«Yunus»(Qisqiche chüshendürüsh) Yunus miladiyedin burunqi sekkizinchi esirde yashighan Xudaning bir peyghembiridur. U chaghlarda Isra’iliye ikki padishahliqqa bölünüp, shimaldikisi yenila Isra’iliye, jenubtikisi bolsa Yehuda dep atalghandi. Xuda da’im Isra’iliye we Yehudaning padishahliri we xelqlirige öz peyghemberlirini ewetip, ularni Xudaning yolida mëngishqa yëtekligen, shundaqla gunah ötküzmeslik we saxta ilahlargha choqunmasliq heqqide agahlandurup turghan. Xuda hemme xelqlerni söyidu, shunga u bezide bashqa ellergimu öz peyghemberlirini ewetken. Muqeddes Kitabning «Yunus» dëgen qismida Yunus peyghemberning Xuda teripidin yat bir elge ewetilgenliki heqqide bayan qilinghan. Xuda uninggha Xudaning xelqining düshmini dep qaralghan Ninewi dëgen sheherge bërishni buyrughan. «Yunus»ta teswirlengen asasliq mezmun Xudaning Yunus peyghemberge tapshurghan sözliri emes, belki Xuda Yunus peyghemberni Ninewi shehirige ewetkendin bashlap, Yunus peyghemberning bëshidin ötküzgen kechürmishliridur. Gerche peyghemberler aliy xisletlik kishilerdin bolsimu, ular yenila ajiz insanlardur. Mesilen Yunus peyghember Ninewi shehirige bërishni xalimighan hem Xudaning u sheherdikilerni jazalishini arzu qilghan. Shunga u Xudagha boysunmighan halda, Ninewi shehirige barmay, eksiche qarshi yönilishke yolgha chiqqan. «Yunus»ta Xudaning özige boysunmighan peyghemberge qandaq mu’amile qilghanliqi teswirlinidu. Gerche Ninewilikler Xudaning xelqi bolmisimu, Xuda yenila ularni söygen. Xuda Yunus peyghemberning qelbini Ninewiliklerni xuddi Xuda özi u xelqni söygendek söyidighan qilip özgertishni xalighan. Tëzis: Yunusning Xuda teripidin chaqirilishi we Xudaning emrige boysunmasliqi (1-bab) Yunusning du’a qilishi we nijatliqqa ërishishi (2-bab) Yunusning Ninewiliklerni agahlandurush bilen Xudagha boysunushi (3-bab) Yunusning Xudaning Ninewiliklerge körsetken mëhir-shepqitige achchiqlinishi (4-bab) |
||
