyli ammiwi sorunlarda bolsun yaki öyliringlarda bolsun, silerge telim bergen waqitlirimda, silerge paydiliq bolghanla nersilerni ëytmay qoymidim. 21 Yehudiylar we Yehudiy emeslerni towa qilip, Xudagha yüzlinishke we Rebbimiz Eysagha ëtiqad qilishqa ündidim.

22 Hazir Muqeddes Rohning emrige asasen Yërusalëmgha këtiwatimen. U yerde qandaq ishlargha duch këlidighanliqimni uqmaymen. 23 Peqet shuni bilimenki, Muqeddes Roh men baridighanla sheherlerde mëni zindan we azablarning kütüp turidighanliqini aldin ëytip kelmekte. 24 Lëkin, men öz musapemni tamamlishim, Rebbimiz Eysaning tapshurghan xizmitini muweppeqiyetlik orundishim, yeni Xudaning mëhir-shepqiti toghrisidiki xush xewerning guwahchisi bolushum üchün, öz hayatimni qilche ayimay, Yërusalëmgha këtiwatimen.

25 Men siler bilen ariliship, herbiringlargha Xudaning padishahliqi heqqide chüshendürdüm. Emdi manga melumki, buningdin këyin siler mëni qayta körelmeysiler. 26 Shuning üchün, bügün silerge shuni jiddiy ëytip qoyayki, aranglarda herqandaq bir kishi qutquzulmisa, men jawabkar emesmen. 27 Chünki, men Xudaning iradisini qilche ëlip qalmay silerge toluq yetküzdüm. 28 Özünglargha pexes bolunglar, Muqeddes Roh silerning bashlamchiliq qilishinglargha tapshurghan barliq qërindishinglarghimu pexes bolunglar! Padichi qoylirini baqqandek, silermu Xudaning jama’etchilikini bëqinglar, chünki Xuda ularni öz oghlining qënigha sëtiwalghan! 29 Manga ayanki, men ketkendin këyin, chilböriler padini qalaymiqanlashturghangha oxshash, 30 silerning aranglardinmu beziler ëtiqadchilarni özlirige egeshtürüsh üchün, xata telim tarqitidu. 31 Shunga, hoshyar bolunglar. Mëning üch yil këche-kündüz dëmey, silerge yash aqquzup nesihet bergenlikimni ësinglarda tutunglar.

32 Emdi men silerni Xudagha we uning mëhir-shepqetlik sözlirige tapshurdum. Bu sözler arqiliq Xuda ëtiqadinglarni kücheytidu we özining muqeddes xelqige atighan mirastin silerni behrimen qilidu. 33 Silerge melumki, men hëchqachan herqandaq kishining kiyimlirige yaki altun-kümüshige köz qirimnimu salmidim. 34 Men ikki bilikimge tayinip, özümning we hemrahlirimning hajitidin chiqtim. 35 Herqandaq ishta silerge mushundaq ejir arqiliq hajetmenlerge yardem bërish lazimliqini körsettim. Shundaq qilsanglar, Rebbimiz Eysa özi ëytqan: “Bermek almaqtinmu zor bext” dëginini ësinglardin chiqarmaysiler!

36 Pawlus bu sözlerni qilip bolghandin këyin, hemmeylen bilen birlikte tizlinip olturup du’a qildi. 37 Köpchilik köz yëshi qiliship, uning bilen quchaqliship, söyüshüp xoshlashti. 38 Ularni eng meyüslendürgini Pawlusning, “buningdin këyin mëni qayta körelmeysiler” dëgen sözi boldi. Këyin, ular uni këmige chiqirip uzitip qoydi.

1 Biz ular bilen xoshliship, këme bilen udul Qos ariligha qarap yol alduq. Etisi, Rodos ariligha, u yerdin Pataraya shehirige barduq. 2 Patarayada Fenikiye rayonigha baridighan bir këmini tëpip, uninggha olturup yolgha chiqtuq. 3 Siprus arili körüngendin këyin, uning jenubidin aylinip ötüp, Süriye ölkisige qarap mëngip, Tir shehiride quruqluqqa chiqtuq. Chünki, këme bu yerde yükini chüshüretti. 4 Bu yerdiki ëtiqadchilardin bezilirini tëpip, ularning yënida yette kün turduq. Muqeddes Roh ulargha Pawlusning Yërusalëmda tartidighan azabliridin xewer bergenidi, shunga ular uninggha Yërusalëmgha barma, dep nesihet qildi. 5 Biraq, biz u yerde bir hepte turghandin këyin, sepirimizni dawamlashturduq. Ëtiqadchilar we ularning xotun-balilirining hemmisi bizni sheherning sirtigha uzitip chiqti. Hemmeylen dëngiz boyida tizlinip olturup bille du’a qilduq. 6 Xoshlashqandin këyin, biz këmige chiqtuq, ular öylirige qaytishti.

7 Tir shehiridin dëngiz sepirimizni dawamlashturup, Pitolimay shehirige kelduq. U yerdiki ëtiqadchilar bilen körüshüp, ularning yënida bir kün turduq. 8 Etisi, u yerdin ayrilip, këme bilen Qeyseriye shehirige këlip, xush xewer yetküzgüchi Filipning öyige bërip qonduq. U burun Yërusalëmdiki ëtiqadchilar teripidin xizmetke tallanghan yette kishining biri idi. 9 Bu kishining Xudaning wehiylirini yetküzeleydighan, tëxi talaliq bolmighan töt qizi bar idi. 10 Biz u yerde birnechche kün turghandin këyin, Yehudiye ölkisidin Agabus isimlik bir peyghember keldi. 11 Bu kishi bizning aldimizgha këlip, Pawlusning belwëghini qoligha ëlip, özining put-qolini baghlap:

– Muqeddes Roh dëdiki, bu belwaghning igisi Yërusalëmda Yehudiylar teripidin mushundaq baghlinip, Rimliqlarning soraq qilinishigha tapshurulidu! – dëdi.

12 Biz bu sözni anglighandin këyin, shu yerlik kishiler bilen birlikte Pawlusni Yërusalëmgha barmasliqqa ündiduq. 13 Lëkin, Pawlus:

– Siler nëmishqa bunchiwala qayghurup, yürikimni ëzisiler? Men Yërusalëmda Rebbimiz Eysa üchün tutqun bolushqila emes, u yerde ölüshkimu teyyarmen, – dep jawab berdi.

14 Biz uni qayil qilalmay, boldi qilduq we:

– Xudaning xalighinidek bolsun! – dëduq.

15 U yerde birnechche kün turup, yük-taqimizni yighishturup, Yërusalëmgha barduq. 16 Qeyseriyilik ëtiqadchilardin birnechchisi biz bilen hemseper bolup, Yërusalëmda bizni Minason isimlik bir Siprusluqning öyige bashlap bardi. Bu kishi kona ëtiqadchilardin idi.

17 Yërusalëmda ëtiqadchilar bizni qizghin qarshi aldi. 18 Etisi, biz Pawlus bilen bille Yaqupni körgili barduq. Yaqup bilen ëtiqadchilar jama’etchilikidiki bashqa yëtekchilerning hemmisi u yerge yighilghanidi. 19 Pawlus ular bilen amanlashqandin këyin, Xudaning Yehudiy emesler ichide özi arqiliq qilghan pütün ishlirini ulargha tepsiliy melum qildi. 20 Bularni anglighan köpchilik Xudagha medhiye oqup, Pawlusqa:

– Ey qërindash, Yërusalëmda ehwal mundaq: Yehudiylar ichide nechche minglighan kishi hezriti Eysagha ëtiqad qilidu. Ularning hemmisi Tewrat qanunigha qattiq emel qilidu. 21 Ularning anglishiche, siz Yehudiy emeslerning arisida yashighan pütün Yehudiylargha balilirini xetne qildurmasliqini, Yehudiylarning bashqa en’enilirige ri’aye qilishning hajiti yoqluqini ögitip, Tewratni chörüwëtipsiz! 22 Shunga, bu yerdiki Yehudiylar sizning bu yerge kelgenlikingizni anglisa, sizge choqum ziyankeshlik qilmay qalmaydu! Emdi qandaq qilish kërek? 23 Bizningche mundaq qilsingiz: arimizda Xudani razi qilish üchün qesem bergen töt adem* Bu kishiler özlirini Xudagha waqitliq atighanlar bolup, ular haraq ichishtin saqlinatti, chachlirini uzun qoyuwëtetti. Waqit toshqandin këyin, Xudagha qurbanliq qilip chachlirini kestürüwëtetti. bar. 24 Siz ularni ëlip, ular bilen birlikte Tewrattiki tazilinish diniy qa’idisidin ötüng, ularning qurbanliq chiqimlirini özingiz kötürüng. Qurbanliq qilghandin këyin, ular qesemlirining ada bolghanliqini körsitish üchün chachlirini chüshüridu. Buning bilen, xalayiq siz toghruluq anglighanlirining emeliyetke uyghun emeslikini chüshinidu hemde özingizningmu Tewratqa ri’aye qilidighanliqingizni köridu. 25 Yehudiy emes ëtiqadchilargha kelsek, ular Yehudiylarning en’enilirige ri’aye qilmisimu bolidu. Peqetla ötkenki xëtimizde tapilighinimizdek, butqa atap qurbanliq qilinghan yëmekliklerni yëmisun, qanni we boghup öltürülgen haywanning göshinimu yëmisun, jinsiy exlaqsizliq qilmisun, – dëyishti.

26 Buning bilen, Pawlus u töt kishini ëlip, etisi ular bilen bille tazilinish diniy qa’idisini ötküzüshke bardi. U merkiziy ibadetxanigha kirip, rohaniylargha özlirining paklinish mudditining toshup, herqaysisi üchün qurbanliq qilinidighan künni melum qilip qoydi.

27 Yette künlük muddet toshushqa az qalghanda, Asiya ölkisidin kelgen bezi Yehudiylar Pawlusni merkiziy ibadetxanida körüp, jama’etni qutritip, uninggha qol sëlip:

28 – Ey Isra’illar, yardemde bolunglar! Bu adem hemme yerde xelqimizge, Tewrat qanunimizgha we merkiziy ibadetxanimizgha qarshi sözlerni tarqitiwatidu. Emdilikte, u Yehudiy emeslerni merkiziy ibadetxanimizgha bashlap kirip, bu muqeddes jayni bulghimaqta! – dep chuqan kötürdi. 29 (Ularning bundaq dëyishining sewebi, buningdin burun ular Yehudiy emes Efeslik Trofimni Pawlus bilen bille sheherde körüp, Pawlus uni merkiziy ibadetxanigha bashlap kirdi, dep xata oylighanidi.)

30 Shuning bilen, pütün sheher tewrep ketti. Terep-tereptin yügürüp kelgen xalayiq Pawlusni tutup, merkiziy ibadetxanidin sörep ëlip chiqti. Ibadetxana qarawulliri ibadetxanida qalaymiqanchiliq chiqmisun dep, ibadetxanining derwazilirini derhal taqiwetti. 31 Topilangchilar Pawlusni urup öltürüwetmekchi bolup turghanda, pütün Yërusalëmning qalaymiqanchiliq ichide qalghanliqi toghrisidiki xewer u yerde turushluq Rim leshkerlirining qomandanigha yëtip bardi. 32 Qomandan derhal leshker we birqanche yüzbëshini ëlip, topilang boluwatqan yerge yügürüp keldi. Ularni körgen xalayiq Pawlusni urushni toxtatti. 33 Qomandan aldigha ötüp, leshkerlerni Pawlusni tutup, ikki zenjir bilen baghlashqa buyrudi. Këyin, u:

– Bu adem kim? U nëme gunah qildi? – dep soridi.

34 Topilangchilarning ichide beziler uni dëse, beziler buni dëyiship, qalaymiqanchiliq bolup ketti. Shunga, heqiqiy ehwalni ëniqlashqa amalsiz qalghan qomandan axir Pawlusni yandiki qel’ege ëlip këtishni buyrudi. 35 Pawlus qel’ening pelempiyige kelgende, topilangchilar tëximu zorawanliship ketti. Shuning bilen, leshkerler uni qel’ege kötürüp ekëtishke mejbur boldi. 36 Ularning keynidin egiship mangghan xalayiq:

– Uni öltürünglar! – dep warqirishatti.

37 Leshkerler Pawlusni qel’ege ekirip këtishke az qalghanda, Pawlus Grëk tilida qomandandin:

– Bir ëghiz sözüm bar idi, ëytsam bolamdikin? – dep soridi.

– Grëkche bilidikensen! 38 Undaqta, ilgiri qalaymiqanchiliq chiqirip, xenjerlik töt ming topilangchini bashlap chölge qëchip ketken hëliqi Misirliq sen oxshimamsen? – dep soridi qomandan.

39 – Yaq! Men Yehudiy! Kilikiye ölkisining Tarsus shehiride tughulghan. Shu muhim sheherning puqrasimen. Xalayiqqa birnechche ëghiz söz qilishimgha ijazet qilsingiz! – dëdi Pawlus.

40 Qomandan ijazet qildi. Pawlus pelempeyde turup, xalayiqqa qol ishariti qildi. Köpchilik tinchighanda, u Aramiy tilida sözleshke bashlidi.

1 – Hörmetlik Yehudiy atilar we aka-ukilar! Emdi özümni aqlaydighan sözlirimge qulaq sëlinglar, – dëdi Pawlus.

2 Ular Pawlusning Aramiy tilida sözliginini anglap, tëximu jim bolushti. Pawlus sözini dawamlashturdi:

3 – Menmu bir Yehudiy, Kilikiye ölkisining Tarsus shehiride tughuldum, lëkin Yërusalëmda chong boldum. Dangliq Tewrat ustazi Ghamaliyildin telim ëlip, ejdadlirimizdin qalghan Tewrat qanunigha qattiq ri’aye qilip keldim. Silerge oxshash, Xuda yolida pütün wujudum bilen qizghin ishligenidim. 4 Hezriti Eysa yolida mangghanlargha ziyankeshlik qilip, ularning ölüshige sewebchi boldum. Hezriti Eysagha egeshkenlerni er-ayal dëmey tutup, zindangha tashlattim. 5 Bu toghruluq bash rohaniy we pütün aliy këngeshme mëning sözlirimning rastliqini ispatlap bëreleydu. Men ulardin Demeshqtiki Yehudiy bashliqlargha yëzilghan xetlerni ëlip, u yerdiki hezriti Eysagha ëtiqad qilidighanlarni jazalash üchün Yërusalëmgha kishenlep ëlip këlish niyitide yolgha chiqqanidim. 6 Chüshke yëqin, Demeshqqe yëtip këlishke az qalghinimda, tosattin asmandin küchlük bir nur chüshüp, etrapimni yorutuwetti. 7 Yerge yiqildim. Andin, “Sa’ul, Sa’ul manga nëmishqa ziyankeshlik qilisen?” dëgen awazni anglidim. 8 “I Rebbim, sen kimsen?” dep sorisam, u, “men sen ziyankeshlik qiliwatqan Nasirelik Eysa!” dëdi. 9 Men bilen bille këtiwatqanlar u nurni körgen bolsimu, lëkin manga qilghan sözlerni chüshenmeptu. 10 Men yene, “I Rebbim, men nëme qilay?” dep sorisam, u manga, “ornungdin tur, Demeshqqe kir, Xuda sanga tapshurghan ishlarning hemmisini u yerde uqisen!” dëdi. 11 Hëliqi küchlük nurdin közlirim körmes bolup qaldi. Shunga, yënimdikiler qolumdin yëteklep, Demeshqqe ëlip kirdi.

12 U yerde Hananiya isimlik bir kishi bar idi. U Xudagha ixlasmen, Tewrat qanunimizgha qattiq emel qilidighan kishi bolup, Demeshqtiki pütün Yehudiylarning hörmitige sazawer idi. 13 U këlip, yënimda turup: “Qërindishim Sa’ul, közliring eslige kelsun!” dëdi. Shu’an közlirim eslige këlip, uni kördüm. 14 U manga: “Ejdadlirimiz ëtiqad qilip kelgen Xuda sëni özining iradisini bilishingge tallidi. U yene özining adil xizmetkari bolghan hezriti Eysani körüshüng we uning aghzidin chiqqan sözlerni anglishing üchün sëni tallidi. 15 Chünki, sen körgen-anglighanliringni pütün insanlargha yetküzisen! 16 Shundaq iken, sen yene nëmini saqlap turisen? Ornungdin turup chömüldürülgin we Rebbimizge du’a qilip, gunahliringdin paklan!” dëdi.

17 Këyin, Yërusalëmgha qaytip keldim. Merkiziy ibadetxanida du’a qiliwatqinimda, közümge bir ghayibane alamet köründi. 18 Bu alamette men rebbim Eysani kördüm. U manga, “Yërusalëmdin derhal ket. Chünki, bu yerning ademliri sëning manga qilghan guwahliqingni qobul qilmaydu!” dëdi. 19 Men, “I Rebbim, ular mëning hemme yerde ibadetxanilargha kirip, sanga ëtiqad qilghanlarni tutqun qilip, urghanliqimni bilidu. 20 Xelqni sanga ëtiqad qilishqa dewet qilghan Istipan öltürülgende, menmu shu yerde idim! Uni öltürgenlerning kiyimlirini saqlap, qilmishlirigha qoshulghanidim! Men bu yerde tursam, ular mëning gëpimge choqum ishinidu” dëdim. 21 Biraq, Rebbim Eysa manga yene, “Yërusalëmdin chiqip ket! Sëni yiraq jaylargha, Yehudiy emeslerning arisigha ewetimen!” dëdi.

22 Pawlusning sözlirige bashtin-ayagh qulaq sëliwatqan xalayiq uning Yehudiy emesler heqqidiki sözini anglash bilenla:

– Uni yoqitish kërek! Öltürüsh kërek! U ölüshke tëgishlik! – dep chuqan sëlishti. 23 Ular bir tereptin chuqan sëlip, bir tereptin kiyimlirini pulanglitip, topa sorup, chang chiqiriwetti. 24 Rim qomandani Pawlusni qel’ege ekirip këtishke emr qildi we xalayiqning uninggha nëme üchün bundaq chuqan salidighanliqini tekshürmekchi bolup, leshkerlirige uni qamchilap soraq qilishni buyrudi. 25 Ular Pawlusni tüwrükke baghlap qamchilimaqchi bolghanda, Pawlus yënida turghan yüzbëshigha:

– Bir Rim puqrasini sotlimayla qamchilishinglar qanungha uyghunmu? – dëdi.

26 Bu sözni anglighan yüzbëshi qomandanning aldigha bërip:

– U kishi Rim puqrasi iken. Siz nëme ish qiliwatqanliqingizni bilmemsiz?! – dëdi.

27 Qomandan Pawlusning aldigha bërip, uningdin:

– Ëytqin, sen rasttinla Rim puqrasimu? – dep soridi.

– Rast, – dep jawab berdi Pawlus.

28 – Men nurghun pul xejlep, aran puqraliq salahiyitige ige boldum, – dëdi qomandan.

Pawlus:

– Men tughulushumdin shundaq! – dëdi.

29 Shuning bilen, Pawlusni soraqqa tartmaqchi bolghan leshkerler derhal özini chetke aldi. Uni baghlatqan qomandanmu uning Rim puqrasi ikenlikini bilip, qorqup ketti. Chünki, u bir Rim puqrasini qanunsiz halda baghlap, qamchilashqa emr qilghanidi.

30 Qomandan Yehudiylarning Pawlusning üstidin qilghan shikayitining sewebini heqiqiy bilish üchün, etisi uni yëshiwëtip, aliy rohaniylar we pütün Yehudiy aliy këngeshmisidikilerning bir yerge yighilishini buyrudi. Andin, Pawlusni ëlip këlip, ularning aldigha turghuzdi.

1 Pawlus aliy këngeshme hey’etlirige tikilip turup:

– Qërindashlar, men bügüngiche Xudaning aldida pak wijdanim bilen yashap keldim, – dëdi.

2 Buni anglighan bash rohaniy Hananiya Pawlusning yënida turghanlargha uning aghzigha urushni buyrudi. 3 Pawlus uninggha:

– Ey tëshi pal-pal saxtipez! Sëni Xuda uridu! Sen u yerde olturup, mëni Tewrat qanuni boyiche soraqqa tartmaqchi, lëkin mëni urghuzup, özüng Tewrat qanunigha xilapliq qiliwatisen! – dëdi.

4 – Sen Xudaning bash rohaniysigha haqaret keltürüwatamsen?! – dëyishti yënida turghanlar. 5 Pawlus:

– Mëni kechürünglar! Men uning bash rohaniy ikenlikini bilgen bolsam, undaq dëmeyttim. Chünki Tewratta: “Xelqingni idare qilidighan bashliqqa töhmet qilma!” dëyilgen, – dëdi.

6 Pawlus bu bir top kishilerning ichide beziliri Saduqiy diniy ëqimidikiler, yene beziliri Perisiy diniy ëqimidikiler ikenlikini bilip, ularni talash-tartishqa sëlish üchün, aliy këngeshmide yuqiri awaz bilen:

– Qërindashlar, men bolsam Perisiylerdin bolimen we bir Perisiyning oghlimen. Men ölgenlerning qayta tirilishini ümid qilghanliqim üchünla bügün bu yerde soraqqa tartiliwatimen! – dep warqiridi.

7 Bu söz uning aghzidin chiqishi bilen teng, Perisiyler bilen Saduqiylar talash-tartish qiliship ketti. Këngeshmidikiler ikkige bölünüp ketti. 8 Chünki, Saduqiylar ölgenlerning qayta tirilishige, perishte we rohlarning mewjutluqigha ishenmeydu. Lëkin, Perisiyler bulargha ishinidu. 9 Buning bilen, chuqan-süren barghansëri kücheydi. Perisiy ëqimidiki bezi Tewrat ustazliri ornidin turup:

– Biz bu ademdin hëchqandaq xataliq tapalmiduq! Ëhtimal rasttin bir roh yaki perishte uning bilen sözleshken bolsa ejeb emes! – dep, qattiq munazirileshti.

10 Talash-tartish ewj ëlip ketti. Yehudiylarning Pawlusni tartip parche-parche qiliwëtishtin qorqup qalghan qomandan leshkerlirining zalgha kirip, kishilerning arisidin Pawlusni zorluq bilen tartip chiqip, qel’ege ekirip këtishini buyrudi.

11 Shu küni këchisi, Rebbimiz Eysa Pawlusning yënida turup:

– Gheyretlik bol! Sen Yërusalëmda men üchün guwahliq berginingdek, emdi Rim shehiridimu shundaq qilishing kërek! – dëdi.

12 Etisi etigende, bezi Yehudiylar mexpiy suyiqest pilanlap, Pawlusni öltürmigüche hëch nerse yëmeymiz, ichmeymiz, dep qesem qilishti. 13 Bu suyiqestni pilanlighuchilar qiriq nechche kishi idi. 14 Ular aliy rohaniylar we Yehudiy aqsaqallarning aldigha bërip:

– Biz Pawlusni öltürmigüche hëch nerse yëmeymiz, dep qattiq qesem qilduq. 15 Hazir siler we aliy këngeshme Pawlusning ishlirini tëximu tepsiliy tekshürüsh bahanisi bilen uni këngeshmige ëlip këlishni Rim qomandanidin telep qilinglar. Biz teyyar turup, uni këngeshmige ëlip këlinishtin ilgirila jayliwëtimiz, – dëdi.

16 Biraq, bu suyiqesttin xewer tapqan Pawlusning singlisining oghli derhal qel’ege kirip, Pawlusqa xewer qilip qoydi. 17 Buning bilen, Pawlus yüzbëshiliridin birini chaqirtip, uninggha:

– Bu yashni qomandan bilen körüshtürüp qoysingiz. Uning qomandangha melum qilidighan ishi bar iken, – dëdi.

18 Yüzbëshi bu yashni qomandanning aldigha bashlap kirip:

– Mehbus Pawlus mëni chaqirtip, bu yashni siz bilen körüshtürüp qoyushumni telep qildi. Chünki, uning sizge melum qilidighan ishi bar iken, – dëdi.

19 Qomandan uni qolidin tutup, bir chetke tartip:

– Melum qilidighan nëme ishing bar? – dep soridi.

20 U jawaben mundaq dëdi:

– Yehudiy aqsaqallar Pawlusning ishlirini tepsiliy tekshürüsh bahanisi bilen özliridin ete uni Yehudiy aliy këngeshmisige ëlip bërishni telep qilishqa këlishti. 21 Ulargha maqul bolmighaysiz, chünki qiriq nechche adem uni yoshurun kütüp turidu. Ular Pawlusni öltürmigüche hëch nerse yëmeymiz, ichmeymiz, dep qesem qilishiptu. Hazir özlirining ularning telipige qoshulushlirini kütüp turidu.

22 Qomandan uninggha:

– Bu ishni manga melum qilghanliqingni hëchkim uqmisun! – dep tapilap, uni qayturdi.

23 Qomandan yüzbëshidin ikkini chaqirtip:

– Ikki yüz piyade leshker, yetmish atliq leshker we ikki yüz neyziwaz leshker hazirlap, bügün këche sa’et toqquzda Qeyseriye shehirige qarap yolgha chiqinglar! 24 Shuning bilen bille, Pawlusni waliy Fëliksning yënigha saq-salamet yetküzüsh üchün, uninggha ulagh teyyarlanglar! – dep buyrudi.

25 Qomandan Lisiyas Pawlus heqqide Fëlikske yene mundaq bir xet yazdi:

31 Leshkerler buyruq boyiche Pawlusni këchilep Antipatris shehirige yetküzdi. 32 Etisi, Pawlus atliq leshkerlerning ëlip bërishigha tapshuruldi. Piyade leshkerler bolsa Yërusalëmdiki qel’ege qaytip keldi. 33 Atliqlar Qeyseriyige bërip, xetni waliygha sundi we Pawlusnimu tapshurdi. 34 Waliy xetni oqughandin këyin, Pawlusning qaysi ölkidin ikenlikini sorap, uning öz bashqurushidiki Kilikiyidin kelgenlikini bilip, 35 uninggha:

– Sëni üstüngdin erz qilghuchilar kelgende bir terep qilimen, – dëdi we leshkerlerge uni Hirod xan salghan ordidiki bir öyge nezerbend qilip qoyushni buyrudi.

1 Besh kündin këyin, bash rohaniy Hananiya we aqsaqallardin birnechcheylen Tertulus isimlik bir adwokat bilen Qeyseriyige këlip, Pawlus toghrisidiki shikayetlirini waliy Fëlikske sundi. 2 Pawlus chaqirtildi. Tertulus uning üstidin shikayet qilip mundaq dëdi:

– Hörmetlik Fëliks janabliri! Biz özlirining qoli astida uzundin buyan aman-ësen yashap kelmektimiz, xelqimizde nachar illetler tügitilip, chong özgirishler barliqqa keldi. 3 Buningdin her waqit, her jayda cheksiz minnetdarmiz. 4 Menki Tertulus özlirini artuqche aware qilishni xalimaymen. Qisqighina erzlirimizni sewrchanliq bilen anglashlirini ötünüp soraymen. 5 Biz shuni tonup yettuqki, bu jëdelxor pütün dunyadiki Yehudiylar arisida qalaymiqanchiliq peyda qilip, ularni Rim hakimiyitige qarshi chiqishqa küshkürtüwatqan bölgünchi we shundaqla “Nasirelikler” dep atalghan bir guruhning kattiwashliridin biridur. 6-7 U bizning merkiziy ibadetxanimiznimu bulghimaqchi bolghanidi. Shunga, biz uni tutuwalduq. 8 Uni soraq qilip körsile, bizning erzlirimizning toghriliqini chüshineleydila!

9 Sorunda bolghan Yehudiylarmu bir ëghizdin shikayet qiliship, uning ëytqanlirini testiqlashti.

10 Pawlus waliy Fëliksning ruxsitini alghandin këyin, söz qilip mundaq dëdi:

– Janablirining uzun yillardin bëri Yehudiy xelqini sorap kelgenlikidin xewirim bar. Shunga, aldilirida özümni aqlashqa razimen. 11 Asanla bileleydiliki, men Yërusalëmgha ibadet qilishqa barghinimdin hazirghiche peqet on ikki künla ötti. 12 Mëning merkiziy ibadetxanida birer adem bilen talash-tartish qilghanliqimni körgen kishi yoq we mëning bashqa ibadetxanilarda yaki sheherning bashqa jaylirida ammini qutratqanliqimnimu körgen kishi yoq. 13 Ular janablirigha mëning üstümdin qilghan shikayetlirige ispat körsitip bërelmeydu.

14 Biraq birla ishni ëtirap qilimenki: men Yehudiylar xata ëqim dep qarighan hezriti Eysa yoli bilen mëngip, ejdadlirimiz ezeldin ëtiqad qilghan Xudagha ibadet qilimen. Tewratta we bashqa peyghemberlerning yazmilirida yëzilghanlarningmu hemmisige ishinimen. 15 Mushu Yehudiylargha oxshash, menmu pütün insanlarning yaxshi-yaman bolushidin qet’iynezer, hemmisining ölgendin këyin soraq qilinish üchün qayta tirildürülidighanliqigha ishinimen. 16 Shu sewebtin, özüm hemishe Xuda aldidimu, insanlar aldidimu pak wijdanliq bolushqa tirishimen. 17 Men Yërusalëmdin ayrilghili xëli yillar bolghan bolup, bu qëtim u yerge Yehudiy qërindashlirimgha yardem puli yetküzüp bergili we Xudagha qurbanliq qilghili barghanidim. 18 Üstümdin shikayet qilghan Yehudiylar mëni merkiziy ibadetxana hoylisida uchratqinida, men tazilinish diniy qa’idisidin ötüp sediqemni sunuwatattim, etrapimgha adem toplighinimmu yoq. Qalaymiqanchiliq chiqarghinimmu yoq. 19 Asiya ölkisilik ashu Yehudiylarning mëning üstümdin shikayetliri bolsa, esli ular özliri këlip, janablirining aldida dëyishi kërek idi. 20 Bolmisa, qëni mushu sorundikiler Yërusalëmdiki Yehudiy aliy këngeshmiside soraq qilinghan waqtimda, mëningdin qandaq jinayet tëpilghanliqini ëytip baqsun. 21 Peqet shuni ëtirap qilimenki, Yehudiy aliy këngeshmiside soraq qilinghan waqtimda, “bügün ölgenlerning qayta tirilishige ishengenlikim üchünla silerning soriqinglargha tartiliwatimen!” dep warqirighanidim. Buningda nëme gunah bar?!

22 Rebbimizning yoligha nisbeten xëli bilimi bolghan Fëliks soraqni toxtitip, ulargha:

– Dewayinglar toghrisidiki hökümni qomandan Lisiyas kelgende chiqirimen, – dëdi.

23 U yüzbëshigha Pawlusni dawamliq tutup turushni, lëkin uninggha bir’az keng mu’amile qilip, dost-buraderlirining uning turmush ëhtiyajini teminlep turushigha yol qoyushni buyrudi.

24 Birnechche kündin këyin, waliy Fëliks Yehudiy ayali Drusila bilen bille këlip, Pawlusni chaqirtip, uningdin Qutquzghuchi – Mesih Eysagha ëtiqad qilish yolini anglidi. 25 Pawlus Xudaning aldida heqqaniy yashash, özini tutuwëlish, qiyamet künidiki so’al-soraq qilinish qatarliqlar toghrisida toxtalghanda, wehimige chüshken Fëliks uninggha:

– Hazirche qaytip tursingizmu bolidu. Këyin waqtim chiqqanda, yene chaqirtimen, – dëdi.

26 U Pawlusning para bërishini kütetti. Shuning üchün, uni pat-pat chaqirtip, uning bilen sözlishetti. 27 Ikki yildin këyin, waliy Fëliksning ornigha Porkiyus Fëstus waliy boldi. Fëliks Yehudiylargha yaxshi körünüsh üchün Pawlusni solaqta qaldurdi.

1 Fëstus Fëliksning ornigha waliy bolup, Yehudiye ölkisidiki Qeyseriyige këlip, üch kündin këyin Yërusalëmgha barghanidi. 2 Aliy rohaniylar bilen Yehudiylarning aqsaqalliri Fëstusqa Pawlusning üstidin shikayet qilip, uningdin Pawlusni 3 Yërusalëmgha ewetip bërishni ötünüp soridi. Chünki, ular yol üstide Pawlusni öltürüshni qestligenidi. 4 Lëkin, Fëstus ulargha:

– Pawlus hazir Qeyseriyide solaqta. Men yëqinda u yerge qaytip këtimen. 5 Silerning aqsaqalliringlar men bilen bille barsun. Eger uning birer qanunsiz qilmishliri bolsa, ular shu yerde shikayet qilsa bolidu, – dep jawab berdi.

6 Fëstus ularning arisida on künche turup, Qeyseriyige qaytip keldi. Etisi sot ëchip, Pawlusni sot meydanigha ëlip këlishni buyrudi. 7 Pawlus kirgendin këyin, Yërusalëmdin kelgen Yehudiylar uning etrapigha oliship, uninggha nurghun ëghir jinayetlerni artip, uning üstidin shikayet qildi. Biraq, hëchqaysisigha ispat körsitip bërelmidi. 8 Shuning bilen, Pawlus özini aqlap:

– Men Yehudiylarning qanunigha, merkiziy ibadetxanisigha yaki Rim impëratorigha qarshi hëchqandaq jinayet ötküzmidim, – dëdi.

9 Lëkin, Fëstus Yehudiylargha yaxshi körünüsh üchün, Pawlustin:

– Sëni Yërusalëmgha apirip, u yerde bu shikayetlerge asasen sotlisam qandaq? – dep soridi.

10 – Bolmaydu! – dep jawab berdi Pawlus, – men hazir Rim impëratori qeyserning hoquqi bilen teyinlengen soraqchi aldida turimen. Mëni soraq qilishqa tëgishlik yer mana mushu. Özingizge melum, men Yehudiylargha qarshi hëchqandaq jinayet ötküzmidim. 11 Eger jinayitim bolsa we ölümge layiq birer ish qilghan bolsam, mëni jazalimang, dep telep qilmighan bolattim. Ularning mëning üstümdin qilghan shikayetliri emeliyetke uyghun emes. Shuning üchün, hëchkimning mëni ulargha tapshurup bërishke heqqi yoq. Men Rim impëratorigha erz qilimen! Özi mëni soraq qilsun!

12 Waliy Fëstus meslihetchiliri bilen meslihetleshkendin këyin, Pawlusqa:

– Sen Rim impëratori qeyserning soraq qilishini telep qilding. Shunga, uning aldigha ëlip bërilisen, – dëdi.

13 Birnechche kündin këyin, Agripa xan bilen singlisi Berniki Fëstusning waliyliq mensipige olturghanliqini tebriklesh üchün, Qeyseriyige keldi. 14 U yerde birnechche kün turghandin këyin, Fëstus Pawlus toghrisida Agripagha mundaq dëdi:

– Bu yerde Fëliks qaldurup ketken bir mehbus bar idi. 15 Men Yërusalëmgha barghinimda, Yehudiy aliy rohaniyliri bilen aqsaqalliri uning üstidin shikayet qilip, mendin uni jazalashni telep qilishti. 16 Men ulargha, Rimliqlarning qanuni boyiche soraq qilinghuchi erz qilghuchi bilen yüzleshtürülüshtin we uninggha özini aqlash pursiti bërilishtin ilgiri, uning üstidin höküm chiqirishqa bolmaydighanliqini ëyttim. 17 Ular bu yerge kelgendin këyin, men waqitni këchiktürmey, etisila soraqni bashlap, u kishini soraqqa ekëlishni buyrudum. 18 Erz qilghuchilar orunliridin turup uning üstidin shikayet qilishti. Lëkin, ularning shikayetliri mëning oylighinimdek jinayet heqqide emes idi. 19 Eksiche, ularning bu kishi bilen talash-tartish qilishqini öz dini heqqidiki mesililer we Eysa isimlik bir kishi heqqide idi. U kishi ölgen bolup, Pawlus bolsa u tirildi deydiken. 20 Bu mesilini men zadi qandaq ëniqlashni bilmidim. Shuning üchün, men Pawlustin Yërusalëmgha bërip, u yerde bu shikayetlerge asasen soraqqa tartilishqa razi bolush-bolmasliqini sorighanidim. 21 Halbuki, Pawlus Rimda, Rim impëratorining aldida soraq qilinishni telep qildi. Shunga, men uni impëratorining aldigha ewetkenge qeder, solaqta tutup turushni buyrudum.

22 Agripa Fëstusqa:

– Menmu bu kishining sözlirini anglap baqay, – dëdi.

– Ete anglaysiz, – dëdi Fëstus.

23 Etisi, Agripa bilen Berniki heywetlik tentene bilen yighin zaligha kirip keldi. Herqaysi qomandan we sheher kattiwashlirimu ular bilen bille këlishti. Fëstusning emr bërishi bilen Pawlus ëlip kirildi.

24 Waliy Fëstus mundaq dëdi:

– Agripa xan aliyliri we sorungha qatnashqan janablar! Bu kishini körüp turupsiler. Pütün Yehudiylar bu yerde we Yërusalëmda ölüm jazasi bërishni qattiq telep qilghan kishi mana shu. 25 Lëkin, men uningdin ölüm jazasi bërishke tëgishlik birer jinayet tapalmidim. Hazir u, “mëni Rim impëratori soraq qilsun” dep iltimas qildi. Shuning bilen, uni Rimgha ewetishni qarar qildim. 26 Biraq, bu kishi heqqide mende padishahqa melum qilghudek ochuq melumat yoq. Shunga, ehwalni tekshürüsh arqiliq birer melumatqa ige bolush meqsitide uni herbirlirining aldigha, bolupmu Agripa xan aliylirining aldigha ëlip keldim. 27 Chünki mëningche, mehbusni Rimgha ewetip, uning üstidin qilinghan shikayettin tepsiliy melumat bermeslik toghra emes.

1 Shuning bilen, Agripa xan Pawlusqa:

– Özüngni aqlishinggha ruxset, – dëdi.

Pawlus qolini kötürüp özini aqlashqa bashlidi:

2 – I Agripa xan, bügün aldilirida Yehudiylar mëning üstümdin shikayet qilghan pütün ishlardin özümni aqlash pursitige ige bolghanliqim üchün, özümni bextlik hës qilimen! 3 Bolupmu xushallinarliq yëri shuki, özliri Yehudiylarning en’eniliri we talash-tartish qilidighan mesililirini yaxshi bilidila. Shuning üchün, erz-halimni sewrchanliq bilen anglap bëqishlirini ötünimen.

4 Mëning deslepte öz yurtumda hemde këyin Yërusalëmda qandaq yashap kelgenlikim hemme Yehudiylargha ayan. 5 Ular mëning uzundin bëri Yehudiy dinining Perisiy namliq eng küchlük ëqimigha mensup ikenlikimni bilidu. Eger xalisa, guwahliq bëreleydu. 6 Xuda ejdadlirimizgha wede qilghinini ümid qilghinim üchün, emdi bügün özlirining aldida sotliniwatimen. 7 Bizning xelqimizning on ikki qebilisidiki pütün qërindashlarmu këche-kündüz Xudagha ibadet qilip, uning ulargha qilghan del mushu wedisini emelge ashurushini intizarliq bilen kütüp keldi. I Xan, Yehudiylarning mëning üstümdin shikayet qilishi del mana shu ümid bilen munasiwetlik. 8 Siler nëmishqa Xudaning ölgenlerni tirildüreleydighanliqigha ishenmeydighansiler?

9 Burun menmu Nasirelik Eysaning namigha pütün küchüm bilen qarshi turushum kërek, dep qarayttim 10 we Yërusalëmda mana shundaq qilghanidim. Aliy rohaniylardin alghan hoququm bilen, nurghun ëtiqadchilarni zindangha tutup bergen, ular ölümge höküm qilinghandimu, hökümge qoshulghanidim. 11 Men herqaysi ibadetxanilarda ularni izdep, köp qëtim ularni jazalitip, ularni ëtiqadidin waz këchishke mejburlashqa tirishqanidim. Men ulargha shu qeder öch idimki, hetta bashqa döletlerdiki sheherlerge bërip, ulargha ziyankeshlik qilghan.

12 I Xan, bir küni aliy rohaniylar bergen hoquq bilen, hezriti Eysagha egeshkenlerge ziyankeshlik qilghili Demeshq shehirige qarap yolgha chiqtim. 13 Chüsh waqtida yolda këtiwëtip, asmandin chüshken quyash nuridinmu küchlük bir nurning etrapimni we bille këtiwatqanlarni yorutuwetkenlikini kördüm. 14 Hemmimiz yerge yiqilduq. Men Aramiy tilida ëytilghan, “Sa’ul, Sa’ul! Manga nëmishqa ziyankeshlik qilisen? Sen xuddi xojayini ursimu mangmighan jahil ëshekke oxshash, özüng ziyan tartisen!” dëgen bir awazni anglidim. 15 “I Rebbim, sen kimsen?” dep soridim men. Rebbim Eysa jawaben, “Men, sen ziyankeshlik qiliwatqan Eysa! 16 Ornungdin tur! Sëni özümge xizmet qilishqa hem guwahliq bërishke tallighanliqim üchün, sanga köründüm. Sen bügün mëningdin körgen ishlarni hem kelgüside sanga körsitidighan ishlirimni bashqilargha yetküzisen. 17 Men sëni Yehudiylarningmu we Yehudiy emeslerningmu qolidin qutquzimen. Men sëni Yehudiy emeslerning yënigha ewetmekchimen. 18 Sen qarangghuluqta yashawatqanlarning közlirini ëchip, ularni zulmettin yoruqluqqa, Sheytanning ilkidin Xudaning padishahliqigha bashlaysen. Buning bilen, ularning gunahliri kechürüm qilinidu. Shundaqla, ular manga ëtiqad qilish arqiliq pak qilinghanlarning arisidin orun alidu!” dëdi.

19 I Agripa xan, shuning üchün men Xudadin kelgen ghayibane alamette körüngen hezriti Eysagha qattiq ita’et qildim. 20 Aldi bilen Demeshq xelqige, Yërusalëm shehiridiki Yehudiylargha, pütün Yehudiye ölkisidiki kishilerge, andin Yehudiy emeslergimu xush xewer yetküzdüm. Ulargha, “Yaman yolliringlardin yënip, Xuda yoligha qaytinglar! ‘towa qilduq!’ dësenglar, uni söz bilen emes, yaxshi emeliyitinglar bilen ispatlanglar!” dep, ularnimu towa qilishqa dewet qildim. 21 Shu sewebtin, Yehudiylar mëni merkiziy ibadetxana hoylisida tutup, öltürüwetmekchi bolushti. 22 Biraq, Xuda bügüngiche manga yardem qilip, mëni qoghdidi. Shuning üchün, bügün bu yerdiki chong-kichik hemmeylenning aldidimu hezriti Eysagha guwahliq bërimen. Mëning ëytqanlirim Musa we bashqa peyghemberlerning këlidighan Qutquzghuchi – Mesih heqqide aldin ëytqanliridin bashqa nerse emes. 23 Ular Qutquzghuchi – Mesihning jezmen öltürülüp, hemmidin burun ölümdin menggüge tirildürülüp, öz xelqi hem pütkül dunya xelqige nijatliq nurini ëlip kelgenlikini aldin ëytqanidi.

24 Pawlus özini mana shundaq aqlighanda, waliy Fëstus yuqiri awaz bilen uninggha:

– Pawlus, sarang bolupsen! Yuqiri biliming eqlingni azduruptu! – dëdi.

25 – Hörmetlik waliy Fëstus! – dëdi Pawlus, – men sarang bolghinim yoq, mëning ëytqanlirim rast we eqilge muwapiq. 26 Bu ishlardin Agripa xanningmu xewiri bar. Shunga, men xangha ochuq ëytalaymen. Bu ishlarning hemmisige xanning diqqet qilidighanliqigha ishinimen. Chünki, hezriti Eysaning bëshidin ötken ishlar adem körmeydighan bulung-puchqaqlarda bolghan ishlar emeste!

27 Andin, Pawlus Agripa xangha qarap, mundaq dëdi:

– I Xan, özliri peyghemberlerning qutquzghuchi heqqide ëytqanlirigha ishinemdila? Ishinidighanliqlirini bilimen!

28 Agripa xan Pawlusqa:

– Sen mëni mushunchilik qisqighina waqitta Eysagha ëtiqad qilishqa qayil qilalaymen, dep oylawatamsen? – dëdi.

29 Pawlus:

– Meyli baldur yaki këyin bolsun, özlirining we bügün mëning sözümni anglighuchilarning hemmisining manga oxshash hezriti Eysagha ëtiqad qilishi üchün du’a qilimen. Peqetla manga oxshash, zenjirde bolushunglarni xalimaymen! – dëdi.

30 Shuning bilen, Agripa xan, waliy Fëstus, Agripaning singlisi Berniki we bashqilar orunliridin turup, 31 u yerdin chiqip ketkendin këyin, bir-birige:

– Bu kishining ölümge yaki türmige solashqa tëgishlik birer jinayiti yoq iken! – dëyishti.

32 Agripa xan Fëstusqa:

– Bu adem, “Mëni Rim impëratori özi soraq qilsun” dëmigen bolsa, qoyup bërilse bolidikentuq! – dëdi.

1 Bizning su yoli bilen Italiyining Rim shehirige bërishimiz qarar qilinghandin këyin, Rimliq emeldarlar Pawlus bilen bashqa mehbuslarni shahane qoshundiki Yuliyus isimliq bir yüzbëshigha tapshurup berdi. 2 Biz Edremit shehiridin Asiya ölkisining dëngiz boyliridiki sheherlerge baridighan këmige olturup, seperge atlanduq. Makëdoniye ölkisining Salonika shehiridin bolghan Aristarxus isimlik bir kishi biz bilen hemseper boldi. 3 Etisi, Sidon shehirige yëtip kelduq. Yuliyus Pawlusqa kengchilik qilip, ëhtiyajlirini hel qilishi üchün, uning shu yerdiki dost-buraderlirining yënigha bërishigha ruxset qildi. 4 Biz u yerdin yene yolgha chiqtuq. Qarshi teripimizdin shamal chiqqanliqi üchün, Siprus arilining shamalgha dalda teripi bilen mangduq. 5 Kilikiye we Pamfiliye ölkilirining dëngiz tewelikidin ötüp, Likiye ölkisidiki Mira shehirige kelduq. 6 Biz u yerde këmidin chüshtuq. Yuliyus Iskenderiye shehiridin Italiyige baridighan këmini tëpip, bizni ëlip uninggha chüshti.

7 Dëngizdiki sepirimiz nahayiti asta boldi. Birnechche kündin këyin, nahayiti teslikte Kinidos shehirining boyigha kelduq. Shamalgha qarshi mangghanliqimiz üchün, burunqi yönilishimiz boyiche ilgiriliyelmiduq. Shunga, Krit arilining shamalgha dalda teripi bilen mëngip, Salmoniy yërim arilidin ötüp, 8 dëngiz qirghiqini boylap, nahayiti teslikte ilgiriliduq we Lasëya shehirige yëqin bolghan “Aramgah” dep atilidighan bir yerge kelduq.

9 Sepirimiz xëli waqit keynige sürülüp, küz pesli bolup qalghanidi. Oninchi aydin këyin boran köp bolghanliqtin, dëngizda seper qilish xeterlik idi. Shunga, Pawlus köpchilikke:

10 – Qërindashlar, mëningche bu yerdin seperni dawamlashturush nahayiti xeterlik. Mal we këme ziyangha uchrapla qalmay, hayatimizni saqlap qëlishmu tes! – dep agahlandurdi.

11 Biraq, yüzbëshi Yuliyus bolsa këme xojayini bilen këme bashliqining sözige ishinip, Pawlusning sözige ishenmidi. 12 Uning üstige, bu yermu qishlap qëlishqa muwapiq jay emes idi. Shunga, köpchilik seperni dawamlashturup, mumkinqeder Fëniks shehirige yëtiwëlip shu yerde qishlashni quwwetlidi. Chünki, Krit arilidiki bu yaxshi port shehirige peqet sherqiy jenub we sherqiy shimal shamili tëgidighan bolup, u sheher qishlashqa nahayiti muwapiq jay idi.

13 Jenubtin meyin shamal chiqip turatti, köpchilik esli pilan boyiche mangsaq bolidu dep, dëngizdin lenggerni chiqirip, këmini heydep yolgha chiqti we Krit arilini boylap mangdi. 14 Uzun ötmey, araldin qattiq sherqiy shimal borini chiqip keldi. 15 Këme boranning hujumigha uchrighanliqtin, algha ilgirileshke amalsiz qalduq. Shuning bilen, këmini boranning heydep mëngishigha qoyup berduq. 16 Kawda dëgen bir kichik aralning shamalgha dalda teripige ötüwëlip, qolwaqni këmige chiqiriwëlish arqiliq, uni nahayiti teste saqlap qalaliduq. 17 Këmichiler këme parchilinip ketmisun dep, këmini arghamcha bilen sirtidin orap baghliwaldi. Këmining Liwiye dölitige yëqin yerde dëngiz astidiki qum döwisige pëtip qëlishidin ensirep, yelkenlerni chüshürüp, këmini mëngishigha qoyup berdi. 18 Shiddetlik boran toxtimighanidi. Etisi, ular këmini yëniklitish üchün, malni dëngizgha tashlashqa bashlidi. 19 Uning etisi këmidiki qoral-saymanlarnimu dëngizgha tashliwetti. 20 Biz birqanche künlergiche kün we yultuzlarnimu körelmiduq. Boran-chapqun yenila shiddetlik dawamlishiwerdi. Axir, qutulup qëlish ümidimizdinmu waz kechtuq.

21 Këmidikiler birnerse yëmiginige xëli künler bolghanidi. Pawlus ularning aldida turup:

– Qërindashlar, siler baldurla mëning “Krittin yolgha chiqmayli” dëgen sözümni anglighan bolsanglar, bu ziyan-zexmetlerge uchrimighan bolattuq. 22 Lëkin, emdi silerning gheyretlik bolushunglarni ötünimen. Këme gherq bolghan teqdirdimu, hëchqaysinglarning hayati ziyangha uchrimaydu. 23 Chünki, mëning Igem bolghan we men xizmet qilip kelgen Xuda tünügün këche bir perishtisini yënimgha ewetti, 24 perishte manga: “Pawlus, qorqma! Sen Xudagha guwahliq bërish üchün, Rim impëratorining aldigha bërishing kërek. Mëhriban Xuda du’ayingni qobul qilip, sen bilen bille seper qilghanlarning hemmisini qutquzidu!” dëdi. 25 Shuning üchün, hemminglar gheyretlik bolunglar, ishinimenki Xuda manga qilghan sözlirini jezmen emelge ashuridu. 26 Biraq, biz qirghaqqa urulup këtishtin saqlinalmaymiz.

27 Sepirimizning on tötinchi küni këchisi, këmimiz tëxiche Adri’atik dëngizida leylep yüretti. Yërim këchide, këmichiler quruqluqqa yëqinlap qalduq, dep qarap, 28 dëngizgha arghamcha tashlap, suning chongqurluqini ölchep körgenidi, qiriq mëtir chiqti. Sel aldigha mëngip yene ölchiwidi, ottuz mëtir chiqti. 29 Ular këmining xada tashlargha urulup këtishidin qorqup, këmini toxtitish üchün këmining keynidin töt lengger tashlap, tang ëtishni intizarliq bilen kütüp turdi. 30 Këmidin qachmaqchi bolghan këmichiler këmining bëshidinmu lengger tashlaymiz dep bahane tëpip, qolwaqni dëngizgha chüshürdi. 31 Lëkin, Pawlus yüzbëshi Yuliyus we leshkerlerge:

– Bu këmichiler këmide qalmisa, siler qutulalmaysiler! – dëdi.

32 Buning bilen, leshkerler këmidiki qolwaqning arghamchisini kësip, uni dëngizgha tashliwetti. 33 Tang ëtishqa az qalghanda, Pawlus köpchilikni bir’az ghizaliniwëlishqa chaqirdi. U:

– Silerning ghem-qayghu ichide ach yürgininglargha on töt kün boldi. 34 Emdi bir’az ghizalinishinglarni ötünimen. Hayat qëlishinglar üchün mushundaq qilish kërek. Hëchqaysinglarning bir tal moyimu ziyangha uchrimaydu! – dëdi.

35 Pawlus bu sözni qilip bolup, qoligha bir parche nanni ëlip, köpchilikning aldida Xudagha shükür ëytip nanni oshtup yëdi. 36 Buni körgen hemmeylen gheyretlinip, ghizalinishqa bashlidi. 37 Këmide biz jemiy ikki yüz yetmish alte kishi iduq. 38 Hemmeylen qorsaqni toydurghandin këyin, këmichiler këmini yëniklitish üchün, këmidiki bughdaylarnimu dëngizgha tashliwetti.

39 Tang atqanda, këmichiler quruqluqni kördi. Ular u yerning nelikini ëniq bilelmigen bolsimu, biraq uningdiki bir qumluq qoltuqni bayqap, këmini bir amal qilip shu yerde quruqluqqa chiqarmaqchi boldi. 40 Ular aldi bilen lenggerlerning arghamchisini kësip, lenggerlerni dëngizgha tashliwetti. Shuning bilen bir waqitta, këmini yene heydesh üchün, këmining yönilishini bashquridighan ikki taxtayning yipini boshitip, taxtaylarni dëngizgha chüshürüwetti. Andin, këmining bëshidiki yelkenni chiqirip, shamalning yardimi bilen këmini qirghaqqa yëqinlatti. 41 Lëkin, këme qirghaqqa yetküche, dëngiz astidiki qum döwisige urulup pëtip qaldi. Këmining bëshi qumgha pëtip, midirliyalmay qaldi, këmining arqa teripi dolqunlarning zerbisi bilen chuwulup këtishke bashlidi.

42 Leshkerler mehbuslarning sugha sekrep qëchip këtishidin saqlinish üchün, hemmisini öltürüwetmekchi boldi. 43 Lëkin, Pawlusni qutquzushni xalighan yüzbëshi leshkerlerning bundaq qilishigha yol qoymidi. U aldi bilen su üzüshni bilidighanlarning sugha sekrep qirghaqqa chiqishini, 44 andin qalghanlarning këmining chuwulup ketken taxtaylirigha we yaghachlargha ësiliwëlip, qirghaqqa chiqishini buyrudi. Shundaq qilip, hemmeylen quruqluqqa saq-salamet chiqiwaldi.

1 Biz qutulup qirghaqqa chiqqandin këyin, u aralning Malta ikenlikini bilduq. 2 Aral xelqi bizge intayin yaxshi mu’amile qildi. U chaghda, yamghur yëghip, hawa soghuq bolghachqa, ular gülxan yëqip bizni kütüwaldi. 3 Pawlus bir baghlam otun tërip këlip otqa tashliwidi, issiqtin qachqan bir zeherlik yilan uning qoligha yëpishiwaldi. 4 Yerlikler Pawlusning qoligha yëpiship turghan yilanni körüp, bir-birige:

– Bu adem jezmen bir qatil! Dëngizdin qutulup chiqqan bolsimu, “teqdir” uning yashishigha yol qoymidi, – dëyishti.

5 Lëkin, Pawlus qolini silkip, yilanni otning ichige atti, özi bolsa hëchqandaq zexim yëmidi. 6 Xelq Pawlusning bedinining ishship këtishini yaki uning tuyuqsiz yiqilip ölüshini kütetti. Lëkin, bir dem kütüp, uning hëchnëme bolmighanliqini körüp, xiyalini özgertip:

– Bu bir Xuda bolsa kërek! – dëyishti.

7 U yerdin anche yiraq bolmighan jayda, aral bashliqi Publiyusning bir parche yëri bar idi. U bizni öyige bashlap, chin köngli bilen üch kün kütti. 8 U chaghda, Publiyusning atisi tolghaq kësilige giriptar bolup, qizitmisi örlep, orun tutup yëtip qalghaniken. Pawlus uning hujrisigha kirip, du’a qilip uchisigha qolini tegküzüp, saqaytip qoydi. 9 Buning bilen, araldiki kësellerning hemmisi Pawlusning aldigha këliship saqiyip qaytishti. 10 Ular bizni hörmetlep, nurghun sowghatlarni ekëlishti. Üch aydin këyin, bu yerdin këtidighan waqtimizda, bizni yolda lazimliq nerse-kërekler bilen teminlidi.

11 Malta arilida Iskenderiyidin kelgen, bëshigha Rimliqlarning qoshkëzek Xudaliri Kastor bilen Polluksning neqishliri oyulghan bir këme qishlighanidi. Qish peslidin këyin, biz bu këme bilen yolgha chiqtuq. 12 Sirakoza shehirige këlip, u yerde üch kün turduq. 13 Andin sepirimizni yene dawamlashturup, Italiyidiki Rëgiyum shehirige kelduq. Etisi, jenubtin chiqqan shamalning yardimi bilen ikki künde Putëyoli shehirige yëtip kelduq. 14 U yerde uchratqan ëtiqadchilarning teklipi bilen bir hepte turduq. Andin, Rim shehirige qarap yolgha chiqtuq. 15 Rimgha këliwatqanliqimizdin xewer tapqan Rimdiki ëtiqadchilar bizni qarshi ëlish üchün Rimdin chiqip, ellik nechche chaqirim yol bësip, beziliri “Üch Saray” dëgen yergiche we beziliri tëximu yiraq yol mëngip, Apiyus bazirighiche kelgenidi. Ularni körgen Pawlus Xudagha rehmet ëytip, tëximu gheyretlendi.

16 Rim shehirige kirginimizde, Pawlusning birla közetküchi leshker bilen bir öyde turushigha ruxset qilindi. 17 Üch kündin këyin, Pawlus u yerdiki Yehudiylarning kattiwashlirini özi bilen körüshüshke teklip qildi. Ular kelgende, Pawlus mundaq dëdi:

– Qërindashlar! Men xelqimizge yaki ejdadlirimizdin qalghan en’enilerge qarshi hëchqandaq ish qilmighan bolsammu, Yërusalëmda yehudiylar teripidin solaqqa tutulup, Rimliqlarning qoligha tapshuruldum. 18 Rimliqlar mëni soraqqa tartqandin këyin, qoyuwetmekchi boldi. Chünki, mende ölüm jazasi bërishke tëgishlik birer jinayet yoq idi. 19 Lëkin, Yehudiylar buninggha qarshiliq bildürgechke, gerche öz xelqim üstidin birer shikayitim bolmisimu, Rim impëratorigha erz qilishqa mejbur boldum. 20 Shu sewebtin, men herbiringlar bilen yüz körüshüsh we bu heqte sözlishish üchün, silerni bu yerge teklip qildim. Shuni bilishinglar kërekki, xelqimiz kütüp kelgen qutquzghuchigha ishengenlikim üchünla, bu zenjir bilen baghlinip, tutqun bolup qaldim.

21 Ular Pawlusqa:

– Yehudiyidin sen toghruluq xet almiduq. U yerdin kelgen qërindashlarning hëchqaysisimu sen toghruluq birer yaman xewer ekelmidi yaki yaman gëpingni qilmidi. 22 Lëkin, sëning pikirliringni anglap baqmaqchimiz. Chünki, sen te’elluq bolghan bu ëqimning hemme yerde qarshiliqqa uchrawatqanliqidin xewirimiz bar! – dëyishti.

23 Shuning bilen, ular Pawlus bilen körüshüshke bir künni belgilidi. U küni, Pawlusning turghan yërige tëximu köp kishi kelgenidi. Pawlus etigendin kechkiche ulargha Xudaning padishahliqi heqqide chüshendürüsh bërip, Tewrat hem peyghemberlerning yazmiliridin neqil keltürüp, ularni hezriti Eysaning Yehudiylar kütüp kelgen qutquzghuchi ikenlikige qayil qilishqa tirishti. 24 Uning sözlirige beziler ishendi, beziler ishenmidi. 25 Ular öz’ara këlishelmey, qaytmaqchi bolghanda, Pawlus ulargha mundaq dëdi:

– Muqeddes Rohning ejdadliringlargha ëytqan sözliri silergimu toghra këlidu! Muqeddes Roh Yeshaya peyghemberge mundaq dëgenidi:

28-29 Andin, Pawlus:

– Shunga bilishinglar kërekki, Xudaning qutquzushi Yehudiy emeslergimu bërilmekte. Ular uni qobul qilmay qalmaydu! – dëdi.

30 Pawlus özi ijarige alghan öyde ikki yil turdi we bu yerde uning bilen körüshüshke kelgen hemme kishilerni qobul qilip, 31 Xudaning padishahliqi toghrisidiki xush xewerni yüreklik tarqitip, Rebbimiz Eysa Mesihke da’ir heqiqetlernimu yetküzdi, uninggha hëchkim tosqunluq qilmidi.