Uyghurche Muqeddes Kitab Jem'iyiti

1 Yaqupning herqaysi oghulliri öz bala-chaqilirini ëlip, Yaqup bilen bille Misirgha bardi. Uning oghullirining isimliri 2 Rubën, Shimon, Lawiy, Yehuda, 3 Issakar, Zebulun, Binyamin, 4 Dan, Naftali, Gad we Ashër idi. 5 Ularning hemmisi Yaqupning biwasite ewladliri bolup, jem’iy yetmish kishi idi. Yaqupning yene bir oghli Yüsüp bu waqitta alliqachan Misirda idi.

6 Këyin, Yüsüp we uning qërindashliri hemde barliq zamandashliri alemdin ötti. 7 Shundaqtimu, Isra’ilning (yene bir ismi Yaqup) ewladliri tëz köpiyip, u yerni toldurdi we xëli küchiyip qaldi.

8 Këyin, Yüsüpning Misir xelqige qilghan yaxshiliqliridin xewiri bolmighan yëngi bir padishah Misirda textke chiqti. 9 U Misirliqlargha:

– Bu Isra’illarning bizge qarighanda köpiyip, bizdinmu küchiyip këtiwatqanliqigha qaranglar! 10 Eng yaxshisi aqilane tedbir qollinip, buning aldini ëlishimiz kërek. Undaq bolmighanda, nawada urush partlap qalsa, ular düshmenler bilen birliship bizge hujum qilip, bu yerdin qëchip këtishi mumkin, – dëdi.

11 Buning bilen, Misirliqlar Isra’illarni ëghir emgekler bilen ëzish üchün, emgek nazaretchilirini teyinlidi. Ular Isra’illargha padishah üchün Pitom we Remsës isimlik teminlesh merkizi qilinghan sheherlerni saldurdi. 12 Lëkin, Misirliqlar Isra’illarni qanche ezgensëri, ular shunche köpiyip, döletning bashqa yerlirigimu tarqaldi. Bu sewebtin, Misirliqlar Isra’illardin qorqup, 13 ularni tëximu ëghir ishlargha saldi. 14 Misirliqlar ularni laychiliq, kësek quyush we ëtiz-ëriq ishlirini qilishtek ëghir emgeklerge sëlip, intayin qattiq azablargha duchar qildi.

15 Misir padishahi yene Shifrah we Pu’ah isimlik ikki neper Ibraniy* Ibraniy – qedimki Yehudiylarni, yeni Isra’illarni körsitidu. tughut anisigha:

16 – Siler Ibraniy ayallirini tughdurghan waqtinglarda, bowaqning oghul yaki qiz ikenlikige qaranglar. Eger oghul tughulsa, bowaqni öltürüwëtinglar; qiz tughulsa, tirik qaldurunglar, – dëdi.

17 Lëkin, bu ikki tughut anisi Xudagha ixlasmen bolghachqa, padishahning emrige boysunmay, oghul bowaqlarni öltürmidi. 18 Shunga, padishah ularni chaqirtip:

– Bu silerning nëme qilghininglar? Nëme üchün oghul bowaqlarni öltürmidinglar? – dep soridi.

19 Ular:

– Ibraniy ayalliri Misir ayallirigha oxshimaydu. Ular nahayiti saghlam këlidu. Biz yëtip barghuche, özliri tughup bolidu, – dep jawab bërishti. 20-21 Tughut aniliri Xudagha ixlasmen bolghanliqi üchün, Xuda ulargha ghemxorluq qilip, öz a’ililirini qurush sheripini ata qildi. Isra’illar dawamliq köpiyip, tëximu kücheydi.

22 Buning bilen, Misir padishahi pütün puqralirigha:

– Isra’illardin tughulghan oghul bowaqlarning hemmisini Nil deryasigha tashlanglar, qiz balilarnila tirik qaldurunglar, – dep emr qildi.

1 Isra’illarning Lawiy qebilisidiki bir kishi öz qebilisidin bolghan birsige nikahlandi. 2 Ayali hamilidar bolup, bir oghul tughdi. Ana bowaqning chirayliq ikenlikini körüp, uni üch ay yoshurun saqlidi. 3 U balini zadi yoshuralmaydighan yerge kelgende, qomushtin bir sëwet toqup, uni mom we lay bilen suwap, su ötmes qildi we balini sëwetke sëlip, andin sëwetni Nil deryasi boyidiki qomushluqqa apirip, yoshurunche sugha qoyuwetti. 4 Balining hedisi qandaq ehwal yüz bëridikin dep, yiraqtin sëwetni közitip turdi.

5 Padishahning qizi derya boyigha sugha chömülgili keldi. Uning kënizekliri derya boyida seyle qilishqa bashlidi. Tuyuqsiz, melike qomushluqta bir sëwetning turghinini körüp qaldi-de, ëlip këlish üchün xas kënizikini ewetti. 6 Melike sëwetni ëchip, bir oghul bowaqning yighlap yatqinini kördi. Melike uninggha ich aghritip:

– Bu choqum bir Ibraniyning bowiqi, – dëdi.

7 Bu chaghda, bowaqning hedisi këlip, melikige:

– Men bërip, Ibraniylar arisidin siz üchün bowaqni ëmitidighan bir inikana tëpip këleymu? – dep soridi.

8 Melike:

– Maqul, barghin, – dëdi. U bërip, bowaqning öz anisini chaqirip keldi. 9 Melike bu ayalgha:

– Bowaqni öyüngge ëlip këtip, men üchün ëmit. Ish heqqingni bërimen, – dëdi. Buning bilen, ayal bowaqni öyige ëlip këtip ëmitti. 10 Bala xëli chong bolghanda, anisi uni melikining aldigha ëlip bardi. Melike uni öz oghli qilip bëqiwaldi we “Men uni sudin tartip chiqiriwalghan” dep, uninggha Musa [Ibraniy tilidiki “tartip chiqirish” dëgen söz bilen ahangdash] dëgen isimni qoydi.

11 Musa chong bolghandin këyin, Ibraniy qërindashlirini yoqlap bërip, ularning ëghir emgeklerge sëliniwatqanliqini öz közi bilen kördi. Arida, u bir Misirliqning Ibraniy qërindashliridin birini uruwatqanliqini körüp, 12 etrapigha qarap “Bashqa adem yoqqu” dep oylap, hëliqi Misirliqni öltürüp, ölükini qumgha kömüwetti. 13 Etisi, Musa yene sirtqa chiqip, ikki Isra’ilning bir-biri bilen urushuwatqanliqini kördi. U yolsizliq qilghan birige:

– Nëmishqa öz qërindishingni urisen? – dëdi.

14 Hëliqi kishi:

– Kim sëni bizge bashliq yaki soraqchi bolsun deptu!? Sen hëliqi Misirliqni öltürginingdek emdi mënimu öltürmekchimu? – dëdi. Musa bu gepni anglap qorqup qaldi. U ichide “Mëning qilghan ishimni bashqilar jezmen bilip qaptu” dep oylidi.

15 Padishah bu ishtin xewer tëpip, Musani öltürmekchi boldi. Biraq, Musa uningdin qëchip, Midyan dëgen döletke bardi.

Bir küni, u bir quduqning yënigha këlip olturdi. 16 Midyandiki bir rohaniyning yette qizi bar idi. Ular da’im atisining qoylirini sughirish üchün bu quduq bëshigha këlip, su tartip, oqurlarni toldurushatti. 17 Bundaq waqitlarda, birqanche padichi këlip, ularni qoghliwëtetti. Bu qëtim bolsa, Musa ularni qoghdidi we ulargha yardemliship su tartip berdi. 18 Ular atisi Ri’u’ëlning yënigha qaytip barghinida, atisi ulardin:

– Bügün ejeb burunla qaytip kepsilerghu? – dep soridi. 19 Ular:

– Bir Misirliq bizni padichilarning bozek qilishidin qutuldurdi, hetta biz üchün su tartip qoylirimizni sughirip berdi, – dep jawab bërishti.

20 Atisi qizlirigha:

– U qeyerde qaldi? Uni sirtta tashlap kelgininglar nëmisi? Uni biz bilen bille tamaq yëyishke chaqirip këlinglar, – dëdi.

21 Musa Ri’u’ëlning teklipini qobul qildi we ularning yënida turup qaldi. Ri’u’ël qizi Zipporani uninggha xotunluqqa berdi. 22 Zippora bir oghul tughdi. Musa “Men yaqa yurttiki bir musapir idim” dep, baligha Gërshom [“u yerde yaqa yurtluq” dëgen söz bilen ahangdash] dëgen isimni qoydi.

23 Aridin uzun yillar ötkendin këyin, Misir padishahimu öldi. Isra’illar yenila ëghir emgeklerdin qattiq azab chëkip, Xudadin yardem tilep, nale-peryad kötürüshti. Ularning nale-peryad awazi Xudagha yetti. 24 Xuda ularning nale-peryadlirini anglap, özining ularning ejdadliridin bolghan Ibrahim, Is’haq we Yaquplar bilen tüzgen ehdisini ësige aldi. 25 U Isra’illarning ëchinishliq halitini körüp, ulargha intayin ich aghritti.

1 Musa qëynatisi, Midyan rohaniysi Yitro (yene bir ismi Ri’u’ël)ning qoyini baqatti. Bir küni, u padisini heydep chölni kësip ötüp, Xudaning tëghi – Sinay tëghigha keldi. 2 U yerde Perwerdigarning perishtisi* Bu Xudaning özini körsitidu. tikenliktiki yalqunjap yëniwatqan ot ichidin Musagha tuyuqsiz köründi. Musa tikenlikte ot yëniwatqan bolsimu, tikenlikning köyüp ketmeywatqanliqini kördi. 3 U “Bu ajayip ishqu, tikenlik nëmishqa köyüp ketmeydighandu? Yënigha bërip qarap baqaychu!” dep oylidi.

4 Musaning yëqinlap kelginini körgen Perwerdigar tikenlikning ichidin:

– Musa! Musa! – dep towlidi.

– Mana men! – dep jawab berdi Musa.

5 Xuda uninggha:

– Bu yerge yëqin kelme, choruqliringni salghin. Chünki, sen turuwatqan yer muqeddestur. 6 Men sëning atang, shundaqla ejdadliring Ibrahim, Is’haq we Yaquplar ëtiqad qilip kelgen Xuda bolimen, – dëdi.

Buni anglighan Musa Xudagha qarashqa pëtinalmay, yüzini ëtiwaldi.

7 Perwerdigar uninggha mundaq dëdi:

– Men xelqim Isra’illarning Misirda xarliniwatqanliqini kördüm. Ularning emgek nazaretchilirining zulmidin qilghan nale-peryadlirini anglidim. Ularning azab tartiwatqanliqini bilimen. 8 Shunga, men ularni Misirliqlarning qolidin qutquzup, süt bilen hesel ëqip turidighan bipayan munbet zëmingha ëlip bërish üchün chüshtüm. U yer Ken’anlar, Xitlar, Amorlar, Perizziler, Xiwlar we Yibuslarning makanidur. 9 Xelqimning qilghan nale-peryadi quliqimgha anglanmaqta. Misirliqlarning ularni qandaq ezgenlikimu köz aldimda turmaqta. 10 Shunga, emdi sëni Misir padishahining aldigha ewetimen. Bërip, öz xelqim bolghan Isra’illarni Misirdin ëlip chiq.

11 Lëkin, Musa Xudagha:

– Men Misir padishahining aldigha bërip, Isra’illarni Misirdin ëlip chiqalaydighan qanchilik chong adem idim? – dëdi.

12 Xuda uninggha:

– Men sanga yar bolimen. Sen Isra’illarni Misirdin ëlip chiqqandin këyin, siler bu taghqa këlip manga ibadet qilisiler. Mana bu mëning sëni ewetkenlikimning belgisi, – dëdi.

13 – Men bërip, Isra’illargha: “Mëni bu yerge silerning ejdadliringlar ëtiqad qilip kelgen Xuda ewetti” dësem, ular manga ishenmey: “Qaysi Xuda heqqide sözlewatisen? Uning nam-sheripi nëme?” dep sorisa, men nëme deymen? – dëdi Musa.

14 Xuda mundaq dëdi:

– Men “Menggü Bar Bolghuchi”durmen. Sen bërip, ulargha: “Mëni silerge ‘Menggü Bar Bolghuchi’ ewetti” dëgin.

15 Xuda Musagha yene:

– Isra’illargha: “ ‘Menggü Bar Bolghuchi’, yeni ejdadliringlar Ibrahim, Is’haq we Yaquplar ëtiqad qilip kelgen Xuda mëni yëninglargha ewetti” dëgin. Bu, mëning menggülük namim. Ewladtin ewladqiche mushu nam bilen eske ëlinimen. 16 Sen bërip Isra’illarning aqsaqallirini yighip, ulargha: “Perwerdigar, yeni silerning ejdadliringlar Ibrahim, Is’haq we Yaquplar ëtiqad qilip kelgen Xuda manga köründi. U mëning silerge: ‘men Misirliqlarning silerge qandaq mu’amile qiliwatqanliqini kördüm. 17 Men silerni ularning zulmidin qutuldurushqa wede qildim. Men silerni süt bilen hesel ëqip turidighan zëmingha, yeni Ken’anlar, Xitlar, Amorlar, Perizziler, Xiwlar we Yibuslarning makanigha ëlip barimen’ dep yetküzüshümni ëytti” dëgin.

18 – Aqsaqallar sëning sözliringni anglaydu. Andin këyin sen ular bilen birlikte Misir padishahining aldigha bërip, uninggha hemminglar bir ëghizdin: “Perwerdigar – Ibraniylar ëtiqad qilip kelgen Xuda bizge ayan boldi. Emdi bizning üch künlük yolni bësip, chöl-bayawangha bërip, Perwerdigarimiz Xudagha qurbanliq qilishimizgha ijazet bergeysiz” denglar. 19 Manga melumki, men Misir padishahini bësim bilen mejbur qilmighuche, u silerge ijazet bermeydu. 20 Shunga, men öz qudritimni ishqa sëlip, xelqi’alem aldida her xil möjizilirimni körsitish arqiliq Misirliqlarni jazalaymen. Shuning bilen, Misir padishahi silerni u yerdin chiqiriwëtidu.

21 Siler Misirdin chiqidighan waqtinglarda, men Misirliqlarni silerge mëhribanliq körsitidighan qilimen. Shunga, siler u yerdin chiqqanda, quruq qol chiqmaysiler. 22 Isra’il ayallarning hemmisi Misirliq qoshniliri we qoshnilirining mëhmanliridin altun-kümüshtin yasalghan zinnet buyumlar we kiyim-këcheklerni telep qilidu. Bu nersiler bilen baliliringlarni yasandurisiler. Mana shundaq qilip, Misirliqlarning bayliqlirini tartiwalghan bolisiler, – dëdi.

1 Biraq, Musa Perwerdigargha:

– Isra’illar manga ishenmey, sözümge qulaq salmay, manga: “Perwerdigar sanga esla körünmidi” dëse, qandaq qilimen, – dëdi.

2 Perwerdigar uningdin:

– Qolungdiki nëme? – dep soridi.

– Tayaq, – dep jawab berdi u.

3 Perwerdigar uninggha:

– Tayaqni yerge tashla, – dep buyrudi. Musa uni yerge tashliwidi, u yilangha aylandi. Musa uningdin qachti. 4 Perwerdigar Musagha yene:

– Yilanning quyruqini tut, – dep buyrudi. Musa yilanning quyruqini tutuwidi, yilan yene tayaqqa aylinip ketti. 5 Perwerdigar uninggha:

– Mana bu Isra’illarni Perwerdigarning, yeni ularning ejdadliri Ibrahim, Is’haq we Yaquplar ëtiqad qilip kelgen Xudaning sanga körüngenlikige ishendüridu, – dëdi.

6 Perwerdigar Musagha yene:

– Emdi qolungni qoynunggha sal, – dëdi. Musa qolini qoynigha sëlip chiqirip qariwidi, qolini maxaw qaplap ketkenidi. 7 Andin, Perwerdigar:

– Qolungni yene qoynunggha sal, – dëdi. Musa qolini qoynigha sëlip chiqiriwidi, qoli eslige këlip, bedinining bashqa jaylirigha oxshash haletke kelgenidi. 8 Perwerdigar sözini dawamlashturup:

– Eger ular sanga ishenmise yaki deslepki möjizidin këyin yenila qayil bolmisa, këyinki möjize belkim ularni qayil qilidu. 9 Eger bu ikki möjizimu ularni qayil qilalmisa we ularni sözüngge qulaq salduralmisa, u chaghda sen Nil deryasining süyidin bir’az ëlip, quruq yerge tök. Sen shundaq qilghiningda, su qangha aylinidu, – dëdi.

10 Lëkin, Musa:

– I Igem, mëni eyibke buyruma, men ezeldinla sözmen emesmen. Sen men bilen sözleshkendin këyinmu yene shu, men mana mushundaq tili ëghir ademmen, – dëdi.

11 Perwerdigar uninggha:

– Ademge sözlesh Qabiliyitini bergen kim? Uni sözliyeleydighan-sözliyelmeydighan, angliyalaydighan-angliyalmaydighan, köreleydighan-körelmeydighan qilghan men Perwerdigar emesmu? 12 Sen bëriwer, men sanga sözmenlik ata qilimen. Nëme dëyishing këreklikini men sanga ögitimen, – dëdi.

13 Lëkin, Musa jawaben:

– I Igem, men sendin ötünüp qalay, özüng ixtiyar qilghan bashqa birsini ewetkin, – dëdi.

14 Bu sözni anglighan Perwerdigar Musagha ghezeplinip:

– Sen bilen bir Lawiy qebilisidin bolghan Harun isimlik bir akang barghu. Uning natiq ikenlikini bilimen. U sëni qarshi ëlish üchün alliqachan yolgha chiqti. U sëni körse xushal bolup këtidu. 15 Sen dëmekchi bolghanliringni uninggha ëyt. Men sanga we uninggha sözmenlik ata qilimen. Men her ikkinglarning nëme qilishinglar këreklikini silerge ögitimen. 16 U sëning aghzing bolup, sanga wakaliten xalayiqqa söz qilidu. Sen bolsang xuddi Xudagha oxshash uninggha uning nëme deydighanliqini ögitisen. 17 Bu tayaqni ëliwal. Chünki, sen uning bilen möjize körsitisen, – dëdi.

18 Shuning bilen, Musa qëynatisi Yitroning yënigha qaytip këlip, uninggha:

– Mëning Misirgha qaytip, uruq-tughqanlirimning tëxiche hayat yaki hayat emeslikini körüshümge ijazet bergeysiz, – dëdi. Yitro uning telipige qoshulup, uninggha aq yol tilidi.

19 Musa tëxi Midyandiki waqtida, Perwerdigar uninggha:

– Sen Misirgha qaytip ket! Chünki, sëni öltürmekchi bolghan adem öldi, – dëgenidi. 20 Shuning bilen, Musa ayali we balilirini ëshekke mindürüp, Misirgha qarap yolgha chiqti. U Xuda uninggha ëliwëlishni buyrughan tayaqni qoligha ëliwaldi.

21 Perwerdigar Musaning ësige sëlip yene mundaq dëdi:

– Misirgha qaytip barghiningdin këyin, Misir padishahining aldida men sëni qadir qilghan her xil möjizilerni choqum körsetkin. Lëkin, men uni xelqingni qoyup bermeydighan jahil qilimen. 22 U chaghda, sen Misir padishahigha: “Perwerdigar: ‘Isra’il xelqi mëning tunji oghlum. 23 Oghlumni manga ibadet qilishqa bërishtin tosma. Ret qilidighan bolsang, sëning tunji oghlungni öltürimen’ deydu” dëgin.

24 Musa Misirgha qaytish yolidiki bir qonalghuda Perwerdigar uninggha yoluqup, uning jënini almaqchi boldi. 25 Shunga, Musaning ayali Zipore bir parche ötkür qirliq tashni qoligha ëlip, oghlining xetnilikini kësip, uni Musaning putlirigha tegküzüp:

– Sen heqiqeten tökülgen qan arqiliq qutuldurulghan ërimsen, – dëdi. 26 (Zipore oghlini xetne qilghanliqtin Musani “Tökülgen qan arqiliq qutuldurulghan ërim” dëdi.) Shuning bilen, Perwerdigar Musani aman qaldurdi.

27 Shu waqitlarda Perwerdigar Harungha:

– Sen chöl-bayawangha bërip, Musani kütüwal, – dëgenidi. Harun yol yürüp Xudaning tëghigha yetkende, Musa bilen körüshti we uni söydi. 28 Musa Perwerdigarning özige ëytqan hemme sözliri we Misirda körsitishke buyrughan barliq möjiziler heqqide Harungha sözlep berdi.

29 Shundaq qilip, Musa bilen Harun ikkiylen Misirgha bërip, Isra’il aqsaqallirining hemmisini yighdi. 30 Harun Perwerdigarning Musagha ëytqan hemme sözlirini ulargha yetküzdi hem köpchilikning aldida möjizilerni körsetti. 31 Aqsaqallar uning sözlirige ishendi. Ular Perwerdigarning özlirige köngül bölgenlikini we zulum ichidiki hayatigha nezer salghanliqini anglighan haman, bashlirini ëgip Xudagha sejde qilishti.

1 Shuningdin këyin, Musa bilen Harun Misir padishahi bilen körüshüp:

– Perwerdigar, yeni Isra’illar ëtiqad qilip kelgen Xuda sizge: “Xelqimning men üchün hëyt ötküzgili chöl-bayawangha bërishigha yol qoy” deydu, – dëdi.

2 Misir padishahi ulargha:

– Mëni sözige ita’et qildurup, Isra’il xelqini qoyup bergüzgüdek qandaq Perwerdigar iken u? Men Perwerdigarni tonumaymen. Isra’illarnimu qoyup bermeymen, – dëdi.

3 Musa bilen Harun:

– Ibraniylar ëtiqad qilip kelgen Xuda bizge ayan boldi. Emdi bizning üch künlük yol bësip, chöl-bayawangha bërip, Perwerdigarimiz Xudagha qurbanliq qilishimizgha ijazet bersingiz. Bolmisa, u bizni kësellik we urush bilen halak qilishi mumkin, – dëdi.

4 Misir padishahi Musa bilen Harungha:

– Bu nëme dëgininglar! Xelqning ishigha dexli yetküzgininglar nëmisi? Bërip ishinglarni qilinglar! 5 Isra’illarning sani nahayiti köp. Siler ularning wezipilirini orunlishigha tosqunluq qiliwatisiler, – dëdi.

6 Padishah shu künila Misirliq emgek nazaretchiliri bilen ularning qol astidiki Isra’il ish bashchilirigha buyruq chüshürüp:

7 – Bundin këyin, Isra’illargha kësek quyushqa burunqidek saman yighip bermenglar! Samanni özliri yighsun. 8 Lëkin, ular kësek sanini burunqidekla orundisun. Bu sanni këmeytishinglargha qet’iy bolmaydu. Ular hurun, ularning: “Xudayimiz üchün qurbanliq qilghili bërishimizgha ijazet bergeysiz” dëyishining sewebimu del shu! 9 Ularni tëximu ëghir ishlargha sëlinglar. Bundaq qilsanglar, ular tinim tapmastin ishlep, yalghan geplerge qulaq sëlishqa waqitmu chiqiralmaydu, – dëdi.

10 Misirliq emgek nazaretchiliri bilen ularning qol astidiki Isra’il ish bashchiliri bërip, Isra’illargha:

– Padishah bizge: “Bundin këyin, Isra’illargha saman bermenglar, 11 qeyerde saman bolsa, shu yerdin özliri ekelsun. Biraq, kësekning sanidin birnimu këmeytmenglar” deydu, – dëdi. 12 Buning bilen, Isra’illar pütün Misirning hemme jaylirigha bërip, ëngiz samini toplaydighan boldi. 13 Emgek nazaretchiliri bolsa her küni ularni: “Burun silerge saman bërilgen waqittikidekla köp kësek quyisiler” dep qistidi.

14 Emgek nazaretchiliri Misirliqlar teripidin teyinlengen Isra’il ish bashchilirini qamchilap, ularni:

– Nëmishqa tünügün we bügün qullargha burunqidek sanda kësek quydurmidinglar? – dep soraydighan boldi.

15 Shunga, bu ish bashchiliri Misir padishahining aldigha bërip:

– Janabi aliyliri, qullirigha nëmishqa mundaq mu’amile qilidila? 16 Qullirigha saman yetküzüp bërilmeywatidu, lëkin biz yenila burunqi sanda kësek quyushqa buyruluwatimiz. Hazir qulliri tayaq yewatidu. Emeliyette, bular siler Misirliqlarning xataliqi, – dep nale qilishti.

17 Padishah ulargha:

– Herqaysing hurun, hurun nëmilersen! “Perwerdigarimiz üchün qurbanliq qilip këlishke ijazet bergeyla” dëyishkenliringning sewebimu shu. 18 Derhal qaytip bërip ishingni qilish! Herqaysinggha bërilidighan saman yoq. Kësekni yenila burunqidek sanda tapshurushisen, – dëdi.

19 Kësek sanining këmeytilmeydighanliqini anglighan Isra’il ish bashchiliri bëshigha chong bala-qazaning kelgenlikini bilishti. 20 Ular padishahning yënidin chiqip, tashqirida özlirini kütüp turuwatqan Musa bilen Harungha:

21 – Silerning nëme qiliwatqanliqinglargha Perwerdigar guwah. U silerning edibinglarni bersun. Siler bizni padishah we uning emeldarlirining aldida yer bilen yeksan qildinglar. Ulargha bizni öltürüshke bahane tëpip berdinglar, – dëdi.

22 Buning bilen, Musa Perwerdigarning aldigha bërip:

– I Igem, öz xelqingni nëmishqa bundaq xorlaysen? Mëni bu yerge nëmishqa ewetting? 23 Men padishahning aldigha bërip sëning sözliringni yetküzgendin bëri, u xelqingge tëximu zulum salidighan boldi. Emma, sen ularni hergiz qutquzmiding! – dëdi.

1 Perwerdigar Musagha:

– Emdi sen mëning padishahqa qilidighanlirimni körisen. U mëning zor qudritimning tesiri bilen Isra’illarni qoyup bëridu, hetta ularni zëminidin qoghlap chiqiriwëtidu, – dëdi.

2 Xuda Musagha mundaq dëdi:

– Men Perwerdigardurmen. 3 Men burun ejdadliring Ibrahim, Is’haq we Yaquplargha hemmige qadir Xuda bolup köründüm. Lëkin, men özümni ulargha “Menggü Bar Bolghuchi” dëgen namim arqiliq ashkarilimidim. 4 Men ular bilen ehde tüzüp, ular eyni waqitta musapir bolup turuwatqan Ken’an zëminini ulargha bërishke wede qilghanidim. 5 Hazir men Isra’illarning Misirliqlarning zulmidin qilghan dad-peryadlirini anglap, öz ehdemni ësimge aldim. 6 Shunga, sen bërip, Isra’illargha munu sözlirimni yetküz: “Men Perwerdigardurmen. Men silerni Misirliqlarning ëghir emgekliridin azad qilimen, silerni qulluqtin hörlükke ërishtürimen. Men zor qudritimni körsitip silerni qutquzimen, Misirliqlarni qattiq jazalaymen. 7 Silerni öz xelqim qilimen. Men silerning Xudayinglar bolimen. Misirliqlarning qulluqidin qutulghan waqtinglarda, bu ishni mëning – Perwerdigaringlar bolghan Xudaning qilghanliqini bilisiler. 8 Men silerni, ejdadliringlardin Ibrahim, Is’haq we Yaquplargha bërishke qesem qilghan zëmingha ëlip barimen. U yerni silerge zëminliqqa bërimen. Men Perwerdigardurmen.”

9 Musa bu sözlerni Isra’illargha yetküzdi, lëkin ëghir qulluq azabidin rohsizlanghan Isra’illar uning sözige qulaq salmidi.

10 Perwerdigar Musagha yene:

11 – Sen padishahning yënigha bërip, uninggha Isra’illarning Misirdin chiqip këtishige yol qoyushni ëytqin, – dëdi.

12 Musa Perwerdigarning aldida:

– Sözümge Isra’illar qulaq salmighan yerde, Misir padishahi qandaqmu qulaq salsun. Uning üstige, men bir tili ëghir adem tursam! – dep jawab qayturdi.

13 Biraq, Perwerdigar Musa bilen Harungha:

– Siler bërip, Isra’illar bilen Misir padishahigha: “Xuda bizge: ‘isra’illarni Misirdin ëlip chiqinglar’ dep emr qildi” denglar, – dep buyrudi.

14 Töwendikiler bir qisim Isra’il qebililirining a’ile bashliqliri.

Yaqupning tunji oghli Rubënning oghulliri:

Xanok, Pallu, Xezron we Karmi.

Ulardin Rubën qebilisining tarmaq jemetliri meydangha keldi.

15 Shimonning oghulliri:

Yëmu’il, Yamin, Ohad, Yakin, Zoxar we Ken’anliq ayalidin bolghan Sha’ul.

Ulardin Shimon qebilisining tarmaq jemetliri meydangha keldi.

16 Lawiyning Gërshon, Qohat we Mirari isimlik üch oghli bolup, ular Lawiy qebilisidiki tarmaq jemetlerning atiliri idi. Lawiy bir yüz ottuz yette yil ömür kördi. 17 Gërshonning Libni we Shim’i isimlik ikki oghli bolup, ulardin Lawiy qebilisining tarmaq jemetliri barliqqa keldi. 18 Qohatning Amram, Yizhar, Hibron we Uzzi’ël isimlik oghulliri bolup, Qohat bir yüz ottuz üch yil ömür kördi. 19 Mirarining Maxli we Mushi isimlik ikki oghli bar idi.

Yuqiriqilar Lawiy qebilisining tarmaq jemetliridur.

20 Amram öz hammisi Yokebedni emrige alghanidi. U Harun bilen Musani tughdi. Amram bir yüz ottuz yette yil ömür kördi. 21 Yizharning Korah, Nefeg we Zikri isimlik üch oghli bar idi. 22 Uzzi’ëlning Misha’ël, Elzafan we Sitri isimlik üch oghli bar idi.

23 Harun Naxshonning singlisi, Amminadabning qizi Elishebani emrige aldi. Elisheba Harungha Nadab, Abihu, El’azar we Itamar isimlik töt oghul tughup berdi. 24 Korahtin Assir, Elqana, Abi’asaf isimlik üch oghul töreldi. Ular Korah qebilisidiki tarmaq jemetlerning atiliri boldi. 25 Harunning oghli El’azar Puti’ëlning qizliridin birni emrige aldi. U Pinixasni tughdi.

Mana bular Lawiy qebilisining a’ile bashliqliri.

26 Perwerdigar teripidin “Isra’illarning herqaysi qebililirini top-topi bilen Misirdin ëlip chiqinglar” dep emr qilinghanlar del mushu Harun bilen Musa idi. 27 Misir padishahidin Isra’illarni qoyup bërishni telep qilghanlarmu mana mushu Musa bilen Harundur.

28 Perwerdigar Misirda Musagha sözligen waqitta, uninggha:

29 – Men Perwerdigardurmen. Sanga qilghan sözlirimning hemmisini Misir padishahigha yetküzgin, – dëgenidi.

30 Lëkin, Musa:

– Men ya sözmen bolmisam, padishah mëning sözümge qandaqmu qulaq salsun? – dep jawab bergenidi.

1 U waqitta, Perwerdigar Musagha mundaq dëgenidi:

– Men sëni padishah aldida xuddi Xudadek qilimen. Akang Harun bolsa sëning peyghembiring bolup, sözliringni padishahqa yetküzidu. 2 Men sanga tapilighan sözlerning hemmisini Harungha yetküz. Harun bolsa padishahqa Isra’illarni uning memlikitidin chiqip këtishke yol qoyushni ëytsun. 3 Lëkin, men padishahni jahillashturimen. Buning bilen, men möjize we karametlirimni Misirda köplep körsiteleymen. 4 Shundaqtimu, u yenila sözüngni anglimaydu. Shunga, men qudritimni körsitip, Misirliqlargha ëghir jazalarni bërimen we Isra’illarning herqaysi qebililirini top-topi bilen Misirdin ëlip chiqimen. 5 Men qudritimni körsitip ularni jazalap, Isra’illarni ularning yurtidin ëlip chiqqan waqtimdila, ular mëning Perwerdigar ikenlikimni tonup yëtidu.

6 Perwerdigar ulargha qandaq emr qilghan bolsa, Musa bilen Harun del shundaq ish kördi. 7 Ular padishahqa sözligen waqtida, Musa seksen yash, Harun bolsa seksen üch yashta idi.

8 Perwerdigar Musa bilen Harungha:

9 – Padishah silerge: “Özünglarning Xuda teripidin ewetilgenlikinglarni bir möjize arqiliq ispatlanglar” deydu. U chaghda sen Musa, Harungha: “Tayiqingni padishahning aldigha tashla” dëgin. Tayaq yilangha aylinidu, – dëdi.

10 Musa bilen Harun padishahning aldigha bërip, Perwerdigarning emri boyiche ish kördi. Harun tayiqini padishah bilen emeldarlarning aldigha tashliwidi, tayaq yilangha aylandi. 11 Padishah derhal özining alimlirini we sëhirgerlirini yighdi. Ular sëhir ishlitip, shuninggha oxshash ishni qildi. 12 Ularning herbiri qolidiki tayaqni yerge tashliwidi, ularmu yilangha aylinip ketti. Lëkin, Harunning yilini ularning yilanlirini yutuwetti. 13 Emma, padishah del Perwerdigar ëytqandek jahilliq qilip, Musa bilen Harunning sözini anglimidi.

14 Perwerdigar Musagha:

– Misir padishahi tolimu jahil. U Isra’il xelqini qoyup bërishni xalimaydu. 15 Ete etigende, u Nil deryasigha baridu. Sen derya boyida kütüp turup, uning bilen körüsh. Yilangha aylanghan hëliqi tayiqingni qolunggha ëliwal. 16 Sen uninggha mundaq dëgin: “Perwerdigar – Ibraniylar ëtiqad qilip kelgen Xuda mëni sizge: ‘öz xelqimning manga ibadet qilish üchün chöl-bayawangha bërishigha yol qoy’ dëyishke ewetti. Siz bashtin-axir qulaq salmay keldingiz. 17 Shunga, Perwerdigar: ‘sen emdi mëning qilghan ishlirimdin mëning kim ikenlikimni biliwal’ deydu. Qarang, men qolumdiki tayaqni deryadiki sugha ursam, su qangha aylinidu. 18 Bëliqlar tamamen ölidu. Derya sësip këtidu. Misirliqlar derya süyidin seskinip, uni ichelmeydighan bolup qalidu.” – dëdi.

19 Perwerdigar Musagha yene:

– Sen Harungha: “Tayiqingni al. Qolungni Misirdiki herqaysi derya, östeng, sazliq we köllerge qaritip uzat. Bu chaghda, Misirning hemme yëridiki sular, hetta sogha we tash küplerning ichidiki sularmu qangha aylinidu” dëgin, – dëdi.

20 Musa bilen Harun Perwerdigar tapilighan ishlarni beja keltürdi. Padishah we uning emeldarlirining aldida Musa tayaqni kötürüp, derya süyige uruwidi, derya süyi Shu’an qangha aylandi. 21 Deryadiki bëliqlar öldi. Derya süyi sësiq purap, Misirliqlar bu suni ichelmeydighan bolup qaldi. Misirning hemme yërini qan qaplidi.

22 Biraq, padishahning sëhirgerlirimu sëhir arqiliq oxshash ishni qildi. Netijide, del Perwerdigar ëytqandek, padishah burunqidek jahilliq qilip, Musa bilen Harunning sözini anglashni ret qildi 23 we burulupla ordigha kirip ketti. U bu ishqa qilche ehmiyet bermidi. 24 Misirliqlarning hemmisi Nil deryasi süyini ichelmeydighan bolup qalghachqa, ichidighan su izdep, derya etraplirini kolidi.

25 Perwerdigar derya süyini qangha aylandurup, aridin bir hepte ötti.

1 Uningdin këyin, Perwerdigar Musagha mundaq dëdi:

– Sen yene Misir padishahining aldigha bërip uninggha: “Perwerdigar: ‘öz xelqimning manga ibadet qilish üchün chöl-bayawangha bërishigha yol qoy. 2 Eger yene ret qilsang sanga ëytip qoyayki, pütün dölitingni jazalap, zëminingning hemme yërini paqa bilen tolduruwëtimen. 3 Nil deryasi paqigha tolup këtidu. Paqilar deryadin chiqip ordanggha, hujranggha, hetta orun-körpiliringge kiridu. Emeldarliringning we puqraliringning öylirige, hetta ochaqlirigha, tengnilirining ichigimu kiriwalidu. 4 Sëning uchanggha, emeldarliringning we puqraliringning uchisighimu yamishidu’ deydu” dep yetküzgin.

5 Perwerdigar Musagha yene:

– Sen Harungha: “Tayaq alghan qolungni Misirdiki derya, östeng, sazliq we köllerge qaritip uzat. Misir zëminini paqilar bilen qaplitiwet” dep ëytqin, – dëdi. 6 Buning bilen, Harun qolini Misirning sulirigha qaritip uzitiwidi, paqilar chiqip Misir zëminini qaplidi.

7 Biraq, Misirdiki sëhirgerlermu sëhir ishlitip, oxshash ishni qilip Misir zëminigha paqa chiqardi.

8 Padishah Musa bilen Harunni chaqirtip, Musagha:

– Perwerdigardin u paqilarni mendin we Misir xelqidin yiraqlashturushni tilep du’a qil. Andin, xelqingning Perwerdigargha qurbanliq qilish üchün bërishigha yol qoyimen, – dëdi.

9 Musa jawaben:

– Bolidu, siz bir waqit belgileng. Men sizge, emeldarliringizgha we puqraliringizgha du’a qilay. Shu chaghda, paqilarning hemmisi silerdin we öyliringlardin ayrilidu. Peqet Nil deryasidiki paqilardin bashqa paqilarning hemmisi yoqilidu, – dëdi.

10 Padishah uninggha:

– Etila du’a qil, – dëdi.

Musa:

– Sizning dëginingizdek bolsun. Buning bilen, siz Perwerdigarimiz Xudadin bashqa hëchqandaq Xudaning yoqluqini biling. 11 Paqilar sizdin, ordingizdin, emeldarliringizdin we bashqa puqraliringizdin ayrilidu. Peqet Nil deryasidila paqa qalidu, – dëdi. 12 Shuningdin këyin, Musa bilen Harun Misir padishahining yënidin chiqishti. Musa Perwerdigardin Misir padishahliqigha chüshürgen paqilarni yoqitishni tilep, du’a qilip yalwurdi. 13 Perwerdigar Musaning du’asini ijabet qildi. Öy, hoyla we ëtizlardiki paqilarning hemmisi ölüp tügidi. 14 Misirliqlar paqa ölüklirini döwe-döwe qilip toplighanidi, pütün dölet sësiqchiliqqa toldi. 15 Biraq del Perwerdigar ëytqandek, paqilarning tamamen ölgenlikini körgen padishah jahilliq qilip, Musa bilen Harunning sözige qulaq salmidi.

16 Perwerdigar Musagha:

– Harungha: “Tayiqingni yerdiki topigha ur. Chang-tozanlar pashilargha aylinip, pütün Misirni qaplaydu” dëgin, – dëdi. 17 Ular Perwerdigarning dëginidek qilishti. Harun tayiqini yerdiki topigha uruwidi, chang-tozanlar pashilargha aylinip, adem we haywanlarning bedinini qaplap ketti. Misir zëminidiki chang-tozanlarning hemmisi pashigha aylinip ketti.

18 Sëhirgerlermu öz sëhirliri bilen pasha peyda qilmaqchi bolghan bolsimu, lëkin bu ish ularning qolidin kelmidi. Adem we haywanatlarning bedinini pasha qaplap ketti. 19 Sëhirgerler padishahqa:

– Bu ishni Xuda qildi! – dëyishti. Biraq del Perwerdigar ëytqandek, padishah jahilliq qilip, Musa bilen Harunning sözige qulaq salmidi.

20 Andin, Perwerdigar Musagha mundaq dëdi:

– Ete tang seherdila ornungdin turup, padishah derya boyigha chiqqanda uning bilen körüsh we uninggha: “Perwerdigar: ‘Xelqimning manga ibadet qilish üchün bërishigha yol qoy. 21 Sëni agahlandurup qoyayki, eger sen mëning xelqimni qoyup bermeydighan bolsang, sanga, emeldarliring we puqraliringgha chiwinlar topi ewetimen. Öyliringlar chiwinge tolidu we hemme yerni chiwin qaplaydu. 22 Lëkin, mëning xelqim Isra’illar yashawatqan Goshen wilayitining ehwalini bashqiche qilimen. U yer chiwinlar topidin xaliy bolidu. Buning netijiside, mëning – Perwerdigarning bu dölettimu qudretlik ikenlikimni bilisen. 23 Men öz xelqimni sëning xelqingdin perqlendürimen. Bu möjize ete körülidu’ deydu” dep yetküzgin. 24 Perwerdigar dëginini qildi. Top-top chiwinlar padishahning ordisigha we emeldarlirining öylirige bësip kirip, pütün Misir zëminini xarab qiliwetti.

25 Padishah Musa bilen Harunni chaqirtip, ulargha:

– Barsanglar bëringlar! Biraq, Xudayinglargha qilidighan qurbanliqni mushu dölet ichide qilinglar! – dëdi.

26 Lëkin, Musa:

– Bundaq qilish toghra bolmaydu. Chünki, Perwerdigar üchün qilidighan qurbanliqlirimiz Misirliqlarni yirgendüridu. Eger biz Misirliqlarning köz aldida ularni yirgendüridighan qurbanliqlarni qilsaq, ular bizni chalma-kësek qilidu! 27 Biz Perwerdigarimiz Xudaning emr qilghinidek üch künlük yolni bësip, chöl-bayawangha bërip, andin uninggha qurbanliq qilishimiz kërek, – dëdi.

28 Padishah uninggha:

– Chöl-bayawangha bërip, Perwerdigaringlar Xudagha qurbanliq qilishinglargha ijazet bërey, lëkin anche yiraqqa ketmenglar. Men üchünmu du’a qilinglar, – dëdi.

29 Musa jawaben:

– Men yëningizdin chiqipla Perwerdigargha du’a qilay. Chiwinlar topi etila sizdin, emeldarliringiz we puqraliringizdin ayrilsun. Lëkin, siz bizni aldap, Perwerdigargha qurbanliq qilishqa bërishimizgha tosqunluq qilmasliqingiz kërek, – dëdi.

30 Shuningdin këyin, Musa Misir padishahining yënidin chiqip, Perwerdigargha du’a qildi. 31 Perwerdigar Musaning du’asini ijabet qilip, chiwinlar topini Misir padishahidin, emeldarliridin we puqraliridin ayridi. Bir talmu chiwin qalmidi. 32 Lëkin, bu qëtimmu padishah yene jahilliq qilip, Isra’il xelqining chiqishigha yol qoymidi.

1 Perwerdigar Musagha mundaq dëdi:

– Sen Misir padishahining aldigha bërip, uninggha: “Perwerdigar, yeni Ibraniylar ëtiqad qilip kelgen Xuda: ‘Öz xelqimning manga ibadet qilish üchün chöl-bayawangha bërishigha yol qoy. 2 Eger sen ularni qoyup bërishni ret qilip yenila tutup turuwalidighan bolsang, 3 sëni agahlandurup qoyayki, charwa malliringning hemmisini, yeni at, töge, kala, qoy we öchkiliringni waba kësilige giriptar qilimen. 4 Biraq, Isra’illarning charwa mallirini Misirliqlarningkidin perqlendürimen. Isra’illarning malliridin birimu ölmeydu’ deydu” dëgin.

5 Perwerdigar waqit belgilep:

– Bu möjizini etila körsitimen, – dëdi.

6 Etisi, Perwerdigar özi ëytqandek qildi. Misirliqlarning charwa mallirining hemmisi dëgüdek waba kësilige giriptar bolup ölüshke bashlidi. Lëkin, Isra’illarning charwa mallirining birimu ziyangha uchrimidi. 7 Padishah adem ewetip tekshürtüp, Isra’illarning malliridin biriningmu ölmigenlikini uqti. Shundaqtimu, u yenila jahilliq qilip, Isra’illarning këtishige yol qoymidi.

8 Këyin, Perwerdigar Musa bilen Harungha:

– Ochaqtin bir changgal kül ëliwëlinglar. Musa uni padishahning aldida hawagha chachsun. 9 Bu kül chang-tozan bolup, Misirning hemme yërige tarqilidu. Shuning bilen, barliq adem we haywanlarning bedenlirini yiringliq chaqa qaplap këtidu, – dëdi.

10 Buning bilen, ular qollirigha ochaq külini ëlip, padishahning aldigha bardi. Musa külni hawagha chachti. Netijide, adem we haywanlarning bedenlirini yiringliq chaqa qaplap ketti. 11 Hetta sëhirgerlermu Musagha taqabil turalmidi. Chünki, ularning bedininimu bashqa Misirliqlarningkige oxshash yiringliq chaqa qaplap ketkenidi. 12 Shundaqtimu, Perwerdigar teripidin jahillashturulghan padishah xuddi Perwerdigarning Musagha ëytqinidek, Musa bilen Harunning sözige qulaq salmidi.

13 Perwerdigar Musagha mundaq dëdi:

– Ete tang seherdila padishahning aldigha bërip, uninggha: “Perwerdigar, yeni Ibraniylar ëtiqad qilip kelgen Xuda: ‘Öz xelqimning manga ibadet qilish üchün chöl-bayawangha bërishigha yol qoy. 14 Bolmisa, bu qëtim men sëning we emeldarliring hemde puqraliringning üstige eng ëghir balayi’apetlerni yaghdurimen. Mana shu chaghda, sen alemde mendin bashqa Xuda yoqluqini bilisen. 15 Men qudritimni körsitip, sëni we puqraliringni waba kësilige duchar qilip, silerni yer yüzidin yoq qilalayttim. 16 Biraq, men undaq qilmidim. Eksiche, men qudritimni sanga körsitish we namimni alemge ëlan qilishtek alahide meqset bilen sëni padishahliqqa tiklidim. 17 Lëkin, sen yenila zorawanliq qilip, xelqimni qoyup bermeywatisen. 18 Shunga ete mushu chaghda, men Misir tarixida elmisaqtin tartip körülüp baqmighan qattiq möldür yaghdurimen. 19 Hazir sen ademliringge ochuqchiliqtiki charwa malliring we bashqa barliq nersiliringni dalda yerge ëlip kiriwëlishqa emr qil. Chünki, ochuqchiliqta qëlip qalghan adem we haywanlarning hemmisini möldür urup, halak qilidu’ deydu” dëgin.

20 Perwerdigarning sözige ishengen bir qisim padishah emeldarliri derhal öz qulliri we charwa mallirini dalda yerge ëlip kiriwaldi. 21 Perwerdigarning sözige ishenmigenler bolsa qulliri we charwa mallirini tashqirida qoyuwerdi.

22 Perwerdigar Musagha:

– Sen qolungni asmangha qaritip uzat! Pütkül Misir zëminidiki insanlar, haywanlar we barliq ösümlüklerning üstige möldür yaghsun, – dëdi. 23 Musa tayiqini asmangha qaritip kötürüwidi, Perwerdigar chaqmaq chaqturup, güldürmamilar yangritip, yer yüzige möldür yaghduruwetti. 24 Shuning bilen, chaqmaq chëqip, yoghan-yoghan möldürler tökülüp chüshti. Bu, Misir tarixida hazirghiche yüz bërip baqmighan eng chong möldür apiti idi. 25 Möldür Misir zëminidiki ochuqchiliqta turghan nersilerning hemmisini, jümlidin adem, haywan, ëtizdiki zira’etler we barliq del-derexlerni weyran qiliwetti. 26 Peqet Isra’illar yashaydighan Goshen wilayitidila möldür yaghmidi.

27 Misir padishahi derhal Musa bilen Harunni chaqirtip:

– Bu qëtim men xataliq ötküzdüm, men we puqralirimdin sewenlik ötti. Perwerdigar adildur. 28 Perwerdigargha men üchün du’a qilinglar. Bizge bu heywetlik güldürmama we möldürler yëter. Men silerning këtishinglargha yol qoyay. Siler emdi bu yerde turmisanglarmu bolidu, – dëdi.

29 Musa uninggha:

– Men bu sheherdin chiqishim bilenla, qolumni kötürüp Perwerdigardin tilep du’a qilimen. Güldürmamilar shu haman tinchiydu we möldürmu toxtaydu. Shu chaghda, siz dunyaning Perwerdigargha mensup ikenlikini bilisiz. 30 Lëkin, siz we sizning emeldarliringizning Perwerdigar Xudadin tëxiche qorqmaywatqanliqinglar manga melum, – dëdi.

31 Bu, kendirler chëchekligen we arpa bash tartqan waqit bolghachqa, möldür ularni xarab qildi. 32 Peqet bughdaylarla ziyangha uchrimidi, chünki ular tëxi bix chiqarmighanidi.

33 Musa padishahning yënidin ayrilip, sheherdin chiqip, qolini kötürüp Perwerdigargha du’a qildi. Güldürmamilar shu haman bësiqip, möldür yëghishtin toxtidi. Yamghurmu tinchidi. 34 Gerche padishah bu ehwallarni körgen bolsimu, lëkin u yene gunah sadir qildi. U we uning emeldarliri yenila jahilliq qilishti. 35 Del Perwerdigar burunla Musagha ëytqandek, Misir padishahi jahilliq qilip, Isra’illarning këtishige yenila yol qoymidi.

1 Shuning bilen, Perwerdigar Musagha:

– Sen Misir padishahining yënigha bar. Men möjizilerni körsitish arqiliq küch-qudritimni Misir xelqi arisida dawamliq namayan qilish meqsiti bilen, Misir padishahi we uning emeldarlirini jahillashturdum. 2 Bu arqiliq senmu öz perzentliring we newriliringge mëning Misirliqlarni qandaq jazalighanliqim we ularning arisida qandaq möjizilerni körsetkenlikimni sözlep bëreleysen. Buning bilen, mëning Perwerdigar ikenlikimni bileleysiler, – dëdi.

3 Shundaq qilip, Musa we Harun Misir padishahining aldigha bërip, uninggha:

– Perwerdigar, yeni Ibraniylar ëtiqad qilip kelgen Xuda: “Sen mëning aldimda zadi qachanghiche hakawurluq qilisen? Xelqimning manga ibadet qilishqa bërishigha yol qoy! 4 Eger yol qoymaydighan bolsang, sëni agahlandurup qoyayki, men ete sëning zëmin tewelikingde chëketke peyda qilimen. 5 Chëketkiler topi zëminingni qaplaydu. Ularning köplükidin yer-yüzinimu körelmey qalisen. Möldürdin aman qalghanlarni, hetta daladiki del-derexlernimu chëketke yep tügitidu. 6 Ular sëning ordangni, emeldarliring we puqraliringning öylirinimu tolduridu. Bundaq qorqunchluq apetni ata-bowiliringmu körüp baqmighan” deydu, – dëdi we derhal keynige burulup, Misir padishahining aldidin chiqip ketti.

7 Padishahning emeldarliri padishahqa:

– Aliyliri, bu ademning bizge weyranchiliq sëlishigha qachanghiche yol qoyidila? Isra’illarning Perwerdigari Xudagha ibadet qilishqa bërishigha yol qoysila! Misirning xarab bolghanliqidin xewerliri yoqmu? – dëdi.

8 Buning bilen, padishah Musa bilen Harunni chaqirtip, ulargha:

– Siler Perwerdigaringlar bolghan Xudagha ibadet qilish üchün barsanglar bëringlar. Lëkin zadi kimler barmaqchi? – dëdi.

9 Musa jawaben:

– Qëri-yash, bala-chaqa we qoy-kalilirimizni ëlip, hemmimiz barmaqchi. Chünki, biz u yerde hëyt ötküzüp, Perwerdigarimizgha ibadet qilip tentene qilimiz, – dëdi.

10 Padishah ulargha:

– Him! Men silerning xotun, bala-chaqiliringlarni ëlip bërishinglargha heqiqeten yol qoyushum kërek iken-de!? Silerni Perwerdigaringlar özi saqlisun! Qaranglar, silerning niyitinglarning yamanliqini! 11 Qet’iy yol qoymaymen! Eger silerning telep qilghininglar ibadet qilishqa bërish bolsa, undaqta peqet erlerla barsun, – dëdi. Shuningdin këyin, Musa bilen Harun ordidin qoghlap chiqirildi.

12 Shuning bilen, Perwerdigar Musagha:

– Chëketkiler topini peyda qilish üchün Misirning hemme teripige qolungni uzat! Chëketkiler Misir teweside möldürdin aman qëlip ösüwatqanlarning hemmisini yep tügetsun, – dëdi.

13 Shuning bilen, Musa tayiqini Misirning hemme teripige qaritip uzatti. Perwerdigar bir këche-kündüz sherq shamili chiqardi. Tang atqanda, shamal chëketkilerni ëlip keldi. 14 Chëketkiler top-topi bilen uchup këlip, pütün Misir zëminining u chëtidin bu chëtigiche hemme yerge qondi. Bunche köp chëketke ezeldin körülüp baqmighan bolup, bundin këyinmu körülüshi mumkin emes idi. 15 Pütün zëmin qaridap ketti. Chëketkiler möldürdin aman qalghanlarning hemmisini, yeni ösümlüklerni we del-derexlerning üstidiki mëwilerni yep tügetti. Pütün Misir tewesidiki ëtizliqlarda we del-derexlerde yëshilliqtin esermu qalmidi.

16 Shunga, padishah derhal Musa bilen Harunni chaqirtip:

– Silerning Perwerdigaringlar bolghan Xuda aldida hem silerning aldinglarda gunahkarmen. 17 Emdi yene birla qëtim manga kengchilik qilip, Perwerdigaringlar Xudadin: “Misirliqlarni bu ejellik apettin qutquzghaysen” dep telep qilghaysiler, – dëdi.

18 Buning bilen, Musa padishahning yënidin chiqip, Perwerdigargha du’a qildi. 19 Perwerdigar sherq shamilini qattiq gherb borinigha aylandurup, chëketkilerni Qizil dëngizgha uchurup ketti. Misir diyarida bir danimu chëketke qalmidi. 20 Lëkin, Perwerdigar padishahni yenila jahil qilghachqa, u Isra’illarning chëgridin chiqip këtishige yenila yol qoymidi.

21 Andin, Perwerdigar Musagha:

– Sen qolungni asmangha kötür! Pütün Misirni zulmet qarangghuluq qaplaydu, – dëdi. 22 Musa qolini asmangha kötürüwidi, pütün memliketni üch kün zulmet qarangghuluq basti. 23 Bu chaghda, Misirliqlar bir-birini körelmidi, öyidinmu talagha chiqalmidi. Lëkin, Isra’illar yashaydighan yerler bolsa yoruq turdi.

24 Padishah Musani chaqirtip:

– Siler bërip Perwerdigaringlargha ibaditinglarni qilinglar. Hetta xotun, bala-chaqiliringlarnimu ëlip barsanglar bolidu. Lëkin kala, qoy, öchkiliringlar bu yerde qëlishi kërek, – dëdi.

25 Musa jawaben:

– Yaq! Siz choqum bizning qurbanliq we köydürme qurbanliqigha ishlitidighan mallirimizni ëlip bërishimizgha ijazet bërishingiz lazim. 26 Biz charwa mallirimizni ëlip bërishimiz kërek, hetta birer tuyaqnimu bu yerde qaldurmaymiz. Biz Perwerdigargha ataydighan qurbanliqni öz mallirimiz ichidin tallishimiz kërek. U yerge barmighuche, Perwerdigarimiz Xudagha qaysi malni qurbanliq qilishni bilmeymiz, – dëdi.

27 Perwerdigar Misir padishahini jahillashturghachqa, u Isra’illarni yenila qoyup bermidi. 28 Padishah Musagha:

– Közümdin yoqal! Sëni ikkinchi közüm körmisun. Yene körüngüchi bolsang, jëningni alimen! – dëdi.

29 Musa uninggha:

– Ëytqiningiz kelsun. Menmu sizni ikkinchi körmeymen, – dëdi.

1 Perwerdigar burun Musagha mundaq dëgenidi:

– Men Misir padishahigha we uning puqralirigha eng axirqi apetni chüshürimen. Shuning bilen, u silerni jezmen qoyup bëridu. Emeliyette, u silerdin teltöküs qutulush üchün, silerni u yerdin qoghlap chiqiridu. 2 Emdi, sen bërip Isra’illargha ëytqin. Ular Misirliq qoshniliriningkige kirip, ularning altun-kümüsh zinnet buyumlirini sorap alsun. 3 (Perwerdigar Misirliqlarni Isra’illarni yëqin köridighan qilghanidi. Padishahning emeldarliri we puqralirini Musani ulugh adem, dep hörmetleydighan qilghanidi.)

4 Shuning bilen, Musa Misir padishahigha:

– Perwerdigar: “Bügün tün yërimida, men Misirning hemme yërini këzimen. 5 Shu waqitta, textte olturghan padishahning tunjisidin tartip taki eng erzimes dëdekning tunjisighiche bolghan Misirliqlarning tunji oghullirining hemmisi, shundaqla tunji tughulghan mallarmu ölidu. 6 Shu chaghda, pütün Misirda elmisaqtin körülmigen we bundin këyinmu körülmeydighan qattiq yigha-zar bolidu. 7 Lëkin, Isra’illargha yaki ularning mal-waranlirigha hetta itmu qawap qoymaydu” deydu. Ene shu chaghda, siler Perwerdigarning Misirliqlar bilen Isra’illarni perqlendüridighanliqini bilisiler. 8 Axirda, emeldarliringning hemmisi aldimgha këlip ëgilip, mëning xelqim Isra’illarni bu yerdin ëlip këtishimni telep qilidu. Mana shu chaghda, men bu yerdin ayrilimen, – dëdi. Andin, Misir padishahining aldidin derghezep bilen chiqip ketti.

9 Perwerdigar Musagha: “Misir padishahi sëning sözüngni dawamliq ret qiliwëridu. Shundaq qilip, men Misirda tëximu köp möjizilerni körsiteleymen” dëgenidi. 10 Musa bilen Harun padishah aldida mana shundaq nurghun möjizilerni körsetken bolsimu, lëkin Perwerdigar padishahni jahillashturghanliqi üchün, u Isra’illarning chëgridin chiqip këtishige yol qoymighanidi.

1 Perwerdigar Misirda Musa bilen Harungha mundaq dëdi:

2 – Hazirdin tartip, bu ay siler Isra’il xelqi üchün yilning birinchi ëyi bolsun. 3 Siler mëning munu yolyoruqlirimni pütün Isra’il xelqige ögitinglar: mushu ayning oninchi küni herbir a’ilining a’ile bashliqi öz a’ilisi üchün Xudagha qurbanliq qilishqa bir qoy yaki öchke teyyarlisun. 4 Eger a’iliside adem az bolup, bir malni yep bolalmisa, uni qoshnisi bilen birliship qurbanliq qilip, göshini adem sani we istëmal miqdarigha qarap teqsim qilsimu bolidu. 5 Lëkin, qurbanliqqa ishlitilidighan mal bir yashliq eyibsiz qochqar yaki tëke bolushi kërek. 6 Pütün Isra’il a’ililiri tallanghan malni mushu ayning on tötinchi künigiche yaxshi saqlap, shu küni kechte soysun. 7 Andin, uning qënidin bir’az ëlip, mal yëyilgen öyning ishikining bëshi we këshikige sürkep qoysun. 8 Shu këchisi göshni kawap qilip, achchiq-chüchük köktat we pëtir nan bilen yësun. 9 Göshni xam pëti yaki suda pishurup yëmey, pütün malni bëshidin tuyiqighiche ich baghri bilen qoshup kawap qilip yësun. 10 Ëship qalghinini etisige qaldurmay, shu këchila köydürüwetsun. 11 Göshni yëgen waqtinglarda, xuddi seperge teyyarlanghandek bëlinglarni ching baghlap, choruqunglarni kiyip, qolunglargha hasanglarni tutup chapsan yenglar. Bu, Perwerdigar ötüp këtidighan këchidur.

12 U këchisi, men pütün Misirni këzip, meyli adem yaki malning bolsun, tunji erkeklirining hemmisini öltürimen. Misirning barliq ilahlirining üstidin höküm qilimen. Chünki, men Perwerdigardurmen. 13 Ishik këshekliridiki qan siler turidighan öylerning belgisi. Men bu qanlarni körginimde, öyliringlargha kirmey ötüp këtimen. Misirliqlarni jazalighan waqtimda, silerge hëchqandaq ziyan-zexmet yetmeydu.

14 Perwerdigar mundaq dëdi:

– Siler bu künni xatirilep, her yili mushu künde Perwerdigar üchün hëyt ötküzünglar. Bu silerning menggülük örp-aditinglar bolsun. 15 Yette künlük hëyt mezgilide pëtir nan yenglar. Hëytning birinchi künila, öyliringlardiki xëmirturuchni tashliwëtinglar. Chünki, bu yette kün ichide xëmirturuch arilashturulghan herqandaq yëmeklikni yëgen adem Isra’illar qataridin chiqiriwëtilidu. 16 Hëytning birinchi we yettinchi künliri, bir yerge jem bolup ibadet qilinglar. Bu ikki künde, yëmeklik teyyarlashtin bashqa hëchqandaq ish qilmanglar. 17 Pëtir nan hëyti ötküzüp turunglar. Chünki, men mushu küni silerning herqaysi qebililiringlarni top-topi bilen Misirdin ëlip chiqimen. Pëtir nan hëytini ötküzüsh silerning menggülük örp-aditinglar bolsun. 18 Her yili birinchi ayning on tötinchi küni kechqurundin bashlap yigirme birinchi küni kechqurunghiche, pëtir nan yenglar. 19 Bu yette kün ichide öyliringlarda xëmirturuch bolmisun. Xëmirturuch arilashturulghanliki herqandaq yëmeklikni yëgen kishi, meyli bu yurtning adimi yaki yaqa yurtluq bolsun, mëning xelqim qataridin chiqiriwëtilidu. 20 Qeyerde bolushunglardin qet’iynezer, xëmirturuch arilashturulghan herqandaq yëmeklikni yëmey, pëtir nan yenglar.

21 Musa pütün Isra’illarning aqsaqallirini chaqirip, ulargha mundaq dëdi:

– Herbir a’ile birdin mal tallap, uni Ötüp Këtish hëytining mëli süpitide soysun.

22 Qollirigha bir tutam lëpekgül ëlip, dastiki qurbanliq qilinghan malning qënigha chilap, uni ishiklirining bëshi we këshikige sürkisun. Etisi etigengiche, hëchkim ishiktin chiqmisun. 23 Chünki, Perwerdigar Misirliqlarni halak qilish üchün bu zëminni këzidu. U ishik bëshi we këshikidiki qanni körginide, xarab qilghuchi perishtining öyliringlargha kirip silerni öltürüshige yol qoymaydu. 24 Siler we ewladliringlar bu qa’idige menggü emel qilinglar. Bu silerning menggülük örp-aditinglar bolsun. 25 Siler Perwerdigar bërishke wede qilghan zëmingha barghininglardimu, bu hëyt murasimigha emel qilinglar. 26 Eger perzentliringlar silerdin: “Bu qandaq murasim?” dep sorisa, 27 siler: “Bu Ötüp Këtish künini xatirilesh üchün, Perwerdigargha atilip qilinghan qurbanliq murasimidur. Chünki, Perwerdigar Misirda Misirliqlarning jënini alghan këchide, u biz Isra’illarning öyliridin ötüp këtip, a’ililirimizni saqlap qalghan.” denglar.

Isra’illar bu sözlerni anglap, bashlirini ëgip Xudagha sejde qilishti. 28 Andin, ular bërip, Perwerdigarning Musa bilen Harungha qilghan emri boyiche ish kördi.

29 Shu küni yërim këchide, Perwerdigar textte olturghan padishahning tunjisidin tartip taki eng erzimes zindandiki mehbuslarning tunjisighiche bolghan Misirliqlarning tunji oghullirining hemmisining jënini aldi, shundaqla tunji tughulghan mallarnimu öltürdi. 30 U këche, Misir padishahi, uning emeldarliri we pütün memliket puqraliri ornidin turup, qattiq yigha-zar qilishti. Chünki, adem ölmigen birmu a’ile yoq idi. 31 U këche, Misir padishahi Musa bilen Harunni chaqirtip, ulargha:

– Derhal këtinglar! Siler hemme Isra’illarni bashlap, yurtumdin tëz chiqip këtinglar. Telipinglar boyiche bërip Perwerdigaringlargha ibadet qilinglar. 32 Kala, qoy, öchkiliringlarnimu ëlip këtinglar. Mangimu xeyrlik du’a qilip qoyunglar, – dëdi.

33 Misirliqlar Isra’illarni öz yurtidin chapsan këtishke aldiratti. Ular:

– Siler chiqip ketmisenglar, biz ölüp tügeydikenmiz, – dëyishti. 34 Shuning bilen, Isra’illar pëtir xëmirlarni tengnilerge sëlip, kiyim-këchekliri bilen yögep, mürisige qoyup ëlip mëngishti. 35 Ular yene Musaning tapilighini boyiche Misirliqlardin altun-kümüsh zinnet buyumlar we kiyim-këcheklerni sorap ëlishti. 36 Perwerdigar Misirliqlarni Isra’illarni yëqin köridighan qilip qoyghanidi. Shunga, ular Misirliqlardin nëme sorisa, shuni berdi. Shundaq qilip, Isra’illar Misirliqlarning bayliqlirini ëlip ketti.

37 Isra’illar Remsës shehiridin Sukkot shehirige qarap piyade yolgha chiqqinida, ayallar bilen balilarni hësabqa almighanda, peqet erlerla alte yüz ming kishi idi. 38 Köpligen yat qebililiklermu ulargha qoshulup, nurghun kala-qoylirini ëlip bille mëngishti. 39 Ular Misirdin ëlip kelgen xëmirlardin pëtir nan qildi. Chünki, ular Misirdin tëz chiqip këtishke mejbur bolghachqa, xëmir köptürüp, yëmeklik teyyarliwëlishqa ülgürelmigenidi.

40 Isra’illar Misirda jem’iy töt yüz ottuz yil turdi. 41 Del töt yüz ottuz yil toshqan küni, Perwerdigarning xelqi Isra’illarning herqaysi qebililiri Misirdin chiqti. 42 Shu küni këchide, Perwerdigar özi ularni Misirdin muhapizet qilip ëlip chiqqanidi. Shunga, Isra’illar bu këchini Perwerdigargha atap, ewladtin ewladqiche her yili xatirileydighan boldi.

43 Perwerdigar burun Musa bilen Harungha mundaq dëgenidi:

– Ötüp Këtish hëytining qa’ide-tüzümliri munulardin ibaret: Ötüp Këtish hëytining qurbanliq göshini yat qebililikler yëmisun. 44 Lëkin, özünglar sëtiwalghan hem xetne qildurghan qullar yëse bolidu. 45 Öyünglarda waqitliq turuwatqan yatlar we chakarlar uni yëse bolmaydu. 46 Qoyning göshi tashqirigha ëlip chiqilmay, öyning ichidila yëyilsun. Qoyning bir tal söngikimu sundurulmisun. 47 Pütün Isra’il xelqi bu qa’ide-tüzümlerge ri’aye qilsun. 48 Eger aranglarda olturidighan yat qebililikler Perwerdigargha ibadet qilay dep, bu hëytni ötküzüshni xalisa, aldi bilen öz a’ilisidiki pütün erlerni xetne qildursun. Shundaq qilghanda, ular Isra’illargha oxshash, bu hëytni ötküzeleydu. Lëkin, xetne qilinmighanlar qoyning göshini yëmisun. 49 Meyli Isra’illar bolsun, meyli Isra’illar arisida olturidighan yat qebililikler bolsun, hemmisi mana shu qa’ide-tüzümlerge emel qilishi lazim.

50 Isra’illar Perwerdigarning Musa bilen Harungha buyrughan qa’ide-tüzümlirige emel qildi. 51 Perwerdigar mana shu küni Isra’illarning herqaysi qebililirini Misirdin ëlip chiqti.

1 Perwerdigar burun Musagha:

2 – Siler tunji oghlunglarni we tunji tughulghan erkek malni manga atanglar. Chünki, Isra’illarning tunji oghulliri we tunji tughulghan erkek malliri manga mensuptur, – dëgenidi.

3 Musa Isra’il xelqige mundaq dëdi:

– Bu künni ësinglarda ching tutunglar. Chünki, bu kün siler qulluqta yashighan Misir zëminidin yolgha chiqqan kün. Bu kün Perwerdigar zor qudriti bilen silerni u yerdin ëlip chiqqan kündur. Shunga, siler her yili bu küni xëmirturuch arilashturulghan herqandaq yëmeklikni yëmenglar. 4 Siler Misirdin yolgha chiqqan bu kün, zira’etler bix chiqarghan bash bahardiki bir kündur. 5 Perwerdigar silerni Ken’anlar, Xitlar, Amorlar, Xiwlar we Yibuslarning zëminlirigha ëlip barghandin këyin, siler her yili mushu waqitta bu künni mubareklep hëyt ötküzünglar. Chünki, süt we hesel ëqip turidighan bu munbet zëminni Perwerdigar silerge bëridighanliqi toghrisida ejdadliringlargha qesem bergen. 6 Hëyt mezgilide, yette küngiche pëtir nan yenglar. Yettinchi küni, Perwerdigar üchün alahide ibadet murasimi ötküzünglar. 7 Bu yette kün ichide pëtir nan yenglar. Aranglarda, hetta zëmin tewelikinglardimu xëmirturuch bolmisun. 8 Hëyt künliri, siler perzentliringlargha bu hëytning silerning Misirdin ayrilghan waqtinglarda Perwerdigar körsetken pütün möjizilerni eslesh üchün ötküzülidighanliqini chüshendürünglar. 9 Perwerdigarning yolyoruqlirini hemishe ëghizdin chüshürmeslikinglar üchün, bu hëyt xuddi qolunglargha yaki pëshanenglargha chëkip qoyulghan belgidek, silerge eslitip turidu. Chünki, Perwerdigar zor qudriti bilen silerni Misirdin ëlip chiqti. 10 Shunga, siler her yili men belgiligen mushu waqitta bu hëytni ötküzünglar.

11 Perwerdigar silerge we silerning ejdadliringlargha wede qilghinidek, u silerni Ken’anliqlarning zëminigha ëlip këlip, u yerni silerge teqdim qilghandin këyin, 12 siler tunji tughulghanni Perwerdigargha atishinglar lazim. Pütün tunji oghul we charwa mallarning tunjisi Perwerdigargha mensup bolsun. 13 Siler tunji erkek texeyning ornigha qoy qurbanliq qilsanglarmu bolidu. Eger undaq qilmisanglar, texeyning boynini sundurup qurbanliq qilinglar.* Ulaghlarning ornigha qoylarni qurbanliq qilish ruxsitining bërilishide ulaghlarning iqtisadiy qimmitining yuqiriliqi nezerge ëlinghan. Lëkin, tunji oghulliringlarni choqum bedel bërip qayturuwëlinglar. 14 Kelgüside oghulliringlar: “Buning menisi nëme?” dep sorisa, siler: “Perwerdigar zor qudriti bilen bizni Misirdiki qulluqtin qutuldurup chiqqan. 15 U chaghda, Misir padishahi jahilliq qilip, bizni chëgridin chiqarmighanidi. Shunga, Perwerdigar Misirliqlarning tunji oghullirini we haywanlirining tunji erkek balilirini halak qildi. Shu sewebtin, biz pütün charwa mallirimizning tunji erkek balilirini Perwerdigargha atap qurbanliq qilimiz. Biraq, tunji oghullirimizni bedel bërip qayturuwalimiz. 16 Bizning bu qa’idige emel qilishimiz xuddi qolimizgha yaki pëshanimizge chëkip qoyulghan belge melum nersini bizge eslitip turghangha oxshash, bizningmu Perwerdigarning zor qudriti bilen bizni Misirdin ëlip chiqqanliqini eslep turushimiz üchündur” dep jawab bëringlar.

17 Misir padishahi Isra’illarni qoyup bergen waqitta, gerche ularning Filistiyelikler zëmini bilen mëngishi menzilge yëqin bolsimu, Xuda ularni u yolgha bashlimidi. Chünki, Xuda: “Xelqim jengge uchrap qalsa, belkim pushayman qilip, Misirgha qaytip këtishi mumkin” dep oylighanidi. 18 Shuning üchün, Xuda ularni yiraq yol bilen chöldin ötküzüp, Qizil dëngiz terepke bashlap mangdi. Isra’illar Misirdin chiqqanda, qorallinip jengge teyyar bolup mangghanidi.

19 Musa Yüsüpning jeset-söngikinimu ëlip mangdi. Chünki, Yüsüp öz qan-qërindashliri bolghan Isra’ilning oghulliri aldida: “Xuda silerni choqum qutquzidu. Shu chaghda, siler choqum mëning jeset-söngikimni bille ëlip këtinglar” dep, ularni qesem qildurghanidi.

20 Isra’illar Sukkot shehiridin chiqip, chölning boyidiki Ëtam dëgen yerde chëdirlirini tikti. 21 Perwerdigar kündüzi bulut tüwrüki arqiliq ulargha yol bashlisa, këchisi ot tüwrüki arqiliq ularning yolini yorutti. Shundaq qilip, ular këche-kündüz mangalaydighan boldi. 22 Perwerdigar kündüzi bulut tüwrükini, këchisi ot tüwrükini xelqtin ayriwetmidi.

1 Perwerdigar Musagha:

2 – Sen Isra’illargha ëytqin, ular keynige burulup, Migdol shehiri bilen dëngiz ariliqidiki Pihaxirot dëgen yerning yënida qonup, chëdirlirini Ba’al-sefongha qaritip dëngiz boyida tiksun. 3 Buning bilen, Misir padishahi “Isra’illar aylinip yürüp, axir yoldin adiship, chölde qamilip qaldi” dep oylisun. 4 Men uni jahillashturimen. Shuning bilen, u silerning keyninglardin qoghlaydu. U chaghda, men Misir padishahi bilen uning qoshunini yëngimen-de, hemme adem mëning qanchilik ulughluqumni bilidu. Misirliqlarmu mëning Perwerdigar ikenlikimni tonup yëtidu, – dëdi. Isra’illar Xudaning buyrughini boyiche u yerde chëdirlirini tikti.

5 Misir padishahi “Isra’illar qëchip ketti” dëgen xewerni anglap, emeldarliri bilen bille qararini özgertip:

– Biz nëme üchün shunche exmeqliq qilduq? Biz Isra’illarning qëchip këtishige yol qoyup, nurghun quldin mehrum qaptuq! – dëyishti. 6 Shuning bilen, Misir padishahi shahane jeng harwisini teyyar qildurup, qoshunini bashlap yolgha chiqti. 7 Misirdiki barliq jeng harwiliridin sirt, u yene tallanghan alte yüz jeng harwisinimu ëlip mangdi. Herbir jeng harwisining leshker bashliqi bar idi. 8 Perwerdigar Misir padishahini jahillashturdi. Buning bilen, padishah Misirdin zeper bilen chiqip këtiwatqan Isra’illarning keynidin qoghlidi. 9 Misir qoshuni, jümlidin jeng harwiliri, atliq leshkerler we piyade leshkerler Isra’illarni taki Qizil dëngiz boyidiki ular chëdir qurghan jayghiche toxtimay qoghlap bardi. U yer Pihaxirotning yënida bolup, Ba’al-sefonning qarshi teripide idi.

10 Isra’illar Misir padishahi we uning qoshunining ularni qoghlap kelgenlikini körüsh bilen intayin qorqup, Perwerdigargha peryad qildi. 11 Ular Musagha:

– Bizni Misirdin bu yerge ëlip kelginingiz nëmisi? Bizni chöl-bayawanda ölsun dëmekchimusiz? Ejeba, Misirda biz yatqudek görmu tëpilmasmidi? 12 Öz waqtida, biz sizge: “Boldi qiling, Misirda qul bolsaq bolayli” dëmigenmiduq?! Qul bolush haman chölde ölgendin yaxshi emesmidi?! – dëyishti.

13 Biraq, Musa ulargha:

– Qorqmanglar, tewrenmenglar! Bügün siler Perwerdigarning silerni qandaq qutquzidighanliqini körisiler. Siler bügün körgen Misirliqlarni ikkinchi körmeysiler. 14 Perwerdigar siler üchün jeng qilidu. Siler shük turunglar, – dep jawab qayturdi.

15 Perwerdigar Musagha:

– Manga yëlinma! Isra’illargha: “Mënginglar” dep buyrughin. 16 Andin, tayiqingni dëngizgha qaritip shiltighin. Shundaqta, dëngiz süyi ikkige bölünidu-de, Isra’illar quruq yerdin mëngip öteleydu. 17 Men Misirliqlarni jahillashturimen. Shuning bilen, ular silerning arqinglardin qoghlaydu. Buning bilen, men Misir padishahi, uning leshkerliri, jeng harwiliri we atliq leshkerliri üstidin ghelibe qilimen. Shundaq qilip, hemme adem mëning qanchilik ulughluqumni bilidu. 18 Men ularni meghlup qilghinimda, ular mëning Perwerdigar ikenlikimni bilidu, – dëdi.

19 Isra’illarning aldida yol bashlap mëngiwatqan Xudaning perishtisi emdi ularning keynige ötti. Bulut tüwrükimu keynige ötüp, 20 Misirliqlar bilen Isra’illarning otturisigha bërip toxtidi. Bulut Misirliqlargha qarangghuluq chüshürdi, lëkin Isra’illarni yorutti. Shunga, Misir qoshuni Isra’illargha këchiche yëqin këlelmidi.

21 Musa dëngizgha qolini shiltidi. Perwerdigar bir këche qattiq sherq shamili chiqirip, dëngiz süyini keynige yandurdi. Dëngiz süyi ikkige bölünüp, quruqluq peyda boldi. 22 Isra’illar dëngiz otturisidiki quruqluqtin mëngip, dëngizdin ötti. Sular ëgiz tamdek kötürülgen halda ularning ikki teripide turatti. 23 Misirliqlar, jümlidin padishahning jeng harwiliri we atliq leshkerliri ularni qoghlap, dëngizdiki quruq yolgha kirdi. 24 Tang süzüley dëgende, Perwerdigar ot we bulut tüwrüki ichidin Misir qoshunigha qarap, ularni qalaymiqan qiliwetti. 25 Ularning jeng harwilirining chaqliri chüshüp qëlip, ular dawamliq mëngishqa amalsiz qaldi. Misirliqlar:

– Perwerdigar Isra’illargha yardem qilip, bizni meghlup qildi. Tëz qachayli! – dëyishti.

26 Perwerdigar Musagha:

– Dëngizgha qolungni uzat, bölüngen su eslige kelsun. Misirliqlar we ularning jeng harwiliri, atliq leshkerliri sugha gherq bolsun, – dëdi. 27 Bu, tang atqan waqit bolup, Musa qolini dëngizgha qaritip shiltidi. Buning bilen, su yene eslige qaytti. Misirliqlar ikki tereptin këliwatqan suning ichidin qachti. Lëkin, Perwerdigar ularni dëngizda halak qiliwetti. 28 Dëngiz süyi eslige qaytip, Isra’illarni qoghlighan pütün jeng harwiliri, atliq leshkerler we pütün Misir qoshunlirining birinimu qaldurmay gherq qiliwetti. 29 Lëkin, Isra’illar quruq jay bilen dëngizdin ötkende, su xuddi ikki tamdek kötürülüp, ikki terepke bölündi. 30 Isra’illar dëngiz boyida Misirliqlarning jesetlirini körginide, Perwerdigarning özlirini ularning qolidin qutquzghanliqini bildi. 31 Isra’illar Perwerdigarning zor qudriti bilen Misirliqlarni meghlup qilghanliqini körüp, Perwerdigardin qorqti we uninggha ishendi. Uning xizmetkari bolghan Musaghimu ishendi.

1 Shu chaghda, Musa bilen Isra’illar Perwerdigarni medhiyilep, mundaq naxsha ëytti:

19 Misirning jeng harwiliri we atliq leshkerliri dëngizdiki quruq yolgha kirgende, Perwerdigar dëngiz süyini birleshtürüp, ularni sugha gherq qiliwetkenidi. Biraq, Isra’illar bolsa dëngizning otturisidiki quruq yerdin mëngip, dëngizdin ötüp ketkenidi. 20 Harunning hedisi Meryem peyghember qoligha dap tutqanidi, nurghun ayallarmu uning bilen bille dap chëlip, ussul oynashti. 21 Meryem Xudani medhiyilep, ulargha mundaq naxsha ëytip berdi:

22 Këyin, Musa Isra’illarni Qizil dëngizdin bashlap, Shur chölige ëlip keldi. Ular chölde uda üch kün mëngip, su tapalmay, 23 axir Marahqa yëtip keldi. U yerning süyi achchiq bolup, ichkili bolmaytti. Shunga, u yer Marah [“achchiq” dëgen menide] dep ataldi.

24 Xalayiq Musadin:

– Nëme ichimiz? – dep, uninggha naraziliq bildürdi. 25 Musa Perwerdigargha yëlinip telep qilghanidi, Perwerdigar uninggha bir shaxni körsetti. U shaxni sugha tashlighanidi, achchiq su ichkili bolidighan tatliq sugha aylandi.

Perwerdigar ularni sinash üchün, u yerde ulargha öz telep we shertlirini ëlan qildi. 26 Perwerdigar:

– Eger siler Perwerdigar Xuda bolghan mëning sözümge qulaq sëlip, m ëning nezirimdiki durus ishlarni qilip, mëning emr-permanlirimgha toluq emel qilsanglar, u chaghda men Misirliqlargha keltürgen kësellerni silerge keltürmeymen. Men silerge shipaliq bëridighan Perwerdigardurmen, – dëdi.

27 Andin këyin, ular Ëlim dëgen yerge yëtip keldi. U yerde on ikki bulaq, yetmish tüp xorma derixi bar idi. Shunga, ular su boyida chëdirlirini tikti.

1 Pütün Isra’illar Ëlim dëgen yerdin yürüp ketti. Ular Misirdin ayrilip bir yërim aydin këyin, Ëlim bilen Sinay tëghining ariliqidiki Siyn chölige yëtip bardi. 2 Chölde ular Musa bilen Harungha naraziliq bildürüp, 3 ulargha:

– Perwerdigar bizni Misirda öltürüwetken bolsimu bolar iken. U yerde hëchbolmighanda qazanni chöridep olturup, gösh we bashqa yëmekliklerni toyghudek yeyttuq. Lëkin, siler bizni chölge ëlip këlip, bu yerde achliqtin öltürmekchi boluwatisiler, – dëyishti.

4 Buning bilen, Perwerdigar Musagha:

– Men asmandin yëmeklik yaghdurimen. Isra’illar her küni chiqip, shu künlük ozuqini yighiwalsun. Bu arqiliq men ularni sinap, ularning yolyoruqlirimgha ita’et qilghan-qilmighanliqigha qaraymen. 5 Her heptining altinchi küni kelgende, ular ikki künlük ozuqini yighiwalsun, – dëdi.

6 Shunga, Musa bilen Harun Isra’illargha:

– Bügün këche, silerni Misirdin ëlip chiqquchining Perwerdigar ikenlikini bilisiler. 7 Ete etigende, Perwerdigarning ulughluqini körisiler. Renjigenlikinglar uning quliqigha yetti. Silerning naraziliqinglar uninggha qaritilghandur. Bizge qarshi naraziliq bildürgüdek biz kim iduq? 8 Perwerdigar kechte silerge gösh bëridu. Etigende silerni toyghudek nan bilen teminleydu. Chünki, u silerning renjigenlikinglarni anglidi. Silerning bizdin renjigininglar, emeliyette Perwerdigardin renjigenlikinglardur! – dëdi.

9 Andin, Musa Harungha:

– Sen bërip, pütün xalayiqqa: “Perwerdigarning aldigha yighilinglar, chünki u silerning naraziliqinglarni anglidi” dëgin, – dëdi. 10 Harun pütün xalayiqqa gep qiliwatqan waqtida, ular chöllükke qariwidi, Perwerdigarning parlaq nurining bulutlar arisida jewlan qilip turghanliqini kördi. 11 Shu chaghda, Perwerdigar Musagha mundaq dëdi:

12 – Men Isra’illarning renjigenlikini anglidim. Sen ulargha: “Xuda: ‘Kechqurun gösh, etigende toyghudek nan yeysiler. Buning bilen, siler mëning Perwerdigaringlar Xuda ikenlikimni bilisiler’ dëdi”, – dëgin.

13 Kechqurun, san-sanaqsiz bödüne uchup këlip, pütün qarargahni qaplidi. Etisi seherde qarargahning etrapidiki yer yüzige shebnem chüshkenidi. 14 Shebnem parlanghandin këyin, chöllükning yer yüzide nëpiz bir qewet qirodek nerse köründi. 15 Isra’illar buning nëme ikenlikini bilishelmey, bir-biridin:

– Bu nëmidu? – dep sorashti.

Musa ulargha:

– Bu bolsa Perwerdigar silerge ata qilghan yëmeklik. 16 Perwerdigar herbiringlarni öz ëhtiyajigha qarap, herbir a’ile kishi bëshigha ikki qachidin yighiwalsun, dep buyrughan, – dëdi.

17 Isra’illar Xudaning emri boyiche ish kördi. Beziler köprek yighiwaldi, beziler azraq yighiwaldi. 18 Köprek “Qiro” yighiwalghanlarning ëship qalmidi, az yighiwalghanlarningmu këmip qalmidi. Hemmeylenning yighiwalghini öz ëhtiyajigha delmudel idi. 19 Musa ulargha:

– Yëmeklikni ikkinchi künige ashurup qoyushqa ruxset yoq, – dëdi. 20 Lëkin, beziler Musaning sözini anglimay, etisi etigenge bir’az ashurup qoydi. Biraq, ashurup qoyulghan yëmeklikning hemmisi qurutlap sësip ketti. Shuning bilen, Musa ulargha xapa boldi.

21 Hemme adem her küni etigendila chiqip, özige ëhtiyajliq yëmeklik yighiwalatti. Chünki kün qizighan waqitta, yëmeklik ërip këtetti. 22 Altinchi küni, ular bir hesse artuq, yeni her kishi töt qachidin yëmeklik yighiwaldi. Xelq ichidiki aqsaqallar bu ishni Musagha melum qildi. 23 Musa ulargha:

– Perwerdigar: “Ete dem ëlish küni. Bu kün Perwerdigargha atilishi kërek. Bügün otta qaqlap we suda qaynitip pishuridighanliringlarni xalighininglarche pishurunglar. Ëship qalghinini etige qaldurunglar” dep buyrughan, – dëdi. 24 Ular Musaning tapshuruqi boyiche ëship qalghan yëmekliklerni ikkinchi künige qaldurghinida, qurutlapmu ketmidi, sësipmu qalmidi. 25 Musa ulargha:

– Bügün mushu yëmekliklerni yenglar. Chünki, Perwerdigargha atilidighan dem ëlish künide siler yerdin hëchqandaq yëmeklik tapalmaysiler. 26 Siler choqum alte kün ichide yëmeklik yighiwëlinglar, yettinchi küni dem ëlish küni bolup, bu küni hëch nerse tapalmaysiler, – dëdi.

27 Yettinchi küni, beziler yenila yëmeklik yighqili chiqqanidi. Lëkin, ular hëch nerse tapalmidi. 28 Perwerdigar Musagha:

– Bu xelq hëlighiche mëning emr-permanlirimni ret qiliwatamdu? 29 Ësinglarda tutunglarki, men bolsam Perwerdigardurmen. Men silerge dem ëlish küni ata qildim. Shu sewebtin, altinchi küni silerge ikki künlük yëmeklik berdim. Yettinchi küni, hemme adem sirtqa chiqmay, öyide oltursun, – dëdi. 30 Shunga, Isra’illar yettinchi küni ish qilmay dem ëlishti.

31 Isra’illar bu yëmeklikni manna, dep atidi. U ashkökining uruqigha oxshash aq renglik bolup, temi hesel qoshulghan nangha oxshaytti. 32 Musa ulargha:

– Perwerdigar bizge: “Ewladliringlarning mëning silerni Misirdin ëlip chiqip, chöl-bayawanda yëmeklik bilen teminligenlikimni bilishi üchün, mannadin ikki qacha saqlap qoyunglar” dëgen, – dëdi 33 we Harungha:

– Bir komzekke ikki qacha kelgüdek manna ëlip, ewladlirimizgha saqlap qoyush üchün, uni Perwerdigarning huzurida qoyup qoyghin, – dëdi. 34 Waqti kelgende, Harun Perwerdigarning Musagha chüshürgen emri boyiche komzekni ehde sanduqining* Ehde sanduqining teswirini bilish üchün 25-bab, 10 – 22-ayetlerge qaralsun. ichige, perzler yëzilghan tash taxtilarning aldigha qoyup saqlap qoydi. 35 Isra’illar taki tërilghu yëri bar bolghan Ken’an zëminigha bërip olturaqlashquche, jem’iy qiriq yil manna yëdi. 36 (Eyni zamanda, ölchem qachisining sighimi yigirme litir nerse patqudek idi.)

1 Isra’il xelqi Siyn chölidin chiqip, Perwerdigarning yolyoruqi bilen qedemmu qedem seper qilip, Rifidim qondi. Biraq, u yerde su yoq idi. 2 Shunga, ular yene Musadin renjip:

– Bizge ichkili su bergeysiz! – dëdi.

Musa ulargha:

– Siler nëmishqa renjiysiler? Nëmishqa Perwerdigarni sinaysiler? – dëdi.

3 Lëkin, xalayiq intayin ussap ketkechke, Musagha dawamliq naraziliq bildürüp:

– Bizni Misirdin zadi nëmishqa ëlip chiqtingiz? Siz bizni, balilirimizni we charwa mallirimizni ussuzluqtin öltürmekchimu? – dëdi.

4 Shuning bilen, Musa Perwerdigargha yëlinip:

– Xalayiqni qandaq qilay? Ular mëni chalma-kësek qilip öltüridighan yerge yetti, – dëdi.

5 Perwerdigar Musagha:

– Sen Isra’illarning aqsaqalliridin birnechchisini ëlip, xelq aldidin öt. Qolunggha Nil deryasigha urghan tayaqni ëliwal. 6 Men sëning aldingda Sinay tëghidiki bir uyul tashning üstide turimen. Sen uyul tashni urghiningda, silerge ichkili su chiqidu, – dëdi. Musa Isra’il aqsaqallirining aldida shundaq qilghanda, su ëtilip chiqti. 7 Musa u yerni Massah we Miriba [menisi “sinash we renjish”] dep atidi. Chünki, Isra’illar u yerde renjip, Perwerdigarni sinimaqchi bolghanidi. Ular: “Perwerdigar zadi arimizda barmu-yoq?” dëyishkenidi.

8 Amalekler Rifidim këlip, Isra’illargha hujum qildi. 9 Musa Yoshuwagha:

– Sen ete Amalekler bilen jeng qilish üchün adem tallighin. Men bolsam qolumgha Xuda manga ëlip yürüshke emr qilghan tayaqni tutup taghning choqqisida turimen, – dëdi. 10 Yoshuwa Musaning tapshuruqi boyiche Amalekler bilen jeng qildi. Musa, Harun we Xurlar taghning choqqisigha chiqip jengni közetti. 11 Musa qolini kötürse, Isra’illar üstün këletti. Qolini chüshürse, Amalekler üstün këletti. 12 Musaning qolliri tëlip qalghanda, Harun bilen Xur bir tashni yötkep këlip, Musani uning üstige olturghuzup, taki kün patquche ikki yënida Musaning qollirini yölep turdi. 13 Shundaq qilip, Yoshuwa Amalekler qoshunini qilichlap, ularning üstidin ghelibe qildi.

14 Andin, Perwerdigar Musagha:

– Këyinki ewladlarning bügünki ghelibini untumasliqi üchün yëzip qaldurghin. Yoshuwagha Amaleklerni pütünley yoqitidighanliqimni yetküzüp qoy, – dëdi. 15 Shuning bilen, Musa bir qurbanliq supisi yasap, uning namini “Perwerdigar tughumdur” dep atidi. 16 U:

– Perwerdigarning tughini ëgiz kötürimen! Perwerdigar ewladtin ewladqiche Amalekler bilen jeng qilghay, – dëdi.

1 Musaning qëynatisi – Midyan rohaniysi Yitro Xudaning Musa we Isra’illargha qilghan yaxshiliqliridin, yeni Xudaning Isra’illarni Misirdin ëlip chiqqanliqidin xewer tapti. 2 Musa burunla ayali we balilirini qëynatisining yënigha ewetiwetkenidi. 3 Tunji oghlining ismi Gërshom [“U yerde yaqa yurtluq” dëgen söz bilen ahangdash] bolup, Musa “Men yaqa yurtta musapir bolup turghan yat adem” dep shu isimni qoyghanidi. 4 Ikkinchi oghlining ismi Eli’ezer [menisi “Xuda mëning yardemchim”] bolup, Musa “Atam ibadet qilghan Xuda manga yardem qilip, mëni Misir padishahining öltürüwëtishidin qutquzup qaldi” dep, shu isimni qoyghanidi. 5 Yëtro Musaning ayali we ikki oghlini ëlip, chöllükke, yeni Musa qarargah qilghan muqeddes taghning yënigha keldi. 6 U qarargahqa kirishtin burun, Musagha özining qizi we ikki newrisini ëlip kelgenliki toghrisida xewer yollighanidi. 7 Shunga, Musa qëynatisining aldigha chiqip, tezim qilip söyüshüp körüshti. Ular öz’ara amanliq sorashqandin këyin, Musaning chëdirigha kirdi. 8 Musa uninggha Perwerdigarning Isra’illarni qutquzush üchün, Misir padishahi we uning puqralirigha qilghan barliq ishlirini ëytip berdi. U yene Isra’illarning yol boyi duch kelgen qiyinchiliqlirini we Perwerdigarning ularni qandaq qutquzghanliqinimu sözlep berdi. 9 Yëtro bularni anglap intayin xushal boldi. 10 U:

– Perwerdigargha medhiyiler oqulghay! U silerni Misir padishahi we Misirliqlarning changgilidin qutquzup chiqti. Isra’il xelqini qulluqtin azad qildi. 11 Men Perwerdigarning pütkül ilahlardin ulughluqini emdi bildim. Chünki, Misirliqlar Isra’illarni shu qeder xarlighinida, u öz qudritini körsetti, – dëdi. 12 Buning bilen, Yitro Xudagha köydürme qurbanliq we bashqa qurbanliqlarni atidi. Harun we Isra’illarning hemme aqsaqalliri uning bilen bille Xuda aldida qurbanliq qilinghan ta’amlarni yëdi.

13 Etisi, Musa etigendin kechkiche xelq ichidiki majiralarni bir terep qilish bilen meshghul boldi. 14 Bu ehwalni körgen Musaning qëynatisi Yitro Musagha:

– Bunchiwala xalayiq etigendin kechkiche sëning yolyoruq bërishingni kütüp turushsa, majiralarni özüng yalghuz bir terep qilishing qandaq gep? – dëdi.

15 Musa uninggha:

– Xalayiq bu yerge këlip, mendin Xudaning emrini soraydu emesmu?! 16 Ikki adem otturisida majira tughulsa, ular mëni izdeydu. Kimning heq, kimning naheqliqini ayrip, Xudaning qanuni we yolyoruqlirini ulargha men yetküzimen, – dep jawab berdi.

17 Yëtro uninggha:

– Bundaq qilghining yaxshi emes. 18 Bundaq këtiwerse, özüngnimu etrapingdiki qërindashliringnimu charchitip qoyisen. Bunchiwala köp yükni öz üstünggila ëliwalsang, özüng yalghuz yëtishelmeysen. 19 Men sanga meslihet bërey, Xudamu sen bilen bille bolidu. Sen dawamliq xelqqe wekillik qilip, Xuda aldigha bërip, xelq arisidiki majiralarni Xudagha melum qil. 20 Xudaning qanuni we yolyoruqlirini xelqqe ögitip, ulargha qandaq yashashni we ularning qandaq burchi barliqini uqturghin. 21 Buningdin bashqa, yene jama’et ichidin Qabiliyetlik, Xudagha ixlasmen, ishenchlik we para yëmeydighan kishilerni tallap, mingbëshi, yüzbëshi, ellikbëshi we onbëshi qilip teyinligin. 22 Ulargha xelq ichidiki dewalarni öz waqtida sorashni tapshurghin. Ular qiyinraq dewalarda sëning aldinggha këlip, ushshaq-chüshshek majiralarni özliri bir terep qilsa bolidu. Shundaq bolghanda, ular sëning wezipengni orundiship, yüküngni yëniklitidu. 23 Eger sen Xudaning yolyoruqi boyiche shundaq qilsang, xelqning dëgen yëridin chiqalaysen. Xelqning majiralirimu tëz hel bolidu, – dëdi.

24 Musa qëynatisining meslihitini qobul qilip, uning dëgini boyiche ish kördi. 25 U Isra’illar ichidin qabiliyetlik kishilerni tallap, mingbëshi, yüzbëshi, ellikbëshi we onbëshi qilip teyinlidi. 26 Ular jama’etning dewa ishlirini öz waqtida soraydighan boldi. Ushshaq-chüshshek majiralarni özliri bir terep qilip, qiyinraq dewalarda bolsa Musadin yolyoruq sorashti.

27 Këyin, Yitro Musa bilen xoshliship yurtigha qaytti.

1 Isra’illar Misirdin chiqip del ikki ay bolghan küni Sinay chölige yëtip këlip, 2 Sinay tëghi baghrida chëdir tikti. Ular Rifidim yolgha chiqip, bu yerge kelgenidi. 3 Musa Xudaning huzurida bolush üchün taghqa chiqti. Perwerdigar taghdin Musagha jarangliq awazda mundaq dëdi:

– Yaqupning ewladliri bolghan Isra’illargha munu sözlirimni ëytqin: 4 “Siler men Perwerdigarning Misirliqlarni qandaq bir terep qilghanliqimni kördünglar. Men xuddi ana bürküt balilirini dümbisige mindürüp ëlip yürgendek, silerni yënimgha ëlip keldim. 5 Shunga, eger siler manga ita’et qilip, ehdemge emel qilsanglar, nurghunlighan xelqler arisidin silerni manga mensup qimmetlik xelq qilimen. Chünki, pütün dunya manga tewe. 6 Siler mëning padishahliqimning rohaniyliri we manga atalghan xelq bolisiler!” Duqiriqi sözlirimni Isra’illargha yetküzüp qoyghin.

7 Buning bilen, Musa taghdin chüshüp, xelq ichidiki aqsaqallarni yighip, Perwerdigar uninggha buyrughan sözlerni ulargha yetküzdi. 8 Ular birdek:

– Biz choqum Perwerdigarning dëgini boyiche ish körimiz, – dëdi. Musa taghqa chiqip, ularning jawabini Perwerdigargha yetküzdi.

9 Perwerdigar Musagha:

– Men qoyuq bulut ichide sëning yëninggha këlimen. Sëning bilen qilishqan söhbitimizni xelq anglap turidu. Shuning bilen, ular her da’im sanga ishinidu, – dëdi.

Musa Isra’illarning jawabini Perwerdigargha yetküzgendin këyin, 10 Perwerdigar uninggha:

– Sen xelqning yënigha bërip, ularni bügün we ete özlirini manga atap, kiyim-këcheklirini tazilashqa chaqir. 11 Ögünlükkiche hemme teyyarliqni pütküzsun. Chünki, u küni men Isra’il xelqining köz aldidila Sinay tëghigha chüshimen. 12 Biraq, sen taghning etrapigha ötüshke bolmaydighan chëgra belgilep, ulargha taghqa chiqmasliqni, hetta taghning baghrighimu yëqin kelmeslikni ëytqin. Kimdekim bu taghqa bir qedem bassa, ölümge mehkum qilinsun. 13 Undaq ademlerge qol tegküzülmey, ular ya chalma-kësek qilinip, yaki oqya bilen ëtip öltürülsun. Buninggha xilapliq qilghanlar meyli adem yaki charwa mal bolushidin qet’iynezer, tirik qaldurulmisun. Peqet kanay uzaqraq chëlinghandila, andin xalayiq tagh baghrigha kelsun, – dëdi.

14 Musa taghdin chüshüp, xelqning paklinip, kiyim-këcheklirini yuyushini buyrudi. 15 Musa ulargha:

– Ögünlükkiche hemme teyyarliqlarni pütküzünglar, ayallargha yëqinlashmanglar, – dëdi.

16 Üchinchi küni etigende, hawa güldürlep, chaqmaq chëqip, taghda bir parche qoyuq bulut peyda boldi. Kanayning qattiq nere awazi anglandi. Qarargahtikiler buni anglap, qorqup titriship ketti. 17 Musa ularni qarargahtin bashlap chiqip, Xudaning aldigha hazir qildi. Ular taghning tüwide öre turushatti. 18 Pütün Sinay tëghini is-tütek qaplidi, chünki Perwerdigar u yerge ot ichide chüshkenidi. Bu is-tütek xumdanning tütünige oxshaytti. Pütün tagh qattiq tewrep ketti. 19 Bu chaghda, kanayning awazi barghansëri kücheydi. Musa söz qildi, Xuda uninggha güldürmama bilen jawab qayturdi. 20 Perwerdigar taghning choqqisigha chüshüp, Musani taghqa chiqishqa chaqirdi. Musa taghqa chiqti. 21 Perwerdigar uninggha:

– Sen taghdin chüshüp, xalayiqni agahlandur. Chëgridin halqip, mëni körgili kelmisun. Bolmisa, ular halak bolidu. 22 Men üchün xizmet qilidighan rohaniylarmu özini manga atap bolup, andin xizmitimde bolsun. Bolmisa, ularni halak qilimen, – dëdi.

23 Musa Perwerdigargha:

– Xelq bu yerge chiqalmaydu, chünki sen bizning bu taghni “muqeddes tagh” dep atishimizni we taghning etrapigha chëgra belgilishimizni buyrughaniding, – dëdi.

24 Perwerdigar Musagha:

– Sen chüshüp, Harunni bashlap këliwer. Lëkin, rohaniylar bilen xalayiq chëgridin halqip, bu yerge chiqmisun. Bolmisa, men ularni jazalaymen, – dëdi. 25 Shuning bilen, Musa taghdin chüshüp, xalayiqning yënigha bërip, Perwerdigarning sözini ulargha yetküzdi.

1 Xuda söz qilip, mundaq dëdi:

2 – Men sëni qul bolup yashighan Misirdin ëlip chiqqan Perwerdigaring Xudadurmen.

3 Mangila ibadet qil. Mendin bashqa hëch qandaq ilahing bolmisun.

4 Choqunush üchün, meyli asmandiki, yerdiki, yer astidiki yaki sudiki herqandaq nersilerning sheklide but yasima. 5 Herqandaq butqa choqunma yaki xizmet qilma. Chünki, Perwerdigaring Xuda bolghan men qizghinidighan Xudadurmen. Mendin nepretlengenlerni hetta nerwe-chewrilirigiche jazalaymen. 6 Lëkin, mëni söyidighan, emrlirimge ita’et qilghanlarning sansizlighan ewladlirighiche mëhribanliq qilimen.

7 Muqeddes namimni qalaymiqan tilgha alma. Kimdekim mëning namimni qalaymiqan tilgha alsa, men – Perwerdigaring bolghan Xuda uni choqum jazalaymen.

8 Dem ëlish künini muqeddes kün bilip, uninggha emel qil. 9 Alte kün ishlep, tëgishlik hemme ishliringni qiliwal. 10 Yettinchi kün manga atalghan kün bolup, bu küni meyli sen bol, perzentliring, qulliring, charwa malliring yaki yurtungda musapir bolup turuwatqan yat ademler bolsun, hëchqandaq ish qilmisun. 11 Men – Perwerdigar alte kün ichide asman, zëmin we uningdiki pütkül mewjudatlarni yarattim. Lëkin, yettinchi küni dem aldim. Shunga men – Perwerdigar dem ëlish künini bextlik kün qilip, muqeddes kün dep belgilidim.

12 Ata-anangni hörmet qil. Shu chaghda men sanga ata qilmaqchi bolghan zëminda uzun ömür körisen.

13 Qatilliq qilma.

14 Zina qilma.

15 Oghriliq qilma.

16 Yalghan guwahliq berme.

17 Bashqilarning öy-imaretliri, er-xotuni, qulliri, kala yaki bashqa te’elluqatlirigha köz qiringni salma.

18 Xalayiq güldürmama we kanay awazlirini anglap, chaqmaq we taghdin purqirap chiqiwatqan is-tütekni körüp, qorqup titriship ketti. Ular yiraq turushup, 19 Musagha:

– Bizge senla söz qilghaysen, choqum anglaymiz. Xuda bizge özi biwasite söz qilmighay. Bolmisa, halak bolidighan oxshaymiz, – dëdi.

20 Musa ulargha jawaben:

– Qorqmanglar, Xudaning bu yerge këlishi silerni sinash üchün, silerni hemishe özidin qorqup, gunahtin xaliy bolushqa dewet qilish üchündur, – dëdi. 21 Lëkin, kishiler yenila yiraqta turushatti. Peqet Musala Xudani qorshap turghan qara bulutning yënigha bardi.

22 Perwerdigar Musagha mundaq dëdi:

– Sen bërip Isra’illargha munu sözlirimni yetküzgin: “Siler mëning ershtin silerge söz qilghanliqimni kördünglar. 23 Siler özünglargha altun yaki kümüshtin herqandaq shekilde but yasap, ulargha sejde qilmanglar. Mangila ibadet qilinglar. 24 Topidin men üchün bir qurbanliq supisi yasap, üstige köydürme qurbanliq we amanliq qurbanliqigha ishlitishke kala, qoy we öchkilerni qoyunglar. Men silerning manga ibadet qilishinglargha belgilep bergen jaylargha këlip, silerge bext ata qilimen. 25 Eger manga atap tashtin qurbanliq supisi yasisanglar, siliqlanghan tashtin yasimanglar. Chünki, eswab tegken tashni qobul qilmaymen. 26 Manga pelempey bilen chiqidighan qurbanliq supisi yasimanglar. Bolmisa, pelempeydin chiqquche nomusluq yëringlar körünüp qalidu.”

1 – Sen Isra’il xelqige töwendiki qa’ide-nizamlarni ëlan qil: 2 eger biri Ibraniylar ichidin qul sëtiwalghan bolsa, qul peqet alte yil uning üchün xizmet qilsun. Yettinchi yili, uninggha hörlük bërilsun hem xojayinigha hëchqandaq heq tölimey këtiwersun. 3 Eger u sanga qul bolghandin këyin nikahliq bolghan bolsa, këtidighan waqtida ayalini ëlip këtishke bolmaydu. Eger u sanga qul bolushtin ilgiri nikahliq bolghan bolsa, ayali bilen bille hörlükke ërishtürülsun.

4 Eger xojayin uninggha xotun ëlip bërip, bu xotun uninggha qiz-oghul perzentler tughup bergen bolsa, bu ayal we bala-chaqilar xojayingha tewe bolidu. Peqet yalghuz özila hörlükke ërisheleydu. 5 Eger u: “Men xojayinimni we xotun-balilirimni yaxshi körimen. Men hör bolushni xalimaymen” dëse, 6 xojayini uni ibadet ornigha ëlip barsun hem uni ishik yaki ishik këshikige yölendürüp turghuzup, bigiz bilen uning quliqini tëship qoysun. Bu, u qulning xojayinigha ömürwayet xizmet qilidighanliqining belgisi bolidu.

7 Eger biri qizini dëdek qilip sëtiwetken bolsa, u qiz erlerge oxshash heqsiz hör bolup këtelmeydu. 8 Eger xojayin uni emrige ëlish üchün sëtiwalghan bolsa, lëkin këyin uni yaxshi körmise, undaqta xojayin qiz terepning heq tölep qizini hör qilishigha purset bërishi kërek. Xojayinning uni yatlargha sëtish hoquqi bolmaydu. Chünki, xojayin uninggha wapasizliq qilghandur. 9 Eger xojayin uni oghligha ëlip bergen bolsa, uni öz qizidek körsun. 10 Eger xojayin dëdekni xotunluqqa ëlip turup, uning üstige yene bashqa xotun alghan bolsa, u choqum dëdekning yëmek-ichmiki, kiyim-këchiki we uning jinsiy ëhtiyajining hajitidin burunqidek chiqsun. 11 Eger xojayin bu üch türlük burchini ötiyelmise, dëdektin heq almay uninggha hörlük bersun.

12 – Kimdekim bir ademni urup öltürüp qoysa, u ölümge höküm qilinsun. 13 Halbuki, eger bu ish meqsetsiz halda we mëning yol qoyushum bilen yüz bergen bolsa, men buni qilghuchining qëchip bërishi üchün bir jay orunlashturimen. 14 Biraq, eger biri bashqilarni qesten öltürgen bolsa, gerche u panahliq tilesh üchün mëning qurbanliq supamgha qëchip bëriwalsimu, yenila ölümge buyrulsun.

15 Atisi yaki anisini urghanlar ölümge höküm qilinsun.

16 Bashqilarni tutuwëlip satqan yaki özi ëlip qëlip qul qilghanlar ölümge höküm qilinsun.

17 Atisi yaki anisidin yüz örügenlerge ölüm jazasi bërilsun.

18 – Urushup qalghan ikki kishining biri yene birini tash yaki musht bilen urup zeximlendürgen, gerche zeximlengen kishi ölmigen bolsimu orun tutup yëtip qalghan, 19 biraq hasa tutup tashqirigha chiqqudek bolsa, urghuchi gunahsiz, dep hësablansun. Lëkin, yarilanghuchining waqit jehettiki ziyinini pul bilen tölep bersun we uni dawalitip saqaytsun.

20 Kimdekim qulini yaki dëdikini kaltek bilen urup öltürüp qoyghan bolsa, u jazagha tartilsun. 21 Biraq, qul xojayinining te’elluqati bolghachqa, eger qul bir, ikki kündin këyin saqiyip qalsa, xojayin jazalanmisun.

22 Eger ikki kishi urushup qëlip, munasiwetsiz bir hamilidar ayalgha ziyan yetküzse, lëkin hamilidar ayalda balisining baldur tughulup qëlishidin bashqa zeximlinish bolmisa, ular yarilanghan ayalning ërining telipi boyiche hökümchilerning testiqidin ötküzülgen jerimanini tölisun. 23 Eger hamilidar ayalda bashqa zeximlinish bolsa, jangha jan, 24 közge köz, chishqa chish, qolgha qol, putqa put, 25 köyükke köyük, zeximge zexim we kökke kök ëlinsun.

26 Eger bir kishi qulining közige urup uning bir közini kor qilip qoyghan bolsa, közining bedilige u kishi qulni azad qilsun. 27 Eger u kishi qulining chishini urup sunduruwetken bolsa, chishining bedilige u qulni azad qilsun.

28 Eger kala ademni üsüp öltürüp qoyghan bolsa, ölgüchi meyli er yaki ayal bolushidin qet’iynezer, kala choqum chalma-kësek qilip öltürülsun. Uning göshini yëyish haramdur. Kala igisi gunahsiz, dep hësablansun. 29 Eger u kala ezeldinla adem üsidighan kala bolup, bashqilar kalining igisige agahlandurush bergen, biraq kala igisi buninggha perwa qilmay, kalisini yenila bosh qoyuwetken hem bu kala adem üsüp öltürgen bolsa, kala oxshashla chalma-kësek qilip öltürülsun. Kala igisimu ölümge höküm qilinsun. 30 Eger tölem tölep bërish telep qilinsa, kala igisi öltürülmey, hayati bedilige telep qilinghan boyiche tölem tölep bersun.

31 Eger kala bashqilarning meyli oghli yaki qizini üsüp öltürüp qoyghan bolsa, yuqiriqi qa’ide-nizam boyiche bir terep qilinsun. 32 Eger kala bashqilarning quli yaki dëdikini üsüp öltürüp qoyghan bolsa, kalining igisi qulning xojayinigha ottuz kümüsh tengge tölep bersun. Kala oxshashla chalma-kësek qilip öltürülsun.

33 Eger birersi quduqning aghzini ochuq qoyup yaki kolawatqan quduqning aghzini yapmay, kala yaki ëshekning quduqqa chüshüp ölüshini keltürüp chiqarsa, 34 quduq igisi mal igisige tölem tölisun. Ölgen mal bolsa quduq igisining bolsun.

35 Eger melum bir ademning kalisi bashqa birsining kalisini üsüp öltürüp qoyghan bolsa, kala igiliri üsküchi kalini sëtip pulini teng üleshsun hem ölgen kalining göshinimu shundaq qilsun. 36 Eger xojayin öz kalisining üsidighan aditi barliqini bilip turup uni baghlap qoymighan hem bu kala bashqilarning kalisini üsüp öltürüp qoyghan bolsa, xojayin kaligha kala tölep bersun. Kalining ölükini özi ëlip qalsun.

1 Eger biri bashqa birining kalisini yaki qoyini oghrilap sëtiwetken yaki soyup yewetken bolsa, bir kaligha besh kala, bir qoygha töt qoy tölisun.

2 Eger biri këchisi bashqilarning öyige oghriliqqa kirip, tutulup qëlip öltürüwëtilgen bolsa, uni öltürgüchi gunahsiz dep qaralsun. 3 Lëkin, bu ish kündüzi yüz bergen bolsa, uninggha qatilliq gunahi artilsun.

Oghri oghrilighan nersilerni tölisun. Eger uning hëch nersisi bolmisa, özini qul ornida sëtip, ziyanni tölisun. 4 Uning oghrilighini kala, ëshek yaki qoy bolushidin qet’iynezer, eger u mal oghrining qolida tëxi tirik bolsa, oghri mal igisige bir hesse artuq tölem bersun.

5 Eger biri ëtizliqta yaki üzümzarliqta pada bëqip, padilirini ixtiyarigha qoyuwëtip, padilarning bashqilarning ëtizliqidiki zira’etlerni yaki üzümlerni yëyishige yol qoysa, ularning ziyinini öz ëtizi yaki üzümzarliqining eng yaxshi mehsulati bilen tölep bersun.

6 Eger biri öz ëtizliqidiki chatqallarni köydürgende ëhtiyatsizliqtin bashqilarning zira’etliri yaki xaminigha ot tutushup këtip, ularni köydürüwetken bolsa, ot qoyghuchi barliq ziyanni tölep bersun.

7 Eger biri pulliri yaki mal-mülüklirini qoshnisigha amanet qoyup, bu nersiler qoshnisining öyidin oghrilanghan bolsa, nawada oghri tutulsa, oghri oghrilighan pul yaki mal-mülüklerni bir hesse artuq tölisun. 8 Eger oghri tutulmisa, amanet qilinghuchi soraqchining aldigha apirilsun. Soraqchi uning mal igisining nersilirini alghan-almighanliqini bëkitsun.

9 Herqandaq mal-mülük majirasi toghrisidiki dewa kala, ëshek, qoy, kiyim-këchek yaki bashqa yoqalghan nersilerge chëtishliq bolsa hemde majiralashqan ikki terep talash-tartish qilip dewani bir terep qilalmisa, soraqchining yënigha bërip erz qilishsun. Soraqchi kimge gunah bëkitse, shu adem bir hesse artuq tölisun.

10 Biri ëshiki, kalisi, qoyi yaki bashqa ulaghlirini qoshnisining qarap qoyushigha hawale qilghandin këyin, ulaghlar ölüp qalsa, yarilansa yaki biraw heydep eketse, lëkin buni hëchkim körmigen bolsa, 11 hawale qilinghuchi qoshnisining ulaghlirini almighanliqi toghrisida Xudaning namida qesem qilsun. Mushundaq bolghanda, ulagh igisimu sürüshte qilmisun, hawale qilinghuchimu tölimisun. 12 Biraq, eger ulaghlar oghrilanghan bolsa, hawale qilinghuchi igisige tölep bersun. 13 Eger malni yirtquch haywanlar yep ketken bolsa, hawale qilinghuchi malning qalduqini ekëlip ispat körsetsun, tölep bermisun.

14 Eger biri bashqa birining ulighini ariyet alghan bolsa, bu ulagh igisi yoq yerde zeximlengen yaki ölüp qalghan bolsa, ariyet alghuchi ulaghni tölep bersun. 15 Eger igisi neq meydanda bolsa, tölimisun. Eger ijarige alghan bolsimu, ijarige alghuchi tölimisun. Chünki, u ijare heqqi töligen.

16 Eger bir adem tëxi bashqilargha yatliq bolushqa pütüshmigen qizni azdurup, uning nomusigha tegse, toyluq bërip u qiz bilen nikahlansun. 17 Biraq, eger qizning dadisi uninggha qizini bërishke qoshulmisa, u adem qizning toyluqigha barawer këlidighan pul tölep bersun.

18 Jadugerlik qilghan ayalni tirik qaldurushqa bolmaydu. 19 Haywan bilen jinsiy munasiwet qilghanlar ölümge höküm qilinsun. 20 Mendin bashqa herqandaq ilahqa qurbanliq sunghan kishige ölüm jazasi bërilsun.

21 – Yaqa yurtluq musapirlarni xorlima yaki bozek qilma. Özünglarning Misirda musapir bolup turghanliqinglarni untuma.

22 Tul xotun, yëtim balilarni xorlima. 23 Eger sen ularni xorlisang, ular manga nale qilip yardem tilise, men ularning awazini anglap, 24 derghezipim bilen sëni qilich astida halak qilip, xotunungni tul, perzentliringni yëtim qaldurimen.

25 Eger sen xelqim ichidiki herqandaq bir kembeghelge qerz pul bergen bolsang, jazanixorlargha oxshash ösüm alma. 26 Eger sen bashqa kishining chapinini görüge alghan bolsang, kün patquche qayturup ber. 27 Chünki, u peqet shu chapan bilenla issinidu. Bu chapan bolmisa, u nëmini yëpincha qilip uxlisun? U manga nale qilip yardem tilise, uning nalisini anglaymen, chünki rehimdildurmen.

28 Kupurluq qilma, xelqning rehberlirinimu qarghima.

29 Manga qilidighan bash hosulingdin ëlinghan bughday, sharab, yagh hediyiliringni ayima.

Tunji oghlungni manga ata. 30 Kala, qoyliringning tunji balilirinimu shundaq qil. Haywanlar tughulup yette kün aniliri bilen bille tursun, sekkizinchi küni manga ata. 31 Sen mëning pak xelqim bolushung kërek. Shunga, sen yirtquch haywanlar qarnini yëriwetken mallarning göshini yëmey, uni itqa ber.

1 – Ighwa tarqatma. Yalghan guwahliq bërip, gunahkargha yan basma. 2 Köp sanliqlargha egiship yamanliq qilma. Dewada guwahliq bergende, köpchilikke yan bësip heqni burmilima. 3 Dewada kembeghelgimu yan basma.

4 Eger düshminingning kalisi yaki ëshikining ëzip yürginini körseng, ularni alghach këlip uninggha tapshurup ber. 5 Eger düshminingning ëshiki yükni kötürelmey yiqilip chüshse, körmeske sëlip këtip qalmay, uninggha yardemliship ëshikini qopurushup ber. 6 Dewada kembeghellerge uwal qilma. 7 Töhmet chaplap erz qilma. Bigunah toghra ademni ölümge ittirme. Chünki, men bundaq rezil ish qilghuchilarni choqum jazalimay qoymaymen. 8 Para alma, chünki para köridighanlarning közini kor qilip, durus ademlerning sözini burmilaydu.

9 Yaqa yurtluq musapirlarni bozek qilma. Chünki, Misirda musapir bolup turghininglarda, yaqa yurttiki musapirchiliqning temini silermu tëtighan.

10 – Alte yil dëhqanchiliq qilip, hosul jughla. 11 Yettinchi yili yerge aram bërip, aq tashliwet. Ünüp qalghan zira’etlerni kembegheller yighsun. Qalghinini yawayi haywanatlar yësun. Üzümzarliqing bilen zeytunluqungnimu shundaq qil.

12 Alte kün ishlep, yettinchi küni aram al. Ulaghliring, qulliring we yaqa yurtluq musapirlarmu aram alsun.

13 Men – Perwerdigar sanga ëytqan sözlerge toluq emel qil. Bashqa ilahlarning nami bilen du’a qilma. Hetta ularning namini tilghimu alma.

14 – Her yili men üchün üch qëtim hëyt qil. 15 Aldi bilen Pëtir Nan hëytini qil. Mëning emrim boyiche yette künlük hëytta pëtir nan ye. Bu hëyt her yili zira’etler bix chiqarghan bash bahar ëyida, yeni siler Misirdin ayrilghan ayda ötküzülsun. Aldimgha quruq qol kelme. 16 Tunji pishqan zira’etlerni orighanda, orma hëyti qil. Küzde hosullarni ambargha yighqiningda, Hosul Yighish hëyti qil. 17 Her yili bu üch hëytta, pütkül erler manga – Igenglar Xudaning aldigha kelsun.

18 Manga qurbanliq qënini boldurulghan xëmirdin pishurulghan yëmeklik bilen bille atima. Hëyt mezgilide qurbanliq qilinghan malning mëyini etisi etigengiche saqlima.

19 Her yili tunji pishqan zira’etlerning eng yaxshi yëridin mëning xanamgha ekirip, manga – Perwerdigaringlar Xudagha ata.

Oghlaqni anisining sütide pishurma.

20 – Perishtemni aldinggha ewetimen. U yollarda sëni qoghdap, sëni men sanga teyyarlap qoyghan yerge ëlip baridu. 21 Sen ëhtiyat bilen uning sözige qulaq sal, qarshiliq körsetme. Bolmisa, u gunahinglarni kechürmeydu, chünki u mëning namimda këlidu. 22 Eger sen sözlirimge qulaq sëlip, mëning pütün emrlirimge emel qilsang, düshminingge düshmen, reqibingge reqib bolimen. 23 Mëning perishtem sëning aldingda mëngip, sëni Amorlar, Xitlar, Perizziler, Ken’anlar, Xiwlar we Yibuslarning zëminigha ëlip kiridu. Men bolsam ularni yoqitimen. 24 Ularning ilahlirigha bash ëgip ibadet qilma, ularning qiliqlirini dorima, ularning butlirini urup chëqiwet. 25 Sen peqet manga – Perwerdigar Xudaghila ibadet qil, yëmek-ichmikingge beriket bërimen, sëni pütün kësellerdin xalas qilimen. 26 Aranglarda boyidin ajrap këtidighan yaki tughmas ayallar bolmaydu. Sanga uzun ömür ata qilimen.

27 Sen qeyerge barsang, men shu yerdikilerni sëningdin chöchüydighan, sëni körsila aldi-keynige qarimay qachidighan qilimen. 28 Düshmenliringni parakende qilip, sen ichkirilep kirishtin burunla, Xiwlar, Ken’anlar we Xitlarni qoghlap chiqirimen. 29 Lëkin, yerlerning aq qilip, yirtquch haywanlarning makani bolup qalmasliqi üchün, ularni hazirche pütünley qoghliwetmeymen. 30 Silerning nopusunglarning köpiyip, u zëminni qaplishinglargha egiship, ularni asta-asta heydep chiqirimen. 31 Sëning yurtungning chëgrisini Qizil dëngizdin Ottura dëngizghiche, Qumluq rayonidin Firat deryasighiche këngeytimen. Men sanga yerlik ahalini boysundurush qudritini bërimen. Sen ilgirilep kirgen waqtingda, ularni heydiwëteleysen. 32 Ular yaki ularning ilahliri bilen birer ehde tüzme. 33 Ularni zëminingda turghuzma. Bolmisa, ular sëni gunahqa bashlaydu. Eger sen ularning ilahlirigha ibadet qilsang, bu sanga ejellik tuzaq bolidu.

1 Perwerdigar Musagha:

– Sen Harun, Nadab, Abihu we Isra’il aqsaqalliridin yetmish kishini ëlip, bu taghqa chiqip, birlikte yiraqtin manga sejde qil. 2 Mëning aldimgha bolsa yalgh uz özüngla kel. Bashqilar yëqin kelmisun. Xalayiqmu sen bilen taghqa chiqmisun, – dëdi.

3 Musa taghdin chüshkendin këyin, xalayiqqa Perwerdigarning hemme emrliri we qanunlirini bayan qildi. Pütün xalayiq:

– Perwerdigarning pütün emrlirige choqum emel qilimiz, – dep bir ëghizdin jawab qayturushti. 4 Musa Perwerdigarning pütün emrlirini xatiriliwaldi. Etisi etigendila, u tagh baghrida bir qurbanliq supisi yasidi hemde on ikki tashni tiklidi. Herbir tash Isra’illarning on ikki qebilisining birige wekillik qilatti. 5 Andin këyin, Musa birmunche yashlarni Perwerdigargha köydürme qurbanliq we amanliq qurbanliqi süpitide erkek mozaylarni qurbanliq qilishqa ewetti. 6 Musa malning qënining yërimini jawurgha ëlip qoyup, yërimini qurbanliq supisigha chachti. 7 Andin këyin, ehdinamini qoligha ëlip, xalayiqqa yuqiri awaz bilen oqup berdi. Xalayiq:

– Biz choqum Perwerdigargha ita’et qilip, uning dëgini boyiche ish körimiz, – dëyishti. 8 Shuning bilen, Musa jawurdiki qanni xalayiqning uchisigha sëpip:

– Bu qan ehde qënidur, Perwerdigarning öz sözliri arqiliq siler bilen tüzgen ehdisining asasidur, – dëdi.

9 Musa, Harun, Nadab, Abihu we Isra’il aqsaqalliridin yetmish kishi taghqa chiqishti. 10 Ular Isra’illar ëtiqad qilip kelgen Xudani kördi!* Yeni Xudaning özini ayan qilghanliqini kördi. Uning ayighi astida asmangha oxshash süpsüzük kök yaqut payandaz bar idi. 11 Isra’il aqsaqalliri Xudani körsimu, Xuda ulargha hëchqandaq ziyan yetküzmidi. Shundaq qilip, ular ghizalandi.

12 Perwerdigar Musagha:

– Sen taghning choqqisigha chiqip, mëning yënimgha kel. Xelqni terbiyilesh üchün, men pütün qanun we perzlerni yazghan ikki tash taxtini sanga tapshurimen, – dëdi. 13 Musa we uning yardemchisi Yoshuwa qozghilip, muqeddes taghqa yuqirilap chiqti. 14 Mëngish aldida Musa Isra’il aqsaqallirigha:

– Biz qaytip kelgüche, siler bu yerde bizni kütüp turunglar. Harun bilen Xur silerning yëninglarda qalidu. Birer talash-tartish chiqsa, ularning aldigha bërip hel qilinglar, – dëdi.

15 Buning bilen, Musa Sinay tëghi choqqisigha chiqti. Bu waqitta, taghni bulut qapliwaldi. 16 Perwerdigarning parlaq nuri taghqa chüshti. Alte küngiche, taghni bulut qaplap turdi. Yettinichi küni, Perwerdigar bulut arisidin Musani chaqirdi. 17 Bu parlaq nur bashqa Isra’illargha bolsa goya dehshetlik köyüwatqan ottek köründi. 18 Musa bulutning ichige kirip, u yerde qiriq këche-kündüz turdi.

1 Perwerdigar Musagha mundaq dëdi:

2 – Sen Isra’illargha ëytqin: “Kimdekim razimenlik bilen manga hediye sunushni xalisa, hediye sunsun. 3 Siler mundaq hediyilerni qobul qilinglar: altun, kümüsh, tuch 4 hemde kök, sösün we toq qizil renglik yung yip, kendir yip, öchke tiwiti, 5 qizil boyalghan qochqar tërisi, nepis ishlengen tëriler, akatsiye yaghichi, 6 chiragh üchün yagh, muqeddes yagh we isriq üchün xushbuy dora-dermekler, 7 bash rohaniy kiyidighan ëfod* 28-bab, 6 – 14-ayetlerge qaralsun. bilen kökreklikige qadilidighan yolluq hëqiq we bashqa ësil tashlar. 8 Ular manga bir muqeddes turalghu yasisun buning bilen men ularning arisida turimen. 9 Bu ibadet chëdirini we uning ichidiki saymanlarni men sanga körsetken nusxigha opoxshash qilip yasisun.”

10 – Akatsiye yaghichidin uzunluqi bir yüz yigirme besh santimëtir, kengliki we ëgizliki yetmish besh santimëtirliq bir sanduq yasanglar. 11 Sanduqning ichi-sirtini sap altun bilen qaplap, chörisige altundin jiyek tutunglar. 12 Altundin töt halqa quydurup sanduqning töt putigha, herbir teripige ikkidin ornitinglar. 13-14 Sanduqni kötürüsh üchün, akatsiye yaghichidin ikki baldaq yasap, uni altun bilen qaplap, ikki yandiki altun halqilardin ötküzünglar. 15 Ikki baldaq hemishe halqida tursun, uningdin chiqiriwëtilmisun. 16 Men sanga bëridighan, perzler yëzilghan ikki tash taxta sanduqning ichige qoyulsun.

17 Sanduqning üstide sap altundin uzunluqi bir yüz yigirme besh, kengliki yetmish besh santimëtir këlidighan sanduq aghzi, yeni “mëhir-shepqet texti” yasanglar. 18 Altundin “kërub” dep atilidighan ikki dane qanatliq mexluqning heykilini soqup, 19 “Mëhir-shepqet texti”ning ikki bëshigha birdin ornitip, text bilen bir pütün qilip birleshtürünglar. 20 Qanatliq heykeller udulmu’udul qoyulghan halette textning yüzige qariship, qanatlirini ëchip, “Mëhir-shepqet texti”ni yëpip tursun. 21 Men sanga bëridighan perzler yëzilidighan ikki tash taxtini sanduqning ichige qoyup, sanduq aghzi, yeni “Mëhir-shepqet texti”ni sanduqning üstige qoyunglar. 22 Men u yerde sen bilen uchriship, textning üstide ikki qanatliq mexluqning heykilining otturisida turup, Isra’illargha chüshüridighan emrlirimni sanga yetküzimen.

23 – Akatsiye yaghichidin uzunluqi yüz, kengliki ellik, ëgizliki yetmish besh santimëtirliq bir shire yasap, 24 uni sap altun bilen qaplap, chörisige altundin jiyek tutunglar. 25 Shirening chörisige töt ilik kenglikte pewaz qoyup, uningghimu altun jiyek tutunglar. 26 Kötürüsh baldaqlirini sëlish üchün, töt altun halqa yasap, shirening töt burjikidiki putigha ornitinglar. 27 Baldaqlarning altun halqidin ötküzülüshi üchün, halqa pewazgha yëqin bolsun. 28 Baldaqlar akatsiye yaghichidin yasilip, altun bilen qaplansun. 29 Shirening üstidiki ichimlik hediyisige ishlitilidighan tawaq, texse, cheynek we piyalilerni sap altundin yasanglar. 30 Shirege hemishe manga hediye qilinghan nanlarni† Adette jem’iy on ikki parche nan qoyulidighan bolup, bu, Isra’illarning on ikki qebilisige wekillik qilatti. Isra’il aqsaqalliri nanlarni tizip qoyush arqiliq, özlirining emgek mëwilirini Perwerdigargha atashni xalaydighanliqini, bu arqiliq özliri ërishken mol hosulning Perwerdigarning ata qilghanliqini ëtirap qilish ikenlikini bildürüsh idi. tizip qoyunglar.

31 – Sap altundin bir chiraghdan soqulsun. Chiraghdanning puti bilen tüwrüki, qedehliri, gül tügüni we gül bergliri bir pütün qilinsun. 32 Chiraghdanning ikki yënigha her terepke üchtin alte shaxche chiqirilsun. 33 Herbir shaxchida gül tügüni we bergliri bolghan badam chëchiki sheklidiki üch tal qedeh bolsun. Chiraghdanning alte shaxchisining hemmisila mushundaq yasalsun. 34 Chiraghdanning merkiziy shaxchisining uchida gül tügüni we bergiliri bolghan badam chëchiki sheklidiki töt tal qedeh bolsun. 35 Chiraghdanning merkiziy shaxchisidin ikki terepke chiqirilghan herbir jüp shaxchining astigha tügün chiqirilsun. Chiraghdanning alte shëxining hemmisi shundaq yasalsun. 36 Pütün chiraghdan, yeni uning barliq bëzeklirining hemmisi birla parche altundin soqulsun. 37 Chiraghdangha yoruqi aldi terepke chüshidighan qilip yette chiragh ornitilsun. 38 Uning pilik qisquchliri we küldanliri sap altundin qilinsun. 39 Chiraghdanning özi we pütün saymanlirigha ottuz töt kilo sap altun ishlitilsun. 40 Bularning hemmisi men sanga taghda körsetken nusxa boyiche ëhtiyat bilen yasalsun.

1 – Ibadet chëdiri on dane yopuqtin yasalsun. Bu yopuqlar kendir yip bilen kök, sösün we toq qizil renglik yung yiptin toqulup, üstige qoli chëwer ustilar teripidin qanatliq perishtilerning süriti nepis keshtilensun. 2 Herbir yopuqning chong-kichikliki oxshash halda uzunluqi on töt, kengliki ikki mëtirdin qilinsun. 3 Yopuqlarning beshi bir parche, qalghan beshi yene bir parche qilinip ulansun. 4 Ulanghan herbir chong parchining eng chëtidikisige kök renglik izme tikilsun. 5 Shundaq qilip, yopuqning bir parchisining eng chëtidikisige ellik izme, yene bir parchisining eng chëtidikisigimu ellik izme tikilsun. 6 Ellik altun ilmek yasap, ikki parche yopuq tutashturulsun.

7 Ibadet chëdirini yëpish üchün, öchke yungidin on bir parche qëlin yopuq rext toqunglar. 8 Yopuqlarning herbirining chong-kichikliki oxshash qilinsun; uzunluqi on besh, kengliki ikki mëtirdin bolsun. 9 Yopuqlarning besh danisi bir parche, qalghan altisi yene bir parche qilinip ulansun. Altinchi parche yopuqni ikki qewet qilip qatlap, ibadet chëdirining aldi teripige sanggilitip qoyunglar. 10 Birinchi chong yopuqning eng chëtidiki parchisige ellik izme, yene bir chong yopuqning eng chëtidikisigimu ellik izme tikinglar. 11 Tuchtin ellik ilmek yasap, ularni izmilerge ötküzüp, ikki parche yopuqni bir-birige ulap bir pütün yopuq qilinglar. 12 Chëdir yopuqining ëship qalghan yërim parchisi chëdirning keynige sanggilap tursun. 13 Yopuqning ikki teripidiki ëship qalghan parchisi bolsa ikki terepke yërim mëtirdin sanggilap, chëdirni yëpip tursun. 14 Buningdin bashqa, chëdirni qaplash üchün qizil boyalghan qochqar tërisidin we nepis ishlengen tëridin yene ikki parche chëdir yopuqi yasanglar.

15 Ibadet chëdirini kötürüp turush üchün, akatsiye yaghichidin ram yasanglar. 16 Herbir ramning uzunluqi besh mëtir, kengliki yetmish besh santimëtir bolsun. 17 Herbir ramning bir-birini tutashturidighan ikkidin ulighuchisi bolsun. Hemme ramlarda shundaq ulighuch bolsun. 18 Chëdirning jenub teripige yigirme ram tiklensun. 19 Ramlarning tëgige kümüshtin qiriq dane put yasalsun. Herbir ramni ikki put kötürüp tursun. 20-21 Chëdirning shimal teripigimu yigirme ram tiklep, ular üchünmu kümüshtin qiriq dane put yasap, ular herbir ramning tëgige ikkidin ornitilsun. 22 Chëdirning keyni teripige, yeni gherb terepke alte ram tiklensun. 23 Chëdirning keyni teripidiki ikki bulunggha ikki ram qoyulsun. 24 Ramlar bir-birige yëqin qoyulup, ularning uchi bir chemberge kirgüzülüp muqimlashturulsun. Ikki doqmushni hasil qilidighan her ikki ram shundaq yasalsun. 25 Bu teripide sekkiz ram bolup, herbir ramning tëgide ikkidin jem’iy on alte dane kümüsh put bolsun.

26 Buningdin bashqa, akatsiye yaghichidin on besh dane toghra baldaq yasanglar. Bulardin ibadet chëdirining bir yënidiki ramlargha besh dane, 27 yene bir yënidiki ramlargha besh dane, chëdirning keyni teripidiki gherbke qaraydighan ramlargha besh dane ornitilsun. 28 Ramlarning otturisigha chëtilidighan Ottura baldaq chëdirning bir bëshidin yene bir bëshigha yetküzülüp yasalsun. 29 Ramlar we baldaqlar altun bilen qaplansun, baldaqlar ötküzülidighan halqilarmu altundin yasalsun. 30 Ibadet chëdiri men sanga taghda körsetken nusxa boyiche yasalsun.

31 Qoli chëwer ustilar teripidin kök, sösün, toq qizil renglik yung yip hem kendir yiptin bir perde toqulup, uninggha qanatliq perishtilerning süriti nepis keshtilinip, 32 akatsiye yaghichidin yasalghan töt tüwrükke ornitilghan altun ilmeklerge ësip qoyulsun. Tüwrükler altun bilen qaplinip, kümüshtin yasalghan töt putning üstige ornitilsun. 33 Perde chëdir yopuqidiki qatar ilmeklerning astidin sanggilitip qoyulsun, perzler yëzilghan ikki tash taxta sëlinghan ehde sanduqi perdining keynige qoyulsun. Bu perde eng muqeddes jay bilen muqeddes jayni ayrip tursun. 34 Sanduq aghzi, yeni “Mëhir-shepqet texti” eng muqeddes jaydiki ehde sanduqining üstige ornitilsun. 35 Shire eng muqeddes jayning sirtida, yeni ibadet chëdiri ichidiki shimal terepke, chiraghdan chëdir ichidiki jenub terepke qoyulsun.

36 Buningdin bashqa, kendir yip bilen kök, sösün we toq qizil renglik yung yiptin ibadet chëdirining kirish aghzigha keshtilengen bir ishik perdisi toqulsun. 37 Ishik perdisige akatsiye yaghichidin besh dane tüwrük yasilip, tüwrük bëshi altun bilen qaplansun. Tüwrüklerde altun ilmekler bolsun hem tuchtin besh dane tüwrük puti yasalsun.

1 – Akatsiye yaghichidin bir qurbanliq supisi yasanglar. Supa töt chasa bolup, uning ëgizliki bir yërim, uzunluqi we kengliki ikki yërim mëtirdin qilinsun. 2 Supining töt burjikige münggüzler chiqirilsun hem supa bilen bir pütün qilinip, tuch bilen qaplansun. 3 Qurbanliq supisining külini ëlish üchün, küldan, gürjek, das, laxshigir we otdanlar yasalsun. Bu saymanlarning hemmisi tuchtin bolsun. 4 Buningdin bashqa, qurbanliq supisigha tuchtin bir shala yasap, uning töt burjikige töt dane tuch halqa bëkitip qoyulsun. 5 Shala qurbanliq supisi otxanisining otturisidiki shala tekchisining üstige qoyulsun. 6 Buningdin bashqa, yene qurbanliq supisini kötürüsh üchün, akatsiye yaghichidin ikki baldaq yasap, bularni tuch bilen qaplanglar. 7 Qurbanliq supisini kötürgende, baldaqlar ikki yandiki halqilargha ötküzülsun. 8 Qurbanliq supisining otturisi kawak qilinsun. U men taghda sanga körsetken nusxida taxtaydin yasalsun.

9 – Ibadet chëdirining etrapini tosup hoyla qilish üchün, kendir yiptin perde toqulsun. Jenub tereptiki perdining uzunluqi ellik mëtir qilinsun. 10 Perdini kötürüp turush üchün, yigirme dane tuch tüwrük hem ularning tëgige qoyghili yigirme dane tuch put yasalsun. Perdilerni bëkitidighan tüwrükning ilmekliri bilen halqiliri kümüshtin yasalsun. 11 Shimal terepkimu perde ornitilsun. Uning uzunluqimu ellik mëtir qilinip, perdini kötürüp turush üchün, yigirme dane tuch tüwrük hem ularning tëgige qoyghili yigirme dane tuch put yasalsun. Perdilerni bëkitidighan tüwrükning ilmekliri bilen halqiliri kümüshtin yasalsun. 12 Gherb tereptiki perdining uzunluqi yigirme besh mëtir qilinsun. Perdini kötürüp turush üchün, on dane tuch tüwrük hem ularning tëgige qoyghili on dane tuch put yasalsun. 13 Hoylining sherq teripidiki perdining uzunluqimu yigirme besh mëtir bolsun. 14 Kirish aghzi sherq terepte bolsun. Kirish aghzining bir teripidiki perdining kengliki yette yërim mëtir bolsun. Perdini bëkitish üchün üch tüwrük we üch put yasalsun. 15 Yene bir teripidiki perdining kengliki yette yërim mëtir bolsun. Uningghimu üch dane tuch tüwrük, ularning tëgige qoyghili üch dane tuch put yasalsun.

16 Kirish aghzi üchün kök, sösün, toq qizil renglik yung yip we kendir yiptin kengliki on mëtirliq perde toqulsun. Keshtichiler uni keshtilisun. Perde töt dane putqa bëkitilgen töt tüwrükke orunlashturulsun. 17 Hoylining töt etrapidiki barliq tüwrüklerning hemmiside kümüsh halqa we ilmek bolsun. Tüwrükning putliri tuchtin yasalsun. 18 Hoylining uzunluqi ellik mëtir, kengligi yigirme besh mëtir, hoyla perdisining ëgizliki ikki yërim mëtir bolsun. Perdiler kendir yiptin toqulsun. Tüwrükning putliri bolsa tuchtin yasalsun. 19 Ibadet chëdiridiki barliq jabduqlar hemde chëdirdiki we hoylidiki qozuqlarning hemmisi tuchtin yasalsun.

20 – Chiraghning hemishe yënip turushi üchün, Isra’illargha sap zeytun yëghi keltürüshni buyrughin. 21 Harun we uning ewladliri Perwerdigar bilen uchrishish chëdiridiki* Bu, ibadet chëdirigha bërilgen bashqa atalghu. ehde sanduqining aldidiki perdining sirtigha chiragh yandurup qoysun. Bu chiragh mëning huzurumda kechqurundin sehergiche yëniqliq tursun. Isra’illar ewladtin ewladqiche bu nizamgha emel qilsun.

1 – Isra’illar ichidin akang Harun we uning oghulliri Nadab, Abihu, El’azar we Itamarlarni manga rohaniyliq qilish üchün teyinligin. 2 Akang Harunning salapiti we hörmiti üchün, uninggha muqeddes rohaniyliq kiyimi teyyarlighin. 3 Harunning manga rohaniyliq qilishqa ajritilishi üchün, men iqtidarliq qilghan barliq ustilarni uning kiyimlirini tikishke buyrughin. 4 Ular kökreklik, ëfod, perije, keshtilengen tonche köynek, selle we kemerlerni tikip tex qilsun. Ular bu muqeddes kiyim-këcheklerni akang Harun we uning manga rohaniyliq qilidighan oghulliri üchün teyyarlisun. 5 Ustilar bularni zer yip, kök, sösün, toq qizil renglik yung yip we kendir yip qatarliqlar bilen tiksun.

6 – Ëfod zer yip, kök, sösün, toq qizil renglik yung yip we kendir yiptin toqulghan rexttin qoli chëwer ustilar teripidin tikilsun. 7 Ëfodning ikki dane müre tasmisi bolsun. Uning aldi we keyni qismi bu ikki tasma arqiliq tutashturulsun. 8 Uningdin bashqa, kemer teyyarlansun. Kemer zer yip, kök, sösün, toq qizil renglik yung yip we kendir yiptin toqulghan rexttin ustiliq bilen tikilsun. 9 Ikki dane yolluq hëqiq tëpip këlinip, uning üstige Isra’ilning on ikki qebilisining isimliri oyulsun. 10 Ularning isimliri tughulush tertipi boyiche herbir tashqa altidin oyulsun. 11 Isimlar ustilar teripidin möhürge oyulghan neqishlerdek oyulup, ikki dane altun közlükke qoyulsun. 12 Andin, ular ëfodning ikki dane müre tasmisigha qadilip, Isra’illarning xatire tëshi qilinsun. Harun ularning isimlirini mürisige mana mushundaq ëlip, men – Perwerdigarning aldida xatire qilsun. 13-14 Yene sap altundin ëshilgen shoynidek ikki tal altun zenjir soqulsun. Bu zenjirler hëqiq qoyulghan közlükke ulansun.

15 – Xudaning iradisini bilish üchün kiyilidighan kökreklik qoli chëwer ustilar teripidin tikilsun. Tikilish usuli ëfod bilen oxshash bolup, zer yip, kök, sösün, toq qizil renglik yung yip we kendir yip bilen tikilsun. 16 Kökreklikning uzunluqi we kengliki oxshashla yigirme ikki santimëtirdin qilinip, töt chasa hem ikki qat, yeni yanchuqluq qilip tikilsun. 17 Üstige töt qur qimmetlik tash ornitilsun. Birinchi qurigha qizil yaqut, topaz we zumret ornitilsun. 18 Ikkinchi qurigha kök qashtash, kök yaqut we almas ornitilsun. 19 Üchinchi qurigha sösün yaqut, hëqiq we sösün kwarts ornitilsun. 20 Tötinchi qurigha rengsiz yaqut, yolluq hëqiq we yëshil qashtash ornitilsun. Bularning hemmisi altun közlükke ëlinip, kökreklikke qadalsun. 21 Isra’illarning un ikki qebilisige wekillik qilidighan bu on ikki qimmetlik tashqa un ikki qebilining ismi xuddi möhürge oyulghan neqishlerdek birdin oyulsun.

22 Kökreklikni ëfodqa bëkitish üchün, sap altundin ëshilgen shoynidek ikki tal zenjir soqulsun. 23 Kökreklikning üsti teripidiki ikki burjikining herbirige birdin altun halqa bëkitilsun. 24 Zenjirler ayrim-ayrim halda altun halqidin ötküzülüp, 25 ëfod tasmisining aldi teripidiki ikki altun közlükke ulansun. 26 Kökreklikning töwen teripidiki ikki burjekning ëfodqa tëgip turidighan ichki yüzige ikki dane altun halqa bëkitilsun. 27 Shundaqla, yene ëfodning bel qismigha, yeni kemerning yuqirisighila ikki dane altun halqa bëkitilsun. 28 Bir tal kök yip arqiliq kökrekliktiki halqilar bilen ëfodtiki halqilar öz’ara ulansun. Mushundaq bolghanda, kökreklik pulanglap ketmey, ëfodqa chapliship turidu.

29 Shundaq qilip, Harun ibadet chëdiridiki muqeddes jaygha kirgende, Isra’illarning herqaysi qebililirining ismi oyulghan kökreklikni Xudaning aldida xatire süpitide her da’im meydisige ësiwalsun. 30 Buningdin sirt, yene “Urim” we “Tummim”larni* Köp tereplime izdinishlerge asaslanghanda, Xudaning iradisini izdigen chaghda tashlinidighan muqeddes chek bolushi mumkin. “Urim”ning Ibraniy tilidiki menisi “qarghash” bolup, “bolmaydu” dëgen menini bildürüshi mumkin. “Tummim”ning Ibraniy tilidiki menisi “teltöküs” bolup, “bolidu” dëgen menini bildürüshi mumkin. kökreklikning ichige sëlip, Perwerdigarning aldida xatire süpitide meydisige ësiwalsun. Mushundaq qilghanda, Harun chëdirdiki muqeddes jaygha kirgende, her da’im Isra’illargha qaritilghan Xudaning iradisini bildüridighan nersilerni meydisige ësiwalghan bolidu.

31 – Ëfodning ichige kiyilidighan perije tikilsun. Perijining renggi pütünley kök bolsun. 32 Perijige oyma yaqa ëchip, yirtilip ketmesliki üchün, yaqining chörisige pewaz tutulsun. 33-34 Perijining ayagh pëshining chörisige kök, sösün we toq qizil renglik yung rexttin anarning nusxisi keshtilinip, her ikki anarning otturisigha birdin sap altundin yasalghan kichik qongghuraq ësilsun. 35 Harun rohaniyliq wezipisini ötigen chaghda, bu perijini kiyiwalsun. Mushundaq bolghanda, u muqeddes jaygha kirip chiqqanda, men qongghuraq awazini anglaymen-de, buning bilen uning jënini almaymen.

36 Sap altundin bir qadaq yasalsun, uning üstige “Perwerdigargha ataldi” dëgen xetler möhürge oyulghandek oyulsun. 37 Qadaq bir tal kök renglik yip bilen sellining aldigha taqap qoyulsun. 38 Harun bu altun qadaqni pëshanisige da’im taqiwëlish arqiliq, köpchilikning qurbanliq qilish bilen özlirini gunahkar hësablighanliqidiki omumiy mes’uliyetni öz üstige alghanliqini bildürsun. Bu altun qadaq Harunning pëshaniside da’im bolsun. Mushundaq bolghanda, köpchilik Xuda teripidin qobul qilinidu.

39 Harun üchün kendir yiptin tonche köynek we selle toqulsun hem kemer keshtilensun. 40 Uning oghulliri üchünmu shundaq qilinsun. Shundaq bolghanda, ular salapetlik körünüp, bashqilarning hörmitige ërishidu. 41 Harun we uning oghulliri rohaniyliq kiyimlirini kiygendin këyin, sen ularning bëshigha muqeddes yagh sürke we rohaniyliq wezipisige teyinle. Ularni manga rohaniyliq qilish üchün ajrat.

42 Buningdin bashqa, kendir yiptin ular üchün tambal tiktürülsun. Tambal beldin tizghiche këlidighan qilip tikilip, astinqi bedenni yëpip tursun. 43 Harun we uning oghulliri Perwerdigar bilen uchrishish chëdirigha kirip-chiqqanda yaki uning ichidiki muqeddes jayda wezipisini ötesh üchün qurbanliq supisigha yëqinlashqanda gunah ötküzüp ölümge buyrulmasliqi üchün, tambal kiyiwalsun. Mana bu Harun we uning ewladliri menggü boysunidighan nizam bolsun.

1 – Harun we uning oghullirini rohaniyliq wezipisige ajratqanda, töwendiki resim-qa’ide boyiche ish kör: erkek mozaydin birni we eyibsiz qochqardin ikkini talla. 2 Yene eng yaxshi bughday unidin pëtir nan, may qoshulghan pëtir toqach we may sürtülgen pëtir chelpekler teyyarla. 3 Bu nanlarni sëwetke sëlip, Perwerdigar bilen uchrishish chëdirigha ëlip kel hem erkek mozay we ikki dane qochqarnimu yëtilep kel. 4 Harun we uning oghullirini chëdirning aldigha ëlip këlip, bedenlirini yughin. 5 Andin, Harungha tonche köynek, perije we ëfodni kiydür. Shundaqla, uninggha kökreklikni taqap, nepis toqulghan ëfod kemirini baghlap qoyghin. 6 Shuning bilen birge, sellini kiydürüp, sellining aldigha altun qadaqni taqap qoyghin. 7 Uningdin këyin, muqeddes yaghni uning bëshigha quyup, uni rohaniy qilip teyinligin. 8 Andin, Harunning oghulliriningmu perijilirini 9 we sellilirini kiydürüp, kemerlirini baghla. Mushundaq bolghanda, ular mana bu menggülük qa’ide boyiche rohaniyliq wezipisige ërishidu. Sen mana mushundaq qa’ide boyiche ularni muqeddes wezipige ajrat.

10 – Sen erkek mozayni Perwerdigar bilen uchrishish chëdirining aldigha ëlip kel. Harun we uning oghulliri qollirini mozayning bëshigha qoysun. 11 Sen chëdir aghzi aldida Perwerdigarning huzurida mozayni boghuzla, 12 andin qënidin azraq ëlip këlip, barmiqing bilen qurbanliq supisining töt burjikidiki münggüzlerge sürkep qoyghin. Qalghan qanni supining ayagh teripige tök. 13 Mozayning chawa mëyi, jigirining eng yaxshi yëri we ikki börikini mayliri bilen qoshup supida köydür. 14 Lëkin, mozayning tërisi, göshi we ichki ezalirini qarargahning sirtida köydür. Mana bu gunah kechürüm bolush qurbanliqidur.

15 Qochqarlardin birni ëlip kel, Harun we uning oghulliri qollirini qochqarning bëshigha qoysun. 16 Andin qochqarni boghuzlap, qënini supining töt teripige chach. 17 Andin, qochqarni parchilap, uning üchey-baghirliri we putlirini pakiz tazilap, ularni qurbanliq supisigha qoyghin. 18 Andin këyin, ularni köydürgin. Mana bu, Xudagha atalghan xush puraqliq köydürme qurbanliqtur.

19 Uningdin këyin, ikkinchi qochqarni yëtilep kel. Harun we uning oghulliri qollirini uning bëshigha qoysun. 20 Sen bu qochqarni boghuzlap, qënidin azraq ëlip, Harun we uning oghullirining ong quliqining yumshiqigha, ong qolining we ong putining bashmaltiqigha sürkep qoy. Ëship qalghan qanni qurbanliq supisining töt teripige chach. 21 Andin, muqeddes yagh we supidiki qandin azraq ëlip, qolung bilen Harun we uning oghullirigha hem ularning kiyimlirige sepkin. Mushundaq bolghanda, ular hem ularning kiyimlirimu muqeddes bolidu.

22 Bu qochqar Harun we uning oghullirining rohaniyliqqa ajritilishigha ishlitilgenliktin, sen uning mëyi, yeni quyruqi, chawa mëyi, börek mëyi, shundaqla ikki tal böriki, jigirining eng yaxshi yëri we ong yanpishini ayriwal. 23 Buningdin sirt, yene Perwerdigargha atalghan sëwet ichidiki pëtir nan, mayliq pëtir toqach we nëpiz pëtir chelpeklerning herqaysisidin birdin ëlip, 24 ularni Harun we uning oghullirining qoligha tutquz. Ular bu nersilerni tutup turup, Perwerdigarning aldida pulanglitip atisun. Mana bu pulanglatma qurbanliqtur. 25 Andin, sen bu nersilerni ularning qolidin ëlip, supigha qoyup köydürüp, köydürme qurbanliq qilish bilen bille, Perwerdigarni xursen qilidighan xush puraqliq pulanglatma qurbanliqni qil. 26 Rohaniyliqqa ajritish murasimigha ishlitilgen qochqarning tösh göshini qolunggha ëlip, Perwerdigarning aldida pulanglat. Qochqarning qalghan göshi sëning bolidu.

27 Rohaniyliqqa ajritish murasimigha ishlitilgen qochqarning göshi, yeni pulanglatma qurbanliqqa ishlitilgen tösh gösh we yuqiri kötürüp Perwerdigargha atalghan yanpash göshler muqeddes qilinsun hem Harun we uning oghullirigha tewe bolsun. 28 Shunga, buningdin këyin Isra’illar amanliq qurbanliqini bergende, u ikki xil gösh Harun we uning oghullirining nësiwisi bolidu.

29 Harunning ornini basidighanlar uning muqeddes kiyimlirige warisliq qilsun. Ular muqeddes yagh bilen sürkilip rohaniyliq wezipisige teyinlinip, uning xizmitini dawamlashturghanda, bu kiyimlerni kiysun. 30 Harunning xizmitini dawamlashturidighan oghli her qëtim Perwerdigar bilen uchrishish chëdiri ichidiki muqeddes jaygha kirip rohaniyliq wezipisini ötigende, bu muqeddes kiyimni uda yette kün kiysun.

31 Rohaniyliqqa ajritish murasimigha ishlitilgen qochqarning göshi ibadet jayi ichide pishurulsun. 32 Harun we uning oghulliri qochqarning göshi we sëwettiki nanlarni Perwerdigar bilen uchrishish chëdirining aghzi aldida yësun. 33 Ular gunah kechürüm qilinish hem rohaniyliqqa ajritish murasimida ishlitilgen mushu ta’amlargha peqet özlirila ëghiz tegsun. Adettiki kishilerning ëghiz tëgishige bolmaydu. Chünki, bu ta’amlar muqeddes qilinghan. 34 Eger gösh we nanlar etisi sehergiche yëyilmigen bolsa, yëmey köydürüwëtilsun. Chünki, bu ta’amlar muqeddestur.

35 Sen mëning emrim boyiche Harun we uning oghulliri üchün yette küngiche wezipe ötküzüp bërish murasimi ötküz. 36 Her küni, bir mozayni gunah kechürüm qilinish qurbanliqi ornida boghuzla. Andin, qurbanliq supisini paklap, uni muqeddes qilish üchün, yaghla. 37 Qurbanliq supisini uda yette küngiche paklap, muqeddes qil. Shundaq qilghanda, u pütünley muqeddes bolidu. Qurbanliq supisigha tegkenning hemmisi muqeddes bolidu.

38 – Her küni qurbanliq supisida bir yashliq qoydin ikkisi qurbanliq qilinsun. 39 Ularning biri etigende, biri kechqurun qurbanliq qilinsun. 40 Birinchi qoy qurbanliq qilinghanda, ikki kilo bughday uni bir litir zeytun yëghi bilen arilashturulup atalsun. Shuning bilen birge, yene bir litir sharabmu ichimlik hediyisi süpitide atalsun. 41 Yene bir qoy kechqurun qurbanliq qilinsun. Bumu etigendiki bughday we ichimlik hediyisige oxshash qa’idide qurbanliq qilinip, xush puraqliq köydürme qurbanliq süpitide Perwerdigargha atalsun.

42 Köydürme qurbanliq Perwerdigar bilen uchrishish chëdirining aghzida mëning – Perwerdigarning huzurida ewladtin ewladqiche ötküzülüp tursun. Men bu yerde xelqimge özümni ashkarilap, sen bilen sözlishimen. 43 Bu yer mëning Isra’illar bilen uchrishidighan yërimdur. Bu yer mëning parlaq nurum bilen muqeddes bolidu.

44 Men Perwerdigar bilen uchrishish chëdiri we qurbanliq supisinila muqeddes qilip qalmastin, Harun we uning oghullirining manga rohaniyliq qilishi üchün, ularnimu muqeddes qilimen. 45 Men Isra’illarning arisida turup, ularning Xudasi bolimen. 46 Ular mëning özlirining Perwerdigari bolghan Xuda ikenlikimni bilidu hemde mëning ularni Misirdin ëlip chiqishim ularning arisida turushum üchün ikenlikini chüshinidu. Men Menggü Bar Bolghuchi Perwerdigardurmen.

1 Akatsiye yaghichidin bir isriqdan yasanglar. 2 Isriqdan töt chasa bolsun, ëgizliki bir, uzunluqi we kengliki yërim mëtirdin qilinsun. Isriqdanning töt burjikidiki münggüzler isriqdan bilen bir pütün qilip yasalsun. 3 Uning üsti, töt etrapi we töt münggüzi sap altun bilen qaplinip, chörisige altun jiyek qoyulsun. 4 Isriqdanni kötüridighan baldaqlarni ötküzüsh üchün, ikki altun halqa yasilip, ikki yandiki jiyeklerning astigha bëkitilsun. 5 Baldaqlar akatsiye yaghichidin yasilip, altun bilen qaplansun. 6 Isriqdan ehde sanduqining aldidiki perdining sirtida, ehde sanduqining üstidiki “Mëhir-shepqet texti”ge qaritip qoyulsun. U yer men siler bilen uchrishidighan yerdur.

7 Her küni etigenliki bash rohaniy Harun chiraghlarni retligili kelgende, isriqdanda xushbuy isriqlarni köydürsun. 8 Kechqurun chiraghlar yëqilghandimu isriq sëlinsun. Ewladtin ewladqiche üzmey mushundaq isriq sëlinip tursun. 9 Bu isriqdanda men’i qilinghan isriqlar köydürülmisun hemde köydürme qurbanliq, bughday yaki ichimlik hediyisi qilinmisun. 10 Harun yilda bir qëtim gunah yuyush murasimi ötküzüp, gunahlarni kechürüm qilalaydighan mal qënini isriqdanning töt münggüzige sepsun. Bu murasim ewladtin ewladqiche dawamlashturulsun. Chünki bu toluq muqeddes qilinghan, Perwerdigargha atalghan isriqdandur.

11 Perwerdigar Musagha mundaq dëdi:

12 – Sen Isra’illarning nopusini tekshürgen waqtingda, royxetke ëlinghan herbir er özlirining bala-qazadin saqlinishi üchün, shu meydanda men – Perwerdigargha hayatliq tölem puli tapshursun. 13 Royxetke ëlinghanlar resmiy ölchem boyiche kishi bëshigha alte gramdin kümüsh tapshursun. Bu, Perwerdigargha atalghan hediye bolup hësablinidu. 14 Yigirme yashtin ashqanlarning hemmisi Perwerdigargha hediye tapshurushi kërek. 15 Jënini qutquzush üchün bërilidighan bu xil hediyini baylar artuq tapshuruwetmisun. Kembeghellermu kem tapshurup qoymisun. 16 Gunahning kechürüm qilinishi üchün yighiwëlinghan pullar Perwerdigar bilen uchrishish chëdirining xirajiti qilinsun. Bu pullar manga ularni yad etküzidu we ularni gunahtin saqit qilidu.

17 Perwerdigar Musagha mundaq dëdi:

18 – Tuchtin bir das yasitilsun we das qoyghuchmu tuchtin quydurulup, ular Perwerdigar bilen uchrishish chëdiri bilen qurbanliq supisining otturisigha qoyulsun hem dasqa su quyup qoyulsun. 19-20 Harun we uning oghulliri chëdirgha kirginide yaki qurbanliq supisigha qurbanliq sunghili kelginide, bu dastiki suda put-qollirini yusun. Bolmisa, ular öltürülidu. 21 Ular put-qolini yughandila, ölümdin xaliy bolidu. Bu, ular we ularning ewladliri menggü ri’aye qilidighan qa’ide bolsun.

22 Perwerdigar Musagha mundaq dëdi:

23 – Resmiy ölchem boyiche eng ësil xushbuy dora-dermeklerdin, yeni murmekki suyuqluqidin alte kilo, gül darchindin üch kilo, ëgirdin üch kilo, 24 qowzaqdarchindin alte kilo we zeytun yëghidin töt litir teyyarlinip, 25 xushbuy dora-dermeklerni tengshesh usuli boyiche arilashturulup, muqeddes yagh yasalsun. 26 Bu yagh bilen Perwerdigar bilen uchrishish chëdiri, ehde sanduqi, 27 shire we uning saymanliri, chiraghdan we uning saymanliri, isriqdan, 28 köydürme qurbanliq supisi we supining barliq saymanliri, paklinish dësi we das qoyghuch qatarliqlar yaghlinip, 29 teltöküs muqeddes qilinsun. Bu nersilerge tegken nersilermu muqeddes bolidu.

30 Harun we uning oghullirining manga ajritilip, mëning huzurumda rohaniyliq qilishi üchün, yene mushu yagh bilen ularni yaghlap qoyghin. 31 Isra’illargha shuni ëytqinki, bu yagh ewladtin ewladqiche muqeddestur. 32 Shunga, bu yagh hergizmu adettiki kishiler üchün ishlitilmisun hem oxshitip yasalmisun, chünki u muqeddestur. Silermu uni muqeddes, dep bilishinglar kërek. 33 Kimdekim bundaq yaghni özi oxshitip yasisa yaki rohaniylardin bashqa herqandaq kishige sürkise, u xelqim qataridin chiqiriwëtilidu.

34 Perwerdigar Musagha mundaq dëdi:

– Isriqqa ishlitilidighan yëlim, qulule qëpi talqini, aq dëwirqay we sap mesteklerdin oxshash miqdarda ëlip, 35 uni adettiki xushbuy etir yasash usuli boyiche tengshep, andin uninggha azraq tuz arilashturup, sap we muqeddes isriq yasalsun. 36 Bu isriqlardin azraq ëlinip, talqandek ushshaq yanjilip, Perwerdigar bilen uchrishish chëdiri ichidiki ehde sanduqining aldigha qoyulsun. Men u yerde siler bilen uchrishimen. Siler bu isriqni eng muqeddes isriq, dep bilinglar. 37 Lëkin, siler özünglar üchün bu xil usulda isriq yasimanglar. Chünki, bu xil isriq peqet Perwerdigarghila xastur. 38 Özliri huzurlinish üchün bu xil isriqqa oxshitip isriq yasighanlarning hemmisi xelqim qataridin chiqiriwëtilidu.

1 Perwerdigar Xuda Musagha mundaq dëdi:

2 – Qara! Men Yehuda qebilisidin Xurning newrisi, Urining oghli Bizal’ëlni tallidim. 3 Men uni öz rohim bilen chömüldürüp, uninggha eqil-paraset, bilim we xilmuxil hüner-senet iqtidarini ata qildim. 4 U hazir xilmuxil hünerlerni, yeni altun, kümüsh we tuchtin her xil nersilerni yasash, 5 qimmetlik tashlarni kësish we ularni zinnet buyumlirigha sëlish, yaghachlargha neqish oyushtek hünerlerni bilidu.

6 Men yene Dan qebilisidin Axisamaqning oghli Oholi’abni uninggha yardemchilikke teyinlidim. Shuningdek, barliq usta hünerwenlergimu tëximu köp eqil-paraset ata qilip, ulargha men tapilighan nersilerni yasash qabiliyitini berdim. 7 Ularning wezipisi: Perwerdigar bilen uchrishish chëdiri, ehde sanduqi we uning üstige qoyulidighan sanduq aghzi, yeni “Mëhir-shepqet texti” hem chëdir ichidiki barliq saymanlarni, 8 shire we shirening saymanlirin i, sap altundin yasilidighan chiraghdan we chiraghdanning saymanlirini hemde isriqdan, 9 köydürme qurbanliq supisi we supidiki barliq saymanlarni, shundaqla paklinish dësi we das qoyghuchni yasash, 10 Harun we uning oghulliri rohaniyliq wezipisini ötigende kiyidighan nepis muqeddes kiyimlerni tikish, 11 muqeddes yagh we muqeddes jayda ishlitilidighan xushbuy isriq yasash qatarliqlarni öz ichige alidu. Ular bularning hemmisini mëning emrim boyiche qilsun.

12-13 Perwerdigar Musagha Isra’illargha munularni yetküzüshni tapilidi:

– Siler men belgiligen dem ëlish künige choqum qattiq ri’aye qilinglar. Chünki, bu men bilen siler otturimizdiki menggülük belgidur. Bu, silerni pak qilghuchining men – Perwerdigar ikenlikimni bildüridu. 14 Siler dem ëlish künige qattiq ri’aye qilinglar. Chünki, bu muqeddes kün. Bu künge emel qilmay, adettiki kündikidek ishligenler Isra’il qataridin chiqiriwëtilip, ulargha ölüm jazasi bërilsun. 15 Ish qilishinglar üchün alte kün bar. Lëkin, yettinchi küni manga atilidighan dem ëlish künidur. Bu küni ish qilghanliki kishige ölüm jazasi bërilsun. 16 Isra’illar tüzülgen ehdining belgisi süpitide bu künge menggü qattiq ri’aye qilsun. 17 Bu, men bilen Isra’illar otturisidiki menggülük belgidur. Chünki, men – Perwerdigar alte künde pütün alemni yarattim, yettinchi küni ishni toxtitip aram aldim.

18 Xuda Sinay tëghida Musagha bu sözlerni qilghandin këyin, perzler yëzilghan ikki tash taxtini uninggha tapshurdi. Tashqa Xuda perzlerni öz qoli bilen yazghanidi.

1 Isra’illar Musaning shunche waqittin bëri taghdin chüshmigenlikini körüp, Harunning etrapigha olishiwëlip, uninggha:

– Turung! Bizge yol bashlap mangidighan but yasap bëring! Bizni Misirdin ëlip chiqqan hëliqi Musaning nëme bolup ketkenlikini bilelmiduq, – dëyishti.

2 Harun ulargha:

– Xotun, bala-chaqiliringlarning quliqidiki altun halqilarni manga ekëlip bëringlar, – dëdi. 3 Ular altun halqilarni ëlip, Harunning aldigha këlishti. 4 Harun halqilarni ishlitip, mozay süritide bir but yasidi.

Xalayiq:

– Ey Isra’il xelqi, bizni Misirdin ëlip chiqqan ilahimiz mana shu! – dëyishti.

5 Harun buni körüp, altun mozay butning aldigha bir qurbanliq supisi yasap:

– Ete Perwerdigar üchün hëyt qilimiz, – dep ëlan qildi. 6 Etisi seherde, xelq köydürme qurbanliq we amanliq qurbanliqini qildi. Andin këyin, olturup xalighanche yep-ichiship, keyp-sapa qilishti.

7 Perwerdigar Musagha:

– Sen derhal taghdin chüshkin! Chünki, sen Misirdin ëlip chiqqan xelqing gunahqa toldi. 8 Ular men körsetken yoldin chetnep ketti. Ular altundin mozay süritide but yasap, uninggha choqunup, uning üchün qurbanliq qilishti. Ular: “Bizni Misirdin ëlip chiqqan ilahimiz mana shu” dëyishti. 9 Men bu xelqning intayin boyni qattiqliqini bildim. 10 Emdi sen mëning ishimgha arilashma, men ulargha ghezipimni chüshürüp halak qiliwëtimen. Sëni we sëning ewladliringni bolsa chong xelq qilimen, – dëdi.

11 Lëkin, Musa Perwerdigari bolghan Xudagha mundaq dëdi:

– I Perwerdigar, öz xelqingge nëmishqa bundaq ghezeplinisen? Ularni sen zor qudriting bilen Misirdin ëlip chiqmighanmiding? 12 Nëme üchün Misirliqlargha “ Xudasi ularni tagh-dalalarda pütünley halak qilip, yer yüzidin yoqitish üchün, meqsetlik halda Misirdin ëlip chiqqaniken” dëyishke seweb tëpip bërisen? Ghezipingni bësiwëlip, niyitingdin yanghaysen. Öz xelqingge chong balayi’apet chüshürmigeysen. 13 Xizmetkarliring Ibrahim, Is’haq we Yaquplarni esligeysen. Sen öz naming bilen qesem qilip, ulargha: “Ewladingni asmandiki yultuzlardek köp qilimen, bu pütün zëminni sëning ewladinggha menggülük miras qilip bërimen” dëgeniding, – dëdi. 14 Buning bilen, Perwerdigar niyitidin yënip, öz xelqige balayi’apet chüshürmidi.

15 Musa ikki yüzige perzler yëzilghan ikki tash taxtini ëlip taghdin chüshti. 16 Bu ikki tash taxtigha Xuda özi ejir singdürüp, uninggha perzlerni öz qoli bilen yazghanidi.

17 Yoshuwa xalayiqning chuqan-süren awazini anglap, Musagha:

– Qarargahta jengning awazi chiqiwatqandek qilidu! – dëdi.

18 Musa uninggha:

– Jeng ghelibisining tentenisigimu, meghlubiyet peryadighimu oxshimaydu, belki naxsha-küy sadasi! – dëdi.

19 Musa qarargahqa yëqin këlip, mozay but we samagha chüshken xalayiqni körüp, ghezipini basalmay, ëlip chüshken ikki tash taxtini taghning ëtikide yerge tashlap chëqiwetti. 20 Andin, u xalayiq yasiwalghan mozayni köydürüp, talqandek qilip sugha chëchiwetti we Isra’illarni uni ichishke buyrudi. 21 U Harungha:

– Bu kishilerni shunche chong gunahqa qoyuwetküdek, ular sanga nëme qilghanidi? – dëdi.

22 Harun mundaq jawab berdi:

– Manga xapa bolmighaysen. Bu kishilerning yamanliq qilishqa niyet baghlighanliqidin sëning xewiring bar. Ular manga: 23 “Bizge yol bashlap mangidighan but yasap bëring! Bizni Misirdin ëlip chiqqan hëliqi Musaning nëme bolup ketkenlikini bilelmiduq” dëdi. 24 Men ulargha: “Altun zinnet buyumliringlarni ekëlinglar” dëgenidim. Altun jabduqliri barlar ekëlip manga tapshurdi. Men bu altun jabduqlarni otqa tashliwidim, u mozay bolup chiqti.

25 Musa Harunning bashqurushqa amalsiz qalghanliqi bilen, xelqning öz meyliche ish qilip, düshmenlirining mesxire nishani bolup qalghanliqini kördi. 26 U qarargahning aldida turup qattiq awaz bilen:

– Perwerdigar terepte turidighanlar men terepke këlinglar! – dep towlighanidi, pütkül Lawiylar uning etrapigha yighildi.

27 Musa ulargha:

– Perwerdigar, yeni Isra’illar ëtiqad qilip kelgen Xuda silerge hemminglarning qilich ësip, qarargahning bu chëtidin u chëtigiche arilap, öz qërindashliringlar, dost-buraderliringlar we qoshnanglarni öltürüshünglarni buyrudi, – dëdi. 28 Lawiylar buyruqqa boysunup, u küni texminen üch ming kishini qiriwetti.

29 Musa Lawiylargha:

– Bügün özünglarni Perwerdigargha atidinglar. Siler öz oghulliringlar we qërindishinglarni ayimighanliqinglar üchün, bügün Perwerdigarning iltipatigha muyesser boldunglar, – dëdi.

30 Etisi, Musa xalayiqqa:

– Siler chong gunah qildinglar. Emdi men yene taghqa, Perwerdigarning yënigha chiqimen. Silerge Perwerdigarning kechürümini tileymen, belkim uninggha muyesser bolalishim mumkin, – dëdi.

31 Buning bilen, Musa Perwerdigarning huzurigha chiqip:

– Bu xelq chong gunah qildi. Ular altundin but yasap choqundi. 32 Ularning gunahini kechürüm qilghaysen. Undaq bolmisa, öz xelqingning qataridin mëning ismimni chiqiriwetkeysen, – dëdi.

33 Perwerdigar uninggha:

– Xelqim qataridin chiqiriwëtilidighanlar mëning aldimda gunah qilghanlardur. 34 Emdi sen xelqni men sanga körsetken jaygha ëlip bar. Mëning perishtem aldingda sëni bashlap mangidu. Lëkin waqti kelgende, men ularni ötküzgen gunahliri üchün jazalaymen, – dep jawab qayturdi.

35 Perwerdigar xelq ichige kësel chüshürdi. Chünki, ular Harun yasap bergen altun mozaygha choqunghanidi.

1 Perwerdigar Musagha mundaq dëdi:

– Sen özüng Misirdin ëlip chiqqan xelq bilen bu yerdin këtip, men Ibrahim, Is’haq we Yaquplargha qesem qilip, ularning ewladlirigha bërishke wede qilghan yerge barghin. 2 Sanga yol bashlashqa perishtemni ewetimen. Men Ken’anlar, Amorlar, Xitlar, Perizziler, Xiwlar we Yibuslarni heydep chiqirip, 3 sëni süt we hesel ëqip turidighan yerge apirimen. Lëkin, men siler bilen bille barmaymen. Chünki, siler boyni qattiq xelq bolghachqa, men silerni yolda halak qiliwëtishim mumkin.

4 Buni anglighan xalayiq intayin meyüslinip, zinnet buyumlarni taqimaydighan boldi. 5 Chünki, Perwerdigar Musaning munu sözlerni ulargha yetküzüp qoyushini buyrughanidi: “Siler boyni qattiq xelq. Eger men siler bilen azraqla bille bolsam, silerni pütünley halak qiliwëtishim mumkin. Emdi siler özünglarda bar bolghan zinnet buyumlarni ëliwëtinglar. Men silerni qandaq bir terep qilishni belgiley.” 6 Shuning bilen, Isra’illar Sinay tëghidin ayrilghandin tartip, zinnet buyumlarni zadi taqimidi.

7 Her qëtim Isra’illar qarargah qurghanda, Musa “Perwerdigar bilen uchrishish chëdiri” dep atalghan ibadet chëdirini qarargahtin xëli yiraq jayda tiketti. Perwerdigargha du’a-telepliri barliki kishiler u yerge barsa bolatti. 8 Musa qachanla bolmisun uchrishish chëdirigha mangghinida, xalayiq öz chëdirining aldida öre turup, Musaning keynidin taki u uchrishish chëdirigha kirip bolghuche qariship turushatti. 9 Musa chëdirgha kirgen waqitta, bulut tüwrüki chüshüp, “uchrishish chëdiri”ning aldida turatti. Perwerdigar bulut ichidin Musa bilen sözlishetti. 10 Xalayiq bulut tüwrükining uchrishish chëdirining ishik aldida turghanliqini körsila, öz chëdirliri aldidila ruslinip, Xudagha sejde qilishatti. 11 Perwerdigar chëdir ichide Musa bilen xuddi kishiler dost-buraderliri bilen sözleshkenge oxshash yüzmuyüz sözlishetti. Musa qarargahqa qaytip kelginide, uning yash yardemchisi Nunning oghli Yoshuwa chëdirda qalatti.

12 Musa Perwerdigargha:

– Sen manga bu xelqni bashlap bërishqa emr qilghaniding. Lëkin, sen manga kimni men bilen bille bërishqa ewetidighanliqingni ëytmiding. Sen mëni alahide meqset bilen tallighanliqingni we manga bext ata qilghanliqingni ëytqaniding. 13 Undaq iken, sëning yolungda mëngip, hemishe aldingda iltipat tëpishim üchün, manga yol körsetkeysen we bu xelqning öz xelqing ikenlikini ësingde tutqaysen, – dëdi.

14 – Men özüm sen bilen bille bërip, sëni ghem-qayghudin xalas qilay, – dëdi Perwerdigar.

15 Musa uninggha:

– Eger sen biz bilen bille barmisang, bizni bu yerdin ayrimighaysen. 16 Eger sen biz bilen bille barmisang, bashqilar xelqingning we mëning Perwerdigarimiz bolghan sëning aldingda iltipat tapqanliqimizni nëmidin bilsun?! Buningdin bashqa nëme ish bizni dunyadiki bashqa xelqlerdin perqlendürelisun?! – dep jawab qayturdi.

17 Perwerdigar Musagha:

– Sëning teliping boyiche ish körimen. Chünki, sen mëning iltipatimgha ërishting. Men sëni alahide meqset bilen tallidim, – dëdi.

18 Shunga, Musa:

– Manga öz ulughluqungni körsetkeysen, – dëdi.

19 Perwerdigar mundaq jawab qayturdi:

– Men pütün mëhribanliqimni körsitip, sëning aldingdin ötüp, “Menggü Bar Bolghuchi” dëgen muqeddes namimni jakarlaymen. Kimge mëhribanliq qilghum kelse, shuninggha mëhribanliq qilimen, kimge ich aghritqum kelse, shuninggha ich aghritimen. 20 Biraq, sanga öz chirayimni körsetmeymen. Chünki, mëni körgen kishi tirik qalmaydu. 21 Lëkin, mëning yënimda bir jay bar. Sen u yerdiki qoram tashning üstide turghin. 22 Mëning parlaq nurum u yerdin ötidighan waqitta, men sëni tashning yochuqigha qoyup, qolum bilen yëpip turimen. Ötüp bolghandin këyin, 23 qolumni tartiwalimen. Sen mëni keynimdin körisen. Chirayimni körseng bolmaydu.

1 Perwerdigar Musagha:

– Sen ilgirikige oxshash ikki tash taxta yonup kel. Sen chëqiwetken hëliqi tash taxtidiki sözlerni shu ikki taxtigha yazay, 2 sen ete etigengiche teyyar bolup, Sinay tëghigha chiqip, taghning choqqisida men bilen körüshkin. 3 Herqandaq kishi sen bilen bille chiqmisun. Pütün taghda adem bolmisun, hetta kala-qoymu taghning tüwide otlimisun, – dëdi. 4 Shuning bilen, Musa ikki tash taxta yonup, etisi seherde Perwerdigarning buyruqi boyiche ularni taghqa ëlip chiqti.

5 Perwerdigar bulut ichide chüshüp, Musaning yënigha këlip, özining “Menggü Bar Bolghuchi” dëgen muqeddes namini jakarlidi.

6 Perwerdigar Musaning aldidin ötüp:

– Men “Menggü Bar Bolghuchi”, yeni Perwerdigardurmen. Men intayin mëhriban we rehimdil Xudadurmen. Asanliqche ghezeplenmeymen, mëhir-muhebbitim mol, wapadarmen. 7 Minglighan ewladlargha bolghan mëhir-muhebbitimni üzüldürmey, gunah we sewenliklerni kechürüm qilimen. Lëkin, men gunahkarlarni jazalimay qoymaymen, ularning ewladlirini taki üchinchi, tötinchi ewladqiche jazalaymen, – dëdi.

8 Musa derhal yerge bash qoyup sejde qildi. 9 U:

– I Igem, eger sen mendin razi bolsang, biz bilen bille barghaysen. Bu xelqning boyni qattiq bolsimu, ularning gunah we sewenliklirini kechürüm qilghaysen. Bizni öz igidarchiliqinggha alghaysen, – dëdi.

10 Shuning bilen, Perwerdigar Musagha mundaq dëdi:

– Emdi men siler bilen ehde tüzimen. Men aldinglarda dunyaning herqandaq jayidiki herqandaq xelq körüp baqmighan chong karametlerni körsitimen. Sëning etrapingdiki xelqler mëning – Perwerdigarning emeliyetlirini körsun. Chünki, men silerni dep qorqunchluq ishlarni körsitimen. 11 Men bügün sanga jakarlaydighan emrlirimge ri’aye qilghin. Sen u yerge kirgen waqtingda, men Amorlar, Ken’anlar, Xitlar, Perizziler, Xiwlar we Yibuslarni heydep chiqirimen. 12 Ëhtiyat qilghinki, sen baridighan jaydiki ahale bilen hergiz këlishim tüzmigin. Bolmisa, sen ularning qapqinigha chüshüp, ulargha oxshash, rezil yolgha mëngip këtisen. 13 Shuning üchün, ularning qurbanliq supilirini örüwëtip, ularning ilah dep tikliwalghan tash tüwrüklirini we Ashëra ayal ilah butlirini chëqiwetkin.

14 Mendin bashqigha ibadet qilma, chünki “Qizghanghuchi” mëning bir namim bolup, men qizghinidighan Xudadurmen. 15 Yerlik ahaliler bilen këlishim tüzme. Ular öz ilahlirigha choqunghan we qurbanliq qilghan waqitlirida sënimu teklip qilishi, senmu özüngni pahishilerdek sëtip, ularning ilahlirigha atighan qurbanliqlirigha ëghiz tëgip qëlishing mumkin. 16 Sëning oghulliring yat xelq qizlirini nikahigha ëlip, özini pahishilerdek sëtip, mendin yüz örüp, yat ilahlargha choqunushi mumkin.

17 Choqunush üchün but yasima.

18 Pëtir nan hëyti qil. Mëning emrimge bina’en bu hëytta uda yette kün pëtir nan ye. Hëytni zira’etler bix chiqarghan bash bahar ëyida ötküz, chünki siler shu ayda Misirdin chiqqan.

19 Pütkül tunji oghul we barliq tunji tughulghan erkek mal, meyli u kala yaki qoy bolsun, manga mensup. 20 Siler tunji erkek texeyning ornigha qoy qurbanliq qilsanglarmu bolidu. Eger undaq qilmisanglar, texeyning boynini sundurup qurbanliq qilinglar. Öz ewladliring ichidiki pütkül tunji oghullarni choqum bedel bërip qayturuwal. Aldimgha quruq qol kelme.

21 Ish qilishinggha yëterlik alte kün bar. Yettinchi küni, meyli u tëriqchiliq yaki orma mezgili bolushidin qet’iynezer, choqum aram alghin. 22 Tunji pishqan bughdaylarni orighanda, orma hëyti qil. Küzde hosullarni ambargha yighqiningda, hosul yighish hëyti qil. 23 Pütkül erler bir yilda üch qëtim manga – Isra’il xelqi ëtiqad qilip kelgen Igisi Xudaning aldigha kelsun. 24 Men yat xelqlerni sëning aldingdin heydep chiqirip, zëminingni këngeytimen. Shuning bilen, sen yilda üch qëtim manga ibadet qilghili ketken waqtingda, hëchkim sëning yurtunggha yaman köz tikmeydu.

25 Manga qurbanliq qënini boldurulghan xëmirdin pishurulghan yëmeklik bilen bille atima. Ötüp këtish hëytida soyghan qurbanliqning göshini etisi etigengiche saqlima.

26 Her yili tunji pishqan zira’etlerning eng yaxshi yëridin mëning xanamgha ekirip, manga – Perwerdigaringlar Xudagha ata.

Oghlaqni anisining sütide pishurma.

27 Perwerdigar Musagha:

– Bu sözlerni xatiriliwal. Chünki, men sen we Isra’il xelqi bilen mushu sözlerni asas qilip ehde tüzdüm, – dëdi. 28 Musa Perwerdigarning yënida qiriq këche-kündüz turup, hëch nerse yëmidi hem ichmidi. Perwerdigar ehdining asasi bolghan on perzni ikki tash taxtigha yëzip berdi.

29 Musa perzler yëzilghan tash taxtilarni ëlip taghdin chüshkinide, Perwerdigar bilen sözleshkenliki üchün, uning chirayi parqirap ketkenidi. Biraq, özi buni bilmeytti. 30 Harun we bashqa Isra’illar Musaning chirayidiki nurni körüp, uninggha yëqin këlishtin qorqushti. 31 Biraq, Musa ularni chaqirghanda, Harun we pütün jama’et aqsaqalliri uning aldigha keldi. Musa ulargha söz qildi. 32 Shuningdin këyin, pütkül Isra’illar Musaning aldigha këlishti. Musa Perwerdigar Sinay tëghida uninggha bergen qanunni ulargha tapilidi. 33 Musa ulargha sözlep bolghandin këyin, yaghliq bilen yüzini yëpiwaldi. 34 Her qëtim u uchrishish chëdirigha kirip Perwerdigar bilen sözleshkinide, yüzini yëpiwalghan yaghliqni ëliwëtetti. Chiqqan waqtida, Perwerdigar tapshurghan sözlerni Isra’illargha yetküzetti. 35 Bundaq waqitlarda, Isra’illar uning yüzining parqirap turidighanliqini köretti. Uningdin këyin, Musa yüzini yëpip yüretti. Perwerdigar bilen sözleshkili kirginide yene ëliwëtetti.

1 Musa pütün Isra’illarni chaqirip, ulargha mundaq dëdi:

– Perwerdigar silerning töwendiki qa’idige ri’aye qilishinglarni buyrudi. 2 “Ish qilishinglargha yëterlik alte kün bar. Yettinchi kün bolsa muqeddes bolup, u Perwerdigargha mensup bolghan dem ëlish künidur. Bu küni xizmet qilghanliki kishige ölüm jazasi bërilidu. 3 Dem ëlish küni, hetta öz öyide ot yëqishqimu bolmaydu.”

4 Musa pütün Isra’il xelqige yene mundaq dëdi:

– Perwerdigar shundaq emr qildiki: 5 “Siler Perwerdigargha hediye sununglar, xalighanlar altun, kümüsh, tuch, 6 kök, sösün we toq qizil renglik yip, kendir yip hem öchke tiwiti, 7 qizil boyalghan qochqar tërisi, nepis ishlengen tëriler, akatsiye yaghichi, 8 chiragh yëghi, muqeddes yagh we isriq yasilidighan xushbuy dora-dermekler, 9 bash rohaniy kiyidighan qisqa ëfod bilen kökreklikke qadilidighan yolluq hëqiq we bashqa ësil tashlarni hediye qilsun.”

10 – Aranglardiki mahir ustilar këlip, Perwerdigar buyrughan barliq nersilerni, 11 yeni ibadet chëdiri, chëdirning yopuqi, chëdirning ilmek, ram, toghra baldaqliri we tüwrükliri hem tüwrük putliri, 12 ehde sanduqi, sanduqni kötüridighan baldaqlar, sanduqning aghzi, yeni “mëhir-shepqet texti” we yopuq perdisi, 13 shire, shireni kötüridighan baldaqlar we shire saymanliri, Xudagha sunidighan nanlar, 14 chiraghdan we uning saymanliri, chiragh we chiragh yëghi, 15 isriqdan we uni kötüridighan baldaqlar, muqeddes yagh we xushbuy isriq, chëdirning kirish aghzining perdisi, 16 köydürme qurbanliq supisi bilen uning tuch shalasi, kötürüsh baldaqliri we barliq saymanliri, paklinish dësi we das qoyghuch, 17 hoylining chörisidiki perde tosuqlar, perde tüwrükliri we tüwrük putliri, hoylining kirish aghzining perdisi, 18 chëdir we hoylining qozuq we taniliri, 19 rohaniy Harun we uning oghulliri muqeddes jayda xizmet ötigende kiyidighan nepis muqeddes kiyimlerni teyyarlisun.

20 Pütün Isra’il xelqi Musaning yënidin qaytishti. 21 Köngli righbetlengen we razimenlik bilen hediye qilishni xalighanlarning hemmisi Perwerdigar bilen uchrishish chëdirini bina qilish, uning ichidiki nersilerni yasash we muqeddes kiyimni tikishke këreklik bolghan lazimetliklerni ëlip këlishti. 22 Hediye qilishni xalaydighan erler we ayallar bulapka, halqa, üzük we bilezük qatarliq her xil altun buyumlarni ekëlip, Perwerdigar üchün atidi. 23 Kök, sösün, toq qizil renglik yip, kendir yip, öchke tiwiti, qizil boyalghan qochqar tërisi we nepis ishlengen tëre qatarliq nersiliri barlar ularni ëlip këlishti. 24 Kümüsh yaki tuch hediye qilalaydighanlar hediyilirini ëlip këlishti. Akatsiye yaghichi barlarmu uni ëlip këlishti. 25 Qoli chëwer ayallar öz qoli bilen ëgirgen kök, sösün we toq qizil renglik yip hem kendir yip ëlip këlishti. 26 Köngli righbetlengen Qabiliyetlik ayallar yene öchke tiwitidin yip ëgirishti. 27 Aqsaqallar ëfodqa we kökreklikke qadilidighan yolluq hëqiq we bashqa ësil tashlar, 28 chiragh, muqeddes yagh we isriq üchün xushbuy dora-dermek we yaghlarni ëlip këlishti. 29 Meyli er yaki ayal bolsun, Perwerdigargha hediye sunushni xalighan Isra’illarning hemmisi hediyilirini ëlip këliship, Perwerdigar Musa arqiliq ularni sëlishqa buyrughan ibadet jayi üchün teqdim qilishti.

30 Musa sözini dawamlashturup mundaq dëdi:

– Qaranglar! Perwerdigar Yehuda qebilisidin Xurning newrisi, Urining oghli Bizal’ëlni tallidi. 31 Uni öz rohi bilen chömüldürüp, uninggha eqil-paraset, bilim we xilmuxil hüner-senet iqtidarini ata qildi. 32 U hazir xilmuxil hünerlerni, yeni altun, kümüsh we tuchtin her xil nersilerni yasash, 33 qimmetlik tashlarni kësish we ularni zinnet buyumlirigha sëlish hemde yaghachlargha neqish oyushtek hünerlerni bilidu. 34 Perwerdigar yene Dan qebilisidin Axisamaqning oghli Oholi’abqimu eqil-paraset ata qilip, uni we bizalilni bashqilargha ustaz qildi. 35 Perwerdigar ularni eqil-parasetlik qilip, ulargha neqqashliq, oymichiliq, kök, sösün, toq qizil renglik yung yip we kendir yiptin keshte tikish, rextlerni toqush qatarliq her xil nepis hüner-senet iqtidarlirini ata qildi. Ular her xil ishlarning höddisidin chiqalaydu we xilmuxil hünerlerni oylap chiqiralaydu.

1 Bizal’ël, Oholi’ab we bashqa usta hünerwenler, yeni Perwerdigarning iqtidar ata qilishi bilen ibadet jayini qandaq yasashni bilgen kishilerning hemmisi Perwerdigarning körsetmisi boyiche shu xizmetlerni qilsun.

2 Musa Bizal’ël bilen Oholi’ab we Perwerdigar qabiliyet ata qilghan, köngli righbetlinip xizmet qilishni xalighan kishilerni yighdi. 3 Ular Musadin Isra’illarning ibadet jayini yasashqa hediye qilghan barliq sowghatlirini tapshuruwaldi. Her küni etigenliki, kishiler öz meyli bilen sowghatlirini ëlip këletti. 4 Shunga, ibadet jayini yasashqa qatnashqan ustilar öz xizmetlirini toxtitip, 5 Musaning aldigha bërip: “Kishiler ëlip kelgen hediyiler Perwerdigar buyrughan ibadet jayini yasash ëhtiyajidin ëship ketti!” dëyishti.

6 Shunga, Musa pütün qarargahtikilerning emdi ibadet jayi üchün hediye qilmasliqini buyrudi. Kishiler bolsa sowghat ëlip këlishni shundila toxtatti. 7 Tapshuruwëlinghan hediyiler pütün ibadet jayigha yëtip, hetta ëship qaldi.

8 Xizmetchi xadimlar ichidiki usta hünerwenler Perwerdigarning ibadet chëdirini on dane yopuqtin yasidi. Bu yopuqlar kendir yip bilen kök, sösün we toq qizil renglik yung yiptin toqulup, üstige qoli chëwer usta teripidin qanatliq perishtilerning süriti nepis keshtilendi. 9 Herbir yopuqning chong-kichikliki oxshash halda, uzunluqi on töt, kengliki ikki mëtirdin qilindi. 10 Yopuqlarning beshi bir parche, qalghan beshi yene bir parche qilinip ulandi. 11 Ulanghan herbir chong parchining eng chëtidikisige kök renglik izme tikildi. 12 Yopuqning bir parchisining eng chëtidikisige ellik izme, yene bir parchisining eng chëtidikisigimu ellik izme tikildi. 13 Ellik altun ilmek yasilip, ikki parche yopuq tutashturuldi.

14 Ibadet chëdirini yëpish üchün, öchke yungidin on bir parche qëlin yopuq rext toquldi. 15 Yopuqlarning herbirining chong-kichikliki oxshash bolup, uzunluqi on besh, kengliki ikki mëtirdin boldi. 16 Yopuqlarning besh danisi bir parche, qalghan altisi yene bir parche qilinip ulandi. 17 Birinchi chong yopuqning eng chëtidiki parchisige ellik izme, yene bir chong yopuqning eng chëtidikisigimu ellik izme tikildi. 18 Tuchtin ellik ilmek yasilip, ular izmilerge ötküzülüp, ikki parche yopuq bir-birige ulinip, bir pütün yopuq qilindi. 19 Buningdin bashqa, chëdirni qaplash üchün, qizil boyalghan qochqar tërisidin we nepis ishlengen tëridin yene ikki parche chëdir yopuqi yasaldi.

20 Ibadet chëdirini kötürüp turush üchün akatsiye yaghichidin ram yasaldi. 21 Herbir ramning uzunluqi besh mëtir, kengliki yetmish besh santimëtir boldi. 22 Herbir ramgha bir-birini tutashturidighan ikkidin ulighuch yasaldi. Hemme ramlarda shundaq ulighuch boldi. 23 Chëdirning jenub teripige yigirme ram yasaldi. 24 Ramlarning tëgige kümüshtin qiriq dane put yasilip, herbir ramning tëgige ikkidin ornitildi. 25 Yene chëdirning shimal teripigimu yigirme ram yasilip, 26 bular üchünmu kümüshtin qiriq dane put yasilip, herbir ramning tëgige ikkidin teyyarlandi. 27 Lëkin, chëdirning keyni teripige, yeni gherbke qaritip alte ram yasaldi. 28 Chëdirning keyni teripidiki ikki bulunggha ikki ram yasaldi. 29 Ramlar bir-birige yëqin qoyulup, ularning uchi bir chemberge kirgüzülüp muqimlashturuldi. Ikki doqmushni hasil qilidighan her ikki ram shundaq yasaldi. 30 Dëmek, chëdirning gherb teripide sekkiz ram bolup, herbir ramning tëgide ikkidin jem’iy on alte dane kümüsh put boldi.

31 Buningdin bashqa, akatsiye yaghichidin on besh toghra baldaq yasaldi. Bulardin chëdirning bir yënidiki ramlargha besh dane, 32 yene bir yënidiki ramlargha besh dane hemde chëdirning keyni teripidiki gherbke qaraydighan ramlarghimu besh dane ornitildi. 33 Ramlarning otturisigha chëtilidighan ottura baldaq chëdirning bir bëshidin yene bir bëshigha yetküzülüp yasaldi. 34 Ramlar we baldaqlar altun bilen qaplandi, baldaqlar ötküzülidighan halqilarmu altundin yasaldi.

35 Kendir yip bilen kök, sösün we toq qizil renglik yung yiptin bir perde toqulup, uninggha qoli chëwer ustilar teripidin qanatliq perishtilerning süriti keshtilendi. 36 Bu perde akatsiye yaghichidin yasalghan töt dane tüwrükke bëkitilgen altun ilmeklerge ësildi. Tüwrükler altun bilen qaplinip, kümüshtin yasalghan töt putning üstige ornitildi. 37 Buningdin bashqa, kendir yip bilen kök, sösün we toq qizil renglik yung yiptin ibadet chëdirining kirish aghzigha keshtilik perde toquldi. 38 Perdini ësish üchün, akatsiye yaghichidin besh dane tüwrük yasilip, tüwrük bëshi altun bilen qaplandi. Tüwrüklerde altun ilmekler boldi hem tuchtin besh dane tüwrük puti yasaldi.

1 Bizal’ël akatsiye yaghichidin uzunluqi yüz yigirme besh, kengliki we ëgizliki yetmish besh santimëtirliq bir sanduq yasidi. 2 Sanduqning ichi-sirtini sap altun bilen qaplap, chörisige altundin jiyek tutti. 3 U yene altundin töt halqa quydurup, sanduqning töt putigha, herbir teripige ikkidin ornatti. 4-5 Sanduqni kötürüsh üchün, akatsiye yaghichidin ikki baldaq yasap, ularni altun bilen qaplap, ikki yandiki altun halqilardin ötküzdi. 6 Sanduqning üstige sap altundin uzunluqi bir yüz yigirme besh, kengliki yetmish besh santimëtir këlidighan sanduq aghzi, yeni “Mëhir-shepqet texti” yasidi. 7 Altundin ikki dane “kërub” dep atilidighan qanatliq mexluqning heykilini soqup, 8 “Mëhir-shepqet texti”ning ikki bëshigha birdin ornitip, text bilen bir pütün qilip birleshtürdi. 9 Qanatliq heykeller udulmu’udul qoyulghan halda textning yüzige qariship, qanatlirini ëchip “Mëhir-shepqet texti”ni yëpip turidighan boldi.

10 Akatsiye yaghichidin uzunluqi yüz, kengliki ellik, ëgizliki yetmish besh santimëtirliq bir shire yasilip, 11 sap altun bilen qaplandi hem uning chörisige altundin jiyek tutuldi. 12 Shirening chörisige töt ilik kenglikte pewaz qoyulup, uningghimu altun jiyek tutuldi. 13 Kötürüsh baldaqlirini sëlish üchün töt altun halqa yasilip, shirening töt burjikidiki putigha ornitildi. 14 Baldaqlarning altun halqidin ötküzülüshi üchün halqa pewazgha yëqin ornitildi. 15 Baldaq akatsiye yaghichidin yasilip, altun bilen qaplandi. 16 Shirening üstidiki ichimlik hediyisige ishlitilidighan tawaq, texse, cheynek we piyaliler sap altundin yasaldi.

17 Sap altundin bir chiraghdan soquldi. Chiraghdanning puti bilen tüwrüki, qedehliri, gül tügüni we bergliri bir pütün qilindi. 18 Chiraghdanning ikki yënigha her terepke üchtin alte shaxche chiqirildi. 19 Herbir shaxchida gül tügüni we bergliri bolghan badam chëchiki sheklidiki üch tal qedeh boldi. Chiraghdanning alte shaxchisining hemmisila mushundaq yasaldi. 20 Chiraghdanning merkiziy shaxchisining uchida gül tügüni we bergliri bolghan badam chëchiki sheklidiki töt tal qedeh boldi. 21 Chiraghdanning merkiziy shaxchisidin ikki terepke chiqirilghan herbir jüp shaxchining astigha tügün chiqirildi. Chiraghdanning alte shëxining hemmisi shundaq yasaldi. 22 Pütün chiraghdan, yeni uning barliq bëzeklirining hemmisi birla parche altundin soquldi. 23 Chiraghdangha yoruqi aldi terepke chüshidighan qilip yette chiragh ornitildi. 24 Chiraghdan, uning pilik qisquchliri we küldanliri ottuz töt kilo sap altundin yasaldi.

25 Isriqdan akatsiye yaghichidin yasaldi. U töt chasa bolup, ëgizliki bir, uzunluqi we kengliki yërim mëtirdin qilindi. 26 Uning üsti, töt teripi we töt münggüzi sap altun bilen qaplinip, chörisige altun jiyek tutuldi. 27 Isriqdanni kötüridighan baldaqlarni ötküzüsh üchün, altundin ikki halqa yasilip, ikki yandiki jiyeklerning astigha bëkitildi. 28 Baldaqlar akatsiye yaghichidin yasilip, altun bilen qaplandi.

29 Xushbuy dora-dermeklerni tengshesh usuli boyiche muqeddes yagh we xushbuy isriqlar yasaldi.

1 Qurbanliq supisi akatsiye yaghichidin yasaldi. Supa töt chasa bolup, uning ëgizliki bir yërim, uzunluqi we kengliki ikki yërim mëtirdin qilindi. 2 Supining töt burjikige münggüzler chiqirildi. Ular supa bilen bir pütün qilinip, tuch bilen qaplandi. 3 Qurbanliq supisigha ishlitilidighan küldan, gürjek, das, laxshigir we otdan qatarliqlar yasaldi. Bu saymanlarning hemmisi tuchtin boldi. 4 Buningdin bashqa, qurbanliq supisigha tuchtin bir shala yasilip, qurbanliq supa otxanisining otturisidiki shala tekchisining üstige qoyuldi. 5 Andin, baldaq ötküzülidighan, shalaning töt burjikige bëkitilidighan töt dane tuch halqa yasaldi. 6 Buningdin bashqa, qurbanliq supisini kötürüsh üchün akatsiye yaghichidin ikki baldaq yasilip, tuch bilen qaplinip, 7 ikki yandiki halqilargha ötküzüldi. Qurbanliq supisining otturisi kawak qilinip, taxtaydin yasaldi.

8 Paklinish dësi we das qoyghuch Perwerdigar bilen uchrishish chëdirining ishiki aldida xizmet qilidighan ayallar teripidin bërilgen tuch eyneklerdin yasaldi.

9 Ibadet chëdirining etrapini tosup hoyla qilish üchün, kendir yiptin perde toquldi. Jenub tereptiki perdining uzunluqi ellik mëtir qilinip, 10 perdini kötürüp turush üchün yigirme dane tuch tüwrük hem ularning tëgige qoyghili yigirme dane tuch put yasaldi. Perdilerni bëkitidighan tüwrük ilmekliri bilen halqiliri kümüshtin yasaldi. 11 Shimal terepkimu perde ornitildi. Uning uzunluqimu ellik mëtir qilinip, perdini kötürüp turush üchün, yigirme dane tuch tüwrük hem ularning tëgige qoyghili yigirme dane tuch put yasaldi. Tüwrük ilmekliri bilen halqiliri kümüshtin yasaldi. 12 Gherb tereptiki perdining uzunluqi yigirme besh mëtir qilindi. Perdini kötürüp turush üchün, on dane tuch tüwrük hem ularning tëgige qoyghili on dane tuch put yasaldi. 13 Hoylining sherq teripidiki perdining uzunluqimu yigirme besh mëtir qilindi. 14 Kirish aghzining bir teripidiki perdining kengliki yette yërim mëtir boldi. Perdini bëkitish üchün üch tüwrük we üch put yasaldi. 15 Yene bir teripidiki perdining kengliki yette yërim mëtir boldi. Uningghimu üch dane tuch tüwrük hem ularning tëgige qoyghili üch dane tuch put yasaldi. 16 Hoylining etrapidiki barliq perdiler kendir yiptin toquldi. 17 Tüwrüklerning putliri tuchtin, ilmek we halqiliri bolsa kümüshtin yasaldi, tüwrükning bëshi kümüshtin qaplandi. Hoylining töt etrapidiki tüwrüklerning hemmiside kümüsh halqilar boldi. 18 Hoylining kirish aghzining perdiliri kök, sösün, toq qizil renglik yung yip we kendir yiptin toqulup keshtilendi. Perdining kengliki on mëtir, ëgizliki bolsa hoylining tosuq perdisining ëgizlikidek ikki yërim mëtir qilindi. 19 Töt dane putluq tuch tüwrük uni kötürüp turdi. Tüwrüklerdiki ilmek, halqilarning hemmisi kümüshtin yasaldi, tüwrüklerning bëshimu kümüsh bilen qaplandi. 20 Ibadet chëdirigha ishlitilgen barliq qozuqlar tuchtin quyuldi.

21 Ehde chëdiri depmu atalghan ibadet chëdirini yasashqa ishlitilgen matëriyallar Musaning tapshuruqi boyiche Lawiylar teripidin közdin kechürülgen bolup, rohaniy Harunning oghli Itamarning saniqidin ötkenidi. 22 Perwerdigar Musagha buyrughanlarning hemmisini Yehuda qebilisidin bolghan Xurning newrisi, Urining oghli Bizal’ël yasidi. 23 Uninggha yardemchi bolghan Dan qebilisidin bolghan Axisamaqning oghli Oholi’abningmu qoli chëwer bolup, u neqqashliq, oymichiliq we kök, sösün, toq qizil renglik yung yip hem kendir yiptin keshte tikishni biletti.

24 Ibadet jayining qurulushi üchün atalghan altun resmiy ölchem boyiche 1000 kilogha toghra keldi. 25 Nopus tizimlikidiki kishiler sowgha qilghan kümüsh resmiy ölchem boyiche 3440 kilogha toghra keldi. 26 Nopus tizimlikige asaslanghanda, yigirme yashtin yuqirilar jem’iy 603 ming besh yüz ellik neper bolup, resmiy ölchem boyiche hësablighanda herbir kishi tapshurghan kümüsh besh yërim gram boldi. 27 3400 kilo kümüshtin ibadet jayi ramlirining we perdiler bëkitilidighan tüwrüklerning yüz kümüsh puti yasaldi. Herbir putqa 34 kilodin kümüsh ishlitildi. 28 Qalghan 40 kilo kümüsh tüwrüklerning ilmek we halqilirini yasashqa hem tüwrüklerning bëshini qaplashqa ishlitildi. 29 Perwerdigargha atalghan tuch jem’iy 2400 kilo bolup, 30 u Perwerdigar bilen uchrishish chëdirining kirish aghzidiki tüwrük putliri, qurbanliq supisi we uning tuch shalasi, supining pütün saymanliri, 31 hoylining etrapidiki tosuq perdining tüwrükliri, hoylining kirish aghzidiki tüwrük putliri, ibadet chëdirining we hoylining tosuq perdisining qozuqlirigha ishlitildi.

1 Kök, sösün we toq qizil renglik yung yiptin toqulghan rexttin rohaniylar muqeddes jayda wezipe ötigende kiyidighan muqeddes kiyimler tikildi. Harun üchün tikilgen muqeddes kiyimler Perwerdigarning Musagha buyrughanliri boyiche qilindi. 2 Ëfod zer yip, kök, sösün, toq qizil renglik yung yip we kendir yiptin toqulghan rexttin tikildi. 3 Qoli chëwer ustilar altunni nëpiz soqup, inchike tala qilip kësip, uni kök, sösün, toq qizil renglik yung yip we kendir yip bilen arilashturup rext toqup, ëfodni tikti. 4 Ëfodning ikki dane müre tasmisi boldi. Ëfodning aldi we keyni qismi bu ikki tasma arqiliq tutashturuldi. 5 Uningdin bashqa, ene kemer teyyarlandi. Kemer zer yip, kök, sösün, toq qizil renglik yung yip we kendir yiptin ustiliq bilen toquldi. Bularning hemmisi Perwerdigarning Musagha buyrughini boyiche qilindi.

6 Ikki dane yolluq hëqiq altun közlükke qoyulup, Isra’illarning on ikki qebilisining isimliri uning üstige ustiliq bilen möhürge oyulghan neqishlerdek oyuldi. 7 Andin, ëfodning ikki dane müre tasmisigha qadilip, Isra’illarning xatire tëshi qilindi. Mana bularning hemmisi Perwerdigarning emri boyiche qilindi.

8 Xudaning iradisini bilish üchün kiyilidighan kökreklik qoli chëwer ustilar teripidin tikildi. Tikilish usuli ëfod bilen oxshash bolup, u zer yip, kök, sösün, toq qizil renglik yung yip we kendir yip bilen tikildi.

9 Kökreklikning uzunluqi we kengliki oxshashla yigirme besh santimëtirdin qilinip, töt chasa hem ikki qat, yeni yanchuqluq qilip tikildi. 10 Üstige töt qur qimmetlik tash qadaldi. Birinchi qurgha qizil yaqut, topaz we zumret ornitildi. 11 Ikkinchi qurgha kök qashtash, kök yaqut we almas ornitildi. 12 Üchinchi qurgha sösün yaqut, hëqiq we sösün kwarts ornitildi. 13 Tötinchi qurgha rengsiz yaqut, yolluq hëqiq we yëshil qashtash ornitildi. Bularning hemmisi altun közlükke ëlinip, kökreklikke qadaldi. 14 Isra’illarning on ikki qebilisining ismi xuddi möhürge oyulghan neqishlerdek, bu qimmetlik tashlarning üstige oyuldi.

15 Kökreklikni ëfodqa bëkitish üchün, sap altundin ëshilgen shoynidek ikki tal zenjir soquldi. 16 Kökreklikning üsti teripidiki ikki burjikining herbirige birdin altun halqa bëkitildi. 17 Zenjirler ayrim-ayrim halda altun halqidin ötküzülüp, 18 ëfod tasmisining aldi teripidiki ikki altun közlükke ulandi. 19 Kökreklikning töwen teripidiki ikki burjekning ëfodqa tëgip turidighan ichki yüzige ikki dane altun halqa bëkitildi. 20 Shundaqla, yene ëfodning bel qismigha, yeni kemerning yuqirisighila ikki dane altun halqa bëkitildi. 21 Kökreklikning pulanglap ketmey, ëfodqa chapliship turushi üchün, kökrekliktiki halqilar bilen ëfodtiki halqilar bir tal kök yip arqiliq öz’ara ulandi. Bularning hemmisi Perwerdigarning Musagha buyrughini boyiche qilindi.

22 Toqumichilar ëfodning ichige kiyilidighan perijini toqudi. Perijining renggi pütünley kök boldi. 23 Perijige oyma yaqa ëchilip, yirtilip ketmesliki üchün, yaqining chörisige pewaz tutuldi. 24 Perijining ayagh pëshige kök, sösün we toq qizil renglik yung yip we kendir yiptin anar nusxiliq keshtiler chüshürüldi. 25 Sap altundin qongghuraqlar yasilip, perijining ayagh pëshidiki anar nusxiliq keshtiler otturisigha birdin ësildi.

26 Rohaniyliq wezipisini ötigende kiyilidighan bu perijining pëshige nöwet bilen anar nusxiliq keshtiler tikildi we altun qongghuraqlar ornitildi. Bularning hemmisi Perwerdigarning Musagha buyrughini boyiche qilindi.

27 Harun we uning oghulliri üchün kendir yiptin ich perije tikildi. 28 Kendir yiptin selle, bash kiyim we tamballarmu teyyarlandi. 29 Kendir yip, kök, sösün, toq qizil renglik yung yiptin bir kemer toqulup, üsti keshtilendi. Bularning hemmisi Perwerdigarning Musagha buyrughini boyiche qilindi. 30 Sap altundin bir qadaq yasilip, uning üstige “Perwerdigargha ataldi” dëgen xetler möhürge oyulghandek oyuldi 31 hemde kök renglik yip bilen sellige taqap qoyuldi. Bularning hemmisi Perwerdigarning Musagha buyrughini boyiche qilindi.

32 Ibadet chëdiri – Perwerdigar bilen uchrishish chëdirining teyyarliq xizmetliri pütünley tamamlandi. Perwerdigarning Musagha buyrughanlirini Isra’illar bir-birlep orundidi. 33 Ular ibadet chëdiri we chëdirning barliq saymanlirini Musaning aldigha ëlip keldi. Ularning ichide: ilmek, ram, toghra baldaq, tüwrük we tüwrük puti, 34 qizil boyalghan qochqar tërisidin yasalghan yopuq, nepis ishlengen tëre yopuq, yopuq perdisi, 35 perzlerni salidighan ehde sanduqi, uning kötürüsh baldaqliri we aghzi, yeni “Mëhir-shepqet texti”, 36 shire, shirening saymanliri, Xudagha sunidighan nanlar, 37 sap altun chiraghdan, uning saymanliri, chiragh, chiragh yëghi, 38 altun isriqdan, muqeddes yagh, xushbuy isriq, ibadet chëdirining kirish aghzining perdisi, 39 tuchtin yasalghan qurbanliq supisi, qurbanliq supisining tuch shalasi, supining kötürüsh baldaqliri we uning barliq saymanliri, paklinish dësi we das qoyghuch, 40 hoylining chörisidiki perde tosuqlar, perde tüwrükliri we tüwrük putliri, hoylining kirish aghzining perdisi, chëdirning taniliri we qozuqliri, 41 rohaniy Harun we uning oghulliri muqeddes jayda xizmet ötigende kiyidighan nepis muqeddes kiyimler bar idi.

42 Perwerdigarning Musagha buyrughanlirini Isra’illar bir-birlep orundidi. 43 Musa pütün nersilerni közdin kechürüp, ularning qilghanlirining pütünley Perwerdigarning emri boyiche bolghanliqini körüp, ulargha bext tilep du’a qildi.

1 Perwerdigar Musagha mundaq emr qildi:

2 – Birinchi ayning birinchi küni ibadet chëdiri – Perwerdigar bilen uchrishish chëdirini tikip, 3 on perz yëzilghan tash taxtilar qoyulghan ehde sanduqini uning ichidiki eng muqeddes jaygha qoyup, uni perde bilen tosup qoyghin. 4 Shireni chëdirdiki muqeddes jaygha ëlip kirip, üstige saymanlirini tizip qoyghin. Chiraghdannimu ëlip kirip, chiraghlirini yëqip qoyghin. 5 Isriqdanni eng muqeddes jaydiki ehde sanduqining uduligha, yeni eng muqeddes jayni ayrip turidighan perdining sirtigha qoyghin. Chëdirning kirish aghzining perdisini tartip qoyghin.

6 Köydürme qurbanliq supisini ibadet chëdiri – Perwerdigar bilen uchrishish chëdirining aldigha qoyghin. 7 Paklinish dësini chëdir bilen qurbanliq supisining arisigha qoyup, uninggha su toldurup qoyghin. 8 Ibadet jayining hoylisining perdilirini bëkitip, kirish aghzining perdisinimu ësip qoyghin.

9 Ibadet chëdiri we uningdiki barliq saymanlarni muqeddes yagh bilen yaghlap, manga – Perwerdigaringgha ajratqin. Shundaq qilsang, bu nersiler muqeddes bolidu. 10 Andin këyin, qurbanliq supisi we uning hemme saymanlirini muqeddes yagh bilen yaghlap, manga – Perwerdigaringgha ajratqin. Shundaq qilsang, bu nersiler muqeddes bolidu. 11 Paklinish dësi we das qoyghuchnimu muqeddes yagh bilen yaghlap, manga – Perwerdigaringgha ajratqin. 12 Harun we uning oghullirini Perwerdigar bilen uchrishish chëdirining aldigha ëlip këlip, yuyup paklandurghin. 13 Harungha muqeddes kiyimlerni kiydürüp, muqeddes yaghni sürkep, manga – Perwerdigaringgha ajratqin. Shundaqta, u men üchün rohaniyliq qilalaydu. 14 Andin, Harunning oghullirini ëlip këlip, ulargha perijilerni kiydürüp, 15 xuddi atisigha yagh sürkigendek, ulargha muqeddes yagh sürkep, men üchün rohaniyliq qilishqa ajratqin. Ulargha yagh sürkilish, ularning ewladtin ewladqiche rohaniyliq qilishqa teyinlengenlikini körsitidu. 16 Musa mana bularning hemmisini Perwerdigarning emri boyiche beja keltürdi.

17 Shuning bilen, ular Misirdin chiqip ikkinchi yili birinchi ayning birinchi küni ibadet chëdirini tikti. 18 Musa chëdir ramlirining putlirini ornitip, ramlarni tiklep, toghra baldaqlirini qoyup, tüwrüklirini ornatti. 19 Andin, u pütün chëdirning üsti we etrapini perde bilen qaplap, torus perdisining üstige yopuq yapti. Ularning hemmisi Perwerdigarning Musagha buyrughanliri boyiche qilindi. 20 Andin këyin, u perzler yëzilghan ikki tash taxtini ehde sanduqigha sëlip, kötürüsh baldaqlirini ehde sanduqining halqisidin ötküzüp, üstige sanduq aghzi, yeni “Mëhir-shepqet texti”ni ornatti. 21 Andin, ehde sanduqini ibadet chëdirining ichige qoyup, sanduqni tosup qoyush üchün yopuq perdisini asti. Bular Perwerdigarning Musagha buyrughanliri boyiche qilindi.

22 Musa shireni Perwerdigar bilen uchrishish chëdirigha ëlip kirip, uni chëdir ichidiki shimal terepke, eng muqeddes jayning aldidiki yopuq perdisining sirtigha, yeni “muqeddes jay” dep atalghan qismigha qoydi. 23 Shirege Perwerdigargha atalghan nanlarni qoydi. Bu, Perwerdigarning Musagha buyrughanliri boyiche qilindi. 24 U chiraghdanni chëdirdiki muqeddes jay ichidiki jenub terepke shire bilen udul qilip qoyup, 25 Perwerdigarning huzurigha chiraghni yëqip qoydi. Bu, Perwerdigarning Musagha buyrughanliri boyiche qilindi. 26 U altun isriqdanni chëdirning ichige, eng muqeddes jayni ayrip turidighan yopuq perdisining aldigha qoyup, 27 isriqdanda xushbuy isriqni köydürdi. Bu, Perwerdigarning Musagha buyrughanliri boyiche qilindi. 28 U chëdir aghzigha perde asti. 29 Perdining aldigha köydürme qurbanliq supisi yasap, üstige köydürme qurbanliq we bughday nezir-chirighini qoydi. Bu, Perwerdigarning Musagha buyrughanliri boyiche qilindi.

30 Musa paklinish dësini ibadet chëdiri – Perwerdigar bilen uchrishish chëdiri bilen qurbanliq supisining arisigha qoyup, paklinishqa ishlitish üchün dasqa su toldurup qoydi. 31-32 Musa, Harun we uning oghulliri chëdirgha kirish yaki qurbanliq supisining yënigha bërishtin awwal dasta put-qolini yuyidighan boldi. Bu, Perwerdigarning Musagha buyrughini boyiche qilindi. 33 Musa chëdir we qurbanliq supisining chörisige tosuq perde tartip, hoyla qildi hemde uning kirish aghzigha perde asti. Shundaq qilip, u pütün ishni tamamlidi.

34 U chaghda, Perwerdigar bilen uchrishish chëdirini bulut qaplap, chëdir Perwerdigarning parlaq nuri bilen toldi. 35 Musa chëdirgha kirelmidi. Chünki, bulut chëdir üstige qonup, chëdir ichi Perwerdigarning nuri bilen tolghanidi. 36 Bulut chëdirdin herbir kötürülgende, Isra’illargha seperni dawamlashturush belgisini bëretti. 37 Bulut kötürülmise, ular qarargahtin qozghalmaytti. 38 Ular pütün sepiride, kündüzi Perwerdigarning bulutini chëdirning üstide köretti. Këchisi bolsa bulut ichide köyüwatqan otni köretti.