«Efesliklerge yëzilghan xet»(Qisqiche chüshendürüsh) Ushbu xetning mu’ellipi elchi Pawlus bolup, u bu xetni türmidiki waqtida Efes shehiridiki ëtiqadchilargha yazghan. Efes shehiri eyni waqittiki Asiya ölkisining (bügünki Türkiyide) merkizi idi. Pawlus bu sheherde xush xewer yetküzüsh we telim bërish xizmiti bilen ikki yildin artuq turghan («Elchiler» 19-bab 10-ayet). Mu’ellip bu xëtide birer alahide xata telim üstide emes, belki Xudaning mëhir-shepqiti üstide toxtilip, Xudaning insanlargha ashkarilighan pilanini toluq chüshendürgen. Mu’ellip birinchi babta bu pilanning nishani, yeni Xudaning waqit-sa’iti kelgende pütkül mewjudatlarni birlikte Eysa Mesihning bashqurushigha qoyidighanliqini tekitligen. Shuning bilen birge, insanlarning gunahlirining Eysa Mesih arqiliq kechürüm qilinidighanliqini hem kechürüm qilinghan ademlerning qelbidiki Muqeddes Roh ularning kelgüsidiki üzül-kësil qutquzulushigha kapalet bëridighanliqini körsetken. U yene ëtiqadchilarni özlirining Xudaning perzentliri ikenlikini hemde jama’etchilikining birliki we mëhir-muhebbiti arqiliq Eysa Mesihke baghlanghanliqini öz hayatida eks ettürüshke chaqirghan. Pawlus ëtiqadchilar jama’etchilikini bir tenge, bir imaretke we bir ayalgha oxshatsa, hezriti Eysani bu tenning bëshigha, bu imaretning uligha we bu ayalning yoldishigha oxshitish arqiliq ëtiqadchilar jama’etchiliki bilen hezriti Eysa otturisidiki alahide munasiwetni chüshendürgen. Tëzis: 1. Salam (1-bab 1-ayettin 2-ayetkiche) 2. Xudaning pilani we ëtiqadchilarning qutquzulushi (1-bab 3-ayettin 2-babning axirighiche) 3. Pawlusning xizmiti we du’asi (3-bab) 4. Ëtiqadchilar jama’etchilikining birliki (4-bab 1-ayettin 16-ayetkiche) 5. Ëtiqadchilarning Xudaning kütkinidek yashishi (4-bab 17-ayettin 6-bab 9-ayetkiche) 6. Ëtiqadchilargha bërilgen qoghdinish qoralliri (6-bab 10-ayettin 24-ayetkiche) |
||
