«Yoshuwa»

(Qisqiche chüshendürüsh)

«Yoshuwa» qismida Isra’illarning Xuda ulargha wede qilghan zëmingha, yeni Ken’angha kirish weqesi bayan qilinghan. Ushbu qisim Musa peyghember Isra’illarni chöllükte bashlap mangghan yillardiki uning yardemchisi MNunning oghli Yoshuwaning ismi bilen atalghan. Isra’illarning Xuda ulargha wede qilghan zëmingha kirish waqti yëtip kelgende, Musa peyghemberning ularni u zëmingha bashlap kirishige ruxset bërilmeydu. Bu wezipe Yoshuwagha bërilidu. Musa peyghember wapat bolghan këyin, Xuda möjize körsitip, I’ordan deryasini ëqishidin toxtitip, Isra’illarning Yoshuwaning yëtekchilikide deryadin ötüshige yardem qilidu. Bu möjize arqiliq xelq Xudaning özlirini Yoshuwa arqiliq yëteklewatqanliqini tonup yëtidu.

Bu ishlar bolushtin 600 yil burun, Xuda Ibrahim peyghemberge Ken’an zëminini uning ewladlirigha bëridighanliqi heqqide wede qilghanidi. Wahalenki, Xuda wede qilinghan ushbu zëminni uning ewladlirigha u zëminda yashawatqan xelqlerning gunahi chëkige yetmigüche bermeydighanliqini ëytqan («Alemning yaritilishi»15-bab 16-ayet). Yoshuwa zamanisida u yerde yashawatqan xelqlerge bërilidighan jazaning waqti toshqanidi. Xuda Yoshuwagha we Isra’illargha u zëminni igileshni shundaqla u yerde yashawatqan xelqlerni teltöküs yoqitishni buyruydu. Xudaning bundaq qilishi Isra’illarning u yerdiki gunahkar xelqlerning gunah ötküzüsh yollirini ügenmesliki üchündur. Xuda Isra’illar arqiliq özining u yerde yashawatqan xelqlerge yürgürmekchi bolghan jazasini emelge ashurmaqchi bolghan. Isra’illarning u xelqlerni u yerdin qoghlap chiqirishqa qudriti yetmeytti. Shunga Isra’illar wede qilinghan u zëmingha ërishish üchün Xudagha boysunushi we uninggha ishinishi kërek idi. Ular her qëtim Xudaning buyruqlirigha boysunghanda, urushta ghelibige ërishken. Wahalenki, uning buyruqlirigha boysunmighanda urushta meghlubiyetke duchar bolghan.

Yoshuwa 110 yëshida alemdin ötidu. U hayatida Misirdiki qulluqni, Xudaning 10 türlük apet arqiliq Isra’illarni Misirdin qutquzup chiqishini we Qizil dëngizdin möjizilik ötüshtek karametlik ishlarni bëshidin ötküzidu. Bulardin bashqa u yene Xuda Isra’illarning wede qilinghan zëmingha kirishige ruxset bergüche chölde 40 yil musapir bolup yüridu.

Tëzis:

1. Wede qilinghan zëmingha kirish (1-babtin 5-babqiche)

2. Ken’annni bësiwëlish (6-babtin 12-babqiche)

3. Isra’il qebililiri arisidiki yer teqsimati (13-babtin 21-babqiche)

4. Sherqiy qebililerning öz zëminlirigha qaytishi (22-bab)

5. Yoshuwaning axirqi sözliri (23-bab)

6. Perwerdigar bilen bolghan ehdining yëngilinishi (24-bab)