Uyghurche Muqeddes Kitab Jem'iyiti

1 Qutquzghuchimiz Xudaning we ümidimiz bolghan Eysa Mesihning emri bilen uning elchisi bolushqa tallanghan menki Pawlustin 2 ëtiqad yolida öz oghlumdek bolup qalghan Timotiygha salam. Xuda’atimiz we Rebbimiz Eysa Mesih sanga mëhir-shepqet, rehimdillik we amanliq ata qilghay!

3 Makëdoniye ölkisige barghanda sanga ëytqinimdek, sëning dawamliq Efes shehiride qëlip, aranglardiki bezi kishilerning natoghra telimlerni tarqitishini tosushungni soraymen. 4 Ulargha epsaniler we uzundin-uzungha sozulghan nesebnamiler bilen waqtini israp qilmasliqini buyrughin. Bular peqet bimene talash-tartishlarni keltürüp chiqiridu, shundaqla ëtiqad bilen qilinidighan Xuda yolidiki ishlarni qilishqa paydisiz bolidu. Xuda yolida mëngish peqet ëtiqad arqiliqla emelge ashidu. 5 Bizning bundaq buyruq qilishimizdin meqset, pak qelb, sap wijdan we chin ëtiqadtin këlip chiqqan mëhir-muhebbetni bashqilargha körsitishinglar üchündur. 6 Bezi kishiler bu telimdin chetnep, bimene geplerni qilip yüridu. 7 Ularning bashqilar teripidin Tewrat qanunining ölimasi, dep atalghusi bar. Biraq, ular özlirining nëme dewatqanliqini yaki özlirining ishench bilen ëytqan sözlirining nëme ikenlikini chüshenmeydu.

8 Bizge melumki, eger kishiler Tewrat qanunini toghra qollansa, u paydiliqtur. 9 Biz yene shuni bilishimiz kërekki, Tewrat qanuni Xudaning emrlirige boysunidighan ademler üchün emes, belki natoghra ishlarni qilghuchilar üchün tüzülgendur, yeni qanungha xilapliq qilghuchilar, boyni qattiqlar, Xuda yolida mangmighanlar, gunahkarlar, Xudagha biperwaliq qilghuchilar, Xudani mesxire qilghuchilar, ata-anisini yaki bashqilarni öltürgen qatillar, 10 zinaxorlar, oxshash jinstiki buzuqlar, qul sodigerliri, yalghanchilar, qesemxorlar we bashqa qilmishlar bilen toghra telimlerge xilapliq qilghan kishiler üchün tüzülgendur. 11 Bu telimler medhiyileshke munasip bolghan Xuda teripidin manga amanet qilinghan ulugh xush xewerge asaslanghan.

12 Manga küch-qudret bergen rebbimiz Eysa Mesihke shükür ëytimen. Chünki, u mëni ishenchlik dep qarap, öz xizmitige teyinlidi. 13 Men burun Eysa Mesihke kupurluq qilip, uninggha ëtiqad qilghuchilargha ziyankeshlik qilghan rehimsiz bir adem bolsammu, u yenila manga rehim qildi. Chünki, men bu ishlarni nadanliq we Eysa Mesihke bolghan ëtiqadsizliqtin qilghanidim. 14 Rebbimiz manga mol mëhir-shepqitini körsitip, mëni Eysa Mesihtin këlidighan ëtiqad we mëhir-muhebbet bilen toldurdi. 15 “Eysa Mesih gunahkarlarni qutquzush üchün dunyagha keldi” dëgen bu söz heqtur we uni qobul qilishqa pütünley erziydu. Men gunahkarlar ichidiki eng uchigha chiqqan gunahkar bolimen. 16 Lëkin, Eysa Mesih manga rehim-shepqet qildi. Buningdin meqset, u özining mendek uchigha chiqqan bir gunahkargha cheksiz sewr-taqet körsitishi arqiliq bashqilargha ülge qaldurushtur, yeni bu këyin özige ëtiqad qilip, menggülük hayatqa ërishidighanlargha bërilgen ülgidur. 17 Barliq hörmet we shan-sherep Xudagha ebedil’ebed mensuptur. U menggülük padishah, yeni ölmeydighan we köz bilen körgili bolmaydighan birdinbir Xudadur, amin!

18 Ey, oghlum Timotiy, burun sen toghruluq ëytilghan wehiylerge asasen bu buyruqlarni sanga tapshurimen. Bu wehiylerni qoral qilsang, Rebbimiz üchün ulugh küreshlerni qilalaysen. 19 Ëtiqadta we pak wijdaningda ching tur. Beziler pak wijdanini bir yaqqa qayrip qoydi. Netijide, ularning ëtiqadi xuddi xada tashqa urulghan këmige oxshash weyran boldi. 20 Imënëy we Iskenderler mana shundaq kishilerdindur. Ularni kupurluq qilmasliqni ögensun dep, Sheytanning ilkige qayturdum.* Bu, ëtiqad yolidin chetnigen kishilerni ëtiqadchilar jama’etchilikidin chiqiriwëtish dëgenliktur. Bundaqlar gunahini tonumighuche qobul qilinmaytti.

1 Aldi bilen sendin we barliq ëtiqadchilardin pütkül insan üchün Xudadin tilekler tileshni, Xudagha du’a-tilawet qilishni, bashqilar üchün muraji’et qilishni we Xudagha shükürler ëytishni, 2 bolupmu padishahlar we barliq emeldarlar üchün du’a-tilawet qilishni ötünimen. Bundaq bolghanda, biz aman-ësen hayat kechüreleymiz. Shundaqla, hayatimiz Xudagha bolghan ixlasmenlik we hörmet bilen tolidu. 3 Bundaq du’a-tilawet qilish yaxshidur. U, qutquzghuchimiz Xudani xursen qilidu. 4 Xuda pütkül insanning qutquzulushi we ularning heqiqetni tonushini xalaydu. 5 Chünki, Xuda birdur, Xuda bilen insanlar arisidiki këlishtürgüchimu birdur. U bolsimu insan tënide dunyagha kelgen Eysa Mesihtur. 6 Insanlarning gunahtin azad bolushi üchün, Eysa Mesih özini qurban qilip bedel tölidi. Xuda buninggha del waqit-sa’itide guwahliq berdi. 7 Men Yehudiy emeslerge bu ishlarni yetküzüsh üchün jakarchi we elchi bolup teyinlinip, ulargha ëtiqad we heqiqetni ögitishke ewetildim. Mëning bu sözlirimning hemmisi rast, men yalghan gep qilmidim.

8 Shunga, men shuni ümid qilimenki, ëtiqadchi erler meyli qeyerde bolsun, her qëtim du’agha jem bolghanda bashqilargha ghezeplenmey, detalash qilmay, toghra emellik qollirini kötürüp du’a qilsun. 9 Ayallar chakina kiyinmey, muwapiq we exlaqliq kiyinishi kërek. Ularning özlirini alahide yasiwalghan chachliri, altun-kümüsh, ünche-merwayit we ësil kiyim-këchekler bilen emes, 10 belki yaxshi emeliyiti bilen perdazlishini ümid qilimen. Bu, Xuda yolida mangimen deydighan ayallargha yarishidu. 11 Ëtiqadchilar jem bolup telim alghanda, ayallar tinch olturup, ita’etmenlik bilen telim alsun. 12 Ayallarning erlerge telim bërishi yaki ular üstidin höküm sürüshige ruxset qilmaymen. Eksiche, ular tinch olturup telim alsun. 13 Chünki, awwal Adem’ata, këyin Hawa’ana yaritilghan. 14 Awwal Sheytan teripidin azdurulghan Adem’ata emes, belki hawa’ana bolup, u gunah sadir qilghan. 15 Lëkin, ayallar Hawa’anining neslidin tughulghan Eysa Mesih arqiliq qutquzulidu.* Bu ayetning birinchi jümlisini “lëkin, ayallar bala tughush we uni bëqish jeryanida ëtiqad arqiliq ërishidighan qutquzulushtin behrimen bolalaydu” we yaki “lëkin, ayallar Xudaning lenitige uchrighanliqtin tughuti qiyin we xeterlik bolsimu, uningdin saq-salamet ötüp këtidu” dep chüshinishkimu bolidu. Biraq, ular choqum ëtiqadta ching turup, mëhir-muhebbetlik bolup, pak we exlaqliq yashishi kërek.

1 “Eger bir kishi ëtiqadchilar jama’etchilikige bashlamchi bolushqa intilse, u yaxshi bir wezipini arzu qilghan bolidu” dëgen bu söz heqtur. 2 Jama’etchilik bashlamchisi bolsa eyiblinidighan teripi bolmighan, ayaligha sadiq, özini tutuwalghan, salmaq, hörmetke sazawer, mëhmandost, bashqilargha Xuda toghrisida telim bëreleydighan bolushi, 3 shundaqla, haraqkesh we zorawan bolmasliqi, xush pë’il, gep talashmaydighan, özini mal-dunyagha urmaydighan kishi bolushi, 4 öz a’ilisini yaxshi bashquralaydighan bolushi, perzentlirini öz ata-anisigha hörmet bilen boysunidighan qilip terbiyiliyeleydighan kishi bolushi kërek. 5 Chünki, öz a’ilisini bashqurushni bilmeydighan kishi Xudaning jama’etchilikining halidin qandaqmu xewer alalisun? 6 Jama’etchilik bashlamchisi yëngi ëtiqadchilardin bolmasliqi kërek. Eger undaq bolsa, u tekebburliship këtishi mumkin. Buning bilen, umu Sheytangha oxshash tekebburlashqanliqi üchün, Xudaning soriqigha uchraydu. 7 U jama’etchilikning sirtidimu hörmetke sazawer bolushi kërek. Shundaq bolghanda, bashqilar uni eyibliyelmeydu we Sheytanmu uni aldam xaltisigha chüshürelmeydu.

8 Xuddi jama’etchilikning bashlamchilirige oxshash, jama’etchilikning xizmetchilirimu ësil peziletlik, semimiy gep qilidighan, haraq-sharabqa bërilmeydighan, mal-dunyagha temexor bolmaydighan kishilerdin bolushi, 9 pak wijdani bilen ëtiqadning chongqur heqiqitide ching turalaydighan bolushi lazim. 10 Bundaq ademlerni aldi bilen sinap körüp, eyiblinidighan terepliri bolmisa, andin wezipige qoyush kërek. 11 Xuddi shuningdek, bu xizmetchilerning ayallirimu† Yaki “ayal xizmetchilirimu…” ësil peziletlik, pitne-pasat qilmaydighan, özini tutuwalghan we herqandaq ishta ishenchlik bolghanlardin bolushi lazim. 12 Xizmetchiler öz ayaligha sadiq, öz perzentliri we öz a’ilisini yaxshi bashquridighan kishilerdin bolsun. 13 Jama’etchilik ichide öz wezipisini yaxshi orundighan xizmetchiler bashqilarning hörmitige sazawer bolidu, ularning Eysa Mesihke ëtiqad qilishtiki ishenchimu zor ashidu.

14 Men gerche sëni tëzrek yoqlap bërishni arzu qilsammu, yenila bu xetni yazdim. 15 Eger men yëninggha waqtida baralmisam, bu xëtim sanga Xudaning a’ilisi ichide qandaq yashash këreklikini körsitip bëridu. Bu a’ile bolsa menggü hayat Xudagha mensup bolghan ëtiqadchilar jama’etchilikidur. Bu jama’etchilik heqiqetning tüwrüki we asasidur. 16 Hemmeylenge melumki, ëtiqadimizning siri büyüktur:

1 Muqeddes Roh shuni bizge ochuq ëytiduki, axir zamanda beziler ëtiqadtin tënip, hiyliger jinlar we ularning saxta telimlirige egishidu. 2 Bundaq telimler wijdani yoqap ketken yalghanchi saxtipezler teripidin dunyagha tarqilidu. 3 Bu yalghanchilar nikahlinishni we bezi yëmekliklerni istëmal qilishni men’i qilidu. Halbuki, bu yëmekliklerni Xuda özige ëtiqad qilghan hem heqiqetni bilidighanlarning shükür ëytip qobul qilishi üchün yaratqan. 4 Xuda yaratqan hemme nerse yaxshidur. Ularning hëchqaysisi cheklengen emes, ularni shükür ëytip qobul qilsa bolidu. 5 Chünki, hemme nerse Xudaning sözi we insanlarning du’asi bilen halal bolidu.

6 Bu nesihetlerni qërindashliringning semige salsang, Eysa Mesihning yaxshi xizmetkari bolghan bolisen. Shundaqla, sëning özüng egeshken ëtiqad toghrisidiki heqiqet we toghra telimler bilen ozuqlanghanliqing ayan bolidu. 7 Xudaning heqiqitini burmilaydighan bimene epsanilerni ret qilip, özüngni ixlasmenlik yolida yëtildürgin. 8 Bedenni yëtildürüshning paydisi bar, elwette. Lëkin, ixlasmenlikni yëtildürüshning paydisi tëximu köptur. Chünki u, bu dunya we u dunyadiki hayat üchün bext ëlip këlidu. 9 Bu sözler heqtur we pütünley qobul qilishqa erziydu. 10 Buning üchün ejir singdürüwatimiz we küresh qiliwatimiz. Chünki, ümidimizni pütkül insanning, bolupmu ëtiqad qilghuchilarning qutquzghuchisi – menggü hayat Xudagha baghliduq.

11 Bu ishlarni qërindashliringgha tapilighin we ögetkin. 12 Bashqilar sëni yash, dep sanga sel qarimisun. Sen sözliringde, emeliyitingde mëhir-muhebbet, ëtiqad we pakliqta ëtiqadchilargha ülge bol. 13 Men sëni yoqlap barghuche, özüngni jama’etchilikke muqeddes yazmilar oqup bërish, nesihet qilish we telim bërishke bëghishlighin. 14 Muqeddes Roh sanga ata qilghan qabiliyetke biperwaliq qilma. Bu qabiliyet Xudaning wehiysi we jama’etchilik yëtekchilirining qollirining uchanggha tëgishi* Jama’etchilik yëtekchiliri ëtiqadchini birer wezipige teyinligende, qollirini uning uchisigha qoyup turup du’a qilidu. arqiliq sanga bërilgen. 15 Shuning üchün, bu ishlarni jan-diling bilen qil. Özüngni ulargha shundaq atighinki, hemme kishi sëning algha basqanliqingni körsun. 16 Özüngge we bergen telimingge diqqet qil hemde uni izchil dawamlashtur. Chünki, shundaq qilsang, özüngmu we sanga qulaq salghanlarmu qutquzulidu.

1 Yashanghan erler sewenlik ötküzse, ularni qattiq eyiblimigin. Eksiche, ulargha atangni hörmetligendek hörmet bilen nesihet bergin. Shuningdek, yash erlerge öz qërindashliringgha mu’amile qilghandek mu’amile qil. 2 Yashanghan ayallargha ananggha mu’amile qilghandek mu’amile qil. Yash ayallarghimu singilliringgha mu’amile qilghandek pak qelb bilen mu’amile qil.

3 Ëri ölüp ketken, heqiqiy mohtajliqta qalghan tul ayallarni hörmetlep, ularning halidin xewer al. 4 Lëkin, tul ayallarning perzentliri yaki newriliri bolsa, u perzentler aldi bilen öz a’ilisidin xewer ëlip, ëtiqadini emeliyetke maslashturush arqiliq öz ata-anisining ejrini yandursun. Chünki bu, Xudani xursen qilidu. 5 Ëri ölüp ketken ige-chaqisiz tul ayallar ümidini Xudagha baghlighan bolup, ular këche-kündüz du’a-tilawette bolidu. 6 Lëkin, ëri ölüp ketken, huzur-halawet üchünla yashaydighan tul ayallar hayat bolsimu, rohiy jehette beribir ölgenge hësab. 7 Ëtiqadchilarning bashqilar teripidin eyiblinidighan ehwalgha chüshüp qalmasliqi üchün, sen jama’etchilikke bu ishlar toghrisida terbiye bergin. 8 Bir kishi öz tughqanlirigha, bolupmu a’ilisidikilerge qarimisa, u Eysa Mesihtin tanghan dep qarilip, hetta ëtiqadsizlarchilikmu bolalmaydu.

9 Ëtiqadchilar jama’etchilikide yardem bërilidighan, ëri ölüp ketken tul ayallarni tizimlighanda, ular choqum öz ërige sadiq bolghan bolushi we yëshi atmishtin yuqiri bolushi kërek. 10 Ular yene yaxshiliqliri bilen tonulghan bolushi, yeni balilirini yaxshi terbiyilep chong qilghan, mëhmandost, kemterlik bilen ëtiqadchilarning xizmitide bolghan, qiyinchiliqta qalghanlargha yardem qilghan we özini her xil xeyr-saxawet ishlirigha bëghishlighan ayallar bolushi kërek.

11 Ëri ölüp ketken yash tul ayallarni tizimlima. Chünki, bundaq ayallarning jismaniy jehettiki arzuliri Eysa Mesihke bolghan rishtini bësip ketse, ular qayta nikahlinishni arzu qilip, ëtiqadchilar jama’etchilikidiki xizmitini dawamlashturushni xalimaydu. 12 Buning bilen, ular deslep bergen wedisige* Yeni özlirining “peqet Eysa Mesihke xizmet qilip, yëngidin toy qilmaymen” dëgen wedisi. xilapliq qilish seweblik eyiblinidu. 13 Ular yene hurunluqni adet qiliwëlip, öymu öy doqurup yürüp, gheywet qilip, bashqilarning ishlirigha arilishiwalidighan walaqtekkürlerdin bolup qëlishi mumkin. 14 Shuning üchün, bundaq yash tul ayallarning nikahlinip, perzent körüp, öy ishliri bilen shughullinishini nesihet qilimen. Shundaq qilghanda, bizge qarshi turghuchilarda herqandaq pitne-ighwa tarqitish pursiti bolmaydu. 15 Bundaq dëyishimdiki seweb, bezi tul ayallar alliburun ëtiqadtin chetnep, Sheytanning keynige kirip ketti. 16 Eger ëtiqadi bar bir ayalning tul qalghan tughqanliri bolsa, u ulargha yardem bersun, yükni ëtiqadchilar jama’etchilikige ittirip qoymisun. Shundaq bolghanda, jama’etchilik heqiqiy ige-chaqisiz tul ayallargha yardem qilalaydu.

17 Ëtiqadchilar jama’etchilikini yaxshi bashquridighan yëtekchiler, bolupmu Xudaning sözini yetküzüsh we telim bërishte ejir singdürgen kishiler choqum chongqur hörmetke sazawer bolushi we uninggha layiq heq ëlishi kërek. 18 Chünki, muqeddes yazmilarda: “Xaman tepken öküzning aghzini boghma”, “ishchi öz heqqini ëlishqa heqliqtur” dëyilgen. 19 Ikki yaki üch guwahchi bolmighuche, jama’etchilikning yëtekchisi üstidin qilinghan erzni qobul qilma. 20 Eger u gunah qilghan bolsa, bashqilarningmu buningdin ibret ëlishi üchün, jama’etchilik aldida eyiblensun. 21 Xudaning, Eysa Mesihning we Xuda tallighan perishtilerning aldida sanga shuni buyruymenki, sen bu sözlirimge qet’iy emel qil. Ayrimichiliq qilma, herqandaq ishta bir terepke yan basma. 22 Birawning uchisigha qolungni qoyup, uni yëtekchilik wezipisige teyinleshke aldirap ketme, bolmisa uning gunahlirigha shërik bolup qëlishing mumkin. Özüngni pak tutqin. 23 (Ashqaziningning yaxshi bolmighanliqi, shundaqla da’im kësel bolup qalidighanliqing üchün, sula ichmey, bir’az sharabmu ichip bergin.) 24 Bezi kishilerning gunahlirini asanla körüwalghili bolidu hem ularning choqum soraqqa tartilishi ëniq. Lëkin, bezi kishilerning gunahliri bolsa këyin ashkara bolidu. 25 Xuddi shuninggha oxshash, bezi kishilerning yaxshi emeliyitinimu asanla körüwalghili bolidu. Lëkin, bezi kishilerning yaxshi emeliyiti bolsa këyin melum bolidu.

1 Qul ëtiqadchilarning hemmisi öz xojayinlirini hörmetlisun. Shundaq qilghanda, Xudaning nami we Xudadin kelgen telimning kupurluqqa uchrap qëlishidin saqlanghili bolidu. 2 Xojayinlirimu ëtiqadchi bolsa, qullar: “Biz hemmimiz Xudaning a’ilisidiki qërindashlarghu” dep, ulargha hörmetsizlik qilmisun. Eksiche, xojayinlirigha tëximu yaxshi xizmet qilsun. Chünki, ularning yaxshi xizmitidin behrimen bolidighan xojayinlar del Xudaning yaxshi köridighan bendiliridur.

Sen ëtiqadchilargha bu telimlerni ögetkin we tapilighin. 3 Oxshimaydighan telimlerni terghib qilghan kishi Rebbimiz Eysa Mesihning heq sözlirini, shundaqla uning bizni ixlasmenlikke yëtekleydighan telimini qobul qilmighan bolidu. 4 Bundaq kishiler tekebbur, hëchnëme chüshenmeydighan kishilerdur. Ular ghowgha chiqirish we gep talishishqa intayin amraq. Bundaq ishlar bashqilarning arisida hesetxorluq, jëdel-majira, töhmet, gumanxorluq 5 hemde da’imliq sürkilish keltürüp chiqiridu. Bu kishilerning niyiti chirik bolup, heqiqettin mehrum bolghan. Ularning neziride ixlasmenlik peqetla bir tapawet yolidur, xalas.

6 Derweqe, Xudagha razimenlik bilen ixlasmen bolghan adem heqiqiy ronaq tapidu. 7 Biz bu dunyagha hëchnëme ëlip kelmiduq we bu dunyadin hëchnëme ëlip këtelmeymiz. 8 Shunga, yëmek-ichmek we kiyim-këchikimiz toluq bolsila, razi bolushimiz kërek. 9 Bay bolushnila oylaydighanlar bolsa haman azdurulup këtidu, ular insanlarni qurutup halak qilidighan nurghun ziyanliq hem exmiqane heweslerning torigha chüshüp këtidu. 10 Chünki, pulpereslik her xil yamanliqning yiltizidur. Beziler bay bolush hewisi bilen ëtiqadtin chetnep, özige tügimes azab tëpiwaldi.

11 Ey Xudaning sadiq bendisi, sen bundaq ishlardin yiraq tur. Heqqaniyliq, ixlasmenlik, ëtiqad, mëhir-muhebbet, sewr-taqet we mulayimliqni izde. 12 Ëtiqad yolida ulugh küreshlerni qil. Xuda ata qilghan menggülük hayatni qedirle. Sen buning üchün chaqirilding hemde nurghunlighan guwahchilar aldida bu menggülük hayatni alliburun ochuq ëtirap qilding. 13 Hemmige hayatliq bergüchi Xudaning, shundaqla Pontiy Pilatusqa yüreklik halda ulugh heqiqet toghrisida guwahliq bergen Eysa Mesihning aldida sanga shuni tapilaymenki, 14 rebbimiz Eysa Mesih qayta kelgüche, Xudaning bu emrlirige toluq emel qil, buning bilen hëchkim sëni eyibliyelmisun. 15-16 Medhiyileshke munasip bolghan birdinbir hökümran, yeni padishahlarning padishahi, Reblerning Rebbi, birdinbir menggü ölmes, adem yëqinlishalmaydighan nur ichide yashaydighan, hëchkim körmigen we körelmeydighan Xuda waqit-sa’iti kelgende, Eysa Mesihni qayta ewetidu. Barliq hörmet we küch-qudret Xudagha ebedil’ebed mensup bolghay, amin!

17 Bu dunyada bay bolghanlargha meghrurlanmasliqni, ötkünchi bayliqqa ümid baghlimasliqni buyrughin. Ular ümidini biz behrimen bolushqa tëgishlik hemmini bizge sëxiyliq bilen bergüchi Xudagha baghlisun. 18 Ulargha bashqilargha yaxshiliq qilishni we xeyr-saxawetlik ishlarni köp qilishni, merd we qoli ochuq bolushni buyrughin. 19 Bundaq qilghanda, ular heqiqiy hayatqa ërishish üchün këlechekte özlirige puxta asas bolidighan bir xezine topliyalaydu.

20 Ey Timotiy, sanga amanet qilinghan bu telimlerni yaxshi saqla. Xudagha bolghan ixlasmenlikke munasip kelmeydighan quruq geplerdin hemde bimene bilimni bilim dëgüchilerning talash-tartishliridin saqlan. 21 Beziler mushundaq bimene bilimge egiship, ëtiqadtin chetnidi.

Xudaning mëhir-shepqiti silerge yar bolghay!