|
Luqa bayan qilghan xush xewer 1 Muqeddime
1 Hörmetlik Të’ofilos janabliri,
sizge melumki, nurghun kishiler hezriti Eysaning arimizda qilghan ishlirini xatirileshke kirishkenidi. 2 Ular xatirileshte, bu ishlarni bashtin-axir öz közi bilen körüp, xush xewer tarqatqanlarning bayanlirini asas qilghan. 3 Men bularning hemmisini bashtin tepsiliy tekshürüp ëniqlap chiqqanliqim üchün, bularni tertipi boyiche yëzip, sizge melum qilishni layiq taptim. 4 Buningdin meqset, sizge hezriti Eysa heqqide anglighan telimlerning ishenchliklikini bildürüshtur.
Yehya peyghemberning dunyagha këlishidin bësharet
5 Hirod padishah Yehudiylar rayonlirida hökümranliqini yürgüzüwatqan chaghlarda, Zikiriya isimlik bir rohaniy ötkenidi. U ilgiriki rohaniy Abiya topigha tewe bolup, öz nöwiti kelgende Yërusalëmdiki merkiziy ibadetxanida* Merkiziy ibadetxana – Eyni chaghda, Yehudiylarning nurghun ibadetxaniliri bolup, bu Yehudiylarning eng köp yighilip ibadet qilidighan jayi idi. Xudaning emri boyiche, peqet Yërusalëmdiki merkiziy ibadetxanidila qurbanliq qilish toghra bolatti. ishleytti. Uning ayali Ëlizabëtmu tunji bash rohaniy Harunning ewladliridin idi. 6 Ular ikkilisi Xudaning neziride durus kishilerdin bolup, Xudaning pütün emr-permanlirigha qattiq emel qilatti. 7 Emma, ular perzent körmigenidi. Chünki, Ëlizabët tughmas idi, uning üstige ikkilisi yashinip qalghanidi.
8 Bir küni, Zikiriya we uning qismidiki rohaniylar merkiziy ibadetxanida nöwiti boyiche rohaniyliq wezipisini ada qiliwatatti. 9 Ular her küni aditi boyiche ibadetxanining muqeddes jayigha kirip, Xudaning huzurida isriq sëlishqa bir rohaniy tallash üchün chek tashlaytti. U küni, chek Zikiriyagha chiqti. 10 U muqeddes jaygha kirip isriq sëliwatqanda, ibadetke kelgen jama’et tashqirida du’a qilishiwatatti. 11 Tuyuqsiz isriqdanning ong teripide Zikiriyagha Xuda ewetken bir perishte köründi. 12 Zikiriya qorqqinidin hoduqup ketti, 13 biraq perishte uninggha:
– Ey Zikiriya, qorqmighin! Xuda du’ayingni qobul qildi. Ayaling Ëlizabët sanga bir oghul tughup bëridu, uning ismini Yehya qoyghin. 14 U sanga xushal-xuramliq ëlip këlidu, uning dunyagha këlishi bilen nurghun kishiler xursen bolushidu. 15 U Xudaning neziride ulugh bolidu, haraq-sharab ichmeydu. U anisining qorsiqidiki waqtidin tartipla Xudaning Muqeddes Rohigha chömgen bolidu. 16 U nurghun Isra’illarni Rebbimiz Xudaning yoligha qayturidu. 17 U Xuda teripidin xuddi Ilyas peyghemberge ata qilinghandek Roh we küch-qudretke tolghan halda, özidin këyin këlidighan qutquzghuchidin awwal ewetilip, ata bilen balilarning munasiwitini yëngiwashtin inaqlashturup, Xudagha boysunmaydighanlarni adillarning aqilane yollirigha qayturup, xelqni Rebbining xizmitini qilishqa teyyar qilidu, – dëdi.
18 – Men qërip qaldim, ayalimning yëshimu bir yerge bërip qalghan tursa, bundaq bolushi mumkinmu? Men uni nëmidin bileleymen? – dep soridi Zikiriya perishtidin.
19 Perishte:
– Men Xudaning huzuridiki Jebra’il bolimen. Mëni Xuda sanga bu xush xewerni yetküzüshke ewetti. 20 Waqit-sa’iti kelgende, sözlirim choqum emelge ashurulidu. Biraq, buninggha ishenmigenliking üchün tiling tutulidu. Bala tughulmighuche, zuwangha kelmeysen, – depla közdin ghayib boldi.
21 Bu chaghda, Zikiriyani kütüp turghanlar uning muqeddes jayda nëme üchün bunchiwala këchikkenlikini chüshenmey heyran bolushti. 22 Köpchilik uning muqeddes jaydin chiqip, gep qilalmay, qolliri arqiliq isharet qilip meqsitini bildürgenlikidin, uning muqeddes jayda birer ghayibane alametni körgenlikini chüshendi.
23 Zikiriya ibadetxanidiki nöwetchilik mudditi toshushi bilenla öyige qaytti. 24 Derweqe, uzun ötmey uning ayali Ëlizabët hamilidar bolup, besh ayghiche tala-tüzge chiqmidi. 25 U: “Emdi Rebbim manga yaxshiliq qilip, mëni xalayiq aldida nomustin qutquzdi” dëdi.
Hezriti Eysaning dunyagha këlishidin bësharet
26-27 Ëlizabët hamilidar bolup alte ay bolghanda, Xuda perishte Jebra’ilni Jeliliye ölkisidiki Nasire dëgen sheherge, Meryem isimlik bir qizning qëshigha ewetti. Meryem bilen Dawut padishahning ewladidin bolghan Yüsüpning chëyi ichküzülgenidi.
28 Jebra’il Meryemning aldigha bërip:
– Salam sanga, ey Xudaning shepqitige muyesser bolghan qiz. Rebbim sanga yardur! – dëdi.
29 Buningdin bek temtirep ketken Meryem bu sözlerning menisi nëmidu, dep oylidi. 30 Jebra’il uninggha:
– Ey Meryem, qorqmighin. Sen Xudaning shepqitige ërishting. 31 Hamilidar bolup bir oghul tughisen, ismini Eysa [menisi “Perwerdigar qutquzidu”] qoyghin. 32 U ulugh bolidu, ulugh Xuda uni Oghlum, dep ataydu. Perwerdigar Xuda uni ejdadi padishah Dawutning textige olturghuzidu. 33 U Yaqupning jemeti bolghan Isra’illarning menggü padishahi bolidu, uning padishahliqi cheksizdur, – dëdi.
34 – Men tëxi qiz tursam, bu qandaqmu mumkin bolsun? – dep soridi Meryem perishtidin.
35 – Xudaning Muqeddes Rohi sëning wujudunggha chüshidu. Ulugh Xudaning küch-qudriti sanga saye bolup yëqinlishidu. Shunga, sendin tughulidighan muqeddes perzent Xudaning Oghli† Xudaning Oghli – Bu nam hergizmu Xuda bilen hezriti Eysa otturisidiki jismaniy jehettiki ata-baliliq munasiwetni emes, belki rohiy jehettiki munasiwetni bildüridu. dep atilidu. 36 Tughqining Ëlizabëtqa qara! kishiler uni tughmas deytti. U hazir shunche yashinip qalghan bolsimu, uning oghulgha qorsaq kötürginige alte ay bolup qaldi. 37 Chünki, Xuda qilalmaydighan hëchqandaq ish yoq, – dëdi jebra’il.
38 – Men Xudaning xizmitige teyyarmen, dëginingizdek bolsun, – dëdi Meryem. Shuning bilen, Jebra’il uning yënidin ketti.
Meryemning Ëlizabëtni yoqlishi
39 Uzun ötmey, Meryem aldirash yolgha chiqip, Yehudiye ölkisining taghliq rayonidiki bir sheherge bardi. 40 U yerde Zikiriyaning öyige kirip, Ëlizabëtqa salam berdi. 41-42 Ëlizabët Meryemning salimini anglighanda, qorsiqidiki bowaq sekrep ketti. Ëlizabët Muqeddes Rohqa chömüp, yuqiri awaz bilen mundaq dëdi:
– Ayallar ichide eng bextlik ayalsen, qorsiqingdiki bowaqmu bextliktur. 43 Rebbimning anisi bolush süpiting bilen mëni yoqlap këlishingge munasip emesmen. 44 Saliming quliqimgha kirgende, qorsiqimdiki bowaq söyünüp sekrep ketti. 45 Sen, “Xuda manga bergen wedisini jezmen emelge ashuridu” dep ishengechke, neqeder bextliksen!
Meryemning Xudagha oqughan medhiyisi
46 Meryemmu xush bolup mundaq dëdi:
“Qelbimdin ulughlaymen Rebbimni,
47 qutquzghuchim Xuda qildi xursen dilimni,
48 yad etti u mendek erzimes bir qulini.
Ewladtin ewladqiche bextlik, dep atilarmen shundin bëri,
49 chünki, qadir Xuda men üchün yaratti ulugh ishlarni.
Muqeddestur uning nami,
50 mëhir-shepqet qilar u ixlasmenlerge
ewladtin ewladqiche.
51 Küchlük qolini sozup, tarmar qildi
hiyle-mikirlik tekebburlarni.
52 Textidin chüshürdi u küchlük hökümdarlarni,
kötürdi erzimeslerning qeddini.
53 Sorighanlirini berdi ëhtiyajliqlargha,
quruq qol qayturdi Xudagha ëhtiyajsiz biz, dep qarighan baylarni.
54 Qilghan wedisini ëside tutup, biz Isra’illargha rehim qildi.
55 Chünki, u ejdadimiz Ibrahim hem uning ewladlirigha
‘ewladinggha menggü mëhir-shepqet körsitimen’ dep wede qilghanidi.”
56 Meryem Ëlizabëtning yënida üch aydek turup, öz öyige qaytti.
Yehya peyghemberning dunyagha këlishi
57 Ëlizabëtning ay-küni toshup, bir oghul tughdi. 58 Xudaning uninggha shunche katta mëhir-shepqet körsetkenlikini anglighan qolum-qoshniliri we uruq-tughqanliri uning bilen birlikte xushalliqqa chömdi.
59 Bowaq tughulup sekkiz kün bolghanda, uruq-tughqanlar këlip, balining xetnisini qilip, uninggha Zikiriya dep atisining ismini qoymaqchi bolushti. 60 Biraq, anisi:
– Yaq! Ismi Yehya bolsun, – dëdi.
61 – Bolmaydu! Uruq-jemetingiz ichide bundaq isimdikiler yoqqu! – dëyishti uruq-tughqanlar qarshi turup.
62 Andin, ular balining atisidin perzentige nëme isim qoyushni xalaydighanliqini isharet bilen sorashti.
63 Zikiriya bir parche taxtayni ekeldürüp, “ismi Yehya bolsun” dep yazdi. Köpchilik intayin heyran qëlishti. 64 Del shu chaghda, Zikiriya qayta zuwangha këlip, Xudagha medhiye oqushqa bashlidi. 65 Köpchilik Xudaning bu möjizisini körüp, eyminip ketti. Bu xewer Yehudiye ölkisining taghliq rayonlirigha tarqaldi. 66 Bu ishtin xewer tapquchilar: “Bu bala kelgüside qandaq adem bolar?” dep oylashti, chünki Xudaning küch-qudriti uninggha yar idi.
Zikiriyaning qutquzulush heqqidiki sözliri
67 Andin, Yehyaning atisi Zikiriya Muqeddes Rohqa chömüp, Xudaning wehiysini yetküzüp, mundaq dëdi:
68 “Perwerdigar, yeni Isra’illar ëtiqad qilip kelgen Xudagha medhiyiler oqulsun!
Chünki, u shapa’et qilip, xelqini qutquzdi.
69-71 U ulugh peyghemberliri arqiliq wede qilghinidek,
bizni düshmenlirimizdin we yaman körgenlerdin qutquzush üchün,
xizmetkari bolghan padishah Dawutning ewladidin bir küchlük qutquzghuchi tiklidi.‡ Gerche bu waqitta hezriti Eysa tëxi tughulmighan bolsimu, biraq Zikiriya Xudadin kelgen wehiy arqiliq Meryemning hezriti Eysagha ëghir ayagh ikenlikidin xewerdar idi.
72 Ejdadlirimizgha iltipat eylep,
muqeddes ehdisini ësige aldi.
73-75 U ejdadimiz Ibrahimgha:
‘men ewladliringni düshmenliridin qutquzimen,
we ularni ömür boyi öz aldimda,
ixlasmenlik we heqqaniyliq bilen,
düshmenliridin qorqmay, manga ibadet qilidighan qilimen’ dep qesem bergen.
76 Sanga kelsek, ey balam,
senmu ulugh Xudaning peyghembiri, dep atilisen.
Rebbimizning yollirini teyyarlash üchün hazirlighuchi bolisen.
77 Uning xelqige:
‘gunahliringlar kechürüm qilinip qutquzulisiler!’ dep uqturisen.
78-79 Chünki, Xudayimiz shepqetlik we rehimdildur,
u ershtin tang shepiqini ëlip këler bizge.
U nurini chachar,
qarangghuluq we ölüm kölenggisi ilkide yashawatqanlargha,
bashlar bizlerni amanliq yoligha.”
80 Yehya kündin-künge chong bolup, rohiy jehettin yëtilip qaldi. U Isra’il jama’iti aldida Xudaning xizmitini qilishni bashlighuche, chöllerde yashap keldi.
*5 †35 ‡69 2 Hezriti Eysaning dunyagha këlishi
1 Yehya peyghember tughulghan künlerde, Rim Impëratori Awghustus Rim impëriyisidiki barliq xelqqe nopus tizimlash buyruqi chüshürdi. 2 Tunji qëtimliq bu nopus tizimlash, Kiriniyning Süriye ölkisige waliy bolup turghan waqtida ëlip bërilghanidi. 3 Chüshürülgen buyruq boyiche, hemme adem nopusqa tizimlinish üchün öz yurtlirigha qaytishti.
4 Shuning bilen, padishah Dawutning ewladidin bolghan Yüsüpmu Jeliliye ölkisidiki Nasire shehiridin ayrilip, Yehudiye ölkisidiki padishah Dawutning yurti Beytlehem yëzisigha ketti. 5 U bolghusi ayali Meryemnimu tizimlinishqa bille ëlip bardi. Meryem bolsa hamilidar idi. 6 Ular Beytlehem yëzisida turghan waqtida Meryemning ay-küni toshup qaldi. 7 Biraq, saraylarda ulargha öy chiqmighachqa, bir atxanida turushqa mejbur boldi. Meryem shu yerde tunji oghlini tughup, zakilap, atning oqurigha yatquzdi.
Perishtilerning padichilargha körünüshi
8 Beytlehem yëzisining sehralirida bezi padichilar dalada tünep, padilirigha qaraytti. 9 Shu küni, ulargha Xudaning bir perishtisi körünüp, Xudaning parlaq nuri ularning etrapini yorutuwetti. Ular intayin qorqup ketti. 10 Biraq, perishte ulargha:
– Qorqmanglar! Men silerge pütün xelqni xushal qilidighan bir xush xewerni yetküzimen. 11 Bügün padishah Dawutning yurti Beytlehem yëzisida Rebbinglar bolghan Qutquzghuchi – Mesih* Mesih – peyghemberler aldin ëytqan, Xuda teripidin tallanghan, haman bir küni këlip menggü hökümranliq qilidighan padishahni körsitidu. dunyagha keldi! 12 “Uni qandaq tonuyalaymiz?” dep sorisanglar, u yerge bëringlar. Shu chaghda, atning oqurigha yatquzulghan zakilaqliq bir bowaqni körisiler. Bu silerge bërilgen belgidur, – dëdi.
13 Birdinla, hëliqi perishtining etrapida bashqa nurghunlighan perishtiler peyda bolup, Xudani medhiyilep:
14 “Ershi’eladiki Xudagha shan-sherepler bolsun!
Uning yer yüzide yëqin körgen bendilirige amanliq bolsun!” dëyishti.
15 Perishtiler ulardin ayrilip asmangha chiqip ketkendin këyin, padichilar bir-birige:
– Beytlehem yëzisigha bërip, Xuda bizge uqturghan bu weqeni körüp këleyli, – dëyishti.
16 Ular derhal Beytlehemge bërip, Meryem bilen Yüsüpni tëpip, oqurda yatqan bowaqni kördi. 17 Padichilar ehwalni körgendin këyin, perishte ëytqan bowaq heqqidiki sözlerni kishilerge yetküzdi. 18 Buni anglighanlarning hemmisi padichilarning dëgenlirige heyran qëlishti. 19 Meryem bolsa bu ishlarning hemmisini könglide saqlap, chongqur oylidi. 20 Padichilar qaytiship, Xudagha medhiye oqushti. Chünki, körgen we anglighanlirining hemmisi perishtining ëytqinidek bolup chiqqanidi.
Ata-anisining hezriti Eysani Xudagha atishi
21 Bowaq tughulup sekkizinchi küni, uning xetnisi qilindi we Eysa dep isim qoyuldi. Bu, perishte u tëxi anisining qorsiqida peyda bolmighan waqittila qoyghan isim idi.
22-23 Meryemning qiriqi toshqanda, Xudaning Musa peyghemberge bergen emridiki “tunji oghul Xudagha mensup” dëgen belgilimige asasen, Yüsüp bilen Meryem balini merkiziy ibadetxanida Xudagha atash üchün, Yërusalëmgha ëlip bardi. 24 Uningdin bashqa, Xudaning Tewrattiki emri boyiche, bir ayalning tughuttin këyin tazilinishi üchün, bir jüp paxtek yaki ikki kepter bachkisi ibadetxanida rohaniylarning qurbanliq qilishigha apirip bërilishi kërek idi.† Tewratta ëytilishiche, bir ayal bala tughqandin këyin, diniy jehette napak, dep qarilidu. Tughup qiriq kün toshqanda, qurbanliq qilip, qayta “pak” haletke këlidu.
25 Shu chaghlarda, Yërusalëmda Shimon isimlik bir kishi ötken bolup, Xudagha ixlasmen, durus bu adem Xudaning Isra’illargha teselli bëridighan qutquzghuchini ewetishini intizarliq bilen kütkenidi. Muqeddes Roh uninggha yar idi. 26 U Muqeddes Rohtin kelgen wehiydin özining hayat waqtida Perwerdigar teyinligen Qutquzghuchi – Mesihni köreleydighanliqini bilgenidi. 27 Yüsüp bilen Meryem ibadetxanigha barghan küni, Muqeddes Roh Shimonnimu ibadetxanigha bashlap bardi. Hezriti Eysaning ata-anisi balini kötürüp kirip, Tewratta belgilengen ishlarni ada qilmaqchi boluwatqanda, 28 Shimon ularning aldigha bërip balini quchiqigha ëlip, Xudagha mundaq medhiye oqudi:
29 “I Igem, sözüngde turupsen.
Emdi bu alemdin ketsem, razimen.
30 Chünki, dëginingdek öz közüm bilen kördüm
31 Pütün insanlargha hazirlighan qutquzghuchingni.
32 U sëning kimlikingni pütün Yehudiy emeslerge bildüridighan nurdur,
xelqing Isra’illarning shan-sheripidur!”
33 Balining ata-anisi Shimonning bala heqqide ëytqanlirigha heyran qëlishti. 34 Shimon ulargha bext tilep, Meryemge mundaq dëdi:
– Mana! Bu bala Xuda teripidin Isra’iliyidiki nurghun kishilerning halak bolushi we nurghun kishilerning qutquzulushi üchün teyinlendi. Gerche u Xudaning bëshariti bolsimu, nurghun kishiler uni haqaretlep ret qilidu. 35 Shuning bilen, ularning könglidiki mexpiy gherezler ashkarilinidu. Uning ret qilinishi bilen, sëning yürikingge ötkür bir qilich sanjilghandek, qelbing qayghudin örtinidu.
36 Ibadetxanida Ashër qebilisidin bolghan Panu’ilning qizi Hanna isimlik yashanghan bir ayal peyghembermu bar bolup, u toy qilip, ëri bilen yette yil bille yashap, 37 këyin tul qalghanidi. U seksen töt yashqa kirgen bolup, ibadetxana hoyliliridin chiqmay, roza tutup, këche-kündüz du’a qilip, Xudagha ibadet qilatti. 38 Shimon gëpini tügitishi bilen, Hanna yëtip këlip Xudagha shükür ëytti, hemde Isra’illarning qutquzulushini kütüwatqan barliq xalayiqqa bala toghrisida söz qildi.
39 Yüsüp bilen Meryem Tewratta belgilengen ishlarning hemmisini ada qilghandin këyin, Jeliliye ölkisidiki öz yurti nasire shehirige qaytti. 40 Hezriti Eysa chong bolghansëri saghlam we eqil-parasetlik bolup yëtishti. Xudaning mëhir-shepqitimu uninggha yar bolup keldi.
Yash Eysa ibadetxanida
41 Hezriti Eysaning ata-anisi her yili Ötüp Këtish hëytida‡ Ötüp Këtish hëyti – Bu Yehudiylarning Misirdiki qulluq hayatidin qutulghan künini xatirilesh hëyti. Yërusalëmgha baratti. 42 Hezriti Eysa on ikki yashqa kirgen yili, ular uni ëlip, aditi boyiche Yërusalëmgha yene bardi. 43 Hëyt tügigendin këyin, ata-anisi öyige qarap yol aldi, hezriti Eysa bolsa Yërusalëmda qaldi. Bu ishtin ata-anisining xewiri yoq idi, 44 chünki ular hezriti Eysani hemrahliri bilen bille këliwatidu, dep oylighanidi. Bir kün yol yürgendin këyin, ular tughqan-buraderliri arisidin uni izdeshke bashlidi. 45 Izdep tapalmighandin këyin, keynige yënip Yërusalëmgha bërip izdidi.
46 Üchinchi küni, hezriti Eysani merkiziy ibadetxana hoylisida Tewrat ustazlirining arisida olturup, ularning telimlirini anglap, ulardin so’al sorawatqanning özide tapti. 47 Uning sözlirini anglighanlarning hemmisi uning eqlige we bergen jawablirigha heyran qëlishti. 48 Ata-anisimu buni körüp nahayiti heyran qëlishti, biraq anisi uninggha:
– Way balam! Nëmishqa bizge uqturmay qëlip qalding? Dadang ikkimiz sendin bek ensirep, izdimigen yërimiz qalmidi! – dëdi.
49 – Izdeshning nëme hajiti? Ejeba, siler mëning choqum Atamning öyide bolidighanliqimni bilmemtinglar? – dep jawab berdi hezriti Eysa. 50 Lëkin, ular bu sözning menisini chüshenmidi.
51 Hezriti Eysa ular bilen Nasire shehirige qaytti. U herqandaq ishta ata-anisining gëpige kiretti. Anisi yüz bergen bu ishlarning hemmisini könglide ching saqlidi. 52 Shundaq qilip, hezriti Eysaning boy-turqi we eqil-parasiti yëtilip, Xudaning we kishilerning zoqini keltüridighan boldi.
*11 †24 ‡41 3 Yehya peyghemberning telim bërishi
1-2 Rim impëratori Tibëriyusning 15-yili, Xudadin chölde yashawatqan Zikiriyaning oghli Yehyagha wehiy keldi. Shu chaghda, Yehudiye ölkiside Pontiy Pilatus waliy idi. Hirod xan Jeliliye ölkiside, Hirod xanning inisi Filip xan Ituriye we Traxonitis ölkiliride, Lisanyas xan Abiliniy ölkiside hakimiyet yürgüzüwatatti. Hannandin këyin Qayapa bash rohaniyliq qiliwatatti. 3 Xudadin kelgen wehiy boyiche, Yehya peyghember I’ordan deryasi wadisidiki rayonlarni këzip yürüp:
– Yaman yolliringlardin yënip, towa qilinglar! Towa qilghanliqinglarni bildürüsh üchün chömüldürüshni qobul qilinglar. Shundaq qilghanda, Xuda silerni kechürüm qilidu! – dep jakarlidi.
4 Bu heqte Yeshaya peyghember muqeddes yazmilarda mundaq dep yazghanidi:
“Bayawanda bir kishi:
‘dilinglarni Rebbimizning këlishige teyyar qilinglar!
Uning yollirini tüz qilinglar!
5 Jilghilar toldurulidu,
chong-kichik taghlar peslitilidu,
egri yollar tüzlinidu,
ëgiz-pes yollar tekshilinidu.
6 Shundaq qilip, pütün insan Xudaning qutquzush yolini köreleydighan bolidu!’ dep towlaydu.”
7 Xalayiq Yehya peyghemberning aldigha chömüldürüshni qobul qilish üchün, top-top bolup këlishti. Biraq, Yehya peyghember ulargha:
– Ey saxtipez yilanlar! Towa qilmay, Xudadin këlidighan ghezeptin qëchip qutulush üchün chömüldürüshni qobul qilayli, dëgininglar qandaq gep?! 8 Eger “gunahlirimizgha towa qilduq” dësenglar, uni herikitinglar bilen ispatlanglar. Uning üstige, özünglarche “biz Ibrahimning ewladi bolghanliqimiz üchün, Xuda gunahlirimizni choqum kechüridu” dep oylap yürmenglar! Xuda bowimiz Ibrahimgha mushu tashlardinmu perzentlerni yaritip bëreleydu. 9 Palta derexning yiltizigha yëqinlashqandek, Xudaning ghezipi emdi silerge yëtip këlish aldida. Yaxshi mëwe bermeydighan derexler kësilip otqa tashlinidu, – dëdi.
10 Köpchilik uningdin:
– Undaqta, biz qandaq qilishimiz kërek? – dep soridi.
11 – Ikki qur kiyimi barlar bir qurini yoqlargha bersun, yeydighini barlarmu shundaq qilsun, – dep jawab berdi Yehya peyghember.
12 Xelqni gollaydighan bezi bajgirlarmu chömüldürüshni qobul qilghili Yehya peyghemberning aldigha këlip:
– Ustaz, biz qandaq qilimiz? – dep soridi.
13 – Belgilengendin artuq baj almanglar, – dëdi Yehya peyghember ulargha.
14 Bezi leshkerlermu uningdin:
– Bizchu? Qandaq qilishimiz kërek? – dep sorashti.
Yehya peyghember ulargha:
– Bashqilarning pulini zorluq yaki töhmetler bilen ëliwalmanglar. Ish heqqinglargha razi bolunglar, – dëdi.
15 Xelq Qutquzghuchi – Mesihning këlishini ümid bilen kütmekte idi. Hemmeylen Yehya peyghemberni körüp, ichide “qutquzghuchi mushu kishimidu?” dep oylashti. 16 Shuning üchün, Yehya peyghember ulargha:
– Men silerni sughila chömüldürimen. Lëkin, mendin këyin tëximu qudretlik biri këlidu. Men hetta uning ayighining yiplirini yëshishkimu layiq emesmen. U silerni Muqeddes Rohqa hem otqa chömüldüridu. 17 U qolidiki kürek bilen xamandiki sap bughdayni ambargha, saminini öchmes otqa tashlaydighan ademge oxshash hemme insanni ayrip chiqidu, – dëdi.
18 Yehya peyghember her xil yollar bilen xelqqe nesihet qildi we xush xewer yetküzdi. 19 Uningdin bashqa, Yehya peyghember Hirod xanni ögey akisining ayali Hirodiyeni tartiwalghanliqi we nurghunlighan yaman ishlarni qilghanliqi üchün eyiblidi. 20 Netijide, Hirod xan tëximu yaman ishtin birni qildi, yeni Yehya peyghemberni zindangha tashlidi.
Hezriti Eysaning chömüldürülüshi
21 Yehya peyghember zindangha tashlinishtin burun, nurghun adem uningdin chömüldürüshni qobul qilghanidi. Shu chaghda, hezriti Eysamu chömüldürüshni qobul qildi. U du’a qiliwatqanda, asman yërildi. 22 Muqeddes Roh kepter halitide asmandin chüshüp, uning üstige qondi. Andin, ershtin Xudaning: “Sen mëning söyümlük Oghlum, men sendin xursenmen!” dëgen awazi anglandi.
Hezriti Eysaning nesebnamisi
23 Hezriti Eysa Xuda yolida xizmet qilishqa kirishken waqitta, ottuz yashlarda idi. Kishilerning neziride u Yüsüpning oghli idi. Yüsüp Elining oghli, 24 Eli Mettatning oghli, Mettat Lawiyning oghli, Lawiy Melkiyning oghli, Melkiy Yannayning oghli, Yannay Yüsüpning oghli, 25 Yüsüp Matatiyaning oghli, Matatiya Amosning oghli, Amos Nahumning oghli, Nahum Hëslining oghli, Hësli Naghayning oghli, 26 Naghay Mahatning oghli, Mahat Matatiyaning oghli, Matatiya Shimiyning oghli, Shimiy Yosëxning oghli, Yosëx Yudaning oghli, 27 Yuda Yo’ananning oghli, Yo’anan Rësaning oghli, Rësa Zirubbabelning oghli, Zirubbabel Shi’altëlning oghli, Shi’altël Neriyning oghli, 28 Neriy Melkiyning oghli, Melkiy Adining oghli, Adi Qosamning oghli, Qosam Ëlmadamning oghli, Ëlmadam Ërning oghli, 29 Ër Yoshuwaning oghli, Yoshuwa Eli’ezerning oghli, Eli’ezer Yorimning oghli, Yorim Mettatning oghli, Mettat Lawiyning oghli, 30 Lawiy Shimonning oghli, Shimon Yehudaning oghli, Yehuda Yüsüpning oghli, Yüsüp Yonamning oghli, Yonam Elyaqimning oghli, 31 Elyaqim Mëlë’ahning oghli, Mëlë’ah Mennaning oghli, Menna Matataning oghli, Matata Natanning oghli, Natan Dawutning oghli, 32 Dawut Yishayning oghli, Yishay Obëdning oghli, Obëd Bo’azning oghli, Bo’az Salmonning oghli, Salmon Naxshonning oghli, Naxshon Amminadabning oghli, 33 Amminadab Ramning oghli, Ram Xezronning oghli, Xezron Peresning oghli, Peres Yehudaning oghli, 34 Yehuda Yaqupning oghli, Yaqup Is’haqning oghli, Is’haq Ibrahimning oghli, Ibrahim Terahning oghli, Terah Naxorning oghli, 35 Naxor Sirugning oghli, Sirug Ri’uning oghli, Ri’u Pelegning oghli, Peleg Ëberning oghli, Ëber Shelaxning oghli, 36 Shelax Qënanning oghli, Qënan Arpakshadning oghli, Arpakshad Samning oghli, Sam Nuhning oghli, Nuh Lemekning oghli, 37 Lemek Mitushelaxning oghli, Mitushelax Hanuxning oghli, Hanux Yeredning oghli, Yered Mahalal’ëlning oghli, Mahalal’ël Qënanning oghli, 38 Qënan Ënoshning oghli, Ënosh Sëtning oghli, Sët Adem’atining oghli, Adem’ata bolsa, Xudaning Oghli idi.
4 Hezriti Eysaning sinilishi
1 Hezriti Eysa Muqeddes Rohqa chömüp, I’ordan deryasidin qaytip kelgendin këyin, Muqeddes Roh uni chöl-bayawangha ëlip bardi. 2 Hezriti Eysa u yerde qiriq kün Sheytan teripidin sinaldi. U bu jeryanda hëch nerse yëmidi. Bu waqit toshqanda, uning qorsiqi taza achqanidi.
3 Buni bilgen Sheytan uninggha:
– Eger sen rasttinla Xudaning Oghli bolsang, mushu tashni nangha aylandurup ye! – dëdi.
4 Hezriti Eysa uninggha jawaben:
– Tewratta: “Insan peqet nan bilenla yashimaydu” dep yëzilghan, – dëdi.
5 Sheytan yene uni ëgiz jaygha chiqirip, közni yumup achquche uninggha dunyadiki barliq döletlerni körsitip:
6-7 – Eger manga sejde qilsang, mana bu döletlerge hökümranliq qilish hoquqi we shan-shewketlerning hemmisini sanga teqdim qilimen. Chünki, bularning hemmisi manga tapshuruldi. Men uni kimge bërishni xalisam, shuninggha bërimen, – dëdi.
8 Hezriti Eysa jawab bërip, mundaq dëdi:
– Tewratta: “Rebbinglar bolghan Xudaghila ibadet qilinglar, peqet uningghila xizmet qilinglar!” dëyilgen.
9 Andin, Sheytan hezriti Eysani Yërusalëmgha ëlip bardi we merkiziy ibadetxanining eng ëgiz jayigha chiqirip, mundaq dëdi:
– Xudaning Oghli bolsang, mushu yerdin sekrep baqqina! 10 Chünki, Tewratta: “Xuda perishtilirige sëni qoghdash toghruluq emr qilghan, 11 putungning tashlargha urulmasliqi üchün, sëni qollirida tutuwalidu” dep yëzilghan emesmu?
12 – Tewratta: “Rebbinglar Xudani sinap bëqishqa bolmaydu!” depmu yëzilghan, – dëdi hezriti Eysa.
13 Sheytan her xil usulda hezriti Eysani sinap azduralmighandin këyin, uni waqtinche tashlap këtip qaldi.
Hezriti Eysa Jeliliye ölkiside
14 Hezriti Eysa Muqeddes Rohning küch-qudritige chömgen halda Jeliliye ölkisige qaytip keldi. Uzun ötmey, uning nami shu etraptiki rayonlargha tarqaldi. 15 U ibadetxanilarda kishilerge telim bërip, ularning maxtishigha sazawer boldi.
16 U öz yurti Nasire shehirige këlip, dem ëlish küni adettikidek ibadetxanigha bardi. U öre turup muqeddes yazmilarni oqumaqchi bolghanda, 17 ibadetxana xizmetchisi uninggha Yeshaya peyghemberning yazmisini berdi. U uni ëchip, munu ayetler yëzilghan yerni tëpip oqudi:
18-19 “Xudaning Rohi mëning wujudumda. Chünki, u mëni kembeghellerge xush xewer yetküzüshke tallap, küch-qudret ata qildi.
U mëni tutqunlargha: ‘azad bolisiler!’, qarighulargha: ‘köreleydighan bolisiler!’ dep jakarlashqa ewetti.
Xuda mëni ëzilgenlerni erkinlikke ërishtürüshke, Xudaning xelqini qutquzush waqtining yëtip kelgenlikini uqturushqa ewetti.”
20 Hezriti Eysa yazmini yëpip ibadetxana xizmetchisige qayturup bergendin këyin, telim bergili olturdi. Pütün ibadetxanidikiler közlirini uningdin üzmey qarap olturushti. 21 U köpchilikke:
– Siler anglighan bu ayet bügün emelge ashuruldi, – dëdi.
22 Buni anglighan köpchilik uning yaxshi gëpini qilishti we uning mëhir-shepqetlik sözlirige heyran qëlishti. Biraq, beziler:
– Qandaq gep? Bu Yüsüpning oghli emesmu? – dëyishti.
23 Hezriti Eysa sözini dawamlashturup:
– Siler choqum manga “ey tëwip, awwal özüngni saqayt!” dëgen temsilni eslitip, “Kepernahum shehiride yaratqan möjiziliringdin xewer taptuq. Emdi öz yurtungdimu birer karamet körsetmemsen?” dëmekchi boluwatisiler. 24 Biraq shuni bilip qoyunglarki, hëchqandaq peyghember öz yurtida hergiz qarshi ëlinmaydu. 25 Ilyas peyghember waqtida, uda üch yil alte ay yamghur yaghmay, Isra’iliyining hemme yëride qurghaqchiliq yüz bergen bolup, u yerdimu acharchiliqta qalghan nurghun bichare tul ayallar bar idi. 26 Biraq, ular Xudani ret qilghachqa, gerche Ilyas peyghember Yehudiy bolsimu, ularning hëchqaysisigha yardem bërishke ewetilmigen. Eksiche, Sidon wilayitining Zarifat shehiridiki Yehudiy bolmighan hëliqi tul ayalghila möjize körsitishke ewetilgen.
27 Yene shuninggha oxshash, Ëlisha peyghember zamanida, Isra’iliyide maxaw kësilige* Maxaw kësili – bir xil qorqunchluq tëre kësili bolup, Yehudiylar bu xil këselge giriptar bolghanlarni napak, dep qaraytti. giriptar bolghanlar nurghun bolsimu, lëkin ular Xudani ret qilghachqa, Ëlisha peyghember hëliqi Suriyilik Na’aman isimlik Yehudiy bolmighan kishinila saqaytishqa ewetilgen! – dëdi.
28 Ibadetxanidikiler bu sözlerni anglap, uning “Xuda emdi silerge emes, belki Yehudiy emeslerge mëhir-shepqet körsitidu!” dëmekchi bolghanliqini bilip, derghezepke keldi. 29 Hemmeylen ornidin turushup, hezriti Eysani yar üstige qurulghan bu sheherning sirtigha heydep apirip, yardin yiqitip öltürmekchi bolushti. 30 Biraq, hezriti Eysa kishiler arisidin bimalal mëngip chiqip ketti.
Hezriti Eysaning jinlarni heydiwëtishi
31 Hezriti Eysa Jeliliye ölkisining Kepernahum shehirige qaytip bardi. U yerde Yehudiylar dem alidighan shenbe küni ibadetxanigha bërip, xelqqe telim bërip turdi. 32 Uning telimini anglighanlar heyran qëlishti. Chünki, uning telimliri nopuzluq idi. 33 Ibadetxanida jin chaplashqan bir kishi bolup, uningdiki jinlar:
34 – Ey Nasirelik Eysa, biz bilen karing bolmisun! Bizni yoqatmaqchimusen? Men sëning kimlikingni bilimen. Xuda ewetken muqeddes bolghuchisen! – dep towlap ketti.
35 Biraq, hezriti Eysa uningdiki jingha buyruq qilip:
– Aghzingni yum, bu ademning tënidin chiq! – dëdi. Jin hëliqi ademni kishiler aldidila yiqitiwëtip, uni hëchnëme qilmay tënidin chiqip ketti.
36 Buningdin heyran bolghan köpchilik bir-birige:
– Uning sözliri nëmidëgen küchlük! U derweqe jinlargha buyruq qilish nopuzi we qudritige ige iken! Jinlar rasttinla chiqip ketti, – dëyishti. 37 Shuningdin këyin, hezriti Eysaning nami shu etraptiki rayonlargha tarqilip ketti.
Hezriti Eysaning nurghun kësellerni saqaytishi
38 Hezriti Eysa ibadetxanidin chiqip Simunning öyige barghanda, Simunning qëynanisi kësel bolup, qizitmisi örlep qalghanidi. Shunga, ular hezriti Eysadin uni saqaytip bërishni ötünüp soridi. 39 Hezriti Eysa kësel ayalning yënigha bërip, uning qizitmisining yënishini buyrudi. Qizitma shu an yënip ketti. U ayal derhal ornidin turup, ularni kütüshke bashlidi.
40 Kün pëtish waqtida, kishiler her xil kësellerni hezriti Eysaning aldigha ëlip këlishti. Hezriti Eysa ulargha qolini bir-birlep tegküzüp qoyghanidi, ular saqiyip ketti. 41 Kishilerning tënidin chiqqan jinlar: “Sen Xudaning Oghli!” deytti. Chünki, ular uning Qutquzghuchi – Mesih ikenlikini biletti. Biraq, hezriti Eysa bolsa ularni eyiblep, ularning gep qilishigha yol qoymidi.
42 Tang atqanda, hezriti Eysa sheherdin chiqip, tinch bir jaygha ketti. Köpchilik uni izdep yürüp, axir tapti we uni ketküzmey özliri bilen bille turghuzmaqchi bolushti. 43 Lëkin, hezriti Eysa ulargha:
– Bashqa sheher-yëzilarghimu bërip, Xudaning padishahliqigha da’ir xush xewerni tarqitishim kërek. Chünki, Xuda mëni bu xizmet bilen ewetken, – dëdi.
44 Shuning bilen, hezriti Eysa Yehudiylarning herqaysi rayonliridiki ibadetxanilarda telim berdi.
*27 5 Hezriti Eysaning tunji qëtim shagirt chaqirishi
1 Bir küni hezriti Eysa Ginesar kölining boyida turghanda, kishiler uningdin Xudaning sözini anglash üchün uning etrapigha zich olashti. 2 Hezriti Eysa köl boyida turghan ikki këmini kördi. Bëliqchilar këmidin chüshüp, qirghaqta torlirini yuyushuwatatti. 3 Hezriti Eysa bëliqchi Simunning këmisige chiqip, uningdin këmini qirghaqtin sel yiraqlitishni telep qildi. Andin, u këmide olturup xalayiqqa telim berdi. 4 Telim bërip bolghandin këyin, Simungha:
– Këmini chongqurraq yerge heydep bërip, torliringlarni sëlip, bëliqinglarni tutunglar, – dëdi.
5 – Ustazim, biz këchiche japa tartip hëch nerse tutalmiduq, – dëdi Simun, – biraq, dëginingizge bina’en torni salsaq salayli.
6 Shuning bilen, ular torlirini kölge sëliwidi, bëliqlar torgha patmay qëlip, torlar yirtilishqa bashlidi. 7 Ular bashqa këmidiki shëriklirini yardemge chaqirishti. Ular këlip, bëliqlarni ikki këmige liq qachiliwidi, këmiler bëliqning jiqliqidin chöküp ketkili tas qaldi. 8 Bu ishni körgen Simun hezriti Eysaning aldida tizlinip turup:
– I Rebbim, mendin yiraqlishing, gunahkarmen! – dëdi. 9 Chünki, Simun we uning shërikliri bunchiwala köp bëliq tutqanliqidin heyran bolghanidi. 10 Bashqa këmidiki shërikliri – Zebediyning oghulliri Yaqup bilen Yuhannamu heyran boldi. Hezriti Eysa Simungha:
– Qorqma, buningdin këyin bëliq tutushning ornigha, manga adem tutisen, – dëdi.
11 Ular këmini qirghaqqa toxtitip, hemme nersini tashlap, hezriti Eysagha egiship mangdi.
Hezriti Eysaning maxaw kësilini saqaytishi
12 Bir qëtim, hezriti Eysa melum bir sheherge barghandin këyin, pütün bedinini maxaw qaplap ketken bir kishi uni körüpla uning ayighigha yiqilip:
– Teqsir, eger xalisingiz, mëni kësilimdin saqaytip pak qilghaysiz! – dep yalwurdi.
13 Hezriti Eysa uninggha qolini tegküzüp turup:
– Xalaymen, pak bolghin! – dëwidi, bu ademning bedinidiki maxaw kësili shu’an saqaydi. 14 Hezriti Eysa uninggha:
– Hazir bu ishni hëchkimge tinma. Lëkin, udul merkiziy ibadetxanigha bërip, rohaniygha özüngning saqayghanliqingni körset. Andin, buni bashqilargha ispatlash üchün, Musa peyghemberning emri boyiche maxaw kësilidin saqayghanlar qilishqa tëgishlik qurbanliqni qil, – dep tapilidi.
15 Gerche hezriti Eysa: “Bu ishni hëchkimge tinma” dëgen bolsimu, u toghrisidiki xewer tëximu pur ketti. Nurghun xelq uning telimini anglash we öz kësellirini saqaytish üchün uning aldigha këletti. 16 Hezriti Eysa bolsa pat-pat tinch yerlerge bërip du’a qilatti.
Hezriti Eysaning gunahlarni kechürüm qilish hoquqi
17 Bir küni hezriti Eysa telim bëriwatqanda, uning yënida Perisiyler* Perisiyler – Yehudiy dinigha tewe bolghan, Tewrat tüzümlirige qattiq ri’aye qilidighan mezheptiki kishiler. we Tewrat ustazliri olturatti. Ular Jeliliye, Yehudiye ölkilirining herqaysi yëza-qishlaqliri we Yërusalëmdin kelgenidi. Rebbimizning küch-qudriti hezriti Eysagha yar bolghachqa, kësellerni saqaytiwatatti. 18 Shu esnada, birqanche kishi zembilge yatquzulghan bir palechni kötürüp këlip, uni öyning ichidiki hezriti Eysaning aldigha ekirishke tirishti, 19 biraq, ademning toliliqidin këselni ekirelmey, ögzige ëlip chiqip, ögzidin tünglük ëchip, këselni öyning ichige zembilde chüshürüp, xalayiqning arisida turghan hezriti Eysaning aldigha ekeldi. 20 Ularning ishenchini körgen hezriti Eysa hëliqi palechke:
– Dostum, gunahliring kechürüm qilindi! – dëdi.
21 Hëliqi Tewrat ustazliri bilen Perisiyler bir-birige:
– Qorqmastin bundaq kupur sözligen bu adem kimdur?! Xudadin bashqa hëchkimning gunahlarni kechürüm qilish hoquqi yoqqu! – dëyishti.
22 Ularning könglide nëme oylawatqanliqini bilgen hezriti Eysa ulargha mundaq dëdi:
– Siler buni nëme üchün kupurluq deysiler? 23-24 “Gunahliring kechürüm qilindi!” dëyish asanmu yaki “ornungdin tur, mang!” dëyishmu? Elwette, ëytmaq asan, qilmaq tes. Emma, hazir Insan’oghlining† Muqeddes yazmilarda “Insan’oghli”din ibaret ewetilgüchining Xudaning küch-qudriti we shan-sheripi bilen ershtin chüshüp, pütkül insanlarni menggü bashquridighanliqi aldin ëytilghan. Hezriti Eysa bu namni özi heqqide ishletken. yer yüzide hem gunahlarni kechürüm qilish, hem kësellerni saqaytish hoquqigha ige ikenlikini ispatlap bërey, – dëdi. Andin, palech këselge:
– Ornungdin tur, orun-körpengni yighishturup öyüngge qayt! – dep buyrudi.
25 Hëliqi adem derhal köpchilikning aldida ornidin des turup, özi yatqan zembilni ëlip, Xudani medhiyiliginiche öyige qaytti. 26 Buninggha heyran bolghan köpchilikmu Xudani medhiyileshti we hang-tang qalghan halda:
– Bügün biz eqlimiz yetmeydighan ishlarni körduq! – dëyishti.
Hezriti Eysaning Lawiyni chaqirishi
27 Bu ishtin këyin, hezriti Eysa u yerdin chiqip, Lawiy isimlik bir bajgirni‡ Bajgir – Isra’iliyini ishghal qilghan Rimliqlar üchün öz xelqidin baj yighip bëridighan we shu wejidin nepretke uchrighan Yehudiylar. kördi. U baj yighidighan jayda olturatti. Hezriti Eysa uninggha:
– Manga egeshkin! – dëdi.
28 Lawiy ornidin turup, ishini tashlap, hezriti Eysagha egeshti.
29 Shu küni, Lawiy öyide hezriti Eysagha katta ziyapet berdi. Teklip qilinghan nurghun bajgirlar we ulargha oxshash kishilermu hezriti Eysa we shagirtliri bilen hemdastixan boldi. 30 Këyin, bezi Perisiyler we ularning diniy ëqimidiki bezi Tewrat ustazliri renjigen halda hezriti Eysaning shagirtlirigha:
– Silerning bajgir we gunahkarlar bilen bir dastixanda olturghininglar qandaq gep?! – dëyishti.
31 Hezriti Eysa ulargha:
– Saghlam adem emes, belki kësel adem tëwipqa mohtajdur. 32 Men özlirini durus hësablaydighanlarni emes, belki özlirining gunahlirini tonuydighanlarni towa qilishqa chaqirghili keldim, – dep jawab berdi.
Roza tutush mesilisi
33 Bezi kishiler hezriti Eysagha:
– Yehya peyghemberning shagirtliri pat-pat roza tutup du’a qilidu. Perisiylerning shagirtlirimu shundaq qilidu. Sizning shagirtliringiz ejeb yep-ichipla yüridighu! – dëyishti.
34 Hezriti Eysa ulargha:
– Toyi boluwatqan yigit tëxi toy ziyapitide turghan chaghda mëhmanlar hesret chëkiwatqan ademlerdek roza tutsa qandaq bolghini?! Elwette bolmaydu! 35 Emma, yigitning ulardin ëlip këtilidighan küni këlidu, ular ene shu chaghda qayghu-hesret chekkinidin roza tutidu, – dëdi.
Konigha ësiliwëlish
36 Hezriti Eysa ulargha yene bir temsil keltürdi:
– Hëchkim yëngi könglikini yirtip, uni kona könglikige yamaq qilmaydu. Undaq qilsa, yëngi könglekmu yirtilidu, yirtiwëlinghan yamaqmu kona könglekke yarashmaydu. 37 Shuningdek, hëchkim yëngi sharabni kona tulumgha qachilimaydu. Eger undaq qilsa, yëngi sharabning köpüshi bilen tulum yërilidu-de, sharabmu tökülüp këtidu. Dëmek, tulummu kardin chiqidu. 38 Shuning üchün, yëngi sharabni yëngi tulumgha qachilash kërek. 39 Uning üstige, kona sharab ichip yürgen herqandaq adem yëngisini ichishni xalimaydu. “Boldi, konisi yaxshi iken!” deydu.
*17 †23-24 ‡27 6 Dem ëlish küni heqqidiki mesile
1 Bir dem ëlish küni, hezriti Eysa bughdayliqtin ötüp këtiwatatti. Uning shagirtliri bashaqlarni üzüwëlip, aliqinida uwulap yëdi. 2 Buni körgen bezi Perisiyler:
– Siler nëmishqa dem ëlish küni cheklengen ishni* Yehudiylarning en’enisi boyiche, dem ëlish küni xaman tëpish qa’idige xilap idi. Perisiyler shagirtlarning danlarni yëyish üchün aqlishini xaman tepkenlik, dep qarighan. Emeliyette, men’i qilinghini bashaqlarni üzüwëlip, yëyish emes, belki zira’etlerge orghaq sëlishtur. qilisiler, – dëyishti.
3 Hezriti Eysa:
– Padishah Dawut we uning hemrahlirining ach qalghanda qandaq qilghanliqini muqeddes yazmilardin oqumighanmu? Qëni ëytip bëqinglar! 4 U ibadetxanidiki muqeddes jaygha kirip, Xudagha atalghan nanlarni rohaniydin sorap yëgen we hemrahlirighimu üleshtürüp bergen. Halbuki, bu nanlarni rohaniylardin bashqa herqandaq kishining yëyishi Tewrat qanunigha xilap idi, – dep jawab berdi 5 we xulase chiqirip, ulargha:
– Men Insan’oghli dem ëlish künining igisidurmen, – dëdi.
6 Yene bir dem ëlish küni, hezriti Eysa ibadetxanigha kirip telim bëriwatatti. Ibadetxanida ong qoli qurup ketken bir adem bar idi. 7 Hezriti Eysaning üstidin erz qilish üchün bahane izdep yürgen Tewrat ustazliri bilen Perisiyler uning dem ëlish künimu kësel saqaytidighan-saqaytmaydighanliqini paylap yürüshetti. 8 Biraq, ularning könglidikini bilgen hezriti Eysa qoli qurup ketken hëliqi këselge:
– Ornungdin tur, aldimgha kel! – dëwidi, hëliqi kësel ornidin turdi. 9 Andin, hezriti Eysa köpchilikke:
– Silerdin sorap baqaychu, qandaq qilish Tewrat qanunigha uyghun? Dem ëlish küni yaxshiliq qilishmu yaki yamanliq qilishmu? Janni qutquzushmu yaki jangha zamin bolushmu? – dëdi we 10 këselning etrapidikilerge köz yügürtüp chiqqandin këyin, hëliqi këselge:
– Qolungni uzat, – dëdi. U adem qolini uzitishi bilenla qoli eslige keldi. 11 Emma, Tewrat ustazliri we Perisiyler intayin ghezeplinip, hezriti Eysagha qandaq taqabil turush toghrisida meslihetke chüshti.
Hezriti Eysaning on ikki elchini tallishi
12 Bir küni, hezriti Eysa du’a qilish üchün taghqa chiqti. U yerde Xudagha këchiche du’a qildi. 13 Tang atqanda, shagirtlirini aldigha chaqirip, ularning ichidin on ikki kishini tallap, ularni elchi dep atidi. 14 Ular: Simun (hezriti Eysa uni Pëtrus depmu atighan) we uning inisi Ender, Yaqup, Yuhanna, Filip, Bartolomay, 15 Metta, Tomas, Halpayning oghli Yaqup, wetenperwer dep atalghan Simun, 16 bashqa bir Yaqupning oghli Yehuda we këyin hezriti Eysagha satqunluq qilghan Yehuda Ishqariyotlar idi.
Hezriti Eysaning telim bërishi we kësellerni saqaytishi
17 Hezriti Eysa elchiliri bilen taghdin chüshüp, tüz bir yerde turatti. Ularning aldigha nurghun shagirtlar hemde Yërusalëm shehiridin, jümlidin pütün Yehudiye ölkisidin kelgen kishiler top-top bolup këlip yighilishti. Hetta dëngiz boyidiki Tir we Sidon sheherliridinmu nurghun kishiler kelgenidi. 18 Ular hezriti Eysaning telimlirini anglash we kësellirige shipaliq izdesh üchün kelgenidi. Jinlar destidin azablanghanlarmu këlip, shipaliq tëpishti. 19 Köpchilik qollirini hezriti Eysagha tegküzüwëlishqa tirishatti. Chünki, uning wujudidin küch-qudret chiqip ularning hemmisini saqaytiwatatti.
Xushalliq we qayghu
20 Andin, hezriti Eysa shagirtlirigha qarap mundaq dëdi:
– Ey yoqsullar, neqeder bextliksiler! Chünki Xudaning padishahliqi silerningkidur.
21 Ey ach qalghanlar, silermu neqeder bextlik! Chünki, Xuda silerni toluq qana’etlendüridu.
Ey yighlawatqanlar, silermu bextlik! Buningdin këyin, shad-xuramliqqa chömisiler.
22 Insan’oghligha egeshkenlikinglar üchün beziler silerdin nepretlense, yüz örüse, silerge töhmet-haqaret qilsa, silerni yaman dëse, neqeder bextliksiler! 23 U chaghda, shad-xuram bolup tentene qilinglar. Chünki, ershte siler üchün köp in’am saqlanmaqta. Bu qara niyetlerning ata-bowiliri burunqi peyghemberlergimu shundaq ziyankeshlik qilghan.
24 Lëkin, halinglargha way, ey baylar!
Rahet-paraghet silerge yar bolmas emdi.
25 Halinglargha way, ey qarni toqlar!
Achliqta qalisiler emdi.
Halinglargha way, ey külüwatqanlar!
Haza tutup yighlaysiler emdi.
26 Xalayiq silerni maxtighanda, halinglargha way! Chünki, Xudaning ghezipige uchrighan burunqi saxta peyghemberlermu bu xelqning ata-bowilirining maxtishigha ërishken.
Düshmininglargha mëhir-muhebbet körsitinglar
27 – Qulaq sëlip anglanglar! Silerge düshmenlik qilghanlargha mëhir-muhebbet körsitinglar. Öchmenlik qilghanlargha yaxshiliq qilinglar. 28 Silerni qarghighanlargha bext tilenglar. Silerge yaman mu’amilide bolghanlarghimu du’a qilinglar. 29 Birsi silerning ong yüzünglargha ursa, sol yüzünglarnimu tutup bëringlar. Birsi silerning chapininglarni ëlip ketse, könglikinglarnimu sëlip bëringlar. 30 Birsi silerdin birnëme tilise, tiliginini bëringlar. Birsi silerning birer nersenglarni ëlip ketse, uni qayturup bërishni sorimanglar. 31 Bashqilarning özünglargha qandaq mu’amile qilishini kütsenglar, silermu ulargha shundaq mu’amile qilinglar.
32 Eger siler özünglarni yaxshi körgenlergila mëhir-muhebbet körsetsenglar, buning maxtanghudek neri bar? Gunahkarlarmu özini yaxshi körgenlerge mëhir-muhebbet körsitidighu. 33 Eger siler özünglargha yaxshiliq qilghanlarghila yaxshiliq qilsanglar, buning maxtanghudek neri bar? Hetta gunahkarlarmu shundaq qilidighu! 34 Eger siler qerzni qayturalaydighanlarghila bersenglar, buning maxtanghudek neri bar? Gunahkarlarmu eynen qayturush sherti bilen bashqa gunahkarlargha qerz bëridighu! 35 Yaq! Siler düshmininglarghimu mëhir-muhebbet körsitinglar, ulargha yaxshiliq qilinglar. Bashqilargha qayturuwëlishni oylimayla pul qerz bëringlar. Shu chaghda, ershte mol in’amgha ërishisiler we ulugh Xudaning perzenti bolghanliqinglargha guwahliq bergen bolisiler. Chünki, Xuda yaxshiliqni bilmeydighanlargha we yamanlarghimu shepqet qilidu. 36 Ershtiki atanglar mëhriban bolghinidek, silermu mëhriban bolunglar.
Bashqilarning üstidin höküm qilmanglar
37 – Bashqilarning üstidin höküm qilip yürmenglar. Silermu Xudaning hökümige uchrimaysiler. Bashqilarni eyiblimenglar, Xudamu silerni eyiblimeydu. Bashqilarni kechürünglar, Xudamu silerni kechürüm qilidu. 38 Bashqilardin hëchnëmini ayimanglar, Xudamu silerdin hëchnëmini ayimaydu. Hetta silerge chong ölchigüchke liq chingdap toldurulghan in’amni teqdim qilidu. Siler bashqilargha qandaq ölchem bilen ölchep bersenglar, Xudamu silerge shundaq ölchem bilen ölchep bëridu.
39 Andin, hezriti Eysa ulargha temsil arqiliq telim bërip mundaq dëdi:
– Qarighu qarighuni yëteklep mangalmaydu. Undaq qilsa, her ikkilisi origha chüshüp këtidu. 40 Shagirt ustazidin üstün turmaydu. Lëkin, u oqup yëtishkendin këyin ustazigha oxshash bolalaydu.
41 Nëme üchün buradiringning here këpikidek kichik sewenlikinila körüp, özüngdiki limdek chong gunahni körmeysen?! 42 Özüngdiki shunche chong gunahni körmey turup, buradiringge: “Közüngdiki here këpikini ëliwëtey!” dëyishing qandaq gep? Ey saxtipez! Awwal özüngning közidiki limni ëliwet. Buning bilen, ëniq körüp, buradiringning közidiki here këpikini ëliwëteleysen.
Ikki xil mëwe derixi
43 – Yaxshi derex yaman mëwe bermeydu, yaman derexmu yaxshi mëwe bermeydu. 44 Herqandaq derexni bergen mëwisidin perq etkili bolidu. Tikendin enjür, yantaqtin üzüm alghili bolmaydu. 45 Shuninggha oxshash, yaxshi adem qelbidiki yaxshiliqidin yaxshiliq chiqiridu. Yaman adem qelbidiki yamanliqidin yamanliq chiqiridu. Chünki, köngülde nëme bolsa, ëghizdin shu chiqidu.
Ikki xil imaret salghan kishiler
46 – Siler ejeb mëni “Rebbim! Rebbim!” deysileryu, buyruqlirimgha emel qilmaysiler. 47 Emise, mëning aldimgha këlip, sözlirimni anglap emel qilghanlar kimge oxshaydu? 48 Ular xuddi ulini chongqur qëzip, qoram tashning üstige imaret salghan kishige oxshaydu. Kelkün kelgende, uning küchlük hujumi undaq imaretni qimir qilghuzalmaydu, chünki u puxta sëlinghan. 49 Lëkin, sözlirimni anglap turup, emel qilmaydighanlar ul qurmay quruq yerning üstige imaret salghan kishige oxshaydu. Bundaq imaret kelkünning hujumigha uchrighan haman örülüp, pütünley gumran bolidu.
*2 7 Hezriti Eysaning Rimliq yüzbëshining chakirini saqaytishi
1 Hezriti Eysa köpchilikke söz qilip bolghandin këyin, Kepernahum shehirige qaytti. 2 U yerde Rimliq bir yüzbëshining etiwarliq chakiri ëghir kësel bolup, ölüm girdabida turatti. 3 Yüzbëshi hezriti Eysaning ishliridin xewer tëpip, birnechche Yehudiy aqsaqalning bërip, uning këlip chakirini saqaytip qoyushi üchün ötünüshini tapshurdi. 4 Aqsaqallar hezriti Eysaning aldigha bërip:
– Yüzbëshi heqiqeten sizning yardem bërishingizge erziydighan adem. 5 Özi Yehudiy bolmisimu, biz Yehudiylarni yaxshi köridu. Hetta biz üchün bir ibadetxanimu sëlip berdi, – dep, uning yüzbëshining öyige bërishini chin könglidin telep qildi.
6 Hezriti Eysa ular bilen bille yolgha chiqti. Biraq, öyge yëtip këlishke az qalghanda, yüzbëshi hezriti Eysaning aldigha birnechche dostini ewetti. Ular:
– Teqsir, yüzbëshi: “Aware bolup öyümge këlishingizge erzimeymen. 7 Hetta özümmu bërip siz bilen körüshüshke layiq emesmen. Bir ëghiz söz qilip qoysingiz, chakirim saqiyip këtidu. 8 Mëningmu üstümde bashliqim, qol astimda leshkerlirim bar. Birige bar dësem baridu, birige kel dësem, këlidu. Chakirimgha bu ishni qil dësem, u shu ishni qilidu. Xuddi shuningdek, siz bir ëghiz gep qilsingizla, hemme ish hel bolidu” deydu, – dëdi.
9 Yüzbëshining gëpini anglap heyran bolghan hezriti Eysa burulup, bille kelgen xalayiqqa:
– Derweqe, men Isra’illar arisidimu bundaq ishenchni hëchkimde körmigenidim! – dëdi.
10 Yüzbëshi ewetken hëliqi kishiler qaytip barghanda, chakarning pütünley saqiyip ketkenlikini kördi.
Tul ayalning oghlini tirildürüsh
11 Uzun ötmey, hezriti Eysa Na’in dëgen sheherge qarap yol aldi. Uning shagirtliri we yene nurghunlighan kishiler uninggha egiship mangdi. 12 U sheher derwazisigha kelgende, jinaza kötürüp chiqiwatqan bir top ademge yoluqup qaldi. Ölgüchi bir tul ayalning yalghuz oghli idi. Sheherdiki nurghun kishiler hëliqi tul ayal bilen bille chiqqanidi. 13 Bu ayalni körgen hezriti Eysa ichini aghritqan halda uninggha:
– Yighlimang, – dëdi. 14 Andin, topning aldigha ötüp, jinazigha qolini tegküzgenidi, jinaza kötürgenler toxtidi. Hezriti Eysa:
– Yigit, ornungdin tur, – dëyishi bilenla, 15 ölüp qalghan yigit qopup, gep qilishqa bashlidi. Hezriti Eysa uni anisigha tapshurup berdi.
16 Qorqunch basqan köpchilik:
– Arimizdin ulugh bir peyghember chiqti!
– Xuda bizge shapa’et qilish üchün keldi! – dep Xudani medhiyilidi.
17 Hezriti Eysaning bu ishi toghrisidiki xewer pütün Yehudiylar zëmini we etraptiki rayonlargha tarqilip ketti.
Yehya peyghemberning shagirtlirining hezriti Eysa bilen körüshkili këlishi
18 Yehya peyghemberning shagirtliri bu ishlarning hemmisini Yehyagha yetküzdi. U shagirtliridin ikki kishini özi yëtiwatqan zindangha chaqirip, 19 ularni hezriti Eysaning aldigha: “Xuda bizge ewetmekchi bolghan qutquzghuchi sizmu yaki bashqa birsi këlemdu?” dep sorap këlishke ewetti.
20 Ular hezriti Eysaning aldigha bërip:
– Chömüldürgüchi Yehya bizni sizdin: “Xuda bizge ewetmekchi bolghan qutquzghuchi sizmu yaki bashqa birsi këlemdu?” dep sorap këlishke ewetti, – dëdi.
21 Del shu chaghda, hezriti Eysa aghriq-silaq tartqan we jin chaplashqan nurghun kishilerni saqaytqan we nurghun qarighularning közini achqanidi. 22 Shuning bilen, u Yehya peyghemberning shagirtlirigha:
– Siler qaytip bërip, yaratqan möjizilirimni we ëytqan telimlirimni Yehyagha yetküzüp: “Korlarning közi ëchildi, tokurlar mangalaydighan boldi, maxaw kësili bolghanlar saqaydi, gaslar angliyalaydighan boldi, hetta ölgenlermu tirildi we kembeghellerge xush xewer yetküzüldi” dep ëytinglar. 23 Yehyagha yene: “Mendin gumanlanmay, manga tewrenmey ishengenler nëmidëgen bextlik!” dep qoyunglar, – dëdi.
24 Yehya peyghemberning shagirtliri ketkendin këyin, hezriti Eysa köpchilikke Yehya toghruluq mundaq dëdi:
– Siler burun Yehyani izdep chölge barghininglarda, zadi qandaq bir ademni körmekchidinglar? Meydani shamalda yelpünüp turghan qomushtek tewrinip turidighan bir yaxshichaqnimu? 25 Yaki chirayliq kiyingen bir ësilzadinimu? Hergiz undaq emes! Heshemetlik kiyim kiyiwalghan, eysh-ishret ichide yashaydighan kishiler chöldin emes, belki xan ordisidin tëpilidu. 26 Emeliyette, siler bir peyghemberni körgili chiqtinglar. Emdi bilip qoyunglarki, Yehya herqandaq peyghemberdinmu üstün peyghemberdur. 27 Chünki, muqeddes yazmilarda:
“Mana, aldingda elchimni ewetimen.
U sëning yolungni aldin’ala teyyarlaydu”
dep yëzilghan we bu yerdiki “elchim” del Yehya peyghemberni körsitidu. 28 Bilip qoyunglarki, insanlar arisida Yehyadinmu ulugh kishi yoq. Emma Xudaning padishahliqidiki eng erzimes birsimu uningdin ulugh bolidu.
29 Buni anglighan puqralar, hetta bajgirlarmu Xudaning yoli toghra dëdi, chünki ular burun Yehya peyghemberning chömüldürüshini qobul qilghanidi. 30 Lëkin, Perisiyler we Tewrat ustazliri Yehya peyghemberning chömüldürüshini qobul qilmay, Xudaning özlirige bolghan meqsitini qayrip qoyghanidi. 31 Shuning bilen, hezriti Eysa ulargha mundaq dëdi:
– Bu zamanning silerdek kishilirini zadi kimlerge oxshitay?! 32 Ular xuddi kochida olturuwëlip, bir-birige: “Biz silerge sunay chëlip bersek, ussul oynimidinglar. Matem muzikisini chëlip bersek, yigha-zar qilmidinglar” dep renjiydighan tuturuqsiz balilargha oxshaydu. 33 Chünki, chömüldürgüchi Yehya këlip roza tutatti, sharab ichmeytti. Shuning bilen, ular: “Uninggha jin tëgiptu!” dëyishti. 34 Insan’oghli bolsa hem yeydu hem ichidu. Biraq, ular: “Taza bir toymas haraqkesh iken! U bajgir we bashqa gunahkarlarning dosti” dëyishidu. 35 Bilip qoyunglarki, hëkmet uni qobul qilghanlar arqiliq tonulidu.
Gunahkar ayalning hezriti Eysani etirlishi
36 Perisiylerdin bir kishi hezriti Eysani tamaqqa teklip qildi. Hezriti Eysa uning öyige bërip tamaqqa olturdi. 37 U yerde pahishe dep tonulghan bir ayal hezriti Eysaning bu Perisiyning öyige kelgenlikini anglap, aq qashtëshidin yasalghan bir qutida etir ëlip keldi 38 we hezriti Eysaning keynide, putigha yëqin yerde turup yighlashqa bashlidi. Uning köz yashliri hezriti Eysaning putlirini höl qiliwetti. Andin, u chachliri bilen hezriti Eysaning putlirini ërtip qurutti hem putlirini söyüp, üstige etir sürdi. 39 Hezriti Eysani chaqirghan Perisiy buni körüp, ichide “bu adem rast peyghember bolghan bolsa, özige qolini tegküzgen bu ayalning pahishe ikenlikini biletti!” dep oylidi.
40 Buni bilgen hezriti Eysa:
– Shimon, sanga ëytidighan bir gëpim bar, – dëdi.
– Ëyting ustaz, – dëdi Shimon.
41 – Ikki adem bir kishige qerzdar iken. Biri besh yüz kümüsh tenggige, yene biri bolsa, ellik kümüsh tenggige qerzdar iken. 42 Her ikkisining qerzni qayturush imkaniyiti yoq iken. Shunga, qerz igisi mëhribanliq qilip, her ikkisining qerzini kechürüm qiptu. Sëningche, ularning qaysisi qerz igisini bekrek yaxshi köridu? – dep soridi hezriti Eysa.
43 – Mëningche, köprek kengchilikke ërishkini, – dep jawab berdi Shimon.
– Toghra ëytting, – dëdi hezriti Eysa. 44 Andin, u hëliqi ayalni körsitip, Shimongha:
– Bu ayalni kördüngmu? Öyüngge kelginimde, sen putlirimni yuyushqa su bermigeniding. Biraq, u köz yëshi bilen putlirimni yudi, chëchi bilen ërtip qurutti. 45 Sen mëni hal-ehwal sorap, söyüp kütüwalmighaniding. Lëkin, u men kirgendin tartip putlirimni söyüwatidu. 46 Sen mëhmanlargha teqdim qilinidighan yaghni bëshimghimu sürkimigeniding. Biraq, u mëni hörmetlep, putlirimgha etir sürkep qoydi. 47 Qisqisi sanga ëytayki, uning nurghun gunahlirining hemmisi kechürüm qilindi. Shunga, uning manga körsetken mëhir-muhebbiti chongqur. Lëkin, az kechürüm qilinghanning körsetken mëhir-muhebbitimu az, – dëdi.
48 Andin, hezriti Eysa u ayalgha:
– Gunahliring kechürüm qilindi, – dëdi.
49 Hezriti Eysa bilen bir dastixanda olturghanlar: “Hetta kishilerning gunahlirinimu kechürüm qilidighan bu adem zadi kimdu?” dëyishti.
50 Hezriti Eysa hëliqi ayalgha:
– Manga baghlighan ishenching sëni qutquzdi. Aman bol! – dëdi.
8 Hezriti Eysagha egeshken ayallar
1 Uzun ötmey, hezriti Eysa Jeliliye ölkisidiki sheher, yëza-qishlaqlargha bërip, Xudaning padishahliqigha da’ir xush xewerni tarqatti. On ikki shagirtimu uning bilen birge bardi. 2 Bulardin bashqa, yene jin we kësellik azabliridin qutquzup saqaytilghan bezi ayallarmu bolup, ularning arisida tënidin yette jin heydep chiqirilghan Mejdellik Meryem, 3 Hirod xanning saray emeldari Xuzaning ayali Yo’anna, Suzana we bashqa birmunche ayallarmu bar idi. Bular öz mal-mülükliri bilen hezriti Eysa we uning shagirtlirigha yardemde boldi.
Uruq chëchish toghrisidiki temsil
4 Xalayiq herqaysi yurtlardin hezriti Eysa bilen körüshkili üzülmey këlip turatti. Bir küni nurghun adem yighilghanda, hezriti Eysa ulargha töwendiki temsilni sözlep berdi:
5 – Bir dëhqan uruq chachqili ëtizigha chiqiptu. Chachqan uruqlirining beziliri chighir yol üstige chüshüp, kishilerning ayighi astida qaptu we qushlargha yem boptu. 6 Beziliri asti tashliq tupraqqa chüshüptu. Emma, yerdiki nemlik yëtishmigenliktin, uruqlar ünüp chiqqandin këyin qurup këtiptu. 7 Beziliri tikenlerning arisigha chüshüptu. Maysilar tikenler bilen boy taliship ösüptu. Biraq, netijide tikenler maysilarni bësiwaptu. 8 Beziliri bolsa munbet tupraqqa chüshüp, obdan ösüp, yüz hessilep hosul bëriptu.
Hezriti Eysa yuqiri awaz bilen yene:
– Bu sözlerni quliqinglarda ching tutunglar! – dëdi.
9 Këyin, uning shagirtliri uningdin bu temsilning menisini soridi. 10 Hezriti Eysa ulargha mundaq dëdi:
– Xudaning padishahliqining sirliri silerning bilishinglargha bërildi. Biraq, bashqilargha kelsek, ulargha temsiller bilenla chüshendürimen. Shuning üchün, ular sözümni anglisimu chüshenmeydu. Bu ehwal Yeshaya peyghemberning dëginidek boldi: “Ular qarisimu körmeydu, anglisimu chüshenmeydu.”
11 Bu temsilning menisi mundaq:
– Uruq Xudaning sözidur. 12 Chighir yoldiki tupraqqa chüshken uruqlar shundaq kishilerge temsil qilinghanki, ular Xudaning sözini anglisimu, uni qobul qilmaydu. Sheytan ularni ëtiqad arqiliq qutquzulmisun dep, ularning könglidin Xudaning sözini ëlip qëchip këtidu. 13 Tashliq tupraqqa chüshken uruqlar Xudaning sözini anglighan haman xushalliq bilen qobul qilghanlargha temsil qilinghan. Ular buninggha bir mehel ishengen bolidu, emma ularning yiltizi bolmighanliqi üchün, birer müshküllükke yoluqsila, berdashliq bërelmeydu. 14 Tikenlikke chüshken uruqlargha kelsek, ular shundaq kishilerge temsil qilinghanki, ular Xudaning sözlirini anglisimu, uzun ötmeyla könglige bu dunyaning endishe, bayliq we halawetlirining ëziqturushliri kiriwëlip, Xudaning sözini boghuwëtidu-de, ular hosulsiz qalidu. 15 Munbet tupraqqa chüshken uruqlar bolsa Xudaning sözini anglaydighan, ularni pak we chin dilida ching saqlaydighan, hosul bergüche sewr qilidighan kishilerdur.
Xudaning heqiqiti ashkarilanmaqta
16 Hezriti Eysa shagirtlirigha yene:
– Chiraghni yëqip, uni birer nerse bilen yëpip qoyidighan yaki kariwatning astigha yoshurup qoyidighan kishi yoq, elwette. Eksiche, öyge kirgenler ëniq körelisun dep, uni jezmen chiraghdanning üstige qoyidu. 17 Chünki, yëpiq qoyulghan herqandaq nerse ashkara bolmay qalmaydu. Yoshurulghan herqandaq nerse bilinmey qalmaydu. 18 Shuning üchün, mëning Xudaning heqiqiti toghrisida ëytqanlirimni köngül qoyup anglanglar. Chünki, kimde eqil-paraset bolsa, uninggha tëximu köp bërilidu. Lëkin, kimde eqil-paraset bolmisa, özide bar dep qaralghinimu ëlip këtilidu, – dëdi.
Hezriti Eysaning anisi we iniliri
19 Hezriti Eysaning anisi we iniliri uning bilen körüshkili keldi. Lëkin, adem köp bolghachqa, yënigha këlelmigenidi. 20 Bir kishi hezriti Eysagha:
– Aningiz we iniliringiz siz bilen körüshimiz dep, sirtta turidu, – dëdi.
21 – Xudaning sözini anglap, uninggha emel qilghanlarning hemmisi mëning anam we aka-inilirimdur, – dëdi hezriti Eysa köpchilikke.
Hezriti Eysaning boranni tinchitishi
22 Bir küni, hezriti Eysa shagirtliri bilen këmige chüshüp, ulargha:
– Kölning u qëtigha barayli, – dëdi. Shuning bilen, ular yolgha chiqti. 23 Këme këtiwatqanda hezriti Eysa uxlap qaldi. Ushtumtut qattiq boran chiqip, këmige su toshup, hemmisi intayin xewp ichide qaldi. 24 Shagirtlar hezriti Eysani oyghitip:
– Ustaz, ustaz, gherq bolush aldida turimiz! – dëdi.
Hezriti Eysa oyghinip, boran-chapqungha buyruq qilghanidi, boran toxtap, dolqun peslep, hemmisi tinchidi. Andin, u shagirtlirigha burulup:
25 – Ishenchinglar nege ketti? – dëdi.
Shagirtlar hem heyran bolup, hem qorqushup, bir-birige:
– Bu adem zadi kimdu? Buyruq qilsa, hetta boran we dolqunlarmu uning gëpini anglaydiken-he! – dep këtishti.
Hezriti Eysaning jin chaplashqan ademni saqaytishi
26 Hezriti Eysa shagirtliri bilen Jeliliye kölining u chëtidiki Gërasaliqlar turghan yerge bardi. 27 Hezriti Eysa qirghaqqa chiqishigha, sheherdin kelgen jin chaplashqan biri uning aldigha keldi. Bu adem uzundin bëri kiyim kiymey, öyde turmay, gör qilinidighan öngkürlerde yashaytti. 28 U hezriti Eysani körüshi bilenla uning ayighigha yiqilip:
– Ulugh Xudaning Oghli Eysa, ishimgha arilashma! Sendin ötünimenki, mëni qiynima! – dep warqirap ketti. 29 Uning bundaq dëyishining sewebi, hezriti Eysa jingha uning tënidin chiqishni buyrughanidi. Jin bu ademni uzun waqit ilkige ëliwalghanidi. Xelq bu ademni köp qëtim zenjir-kishenler bilen baghlap, qamap qoyghan bolsimu, u ularni üzüp qëchip chiqip, jin teripidin chöl-bayawanlargha ëlip këtiletti.
30 Hezriti Eysa bu ademdin:
– Isming nëme? – dep soridi.
– Ismim “minglighan”, – dep jawab berdi bu ademni sözlitiwatqan jin. Chünki, bu ademge minglighan jinlar chaplishiwalghanidi. 31 Ular hezriti Eysagha özlirini Sheytangha teyyarlanghan tëgi yoq hanglargha sürgün qilmasliqni ötünüp yalwurdi.
32 Shu etraptiki tagh baghrida bir top tongguz padisi ozuqlinip yüretti. Jinlar hezriti Eysagha yalwurup, tongguzlarning tënige kirip këtishige ijazet bërishini telep qildi. Hezriti Eysa ijazet berdi. 33 Jinlar hëliqi ademning tënidin chiqip, tongguzlargha chaplishiwaldi. Pütün tongguz padisi patiparaq bolup, yügürgen pëti yardin chüshüp, kölge gherq boldi.
34 Bu halni körgen tongguz baqquchilar u yerdin qëchip, sheher-yëzilarda bu xewerni tarqatti. 35 U yerdiki kishiler zadi nëme ish bolghanliqini körgili bu yerge këlishti. Ular hezriti Eysaning aldigha këlip, tënidin jinlar chiqip ketken hëliqi ademning kiyimlirini kiyip, es-hoshi jayida halda hezriti Eysaning aldida olturghanliqini körüp, qorqup këtishti. 36 Bu möjizini körgenler hëliqi kishining saqiyish jeryanini köpchilikke sözlep berdi. 37 Shu yerdiki kishiler hezriti Eysaning u yerdin këtishini telep qilishti. Chünki, ular intayin qorqushqanidi. Shunga, hezriti Eysa këmige chüshüp, qaytip ketmekchi boldi. 38 Tënidin jinlar chiqip ketken hëliqi kishi hezriti Eysagha:
– Menmu siz bilen bille këtey, – dep yalwurdi.
Lëkin, hezriti Eysa uninggha:
39 – Öyüngge qaytip bërip, Xudaning sanga neqeder chong ishlarni qilip bergenlikini yetküzgin, – dëdi.
U adem qaytip bërip, pütün sheherni arilap, hezriti Eysa özige qilip bergen chong ishlarni hemmeylenge yetküzdi.
Tirildürülgen qiz we saqaytilghan ayal
40 Hezriti Eysa kölning bu qëtigha qaytip kelginide, xalayiq uni qarshi ëlishti. Chünki, hemmeylen uning qaytip këlishini kütüp turatti. 41 Qarshi alghili chiqqanlar ichide melum bir ibadetxanining mes’ulliridin biri bolghan Ya’irmu bar idi. U hezriti Eysaning ayighigha yiqilip, öyige teklip qilip yalwurdi. 42 Chünki, uning on ikki yashliq yalghuz qizi ölüp këtish aldida turatti.
Hezriti Eysa u yerge barghinida, kishiler uning etrapigha zich olishiwaldi. 43 Topning ichide xun tewresh kësilige giriptar bolghinigha on ikki yil bolghan bir ayalmu bar idi. U bar pulini tëwiplargha xejlep tügetken bolsimu, hëchkim uni saqaytalmighaniken. 44 U hezriti Eysaning arqa teripidin këlip, uning chapinining pëshini silap qoyuwidi, xun shu’an toxtidi.
45 – Pëshimni tutqan kim? – dep soridi hezriti Eysa.
Köpchilik: “Tutmiduq” dëyishti.
– Ustaz, töt etrapingizning hemmisi adem, ular sizni qistap turuwatmamdu? – dëdi Pëtrus.
46 Lëkin, hezriti Eysa:
– Yaq! Birsi qesten pëshimni tutti. Chünki, wujudumdin küch-qudretning chiqip ketkinini sezdim, – dëdi. 47 Hëliqi ayal hezriti Eysaning sëzip qalghanliqini bilip, titrigen halda uning aldigha këlip, ayighigha yiqildi we köpchilikke özining hezriti Eysaning pëshini nëmishqa tutqanliqini hem shu’an saqiyip ketkenlikini ëytti.
48 – Qizim, ishenching sëni saqaytti! Tinch-aman bol, – dëdi hezriti Eysa uninggha.
49 Hezriti Eysa bu sözni qiliwatqanda, ibadetxana mes’ulining öyidin kelgen biri ibadetxana mes’uli Ya’irgha:
– Qizingiz jan üzdi. Emdi ustazni aware qilmayli, – dëdi.
50 Buni anglighan hezriti Eysa Ya’irgha:
– Qorqmighin! Manga ishengin! U saqiyip këtidu, – dëdi.
51 Hezriti Eysa Ya’irning öyige barghanda, Pëtrus, Yuhanna, Yaqup we qizning ata-anisidin bashqa kishilerning özi bilen bille öyge kirishige ruxset qilmidi. 52 U yerdikiler qizgha haza tutup yigha-zar qilishiwatatti. Hezriti Eysa ulargha:
– Boldi, yighlimanglar! Qiz ölmidi, uxlap qaptu! – dëdi.
53 Biraq, xalayiq uni mesxire qildi. Chünki, qizning alliqachan jan üzgenlikidin ularning xewiri bar idi. 54 Lëkin, hezriti Eysa qizning qolidin tartip:
– Balam, ornungdin tur, – dep chaqirdi. 55 Qizning rohi tënige qaytip këlip, u derhal ornidin turdi. Hezriti Eysa ulargha qizning qorsiqigha birnerse bërishni buyrudi. 56 Qizning ata-anisi nahayiti heyran qëlishti. Lëkin, hezriti Eysa ulargha bu ishni hëchkimge tinmasliqni tapilidi.
9 Hezriti Eysaning on ikki elchini ewetishi
1 Hezriti Eysa on ikki shagirtini chaqirip, ulargha herqandaq jinni heydesh, kësellerni saqaytish qudriti we hoquqini berdi. 2 Andin, ularni Xudaning padishahliqi heqqidiki xush xewerni tarqitish we kësellerni saqaytishqa ewetti. 3 U shagirtlirigha:
– Siler seperde hëch nerse almanglar, ne hasa, ne xurjun, ne nan, ne pul ëliwalmanglar, hetta birer artuq könglekmu ëliwalmanglar. 4 Bir yurtqa barghininglarda, qaysi a’ilide qarshi ëlinsanglar, u yerdin ketküche shu a’ilidila turunglar. 5 Eger birer yerdiki kishiler silerni qarshi almisa, u yerdin ayrilghininglarda, ularni agahlandurush üchün ayighinglardiki topini qëqiwëtinglar! – dëdi.
6 Shagirtlar yolgha chiqip, hemme yëza-qishlaqlarni arilap xush xewerni tarqitip, kësellerni saqaytti.
7 Jeliliyidiki Hirod xan hezriti Eysaning ishliridin xewer tëpip, ganggirap qaldi. Chünki, beziler: “Bu ishlarni qiliwatqan kishi Yehya peyghember iken. U tiriliptu!” dëse, 8 yene beziler: “Burun ajayip möjizilerni yaratqan Ilyas peyghember yaki bashqa qedimki peyghemberlerdin biri qaytidin tiriliptu!” deytti.
9 “Men Yehyaning kallisini aldurghanidim, emdi bu geplerni anglawatimen. Bu ishlarni qiliwatqan kishi zadi kimdu?” dëdi Hirod xan. Shuning üchün, u hezriti Eysa bilen körüshüshning yolini izdidi.
Besh ming kishini toydurush
10 On ikki shagirt qaytip këlip, özlirining qilghan hemme ishlirini hezriti Eysagha melum qildi. Hezriti Eysa bashqilargha uqturmay, ularni Beytsayda dëgen yëzigha ëlip mangdi. 11 Biraq, buningdin xewer tapqan xalayiqmu uninggha egiship keldi. Hezriti Eysa ularni qarshi ëlip, ulargha Xudaning padishahliqigha da’ir ishlarni chüshendürdi we kësili barlarni saqaytti. 12 Kün olturushqa az qalghanda, on ikki shagirti hezriti Eysaning aldigha këlip:
– Xalayiqni tarqitiwetken bolsingiz, ular etraptiki yëza-qishlaqlargha bërip tamaq yësun we qonghudek jay tapsun. Chünki, bu xilwet jay iken, – dëdi.
13 Lëkin, hezriti Eysa:
– Ulargha özünglar tamaq bëringlar, – dëdi.
– Bizde peqetla besh nan bilen ikki bëliq bar. Tamaq sëtiwëlip ekëlip bëringlar, dëmekchimusiz? – dëyishti ular heyran bolup. 14 Chünki, shu yerde yighilghan erlerningla sani texminen besh mingche bar idi.
Hezriti Eysa ulargha:
– Xalayiq elliktin-elliktin bölünüp oltursun, – dëdi.
15 Shagirtlar köpchilikni hezriti Eysaning dëgini boyiche olturghuzdi. 16 Hezriti Eysa besh nan bilen ikki bëliqni qoligha ëlip, asmangha qarap Xudagha shükür ëytti. Andin, nanlarni oshtup, köpchilikke tarqitip bërish üchün shagirtlirigha berdi. 17 Hemmeylen yep toydi. Shagirtlar ëship qalghan nan bilen bëliqning parchilirini yighiwidi, on ikki sëwet chiqti.
Pëtrusning hezriti Eysani Qutquzghuchi – Mesih dep tonushi
18 Bir küni, hezriti Eysa özi yalghuz du’a qiliwatatti. Uning yënida shagirtlirila bar idi. Hezriti Eysa ulardin:
– Xalayiq mëni kim dep bilidiken? – dep soridi.
19 – Beziler sizni chömüldürgüchi Yehya deydu, beziler Ilyas peyghember deydu, we yene beziler bashqa qedimki peyghemberlerdin biri tiriliptu deydu, – dep jawab berdi shagirtlar.
20 Hezriti Eysa ulardin:
– Silerchu? Siler mëni kim, dep bilisiler? – dep soridi.
– Siz Xuda teyinligen Qutquzghuchi – Mesih ikensiz, – dep jawab berdi Pëtrus.
21 – Hazir bu ishni hëchkimge tinmanglar, – dep buyrudi hezriti Eysa ulargha, 22 – chünki Insan’oghli nurghun azab-oqubet tartishi kërek. Aqsaqallar, aliy rohaniylar we Tewrat ustazliri uni ret qilip öltürgüzidu. Lëkin, uni öltürsimu, u üchinchi küni tirilidu.
23 Hezriti Eysa köpchilikke yene mundaq dëdi:
– Kimdekim manga egishishni xalisa, öz xahishidin waz këchip, özining krëstini kötürüp* Rimliqlar teripidin ölüm jazasi bërilgenler mixlinidighan krëstni müriside kötürüp jaza meydanigha baratti. “Özining krëstini kötürüsh” dëgenlik Eysa Mesih üchün azab-oqubet tartishqa teyyar bolushni körsitidu. her küni manga egeshsun. 24 Chünki, özi üchünla yashaydighanlar eksiche hayatidin mehrum bolidu. Biraq, öz xahishidin waz këchip, mëning üchün yashaydighanlar hayatini saqliyalaydu. 25 Bir adem pütün dunyagha ige bolup hayatidin mehrum qalsa, buning nëme paydisi bolsun?! 26 Eger kimdekim mendin we mëning sözlirimdin nomus qilsa, Insan’oghli bolghan menmu özümning, atamning we muqeddes perishtilerning shan-sheripi ichide qaytip kelginimde, uningdin nomus qilimen. 27 Bilip qoyunglarki, bu yerde turghanlarning beziliri Xudaning padishahliqini körmigüche ölmeydu.
Hezriti Eysaning nurgha chömüshi
28 Texminen sekkiz kündin këyin, hezriti Eysa Pëtrus, Yuhanna we Yaqupni ëlip, du’a qilish üchün taghqa chiqti. 29 Hezriti Eysa du’a qiliwatqinida, uning yüzi özgerdi. Kiyimliri ap’aq bolup, chaqmaqtek chaqnidi. 30 Tosattin, Musa peyghember we Ilyas peyghember peyda bolup, uning bilen sözlishishke bashlidi. 31 Ular Xudaning parlaq nuri ichide ayan bolup, hezriti Eysa bilen uning Xudaning iradisini emelge ashurush yolida Yërusalëmda qurban bolidighanliqi toghrisida söhbetleshti.
32 Pëtrus we uning qërindashlirini uyqu basqanidi. Ular uxlap oyghanghanda, hezriti Eysaning parlaq nurini we uning bilen bille turghan Musa peyghember we Ilyas peyghemberni kördi. 33 Bu ikki peyghember hezriti Eysadin ayrilidighan waqitta, Pëtrus özimu tuymighan halda hezriti Eysagha:
– Ustazim, bu yerde bolghinimiz nëmidëgen yaxshi! Biri sizge, biri Musa peyghemberge, yene biri Ilyas peyghemberge dep, bu yerge üch kepe yasayli, – dëdi.
34 Pëtrus gep qiliwatqanda, bir bulut peyda bolup, ularni qapliwaldi. Shagirtlar bulut ichide qalghinida qorqushup ketti. 35 Tuyuqsiz buluttin Xudaning awazi anglinip:
– Bu mëning Oghlum, mëning tallighinim. Uning sözige qulaq sëlinglar! – dëdi.
36 Awaz toxtighandin këyin, ular hezriti Eysaning özi yalghuz qalghanliqini kördi. Shagirtlar bu ishni uzun waqitqiche hëchkimge tinmidi.
Jin chaplashqan balining saqaytilishi
37 Etisi, hezriti Eysa üch shagirti bilen bille taghdin chüshken waqtida, nurghun kishiler uni qarshi alghili chiqti. 38 Topning ichidin bireylen tuyuqsiz warqirap:
– Ustaz, oghlumgha köngül bölgeysiz, u birla bala idi! 39 Uninggha da’im bir jin chaplishiwëlip, özichila warqirap-jarqirap këtidu. Bezide pütün bedini tartiship qëlip, aghzidin aq köpük këlidu. Jin uni da’im qiynap aram bermeydu. 40 Shagirtliringizdin bu jinni heydiwëtishni ötünüp sorighanidim, biraq ularning qolliridin kelmidi, – dëdi.
41 – Ey ëtiqadsiz we chirik ewlad! Men siler bilen bille bolup, silerning yenila manga ishenmigenlikinglargha yene qachanghiche berdashliq bërey? – dëdi hezriti Eysa. Andin, hëliqi kishige:
– Balangni ëlip kel, – dëdi.
42 Bala këliwatqanda, jin uni yerge yiqitip, pütün bedinini tartishturuwetti. Biraq, hezriti Eysa jinni heydiwëtip, balini saqaytti we uni atisigha tapshurup berdi. 43 Köpchilik Xudaning küch-qudritige heyran bolushti.
Hezriti Eysaning öz ölümini yene bir qëtim aldin ëytishi
Köpchilik hezriti Eysaning qilghan pütün ishlirigha heyran bolup turghanda, hezriti Eysa shagirtlirigha:
44 – Anglap qoyunglar, birsining satqunluqi bilen, Insan’oghli bashqilarning qoligha tapshurup bërilidu, – dëdi.
45 Biraq, ular bu sözning menisini chüshinelmidi. Chünki, buning menisi qesten yoshurulghanidi. Ular uningdin bu sözning tëgini sorashqimu pëtinalmidi.
Xudaning neziride kim eng ulugh?
46 Shagirtlar zadi kimning eng ulugh ikenlikini öz’ara talash-tartish qilishiwatatti. 47 Ularning nëme oylawatqanliqini bilgen hezriti Eysa kichik bir balini yënida turghuzup, 48 shagirtlargha:
– Kim mëni dep, bundaq kichik balini qobul qilsa, mëni qobul qilghan bolidu. Mëni qarshi alsa, mëni ewetküchini qarshi alghan bolidu. Aranglarda özini eng töwen tutqini Xudaning neziride eng ulugh bolidu, – dëdi.
Qarshi turmasliq qollighanliqtur
49 Yuhanna hezriti Eysagha:
– Ustaz, sizning namingiz bilen jinlarni heydewatqan birsini körduq. Lëkin, u bizge oxshash sizge egeshmigenliki üchün, biz uni tostuq, – dëdi.
50 – Uni tosmanglar. Chünki, silerge qarshi turmighanlar silerni qollighanlardur, – dëdi hezriti Eysa uninggha.
Hezriti Eysani qarshi almighan yëza
51 Hezriti Eysa ölüp andin tirilip, asmangha ëlip këtilidighan künge az qalghanda, Yërusalëmgha bërishni qet’iy qarar qildi. 52 Buning üchün, u aldin adem ewetti. Ular Samariye ölkisidiki bir yëzigha këlip, hezriti Eysaning këlishi üchün teyyarliq qilishqa kirishti. 53 Biraq, Samariyilikler† Samariyilikler öz ibadetxanisini Garizim tëghida qurghan bolup, ular ibadetni Yërusalëmda emes, belki shu taghda qilish toghra, dep qaraytti. hezriti Eysani “Yërusalëmgha ibadet qilishqa baridiken” dep, qarshi almidi. 54 Uning shagirtliridin Yaqup bilen Yuhanna bu ehwalni körüp:
– I Rebbim, ularni köydürüwëtish üchün asmandin ot yaghdurushni ötünsek qandaq deysiz? – dëdi.
55 Lëkin, hezriti Eysa burulup ularni eyiblidi. 56 Andin, ular bashqa bir yëzigha ketti.
Hezriti Eysagha egishishning bedelliri
57 Ular yolda këtiwatqanda, bir kishi hezriti Eysagha:
– Siz qeyerge barmang, men sizge egiship mangimen, – dëdi.
58 Biraq, hezriti Eysa:
– Tülkining öngküri, qushning uwisi bar. Biraq, Insan’oghlining bëshini qoyghudek yërimu yoq, – dëdi uninggha.
59 U yene bashqa bir kishige:
– Manga egeshkin! – dëdi.
Biraq, hëliqi kishi bahane körsitip:
– Ustaz, atam ölüp uni yerlikke qoyghuche kütüp, andin sizge egisheychu! – dëdi.
60 – Ölgenlerni rohi ölükler özliri yerlikke qoysun! Sen bolsang bërip Xudaning padishahliqigha da’ir xush xewerni tarqat, – dëdi hezriti Eysa uninggha.
61 Yene birsi:
– Ey ustaz, men sizge egeshmekchimen. Biraq, awwal öyümge bërip, öydikiler bilen xoshliship këley, – dëdi.
62 – Qosh heydewëtip, toxtimay keynige qaraydighan ademdek, burunqi hayatinglardin mëhringlarni üzelmisenglar, Xudagha xizmet qilishqa layiq bolmaysiler, – dëdi hezriti Eysa uninggha.
*23 †53 10 Hezriti Eysaning yetmish ikki shagirtini ewetishi
1 Shu ishlardin këyin, hezriti Eysa shagirtlardin yene yetmish ikkini tallap, özi barmaqchi bolghan sheher-yëzilargha ikki-ikkidin ewetti. 2 Ular yolgha chiqishtin burun, hezriti Eysa mundaq dëdi:
– Qutquzulushqa intilidighanlar mol hosuldek köp, biraq hosulni ëlish üchün ishleydighanlar az iken. Hosulning igisi bolghan Xudadin köprek ishchi ewetip, hosulni yighiwëlishni tilenglar. 3 Emdi yolgha chiqinglar. Men silerni qozilarni börilerning arisigha ewetkendek ewetimen. 4 Hemyan, xurjun we ayaghmu almanglar. Yolda kishiler bilen körüshkende, paranglishishqimu toxtimanglar. 5 Qaysi öyge kirsenglar, aldi bilen: “A’ilenglargha Xudadin amanliq tileymen!” denglar. 6 U öyde Xudadin këlidighan amanliqni söygüchi bolsa, tiligen amanliqinglar uninggha mensup bolidu. Eger bolmisa, tiligen amanliqinglar özünglargha yanidu. 7 U öydin bu öyge yötkilip yürmenglar, belki chüshken öyde turunglar we öydikilerning berginini yenglar, chünki xizmetkar kimge xizmet qilsa, shuningdin ish heqqi ëlishqa heqliq.
8 Birer sheherge barghininglarda birsi silerni qarshi ëlip, aldinglargha nëme qoysa, shuni yenglar. 9 U sheherdiki kësellerni saqaytinglar we u yerdiki kishilerge: “Xudaning padishahliqi silerge namayan bolush aldida turidu!” denglar. 10 Biraq, birer sheherge barghininglarda, u yerdiki kishiler silerni qarshi almisa, köpchilik aldida: 11 “Xudadin këlidighan jazagha özliringlarning jawabkar bolidighanliqinglarni bildürüsh üchün, biz shehiringlarning ayighimizgha qonghan topisinimu qëqip chüshürüwëtimiz!” dep agahlandurunglar we ulargha: “Bilishinglar kërekki, Xudaning padishahliqi silerge rasttinla namayan bolghanidi!” denglar. 12 Bilip qoyunglarki, u sheherdikilerning qiyamet küni tartidighan jazasi Sodom* Sodom – Ibrahim peyghember zamanidiki sheher bolup, bu sheherning ademliri oxshash jinstiki zinaxorluqqa qattiq bërilip gunahqa patqanliqtin, Xuda bu sheherni ademliri bilen qoshup yoqatqan. shehiridiki rezil kishilerning tartidighan jazasidinmu ëghir bolidu.
Hezriti Eysani ret qilghanlar
13 – Halinglargha way, ey Qorazinliqlar! Halinglargha way, ey Beytsaydaliqlar! Siler üchün yaratqan möjizilirimni Tir we Sidon dëgen yatlar sheherliride yaratqan bolsam, u yerlerdiki xelq burunla meyüslengen halda matagha yöginip, külge milinip gunahlirigha towa qilghan bolatti. 14 Qiyamet küni, Xudaning silerge bëridighan jazasi Tir we Sidondikilerningkidinmu ëghir bolidu. 15 Ey Kepernahumluqlar! Asmangha chiqmaqchimidinglar? Eksiche, dozaxqa tashlinisiler!
16 Hezriti Eysa shagirtlirigha yene:
– Kimdekim silerning sözünglargha kirse, mëning sözümge kirgen bolidu. Kimdekim silerni ret qilsa, mënimu ret qilghan bolidu. Mëni ret qilghanlar mëni ewetküchinimu ret qilghan bolidu, – dëdi.
Yetmish ikki shagirtning qaytip këlishi
17 Hëliqi yetmish ikki shagirt xushal-xuram halda qaytip këlip:
– I Rebbimiz! Biz sizning namingizdin buyruq qilghaniduq, hetta jinlarmu bizge boysunup, chiqip këtishti! – dep melum qildi.
18 Hezriti Eysa ulargha:
– Shundaq! Sheytanning asmandin chaqmaqtek tëz chüshkenlikini kördüm. 19 Qulaq sëlinglar! Men silerge yilan-chayandek Sheytanni ayagh astinglarda yanjip tashliyalaydighan, uning barliq küch-qudritini bësip chüshidighan hoquq berdim. Silerge hëchqandaq nerse ziyan yetküzelmeydu. 20 Lëkin, siler jinlarning boysunghanliqi bilenla xushal bolup ketmenglar, belki Xudaning naminglarni ershtiki hayatliq deptirige pütüshi bilen xushal bolunglar, – dëdi.
Hezriti Eysaning xushalliqi
21 Bu chaghda, hezriti Eysa Muqeddes Rohning tesiri bilen xursenlikke chömgen halda mundaq dëdi:
– Pütün alemning Igisi bolghan i Ata! Sen bu heqiqetlerni özini eqilliq, bilimlik chaghlaydighan kishilerdin yoshurup, kichik balilardek sebiy kishilerge ashkarilighanliqing üchün, sanga medhiyiler oquymen. Shundaq ata, sëning öz xahishing ene shu idi.
22 Hezriti Eysa etrapidikilerge:
– Atam hemmini manga ata qildi. Mëning kimlikimni Atamdin bashqa hëchkim bilmeydu. Atamning kimlikinimu men we men özüm ashkarilashni xalaydighan kishilerdin bashqa hëchkim bilmeydu, – dëdi.
23 Andin, hezriti Eysa shagirtlirigha qarap, astighina:
– Körgen ishlarni köreligenlikinglar üchün neqeder bextliksiler! 24 Bilip qoyunglarki, burunqi nurghun peyghemberler we padishahlar siler körgen we anglighanlarni körüshni we anglashni arzu qilghan bolsimu, muradigha yëtelmidi, – dëdi.
Mëhriban samariyilik toghrisidiki temsil
25 Tewrat ustazliridin biri hezriti Eysani sinimaqchi bolup:
– Ustaz, men qandaq qilsam menggülük hayatqa ërisheleymen? – dep soridi.
26 – Tewrat qanunida nëme dëyilgen? Buni özingiz qandaq chüshendürisiz? – dep soridi hezriti Eysa.
27 Hëliqi kishi mundaq jawab berdi:
– “Perwerdigaring bolghan Xudani pütün qelbing, pütün jëning, pütün küchüng we pütün zëhning bilen söygin”; buningdin qalsa, “qoshnangni özüngni söygendek söy.”
28 – Toghra jawab berdingiz. Mana shundaq qilsingiz, menggü yashaysiz, – dëdi hezriti Eysa uninggha.
29 U kishi özining so’al sorishining yolluq ikenlikini bildürüsh üchün, hezriti Eysadin chüshendürüsh telep qilip:
– Mëning söyüshke tëgishlik qoshnilirim kimler? – dep soridi.
30 Hezriti Eysa mundaq dëdi:
– Bir adem Yërusalëmdin Ërixa shehirige këliwëtip, yolda qaraqchigha uchrap qaptu. Qaraqchilar uning kiyim-këcheklirini salduruwëlip, uni urup, chala ölük qilip, tashlap këtiptu. 31 Uzun ötmey, bir Yehudiy rohaniy shu yoldin këliwëtip, hëliqi ademni körüp, pisent qilmay yolning u chëti bilen mëngip ötüp këtiptu. 32 Shuningdek, merkiziy ibadetxanida ishleydighan Lawiy qebilisidin bolghan bir xizmetchimu bu yerge kelgende, u bichare ademni körüp, kari bolmay yolning u chëti bilen mëngip ötüp këtiptu. 33 Lëkin, Yehudiylar yaman köridighan Samariyidin kelgen bir kapir bu yerdin ötüp këtiwëtip, uni körüpla ich aghritiptu 34 we aldigha bërip, yagh we sharab bilen jarahitini yuyup, tëngip qoyuptu, andin uni öz ëshikige mindürüp, bir saraygha ëlip bërip, u yerde halidin xewer aptu. 35 Etisi, saraywenge ikki kümüsh tengge bërip: “Uninggha qarap qoyung, artuq chiqimi bar bolsa, qaytishimda töleymen” deptu.
36 Hezriti Eysa hëliqi ustazdin:
– Sizche, bu üch adem ichide qaysisi qaraqchilargha yoluqqan hëliqi kishige qoshnidarchiliqni yetküzgen? – dep soridi.
37 – Uninggha mëhribanliq qilghan hëliqi kishi, – dep jawab berdi u.
– Undaq bolsa, sizmu bërip, bashqilargha shundaq qiling, – dëdi hezriti Eysa uninggha.
Hezriti Eysaning Marta we Meryemni yoqlishi
38 Hezriti Eysa shagirtliri bilen bille sepirini dawamlashturup, bir yëzigha keldi. U yerde Marta isimlik bir ayal uni öyige teklip qildi. 39 Martaning Meryem isimlik bir singlisi bar idi. U hezriti Eysaning ayighi terepte olturup, telimini anglawatatti. 40 Öydiki ishlarning köplükidin paypëtek bolup yürgen Marta hezriti Eysaning aldigha këlip:
– I Rebbim, singlim Meryem shunche köp ishlarni mangila tashliwetti, uni manga yardemleshtürgeysiz! – dëdi.
41 Biraq, hezriti Eysa uninggha mundaq jawab berdi:
– Ey Marta, sen ziyade ishlargha bash qaturup aware bolup yürüwatisen. 42 Biraq, birla muhim ish bar. Meryem shu yaxshi ishni talliwaldi. Buni hëchkim uningdin tartiwalalmaydu.
*12 11 Du’a qilish toghrisidiki telim
1 Bir küni, hezriti Eysa bir yerde du’a qiliwatatti. Du’a ayaghlashqandin këyin, shagirtliridin biri uninggha:
– I Rebbim, Yehya peyghember öz shagirtlirigha ögetkinidek, sizmu bizge du’a qilishni ögitip qoysingiz, – dëdi.
2 Hezriti Eysa jawab bërip mundaq dëdi:
– Du’a qilghininglarda, mundaq denglar:
“I Atimiz,
sëning naming ulughlanghay.
Padishahliqing yer yüzidimu namayan bolghay.
3 Kündilik yëmeklikimizni bergeysen.
4 Bizge gunah qilghan herkimni kechürginimizdek,
senmu gunahlirimizni kechürgeysen.
Bizni azdurulushlardin saqlap qalghaysen.”
5 Hezriti Eysa sözini dawam qilip shagirtlirigha mundaq dëdi:
– Eger yërim këchide dostungning öyige bërip, “burader, manga üch nan bërip tur, 6 öyümge bir dostum seper bilen kelgenidi, öyde uni kütküdek bir nerse qalmaptu” dëseng, 7 dostung öyining ichide turup, “mëni aware qilma, ishik taqaqliq, balilar, hemmimiz yëtip qalduq. Xapa bolma!” dep jawab bërishi mumkinmu? 8 Yaq, u dostluqning yüzini qilmighan teqdirdimu, sëning tartinmastin qayta-qayta yalwurushung wejidin bolsimu, ornidin turup, sorighan nersengni choqum bëridu. 9 Shuninggha oxshash, siler du’a qilip tilenglar, Xuda tiligininglarni bëridu. Izdenglar, tapisiler. Ishikni qëqinglar, ëchilidu. 10 Chünki, tiligenler choqum ërishidu, izdigenler choqum tapidu, ishikni qaqqanlargha ishik choqum ëchilidu. 11 Siler bëliq telep qilghan oghlunglargha yilan bërettinglarmu? 12 Tuxum telep qilsa, chayan bërettinglarmu? 13 Gunahkar bolghan siler perzentliringlargha yaxshi nersilerni bërishni bilgen yerde, ershtiki Atanglar tiligenlerge Muqeddes Rohini iltipat qilmasmu?
Hezriti Eysa Sheytandin küchlüktur
14 Bir küni, hezriti Eysa bir ademni gacha qilip qoyghan jinni uning tënidin heydep chiqardi. Shuning bilen, gacha zuwangha keldi. Köpchilik buninggha intayin heyran bolushti. 15 Biraq bezi kishiler: “U, jinlarni ularning bashliqi bolghan Sheytangha tayinip heydiwëtidu” dëdi.
16 Yene beziler uning Xuda teripidin ewetilgenlikini sinap bëqish meqsitide, uningdin bir karamet körsitishni telep qildi. 17 Ularning nëme oylawatqanliqini bilgen hezriti Eysa mundaq dëdi:
– Eger bir dölettikiler ikki guruhqa bölünüp soqushsa, u dölet zawalliqqa yüz tutidu. Bir a’ilidikiler öz’ara jëdel-majira qilishsa, u a’ilimu weyran bolidu. 18 Shuninggha oxshash, Sheytan öz bashqurushida bolghan jinlar bilen soqushsa, uning padishahliqi qandaqmu put tirep turalisun? Siler mëni, “jinlarni Sheytangha tayinip heydeydiken” deysiler. 19 Eger derweqe shundaq bolsa, silerning egeshküchiliringlar jinlarni heydeshte kimge tayandi?! Ëytqanliringlarning xata ikenlikini öz egeshküchiliringlar delillep bëridu. 20 Emeliyette, men Xudaning küch-qudritige tayinip jinlarni heydiwettim. Bu, Xudaning padishahliqining aranglarda namayan bolghanliqini ispatlaydu. 21 Eger toluq qorallanghan küchtünggür Sheytan öz öyini qoghdap tursa, uning mal-mülki bixeter bolidu. 22 Lëkin, uningdin küchtünggür biri hujum qilip uni yengse, uning tayanghan qorallirini tartiwalidu we mal-mülüklirini olja ëlip, öz ademlirige tarqitip bëridu.
23 Men bilen bir yolda mangmighanlar manga qarshi turghuchilardur. Manga yighiwëlishqa yardem bermigenler tozutuwetküchilerdur.
24 Jin birer ademning tënidin heydiwëtilgendin këyin, qurghaq dalalarni arilap chiqip, turidighan jay izdeydu. Tapalmighandin këyin, “ilgiriki öyümge qaytay!” deydu. 25 Shuning bilen, jin u ademning tënige qaytip këlip, hëliqi ademning dilining pakiz tazilinip retlengen öydek bolup qalghanliqini bayqaydu-de, 26 özidinmu better yette jinni bashlap kirip bille turidu. Buning bilen, hëliqi ademning këyinki hali burunqidinmu yamanliship këtidu.
Heqiqiy bext
27 Hezriti Eysa bu geplerni qiliwatqanda, köpchilik arisida bir ayal yuqiri awazda:
– Sizni tughup, bëqip chong qilghan ayal neqeder bextlik-he! – dëdi.
28 – Xudaning sözini anglap, uninggha ita’et qilidighan kishi uningdinmu bextlik! – dëdi hezriti Eysa.
Karamet körsitish telipi
29 Shu chaghda, hezriti Eysaning etrapigha nurghun adem olishiwalghanidi. U özidin karamet körsitishni telep qilghan kishilerge mundaq dëdi:
– Bu zamanning ademliri nëmidëgen osal! Ular karamet körset depla turidu. Biraq, silerge Yunus peyghemberning karamitidin bashqa körsitidighan ikkinchi karamet yoq. 30 Yunus peyghemberde yüz bergen ishlar Ninewi shehiridiki xelqqe bir möjizilik alamet bolghinigha oxshash, mende – Insan’oghlida yüz bëridighan ishlarmu bu ewladqa yene shundaq möjizilik alamet bolidu.* Bu ayette hezriti Eysa Yunus peyghemberning yoghan bir bëliqning ichide üch kün turup saq chiqqanliqini tilgha ëlish arqiliq öziningmu ölüp, üchinchi küni tirilidighanliqini aldin ëytqan.
31 Qiyamet küni Erebistandiki Sheba padishahliqining ayal padishahi ornidin turup, silerning üstünglardin shikayet qilidu. Chünki, u padishah Sulaymanning aqilane sözlirini anglash üchün, uzun yollarni bësip kelgen. Mana, hazir bu yerde padishah Sulaymandinmu ulughi bar. 32 Qiyamet küni, Ninewi shehiridiki xelqmu qopup, silerning üstünglardin shikayet qilidu. Chünki, ular Yunus peyghemberning telimini anglap, yaman yoldin qaytqan. Biraq, bu yerde Yunus peyghemberdinmu ulugh birsi silerni yaman yoldin qaytishqa chaqirsa, qulaq salmidinglar.
Xudaning körsetken yoruqluqini qandaq körgili bolidu
33 – Hëchkim chiraghni yëqip, uni körünmes yerge yaki das astigha yoshurup qoymaydu. Eksiche, öyge kirgenler ëniq körelisun dep, uni chiraghdanning üstige qoyidu, elwette.
34 Silerning közünglar tëninglarning chirighidur. Eger közünglar yaxshi bolsa, yeni közünglar Xudada bolsa, pütün wujudunglar yoruqluq bilen tolidu. Eger közünglar yaman bolsa, pütün wujudunglarni qarangghuluq basidu. 35 Shuning üchün, hoshyar bolunglarki, wujudunglardiki “yoruqluq” yoruqluq emes, qarangghuluq bolmisun. 36 Eger pütün wujudunglar yoruqluq bilen tolup, uningda qarangghuluqtin qilche eser bolmisa, xuddi nurluq chiragh silerni yorutup turghandek, hayatinglar pütünley yoruqluqta bolidu.
Perisiyler bilen Tewrat ustazlirining saxtipezliki
37 Hezriti Eysa sözlirini ayaghlashturghandin këyin, bir Perisiy uni öyige tamaqqa teklip qildi. Hezriti Eysa öyge kirip, dastixanda olturdi. 38 Hëliqi Perisiy uning tamaqtin ilgiri qol yuyush diniy qa’idisini ada qilmighanliqini körüp, intayin heyran boldi. 39 Hezriti Eysa uninggha:
– Siler Perisiyler tëshila pakiz yuyulghan chine-qachilargha oxshaysiler. Qolliringlarni yaxshi yuyisiler, biraq ichinglar achközlük we yamanliq bilen tolghan. 40 Ey nadanlar, tëshini yaratqan Xuda ichigimu qarap hësab almasmu?! 41 Shunga, kembeghellerge köngül bölüp, özünglar achközlük bilen bësip yatqan te’elluqatliringlarni ëhtiyajliq bolghanlargha bëringlar. Shu chaghdila, ichinglar hem tëshinglar pak bolidu.
42 Halinglargha way, ey Perisiyler! Siler hetta yalpuz, suzap qatarliq dora-dermanlarning ondin bir ülüshini Xudagha ataysileryu, biraq heqqaniyliq we Xudagha bolghan muhebbetke sel qaraysiler. Aldi bilen bu ishlarni orundishinglar kërek. Bashqa ishlargha kelsek, ularghimu sel qarashqa bolmaydu.
43 Halinglargha way, ey Perisiyler! Siler ibadetxanida alahide orunda olturushqa, bazarlarda bashqilarning özünglargha salam bërip hörmetlishige amraq. 44 Silerge way! Siler xuddi kishiler ötüp këtiwëtip, dessep sëlipmu sëzelmeydighan, sësip ketken qebrisiz yerlikke oxshaysiler!† Yehudiylar arisida “yerlikke dessep salghan adem napak bolup qalidu” dëgen qarash bolghachqa, qebre sëlinip, ularning üsti aqlap qoyulatti. Hezriti Eysaning dëmekchi bolghini, xuddi yerlikke dessep salghan adem napak bolup qalghangha oxshash, Perisiylerning tesirige uchrighan ademmu napak bolidu, dëyilmekchi. – dëdi.
45 Melum bir Tewrat ustazi hezriti Eysagha:
– Ustaz, bu sözliringiz bizgimu haqaret boldi! – dëdi.
46 Hezriti Eysa uninggha mundaq jawab berdi:
– Silergimu way, ey Tewrat ustazliri! Siler qattiq diniy qa’idenglar arqiliq kötürgili bolmaydighan ëghir yüklerni bashqilarning zimmisige yükleysileryu, özünglar birer barmiqinglarnimu midirlitip qoymaysiler. 47 Silerge way! Siler ata-bowiliringlar öltürgen peyghemberlerning abidilirini chirayliq yasidinglar. 48 Bu silerning ata-bowanglarning qilmishlirini yaqlighininglardin dërek bëridu. Chünki, ular peyghemberlerni öltürgen bolsa, siler u peyghemberlerning qebrilirini yasap turup, ulargha ishenmidinglar. 49 Shuning üchün, Xuda özining danaliqi bilen mundaq dëgen: “Men ulargha peyghember we elchilirimni ewetimen. Beziliri ular teripidin öltürülidu, beziliri ularning ziyankeshlikige uchraydu.”
50-51 Shuning üchün, alem apiride bolghandin buyanqi peyghemberlerni öltürüsh gunahlirining hemmisige, yeni Habilning öltürülüshidin tartip taki rohaniy Zikiriyaning merkiziy ibadetxanidiki muqeddes jay bilen qurbanliq supisining ariliqida öltürülüshigiche bolghan qan qerzlerning hemmisige mushu zamanning ademliri jawabkar bolidu. Shundaq, bularning hemmisi üchün siler jazagha tartilisiler.
52 Halinglargha way, ey Tewrat ustazliri! Heqiqet xezinisining achquchini qolunglargha ëliwëlip, özünglar uning ichige kirmidinglar, hetta kirishni xalighanlarnimu kirgüzmidinglar.
53-54 Hezriti Eysa u yerdin ketkendin këyin, Tewrat ustazliri bilen Perisiyler uni qattiq söküp, uninggha qiyin so’allarni qoyup, sözidin tutuwëlip ziyankeshlik qilishqa purset kütüshti.
*30 †44 12 Saxtipezliktin hoshyar bolush
1 Minglighan kishiler qista-qistangchiliqtin bir-birini dessiwetküdek bolushup ketkenidi. Hezriti Eysa shagirtlirigha qarap:
– Siler Perisiylerning ëchitqusidin, yeni saxtipezlikidin hoshyar bolunglar. 2 Chawisi chitqa yëyilmaydighan hëchqandaq yoshurun ish, ashkarilanmaydighan hëchqandaq mexpiyetlik yoqtur. 3 Dëmek, silerning mexpiy qilghan sözliringlar ochuq-ashkara anglinidu. Öyning ichide xupiyane pichirlashqan gepliringlarmu töt tamdin ötüp, xelqi’alemge pur këtidu, – dëdi.
Xudadinla qorqush kërek
4 Hezriti Eysa yene mundaq dëdi:
– Dostlar, jëninglarni tëninglardin juda qilishtin bashqa ziyankeshlik qolidin kelmeydighanlardin qorqmanglar. 5 Kimdin qorqush këreklikini körsitip qoyay. Jëninglarni alghandin këyin, dozaxqa tashlashqa hoquqluq bolghan Xudadin qorqunglar. Qorqushqa tëgishliki ene shu.
6 Besh qushqachni ikki tenggige sëtiwalghili bolsimu, lëkin ularning birinimu Xuda untup qalghini yoq. 7 Hetta silerning herbir tal chëchinglarningmu hësabi bar. Shundaq iken, qorqmanglar, chünki siler Xuda üchün nurghunlighan qushqachtinmu qimmetlik-de!
Hezriti Eysani ëtirap qilish we qilmasliq
8 – Köngül qoyup anglanglar! – dëdi hezriti Eysa gëpini dawamlashturup, – hazir köpchilik aldida mëni ëtirap qilghanlarni këyin Insan’oghlimu Xudaning perishtiliri aldida ëtirap qilidu. 9 Biraq, köpchilik aldida mëni ret qilghanlar Xudaning perishtiliri aldidimu ret qilinidu. 10 Insan’oghligha qarshi söz qilghanlar kechürümge ërisheleydu. Biraq, Muqeddes Rohqa kupurluq qilghanlar kechürümge ërishelmeydu.
11 Kishiler silerni, “bu adem hezriti Eysagha egeshken” dep ibadetxanigha yaki hökümdarlarning aldigha ëlip bërip soraqqa tartqanda, “özümni qandaq aqlisam bolar?” yaki “nëme dësem bolar?” dep endishe qilmanglar. 12 Chünki, nëme dëyishinglarni Muqeddes Roh shu waqitta silerge ögitidu.
Eqilsiz bay heqqidiki temsil
13 Köpchilik ichidin bir kishi hezriti Eysagha:
– Ustaz, akamgha atimizdin qalghan mirastin manga tëgishlikini bërishni buyrusingiz, – dëdi.
14 – Burader, kim manga silerning aranglarda qaziliq qilish yaki mirasinglarni ayrip bërish hoquqini bëriptu? – dëdi hezriti Eysa uninggha.
15 Këyin, u köpchilikke:
– Her xil achközlüktin pexes bolunglar we saqlininglar. Chünki, kishi herqanche bay bolup ketsimu, uning hayati mal-mülkining köplükige baghliq emes, – dëdi 16 hemde ulargha mundaq bir temsilni sözlep berdi:
– Bir bayning yëri mol hosul bëriptu. 17 U könglide: “Bunchiwala hosulni qoyidighan yërim yoq. Qandaq qilishim kërek? 18 Toghra, hazirqi ambarlirimni buzup, këngeytip qurup, ashliq we bashqa mal-mülüklirimni shu yerge qoymamdimen?!” dep oylaptu. 19 U yene öz-özige: “Way-wuy, sen nëmidëgen bextlik adem! Köp yil yetküdek mal-mülküng bar. Yep-ichip, turmushungni xushal-xuram, rahet ötküzmemsen?!” deptu.
20 Lëkin, Xuda uninggha: “Ey exmeq, bügün këchila amanetni tapshurisen, undaqta toplighan barliq bayliqing emdi kimge qalar?” deptu.
21 Hezriti Eysa yekünlep mundaq dëdi:
– Özige bayliq toplighan, emma Xudaning neziride bay bolmighan kishining aqiwiti mana shundaq bolidu.
Xudagha tayinish
22 Andin, hezriti Eysa shagirtlirigha mundaq dëdi:
– Shunga bilip qoyunglarki, turmushunglargha këreklik yëmek-ichmek yaki uchanglargha kiyidighan kiyim-këchektin ghem qilmanglar. 23 Chünki, hayatliq yëmek-ichmektin, ten kiyim-këchektin köp ezizdur. 24 Qaghilarni oylanglar! Ular tërimaydu, yighmaydu, ularning ambar, iskilatlirimu yoq. Xuda ularnimu ach qoymighan yerde, silerning rizqinglarni choqum bëridu. Chünki, siler shu qushlardin köp eziz emesmu?
25 Aranglarda qaysinglar ghem-qayghu bilen ömrünglarni kichikkine uzartalaysiler? 26 Mana shunchilik kichik ishnimu qilalmisanglar, bashqa ishlar üchün ghem qilishinglarning nëme hajiti?! 27 Yawa güllerning qandaq ösidighanliqigha qarap bëqinglar! Ular ishmu qilmaydu, kiyimmu tikmeydu. Lëkin silerge shuni ëytayki, hetta ulugh padishah Sulaymanning heshemetlik tonlirimu bu yawa güllerning güzellikige teng këlelmeydu. 28 Ey ishenchi ajizlar! Daladiki bügüni ëchilsa, etisi qurup ochaqqa qalinidighan ashu gül-giyahlarni ashunche bëzigen Xuda silerni tëximu kiyindürmesmu? 29 Shundaq iken, yëmek-ichmek, kiyim-këchek üchün bash qaturmanglar. Hëchnëmidin ensirimenglar. 30 Bu dunyaning ademliri mana shu nersiler üchün izdinidu. Biraq, ershtiki atanglar silerning bu nersilerge mohtajliqinglarni bilidu. 31 Shuning üchün, siler Xudaning padishahliqi heqqide izdininglar. U chaghda, Xuda silerge mana bularning hemmisini qoshup teqdim qilidu.
Heqiqiy bayliq toplash
32 – Qozilirim, qorqmanglar! Siler az we ajiz bolsanglarmu, atanglar öz padishahliqidin silerningmu behrimen bolushunglarni layiq kördi. 33 Mal-mülkünglarni sëtip, kembeghellerge sediqe bëringlar. Özünglargha uprimaydighan hemyan hazirlanglar. Shundaq qilsanglar, oghri almaydighan, küye yëmeydighan jay – ershte xezine toplighan bolisiler. 34 Bayliqinglar qeyerde bolsa, qelbinglarmu shu yerde bolidu.
Hezriti Eysaning këlishige teyyar bolunglar!
35 – Xuddi bëlini ching baghlap, chiraghlirini yandurup, 36 xojayinining toy ziyapitidin qaytip këlishini kütüp turghan chakarlardek, her da’im teyyar turunglar. Xojayin këlip ishikni qaqqanda, chakarlar derhal chiqip ishikni ëchishi kërek. 37 Xojayin qaytip kelgende chakarlirining oyghaq we teyyar turghanliqini körse, bu chakarlarning bextidur! Bilip qoyunglarki, buni körgen xojayin chakarlarning xizmitide bolup, ularni dastixangha olturghuzup, shexsen özi kütüwalidu. 38 Hetta xojayin yërim këchide yaki seherde kelsun, u chakarlirining oyghaqliqini körse, bu chakarlarning bextidur!
39 Bilip qoyunglarki, eger öy igisi oghrining këchisi qachan këlidighanliqini bilse, oghrining öyge buzup kirishige hergiz yol qoymaydu, elwette! 40 Shuninggha oxshash, silermu her da’im teyyar turunglar. Chünki, Insan’oghli siler oylimighan chaghda qaytip këlidu.
41 – I Rebbim, bu temsillerni bizgila qaritip ëyttingizmu yaki köpchilikke qaritipmu? – dep soridi Pëtrus.
42 Hezriti Eysa mundaq dëdi:
– Kim ishenchlik we zërek chakar bolsa, xojayin uni bashqa chakarliri üstidin közitip, xojayinning ozuq-tülükini ulargha waqti-waqtida teqsim qilip bërishke qoyidu. 43 Xojayin sepiridin qaytip këlip, chakirining shunchilik sadaqet bilen xizmet qiliwatqinini körse, bu chakarning bexti! 44 Bilip qoyunglarki, xojayin uni pütün te’elluqatini bashqurushqa qoyidu. 45 Lëkin, eger bu chakar könglide “xojayinim këchikip qaytip këlidighu” dep, bashqa er, ayal chakarlargha nochiliq qilsa we yep-ichip mest bolsa, 46 xojayin kütülmigen bir küni, oylimighan bir waqitta qaytip këlip, uni urup chala ölük qilip, ëtiqadsizlar bilen oxshash teqdirge duchar qilidu.
47 Xojayinining nëme telep qilghanliqini bilip turup, ruslinip turmighan we xojayinining dëginini qilmighan chakar qattiq tayaq yeydu. 48 Biraq, xojayinining telipini bilmey turup, tayaq yëyishke tëgishlik ishni qilghan chakar yënikrek tayaq yeydu. Xuda kimge köp berse, uningdin köp kütidu. Chünki, kimge köp amanet qoyulghan bolsa, uningdin telep qilinidighinimu köp bolidu.
Hezriti Eysa – bölünüshning sewebchisi
49 – Men dunyagha ot yëqishqa keldim. Bu otning yënip këtishini neqeder arzu qilimen-he! 50 Men aldi bilen azabliq “chömüldürüsh”tin ötüshüm kërek. Bu chömüldürüsh emelge ashquche intayin qiyniliwatimen. 51 Siler mëni dunyagha tinchliq ëlip keldimikin, dep oylap qalmanglar. Men tinchliq emes, bölünüsh ëlip keldim! 52 Buningdin këyin, bir a’ilidikiler bir-birsige qarshi turidu. 53 “U Eysaning egeshküchisi” dep, ata oghligha, oghul atisigha, ana qizigha, qiz anisigha, qëynana këlinige, këlin qëynanisigha qarshi turidu.
Xudaning ghezipidin agahlanduridighan bësharetler
54-55 Hezriti Eysa köpchilikke yene mundaq dëdi:
– Siler künpëtish terepte bulut körünse, “yamghur yaghidu” deysiler. Jenub tereptin shamal chiqsa, “hawa issiydu” deysiler. Derweqe shundaq bolidu. 56 Ey saxtipezler! Siler asman-zëminning renggini chüshendüreleysileryu, hazirning nëme waqit ikenlikini chüshendürelmemsiler?! 57 Nëmining toghra ikenlikige siler özünglar nëmishqa höküm qilip baqmaysiler?! 58 Eger biri üstünglardin erz qilip, silerni sotqa ëlip barmaqchi bolsa, imkaniyetning bariche, aldin’ala uning bilen yarishiwëlinglar. Bolmisa, u silerni sotchigha, sotchi bolsa qarawulgha tapshurup, zindangha solitiwëtidu. 59 Bilip qoyunglarki, silerge qoyulghan jerimanining bir tiyininimu qoymay tölimigüche, zindandin chiqalmaysiler!
13 Towa qilish yaki halak bolush
1 Shu chaghda, birnechche kishi këlip, hezriti Eysagha bir qisim Jeliliyiliklerning merkiziy ibadetxanida qurbanliq qiliwatqinida, waliy Pilatus teripidin öltürülüp, ularning qënining qurbanliqning qëni bilen ariliship ketkenlikini ëytti. 2 Hezriti Eysa mundaq dëdi:
– Bu Jeliliyiliklerning bashqa Jeliliyiliklerdin köprek gunahi bolghanliqi üchün shunchilik japa chekti, dep qaramsiler? 3 Yaq, undaq emes! Gunahliringlargha towa qilmisanglar, silermu ashulardek halak bolisiler. 4 Siloha mehellisidiki munar örülüp chüshkende tëgide qëlip ölgen on sekkiz kishini qandaq deysiler? Ularni Yërusalëmdiki bashqa kishilerdinmu yaman, dep qaramsiler? 5 Undaq emes! Bilip qoyunglarki, gunahliringlargha towa qilmisanglar, silermu halak bolisiler.
Towa qilmasliqning aqiwiti
6 Andin, hezriti Eysa bu temsilni sözlep berdi:
– Bir kishining bëghida bir tüp enjür derixi bar iken. U kishi bu derextin mëwe kütüptu, lëkin derex mëwe bermeptu. 7 U kishi baghwenge: “Qara, üch yildin bëri shunche kütsem, bir talmu mëwe bermidi, uni kësiwet! Uning bu yerde yer igilep turushining nëme hajiti” deptu. 8 “Xojayin, yene bir yil waqit bëring. Uning tüwidiki topilarni yumshitip, oghutlap baqay. 9 Eger këler yili mëwe berse, tëxi yaxshi. Bermise, kësiwëteyli” deptu baghwen.
Dem ëlish küni dok ayalni saqaytish
10 Bir dem ëlish küni, hezriti Eysa bir ibadetxanida kishilerge telim bëriwatatti. 11 U yerde u, jin chaplashqili on sekkiz yil bolghan bir ayalni kördi. Bu ayalning bëli pükülgen bolup, ruslinip tik turalmaytti. 12 Hezriti Eysa uni körgende, yënigha chaqirip:
– Xanim, kësilingiz saqaydi! – dep, 13 qolini uning uchisigha qoyuwidi, hëliqi ayal derhal ruslinip tik turup, Xudagha medhiye oqudi.
14 Hezriti Eysaning dem ëlish küni kësel saqaytqanliqini körgen ibadetxana mes’uli ghezep bilen köpchilikke:
– Ish waqtimiz alte kün. Shipaliq izdigüchiler dem ëlish künidin bashqa shu alte kün ichide këlishi kërek, – dëdi.
15 Rebbimiz Eysa uninggha mundaq jawab berdi:
– Ey saxtipezler, dem ëlish küni öküz we ëshikinglarni oqurdin yëship, sugharghili ëlip barisilerghu!? Bu herikitinglarni ish dep hësablimamsiler?! 16 Ejdadimiz Ibrahimning ewladliridin bolghan bu ayal on sekkiz yildin bëri Sheytanning sirtmiqida turuptu. Emdi dem ëlish küni bolsimu uni sirtmaqtin boshitiwetsem yaman boptumu?!
17 Hezriti Eysaning bu sözi reqiblirini xijalet qildi. Köpchilik bolsa uning yaratqan ajayip möjiziliridin xursen boldi.
Uruq we xëmirturuch toghrisidiki temsiller
18 Hezriti Eysa telim bërishni dawamlashturup mundaq dëdi:
– Xudaning padishahliqi zadi qandaq? Men uni qandaq süretlep bërey? 19 U goya bir tal qicha uruqigha oxshaydu. Gerche qicha uruqi kichik bolsimu, kishi uni tërisa, ösüp yëtilip köchet* Bu yerde tilgha ëlinghan qicha Ottura Sherqte ösidighan, yaxshi öskende hetta üch mëtirdin ëship këtidighan ösümlükni körsitidu. bolidu. Qushlar këlip uning shaxlirida uwulaydu.
20-21 Uningdin bashqa, Xudaning padishahliqini nëmige oxshitay? U xuddi xëmirturuchqa oxshaydu. Ayal xëmirturuchni bir xalta ungha qoshup yughursa, bu xëmirturuch pütün xëmirni bolduralaydu.
Ershning tar ishiki
22 Hezriti Eysa Yërusalëmgha këtiwëtip, nurghun sheher-yëzilardin ötkech, telim bërip mangdi. 23 Bireylen uningdin:
– I teqsir, qutquzulidighanlarning sani azmu? – dep soridi.
Hezriti Eysa köpchilikke mundaq jawab berdi:
24 – Az bolsun, köp bolsun, siler tar ishiktin kirishke tirishinglar. Chünki, nurghun kishiler bu ishiktin kirey dësimu, kirelmeydu. 25 Öyning xojayini ishikni taqighan waqtida, siler tashqirida turup: “Teqsir, ishikni ëching!” dep ishikni qaqsanglar, u: “Yaq! Achmaymen, chünki silerni tonumaymen” deydu. 26 Siler: “Biz siz bilen hemdastixan bolghan, sizmu bizning kochilirimizda telim bergen” dësenglar, 27 u silerge yene bir qëtim: “Silerni tonumaymen, közümdin yoqilinglar, ey yamanliq qilghuchilar!” deydu. 28 Siler Ibrahim, Is’haq, Yaqup we barliq peyghemberlerni Xudaning padishahliqi ichide, özünglarni bolsa sirtqa qoghliwëtilgen halda körgininglarda, hesrette yighlap, chishliringlarni ghuchurlitisiler. 29 U chaghda, dunyaning hemme jayliridin nurghun Yehudiy emeslerning döletliridinmu nurghun kishiler këliship, Xudaning padishahliqida hemdastixan bolidu. 30 Shundaq qilip, keynidikiler aldigha ötüp, aldidikiler keynide qalidu.
Hezriti Eysaning Yërusalëmgha bolghan mëhir-muhebbiti
31 Del shu chaghda, birnechche Perisiyler hezriti Eysaning aldigha këlip:
– Bu yerdin bashqa jaygha këting. Hirod xan sizni öltürmekchi, – dëdi.
32 Hezriti Eysa unimastin:
– Siler bërip u tülkige mëning dawamliq jinlarni heydeydighanliqim we kësellerni saqaytidighanliqimni, uzun ötmeyla Yërusalëmda wezipemni tamamlaydighanliqimni denglar. 33 Shundaq iken, shu waqitqiche yolumni dawamlashturmisam bolmaydu. Chünki, bir peyghember üchün ëlip ëytqanda, Yërusalëmdin bashqa yerde öltürülüsh muwapiq emestur.
34 Ey Yërusalëmliqlar! Peyghemberler we Xuda ewetken elchilerni chalma-kësek qilip öltürgen Yërusalëmliqlar! Goya mëkiyan öz chüjilirini qanat astigha alghandek, menmu silerni qanche qëtim öz qoynumgha almaqchi boldum, lëkin siler unimidinglar. 35 Mana, emdi Xuda ibadetxananglardin ayrilip, silerni tashlap këtidu. Shuni bilip qoyunglarki, siler: “Rebbimiz ewetken qutquzghuchigha mubarek bolsun!” dep manga ishenmigüche, mëni qaytidin körelmeysiler, – dëdi.
*19 14 Dem ëlish künide kësel saqaytish
1 Bir dem ëlish küni, hezriti Eysa muhim bir Perisiy aqsaqilining öyige tamaqqa bardi. Beziler uni tutush koyida uning söz-heriketlirini közitiwatatti. 2 U yerde suluq ishshiq kësilige giriptar bolghan bir adem bar idi. 3 Hezriti Eysa u yerdiki Tewrat ustazliri we Perisiylerdin:
– Tewratta dem ëlish küni kësel saqaytishqa ruxset qilinghanmu-yoq? – dep soridi.
4 Biraq, ular gep qilmidi. Hezriti Eysa bolsa hëliqi këselge qolini tegküzüp, saqaytip yolgha saldi. 5 Andin, köpchilikke:
– Balanglar yaki kalanglar quduqqa chüshüp ketse, dem ëlish küni dëmey, uni derhal tartip chiqiriwalmamsiler?! – dëdi.
6 Biraq, hëchkim hezriti Eysaning bu so’aligha jawab bërelmidi.
Xuda kimni yuqiri qilidu?
7 Bezi mëhmanlarning tör talishiwatqanliqigha diqqet qilghan hezriti Eysa köpchilikke temsil bilen mundaq dëdi:
8 – Teklip bilen toy ziyapitige qatnashqan waqtingizda, törge chiqiwalmang. Sizdinmu hörmetlik bir mëhman chaqirilghan bolushi mumkin. 9 U chaghda, sahibxana sizge: “Bu yaqqa orun bergeysiz!” dep qalsa, intayin xijaletchilikte pegahqa chüshüshke mejbur bolisiz. 10 Lëkin, siz teklipke bina’en këlip, pegahta olturghan waqtingizda, sahibxana sizge: “Dostum, yuqirigha chiqing!” dëse, mëhmanlarning aldida abroyingiz bolidu. 11 Chünki, Xuda özini üstün tutqanni töwen qilidu, özini töwen tutqanni üstün qilidu.
Mëhmandostluqning yoli
12 Hezriti Eysa özini mëhmangha chaqirghan sahibxanigha mundaq dëdi:
– Mëhman chaqirghiningizda dost-burader, qërindash, uruq-tughqan yaki bay qolum-qoshniliringiznila chaqirmang. Undaqta, ularningmu sizni chaqirip, ademgerchilikingizni qayturuwëtishige toghra këlidu. 13 Shuning üchün, ziyapet bermekchi bolsingiz, ghërib-ghurwa, mëyip-nakar, aqsaq-cholaq, kor-emalarni chaqiring. 14 Buning bilen bextlik bolisiz, chünki u kishilerning yaxshiliqingizni qayturush iqtidari yoq. Lëkin, Xuda heqqaniy kishilerni qayta tirildürgende, bu yaxshiliqingizni özi qayturidu.
Katta ziyapet toghrisidiki temsil
15 Hezriti Eysa bilen bir dastixanda olturghanlardin biri bu sözlerni anglap, uninggha:
– Xudaning padishahliqidiki ziyapette olturidighanlar nëmidëgen bextlik-he! – dëdi.
16 Biraq, hezriti Eysa mundaq bir temsilni sözlep berdi:
– Bir kishi katta ziyapet hazirlap, nurghun mëhman chaqiriptu. 17 Dastixan sëlinghan küni, chakirini ewetip, chaqirilghan mëhmanlargha: “Merhemet, hemme nerse teyyar boldi!” dep ëytiptu. 18 Biraq, mëhmanlar barmasliqqa bir-birlep bahane körsitiptu. Birinchisi: “Men hëli bir parche yer sëtiwalghanidim, bërip körüp kelmisem bolmaydu. Kechürüng, baralmaymen” deptu. 19 Yene biri: “Men on öküz sëtiwaldim, hazir bërip közdin kechürüp këlishim kërek. Kechürgeysiz, ziyapetke daxil bolalmaydighan boldum” deptu. 20 Yene bireylen: “Men yëngi öylengen, shunga baralmaymen” deptu.
21 Chakar qaytip këlip, hemme ehwalni xojayinigha melum qiptu. Xojayin ghezeplengen halda chakirigha: “Derhal sheherning chong-kichik kochilirigha kirip, ghërib-ghurwa, mëyip-nakar, kor-ema, aqsaq-cholaqlarni yighip kel” deptu. 22 Uzun ötmey, chakar qaytip këlip: “Xojayin, buyruqingizni ada qildim. Yene birmunche bosh orun bar!” deptu. 23 “Yëzidiki chong-kichik arqa kochilarni arilap, tapqan adimingni zorlap ekëlip öyümni toldur! 24 Chünki, bashta chaqirilghan ademlerning hëchqaysisini dastixinimda olturghuzmaymen” deptu xojayin uninggha.
Shagirt bolush shertliri
25 Nurghunlighan kishiler hezriti Eysa bilen bille këtiwatatti. Hezriti Eysa ulargha qarap mundaq dëdi:
26 – Manga egeshkenler mëni ata-anisi, bala-chaqisi, aka-ukiliri, acha-singilliri, hetta öz jënidinmu eziz körmise, mëning shagirtim bolushqa layiq emes. 27 Özining krëstini yüdüp, manga egeshmigenlermu shagirtim bolushqa layiq emes.
28 Eger aranglardiki biri munar salmaqchi bolsa, aldi bilen bu qurulushni pütküzüsh üchün yetküdek pul barmu-yoq dep, qanche pul këtidighanliqini inchike hësablimay qalamdu?! 29 Undaq qilmighanda, munarning asasini qurup qoyup, uni pütküzelmise, buni körgenler, 30 “bu adem qurulushni bashlap qoyup, ayighini chiqiralmidi” dep zangliq qilmay qalmaydu.
31 Shuninggha oxshash, eger bir padishahning on ming kishilik qoshuni bolup, yigirme ming kishilik qoshunni bashlap këliwatqan ikkinchi bir padishah bilen urushqili barmaqchi bolsa, u jezmen aldi bilen öz küchini sinap, reqibige taqabil turalaydighan yaki turalmaydighanliqini mölcherlep köridu emesmu?! 32 Eger “taqabil turalmaymen” dëgen qarargha kelse, düshmen qoshuni tëxi yiraqtiki waqtida elchi ewetip, ular bilen tinchliq shertnamisi tüzüshni ötünidu. 33 Shuninggha oxshash, qaysinglar bolsun bar-yoqunglardin waz kechmisenglar, mëning shagirtim bolalmaysiler.
Shagirtlar tüz bolush rolini yoqatmasliqi kërek
34 Tuz yaxshi nerse. Biraq, tuz öz küchidin qalsa, uni qandaq eslige keltürgili bolidu? 35 Uni topigha yaki oghutqa sëlishqimu yarimay, tashliwëtishke toghra këlidu. Bu sözlerni quliqinglarda ching tutunglar!
15 Yoqalghan qoy toghrisidiki temsil
1 Bajgirlar we bashqa gunahkar dep qaralghanlar hemishe hezriti Eysaning etrapigha oliship, uning telimini anglaytti. 2 Perisiyler bilen Tewrat ustazliri ghotuldiship:
– Bu adem nëmishqa da’im gunahkarlarni qarshi alidu we ular bilen bir dastixanda olturidu? – dëyishti. 3 Shunga, hezriti Eysa bu heqte ulargha mundaq bir temsilni sözlep berdi:
4 – Eger ichinglarda bireylenning yüz tuyaq qoyi bolup, uningdin biri yoqilip ketken bolsa, u qandaq qilidu? U jezmen qalghan toqsan toqquz qoyni otlaqqa tashlap, hëliqi yoqalghan qoyini tëpilghuche izdeydu. 5 Tëpiwalghanda, intayin xursen bolup, qoyni mürisige artip, 6 öyige ëlip këlidu. Andin, qolum-qoshna, yar-buraderlirini chaqirip, ulargha: “Yoqalghan qoyumni tëpiwalghinimgha intayin xushalmen! Tebrikleyli!” deydu. 7 Mana shuninggha oxshash, towa qilghan bir gunahkar üchün bolidighan ershtiki xursenlik towa qilishi hajetsiz bolghan toqsan toqquz adil kishi üchün bolidighan ershtiki xursenliktin chong bolidu.
Yoqalghan tengge toghrisidiki temsil
8 – Shuninggha oxshash, eger bir ayalning on dane qimmetlik kümüsh tenggisi bolup, uningdin birini yoqitip qoysa, qandaq qilidu? U jezmen chiraghni yandurup, öyni süpürüp taki tengge tëpilghuche hemme yerni zen qoyup axturup chiqidu. 9 Nawada tëpiwalsa, qolum-qoshna, yar-buraderlirini chaqirip, ulargha: “Yoqitip qoyghan tenggemni tëpiwalghinimgha intayin xushalmen! Tebrikleyli!” deydu. 10 Mana shuninggha oxshash, Xudaning perishtilirimu herbir gunahkarning towa qilghini üchün intayin xushal bolidu.
Mëhir-shepqetlik ata toghrisidiki temsil
11 Hezriti Eysa sözini dawamlashturup mundaq dëdi:
– Bir ademning ikki oghli bar iken. 12 Kichik oghli atisigha: “Ata, manga tëgishlik miraslarni hazirla bergeysiz” deptu. Atisi mal-mülüklirini ikki oghligha bölüp bëriptu. 13 Birnechche kündin këyin, kichik oghli özige tegken mal-mülüklerni yighishturup, yiraq bir döletke bërip, u yerde mal-dunyasini xalighiniche buzup-chëchip, eysh-ishretlik turmush kechürüptu. 14 Uning puli tügep bëshigha kün chüshkende, del u yerdimu ëghir acharchiliq yüz bëriptu. 15 Shunga, u qorsaq bëqish üchün, shu yerlik bir kishige medikar bolushqa mejbur boluptu. U kishi uni öz qoruqida choshqa baqturuptu. 16 U choshqigha bërilidighan purchaq posti bilen qorsiqini toydurmaqchi boptu, lëkin unimu hëchkim bermeptu.
17 Këyin, u eqlige këlip: “Atamning medikarlirining hemmisining yëmek-ichmiki ëship-tëship turuptu. Men bolsam bu yerde achliqtin ölemdimen? 18 Ornumdin turup, atamning aldigha bërip: ‘Ata, men Xudaning aldidimu, sizning aldingizdimu gunahkarmen. 19 Emdi sizning oghlingiz bolushqa layiq emesmen. Mëni medikarliqqa qobul qilghaysiz!’ deymen” dep oylaptu. 20 Shuning bilen u atisining aldigha qaytip bëriptu.
Atisi oghlini yiraqtin körüp, uninggha ichi aghrip, aldigha yügürüp chiqip, uni ching quchaqlap söyüp këtiptu. 21 Oghli: “Ata, men Xudaning aldidimu, sizning aldingizdimu gunahkarmen. Emdi sizning oghlingiz bolushqa layiq emesmen” deptu. 22 Biraq, atisi chakarlirigha: “Derhal eng ësil tonni ekëlip uninggha kiydürünglar, qoligha üzük sëlinglar, putlirigha ayagh kiydürünglar. 23 Andin, rasa bordalghan torpaqni ekëlip soyunglar. Uni ziyapet qilip kütüwalayli! 24 Chünki, oghlum ölüp tirildi, yoqilip tëpildi!” deptu. Buning bilen, hemmeylen xushal-xuram yep-ichiship, köngül ëchishiptu.
25 Bu chaghda, chong oghli ëtizgha ketkeniken. U qaytip këliwëtip öyge yëqin kelgende, neghme-nawa awazini anglaptu. 26 U chakarlardin birini chaqirip, uningdin nëme ish bolghanliqini soraptu. 27 Chakar: “Iningiz qaytip keldi, dadingiz uning tinch-aman qaytip kelgenlikini körüp, bordalghan torpaqni soydi” deptu. 28 Biraq, chong oghli intayin xapa bolup, öyge kirishni xalimaptu. Atisi chiqip uni öyge kirishke ündeptu. 29 Lëkin, u atisigha: “Qarang sizni, men sizge shunche yil quldek ishlep keldim, buyruqliringizgha xilapliq qilmidim, siz manga nëme berdingiz? El-aghinilirim bilen birer qëtim oynap-külüshke birer oghlaqmu soyup berginingiz yoqqu! 30 Lëkin, mal-mülükliringizni pahishige buzup-chëchip tügitip qaytip kelgen u oghlingizgha bordalghan torpaqni soyupsiz” deptu. 31 “Ey oghlum, sen da’im mëning yënimda. Mëning barliqim sëningki. 32 Lëkin, sëning ining ölüp tirildi, yoqilip tëpildi. Uni ziyapet qilip kütüwëlishimizgha tëgishlik” deptu atisi uninggha.
16 Dunyadiki bayliqni qandaq ishlitish kërek?
1 Hezriti Eysa shagirtlirigha mundaq dëdi:
– Bir bayning bir ghojidari bar iken. Birsi baygha: “Bu ghojidaringiz mal-mülkingizni buzup chachti” dep shikayet qiptu. 2 Bay ghojidarni chaqirip, uninggha: “Mëning anglighanlirim qandaq gep? Emdi xizmettin boshitilisen, hësab-kitabni tapshur” deptu. 3 Hëliqi ghojidar ichide “Xojayinim mëni xizmettin boshitiwetse, bundin këyin qandaq qilarmen? Ëtizda ishleshke küchüm yoq, tilemchilik qilay dësem, nomus qilimen. 4 He rast, ishsiz qalghan waqtimda kishilerning mëni öyliride turghuzushi üchün qandaq qilish këreklikini bilimen!” dep oylaptu.
5 Shuning bilen, u xojayinigha qerzdarlarni bir-birlep chaqirip këlip, birinchisidin: “Xojayinimgha qanchilik qerz boldung?” dep soraptu. 6 “Yüz tung zeytun yëghi” dep jawab bëriptu u. Ghojidar: “Mana, bu sëning hësabat deptiring, derhal olturup ellikke özgertiwet!” deptu. 7 U yene biridin: “Senchu, qanchilik qerz boldung?” dep soraptu. “Ming taghar bughday” dep jawab bëriptu u. Ghojidar uninggha: “Mana bu sëning hësabat deptiring. Sekkiz yüzge özgertiwet!” deptu.
8 Bay bu ishni bilgendin këyin, bu semimiyetsiz ghojidarining zëreklikige qayil boptu. Chünki, u öz kelgüsini oylap teyyarliq qilghaniken.* Elwette, hezriti Eysa bu ghojidarning semimiyetsizliki we uning öz xojayinini aldighanliqini qobul körmigen. Hezriti Eysa bu temsilni ëtiqadchilarning bu ghojidarning xata usulidin emes, belki uning öz kelgüsini oylap teyyarliq qilghanliqidin sawaq ëlishi kërekliki tekitlesh meqsitide ishletken. Derweqe, bu dunyaning imansiz ademliri öz menpe’itige kelgende, Xudaning yoruqluqida yashaydighan ademlerdin zërek. 9 Shunga, öz bayliqinglar bilen yardemge mohtaj bolghanlargha yardem bërip, ularni dost tutunglar. Undaq qilsanglar, bayliq tügigende, baqiy dunyada kütüwëlinisiler.
10 Kichik ishlarda ishenchlik bolghan kishi chong ishlardimu ishenchlik bolidu. Kichik ishlarda ishenchsiz bolghan kishi chong ishlardimu ishenchsiz bolidu. 11 Eger siler bu dunyadiki bayliqlarni bir terep qilishta semimiyetsiz bolsanglar, Xuda qandaqmu jennettiki heqiqiy bayliqni silerge ata qilsun? 12 Eger siler bashqilarning nersilirige qara sanisanglar, öz nësiwinglarni silerge kim bersun?!
13 Ikki xojayingha xizmet qilalaydighan hëchqandaq chakar yoq. U yaki buni yaman körüp, uni yaxshi köridu, yaki buninggha ëtibar bërip, uninggha sel qaraydu. Shuninggha oxshash, silerning birla waqitta hem Xudaning, hem mal-dunyaning quli bolushunglar mumkin emes.
14 Bu sözlerni anglighan pulgha amraq Perisiyler hezriti Eysani mesxire qilishti. 15 Hezriti Eysa ulargha mundaq dëdi:
– Siler kishilerning aldida özünglarni aliyjanab qilip körsitisiler. Lëkin, Xuda könglünglarni yaxshi bilidu. Insanlarning qedirleydighini Xudaning neziride yirginchliktur.
16 Yehya peyghemberning zamanighiche, Tewrat qanuni we peyghemberlerning telimatliri silerge yëtekchi idi. Biraq, Yehya kelgendin bëri Xudaning padishahliqi toghrisidiki xush xewer tarqalmaqta we nurghun adem tiriship-tirmiship uninggha kirmekte. 17 Halbuki bu, Tewrat qanuni inawetsiz dëgenlik emes. Eksiche, asman-zëmin yoqalsimu, Tewrat qanunining bir chëkitimu bikar qilinmaydu, – dëdi.
18 Hezriti Eysa yene:
– Ayalini talaq qilip, bashqa birini emrige alghan kishi zina qilghan bolidu. Talaq qilinghan ayalni emrige ëlishmu zina qilghanliq bolidu, – dëdi.
Bay bilen tilemchi
19 Hezriti Eysa mundaq dëdi:
– Burunlarda da’im heshemetlik kiyimlerni kiyip, eysh-ishretlik turmush kechüridighan bir bay ötkeniken. 20-21 Yene pütün ezayini jarahet bësip ketken Lazar isimlik bir tilemchimu bar iken. Kishiler uni bayning dastixinidin ashqan nersilerni tërip yep jan baqsun dep, hemishe uni bayning ishik aldigha ekëlip qoyidiken. U yerde yatqinida, hetta itlar këlip uning yarilirini yalaydiken.
22 Këyin, bu tilemchi ölüp këtiptu. Perishtiler uni jennetke ëlip kirip ejdadimiz Ibrahimning yënigha apiriptu. Uningdin këyin, baymu ölüp, yerlikke qoyuluptu. 23 U yer astida qattiq azab chëkiptu. U bëshini kötürüp, yiraq bir jayda ejdadimiz Ibrahimni we uning yënidiki Lazarni körüp: 24 “I bowam Ibrahim, manga rehim qilghaysen! Lazarni ewetkeysen. U barmiqining uchi bilen su tëmitip, tilimni nemdep qoyghay, chünki men bu ot yalqunining ichide intayin azabliniwatimen!” dep warqiraptu.
25 “Ey oghlum” deptu ejdadimiz Ibrahim, “hayat waqtingda halawetni yetküche kördüngghu! Lazar bolsa hemme japani tartti. Emdi u bu yerde rahet körüwatidu, sen bolsang azabliniwatisen. 26 Uning üstige, ikkimizning arisini tëgi yoq hang ayrip turidu. Shunga, bu yerdin sen turghan yerge bërishmu mumkin emes. U yerdin bu yerge këlishmu mumkin emes.” 27 Bay mundaq deptu: “I bowa, undaq bolsa, Lazarni atamning öyige ewetishingizni ötünimen. 28 U yerde mëning besh qërindishim bar. Ularning bu azab-oqubetlik yerge kelmesliki üchün, ularni agahlandurup qoysun.”
29 “Qërindashliringgha Musa we bashqa peyghemberlerning agahlandurushliri bar. Ular shuni anglisun” deptu ejdadimiz Ibrahim.
30 “I bowam Ibrahim” deptu bay, “bu kupaye qilmaydu, ular bek tersa. Eger ölgen birer adem tirilip ularning aldigha barsa, ular towa qilip toghra yolgha mangatti” 31 Lëkin, ejdadimiz Ibrahim uninggha: “Ular Musa we bashqa peyghemberlerning sözini anglimisa, ölgen adem tirilsimu, ishenmeydu” deptu.
*8 17 Gunah we ëtiqad toghrisida
1 Hezriti Eysa shagirtlirigha mundaq dëdi:
– Kishilerni gunah sadir qilduridighan seweblerning bolushi muqerrer. Lëkin, bu seweblerni peyda qilghanlarning haligha way! 2 Bundaq ademning boynigha yoghan tügmen tëshi ësilghan halda dëngizgha tashliwëtilgini ewzel. Chünki, bu jaza manga yëngidin ishengenlerning birini azdurghan kishige bërilidighan jazadin yaxshiraq. 3 Shunga, silermu nëme qiliwatqininglargha pexes bolunglar!
Biraq, qërindishinglar gunah qilghan bolsa, nesihet qilinglar. U towa qilsa, uni kechürüm qilinglar. 4 Mubada u bir kün ichide silerge yette qëtim gunah sadir qilip, her qëtim këlip towa qilsa, gunahlirining hemmisini kechürüm qilinglar.
5 On ikki shagirti hezriti Eysagha:
– Ëtiqadimizni kücheytkeysiz, – dëyishti.
6 Hezriti Eysa ulargha mundaq dëdi:
– Silerde qicha uruqidek chongluqta bolsimu ëtiqad bolsidi, awu üjme derixige: “Yiltizingdin qomurulup, dëngizgha köch!” dësenglar, u silerge boysunup, dëngizgha köchken bolatti.
Qulning wezipisi
7 – Eger melum biringlarning tëriqchiliq qilidighan yaki qoy baqidighan qulunglar bolup, u qoruqtin qaytip kelgende: “Tëzrek këlip tamiqingni yewal” dersilermu? 8 Yaq! Belki uninggha: “Pertuqni tart, awwal kechlik tamaq teyyarlap, mëni ghizalandurghin, andin bërip tamiqingni ye” deysiler. 9 Qulunglar buyruqunglarni beja keltürse, uninggha rehmet ëytamsiler? Choqum ëytmaysiler. 10 Silermu shuninggha oxshash, Xuda buyrughan herqandaq bir ishni orundighininglarda: “Biz erzimes qulliring, peqet öz wezipimiznila orundiduq” denglar.
Hezriti Eysaning on këselni saqaytishi
11 Hezriti Eysa Yërusalëmgha bërish sepiride Samariye bilen Jeliliye ölkiliri chëgrilinidighan rayonlardin ötüp këtiwëtip, 12 bir yëzigha kirginide, uning aldigha maxaw kësilige giriptar bolghan on adem keldi. Ular napak bolghachqa, yëqin kelmey yiraqta toxtap:
13 – I ustazimiz Eysa, bizge rehim qilghaysiz! – dep warqiridi. 14 Hezriti Eysa ularni körüp:
– Rohaniylargha bërip körününglar. Silerning emdi paklanghanliqinglarni tekshürsun, – dëdi.
Ular yolda këtiwatqanda maxawdin saqaydi. 15 Ularning ichide bireylen özining saqiyip ketkenlikini körüp, derhal yuqiri awaz bilen Xudagha medhiye oqup, keynige qaytti 16 we hezriti Eysaning ayighigha yiqilip teshekkür ëytti. Bu adem Yehudiylar yaman köridighan Samariyiliklerdin idi.
17 Hezriti Eysa buni körüp turghanlargha:
– Saqayghanlar on adem emesmidi? Qalghan toqquzeylen qëni? 18 Yehudiy bolmighan bu Samariyiliktin bashqa, Xudagha shükür ëytidighan kishi yoqmu?! – dëdi.
19 Andin, hezriti Eysa hëliqi ademge:
– Ornungdin tur, ketkin. Manga ishengenliking üchün Xuda sëni saqaytti, – dëdi.
Xudaning padishahliqining namayan bolushi
20 Bezi Perisiyler hezriti Eysadin Xudaning padishahliqining qachan namayan bolidighanliqini soridi. Hezriti Eysa ulargha mundaq jawab berdi:
– Xudaning padishahliqining namayan bolushi köz bilen körgili bolidighan ish emes. 21 “Qaranglar, u mana bu yerde!” yaki “u yerde!” dep hëchkim dëyelmeydu. Chünki, Xudaning padishahliqi dilinglardidur.
22 Këyin, shagirtlirigha yene mundaq dëdi:
– Shundaq künler këliduki, siler mëning, yeni Insan’oghlining qaytip këlip, höküm süridighan künlirining birersini körüshke teshna bolisiler, emma körelmeysiler. 23 Beziler silerge: “Qaranglar, qutquzghuchi u yerde!” yaki “qaranglar, u bu yerde!” dëse, chiqip qarimanglar we ularning keynidin yügürmenglar. 24 Chünki, chaqmaq chëqip, asmanni bu chëtidin u chëtigiche qandaq yorutqan bolsa, Insan’oghlining yëtip këlidighan künimu shundaq bolidu. 25 Lëkin, u awwal nurghun azab-oqubetlerni tartishi we bu ewlad Yehudiylar teripidin ret qilinishi kërek.
26 Nuh peyghemberning zamanida qandaq bolghan bolsa, Insan’oghlining këlidighan zamanidimu shundaq bolidu. 27 U zamanning kishiliri Nuh peyghember këmige olturghan küngiche, bexiraman yep-ichip, öylük-ochaqliq bolup kelgenidi. Tuyuqsizla topan këlip, këmige chüshmigenlerning hemmisini halak qildi. 28 Yene shuningdek, ejdadimiz Ibrahimning jiyeni Lutning zamanidimu kishiler bexiraman yep-ichip, soda-sëtiq qilip, tëriqchiliq qilatti we öylerni salatti. 29 Lëkin, Lut Sodom shehiridin ayrilghan küni, asmandin ot bilen günggürt yëghip, Sodom shehiridikilerning hemmisini köydürüp halak qildi. 30 Insan’oghlining qaytip këlidighan künimu ene shundaq bolidu.
31 U küni, ögzidikiler öyidiki nerse-këreklirini almay qachsun. Ëtizlarda ishlewatqanlarmu mal-mülüklirini ëliwëlish üchün öyige qaytmay qëchip ketsun. 32 Lutning ayalining mal-mülkige közi qiymay keynige qarap, tash tuzgha aylinip qalghanliqi ësinglarda bolsun! 33 Chünki, özi üchünla yashaydighanlar eksiche hayatidin mehrum bolidu. Biraq, öz xahishidin waz këchip, mëning üchün yashaydighanlar hayatini saqliyalaydu.
34 Bilip qoyunglarki, men qaytip këlidighan këche bir orunda yatqan ikki kishining biri qaldurulup, yene biri ershke ëlip këtilidu. 35 Tügmen tëshi bilen un tartiwatqan ikki ayalning biri qaldurulup, yene biri ershke ëlip këtilidu. 36 Ëtizdiki ikki kishidin biri ëlip këtilip, yene biri qaldurulidu.
37 – I Rebbimiz, bu weqeler qeyerde yüz bëridu? – dep soridi shagirtlar.
– Jeset qeyerde bolsa, quzghunlar shu yerge toplinidu, – dep jawab berdi hezriti Eysa.
18 Xuda bendilirining derdige yëtidu
1 Hezriti Eysa shagirtlirigha boshashmastin, hemishe du’a qilip turush kërekliki toghrisida yene bir temsil sözlep berdi:
2 – Melum sheherde bir qazi bar iken. U Xudadinmu qorqmaydiken, ademlernimu hörmet qilmaydiken. 3 Shu sheherdiki bir tul ayal hemishe uning aldigha bërip: “Birsi manga uwal qildi, siz adil höküm chiqirip, manga atidarchiliq qilsingiz” dep telep qiptu. 4 Lëkin, qazi bu ishni bek keynige sörewëtiptu, biraq këyin ichide “men Xudadin qorqmaymen, ademlernimu hörmet qilmaymen, 5 lëkin, bu tul ayal da’im ishikim aldidin ketmey mëni zëriktürüwetti. Uningdin qutulush üchün hal-derdini anglap, derdige yetkinim tüzük oxshaydu” dep oylaptu.
6 Rebbimiz Eysa temsilni chüshendürüp mundaq dëdi:
– Bu adaletsiz qazining sözliridin sawaq ëlinglar. 7 Bir adaletsiz qazi shundaq qilghan yerde, Xuda özidin këche-kündüz yardem tiligen bendilirining derdige yetmesmu? Ulargha qilidighan shapa’itini këchiktürermu? 8 Yaq! Eksiche, Xuda jezmen tëzdin ularning haligha yëtidu. Derweqe, Insan’oghli asmandin qaytip kelgende, yer yüzidin özige ishinidighanlarni tapalarmu?
Perisiy bilen bajgir
9 Hezriti Eysa, özlirini adaletchi dewëlip, bashqilarni közige ilmaydighan kishilerge qaritip, yene bir temsil ëytti:
10 – Ikki kishi du’a qilish üchün merkiziy ibadetxanigha bëriptu. Ularning biri Perisiy, yene biri bajgir iken. 11 Perisiy xelqning aldida öre turup meghrurane halda: “I Xuda! Mëning bashqilardek aldamchi, gunahkar, zinaxorlardin bolup qalmighinimgha, bolupmu bu bajgirgha oxshimighinimgha shükür. 12 Men her heptide ikki kün roza tutimen we pütün ish heqqimning ondin bir ülüshini Xuda yolida sediqe qilimen” dep du’a qiptu.
13 Biraq, hëliqi bajgir bashqilardin nëri halda ibadetxanining bir bulungida turup, bëshini kötürüp asmangha qarashqimu jür’et qilalmay, meyüslengen halda meydisige urup: “I Xudayim, men gunahkar. Manga rehim qilghaysen” deptu. 14 Anglap qoyunglarki, Xudaning neziride bu ikkiylendin hëliqi Perisiy emes, belki bajgir kechürümge ëriship öyge qaytiptu, chünki Xuda özini üstün tutqanni töwen qilidu, özini töwen tutqanni üstün qilidu.
Hezriti Eysaning kichik balilargha bext tilishi
15 Qolini tegküzüp bext tilisun dep, kishiler kichik balilirini hezriti Eysaning aldigha ëlip keldi. Buni körgen shagirtlar ularni eyiblidi. 16 Lëkin, hezriti Eysa balilarni chaqirip:
– Balilar aldimgha kelsun, ularni tosmanglar. Chünki, Xudaning padishahliqigha kiridighanlar del mushulargha oxshashlardur. 17 Bilip qoyunglarki, kimdekim Xudaning padishahliqini sebiy balilardek qobul qilmisa, uninggha hergiz kirelmeydu, – dëdi.
Mülükdardiki müshkülat
18 Yehudiylarning bashliqliridin bolghan bir bay hezriti Eysadin:
– Yaxshi ustaz, men qandaq qilsam menggülük hayatqa ërishimen? – dep soridi.
19 – Mëni nëmishqa yaxshi deysiz? – dëdi hezriti Eysa, – yëgane Xudadin bashqa yaxshi yoq. 20 Siz Tewratta buyrulghan: “Zina qilma, qatilliq qilma, oghriliq qilma, yalghan guwahliq berme, ata-anangni hörmet qil” dëgen perzlerni ada qiling.
21 – Bulargha kichikimdin tartip emel qilip këliwatimen, – dep jawab berdi hëliqi kishi.
22 Bu gepni anglighan hezriti Eysa uninggha yene mundaq dëdi:
– Sizde qilishqa tëgishlik yene bir ish kem. Pütün mal-mülkingizni sëtip, pulini kembeghellerge bëring. Shundaq qilsingiz, ershte xeziningiz bolidu. Andin këlip manga egishing.
23 Hëliqi kishi bu gepni anglap köngli intayin bi’aram boldi, chünki u nahayiti bay idi.
24 Bu halni körgen hezriti Eysa:
– Mal-dunyasi köplerning Xudaning padishahliqigha kirishi nëmidëgen tes-he! 25 Ularning Xudaning padishahliqigha kirishi tögining yingne töshükidin ötüshidinmu tes iken! – dëdi.
26 Buni anglighanlar:
– Undaqta, kim qutquzushqa ërisheleydu? – dëyishti.
27 – Insanlar qadir bolmighangha Xuda qadirdur, – dëdi hezriti Eysa.
28 Bu chaghda, Pëtrus:
– Mana biz barliqimizni tashlap sizge egeshtuq. Sizche, biz qutquzulamduq? – dëdi.
29 – Bilip qoyunglarki, Xudaning padishahliqini dep, öyi, ayali, aka-ukiliri, ata-anisi yaki bala-chaqiliridin 30 waz kechkenlerning hemmisi, hem bu dunyada hessilep köp bayliqqa, hem u dunyada menggülük hayatqa ërishidu, – dëdi hezriti Eysa jawab bërip.
Hezriti Eysaning öz ölümini üchinchi qëtim aldin ëytishi
31 Hezriti Eysa on ikki shagirtini bir chetke tartip, ulargha:
– Mana biz hazir Yërusalëmgha këtiwatimiz. Peyghemberlerning Insan’oghli toghruluq yazghanlirining hemmisi shu yerde emelge ashurulidu. 32 U Rimliqlarning qoligha tapshurulidu. Ular uni mesxire qilip, haqaretleydu, yüzige tüküridu 33 we uni qamchilaydu, öltüridu. Lëkin, u üchinchi küni qayta tirilidu, – dëdi.
34 Biraq, shagirtliri hezriti Eysaning sözliridin hëchnëme chüshinelmidi. Chünki, bu sözlerning menisi qesten yoshurulghan bolup, ular hezriti Eysaning nëme dëmekchi bolghinini bilelmidi.
Hezriti Eysaning qarighu tilemchini saqaytishi
35 Hezriti Eysa Ërixa shehirige yëqin kelgende, bir qarighu yol boyida olturup tilemchilik qiliwatatti. 36 U bu yerdin ötüp këtiwatqan köpchilikning awazini anglap, nëme weqe bolghanliqini sürüshtürdi. 37 Biri uninggha:
– Nasirelik Eysa bu yerdin ötüp këtiwatidu, – dep uqturdi.
38 – I padishah Dawutning ewladi* Dawut padishahning ewladi – bu nam Yehudiylar arisida ular kütüwatqan Qutquzghuchi – Mesihni körsitetti. Eysa, manga rehim qilghaysiz! – dep warqirap ketti u.
39 Hezriti Eysaning aldida këliwatqan kishiler tilemchini eyiblep, uning ün chiqarmasliqini ëytti. Lëkin, u:
– I padishah Dawutning ewladi, manga rehim qilghaysiz! – dep tëximu qattiq warqiridi.
40 Hezriti Eysa qedimini toxtitip, qarighuni aldigha ekëlishni buyrudi. Qarighu yëqin kelgende, hezriti Eysa uningdin:
41 – Mendin nëme telep qilisen? – dep soridi.
– I Rebbim, közümning ëchilishini telep qilimen! – dëdi qarighu.
42 – Közliring ëchildi! Manga baghlighan ishenching sëni saqaytti, – dëdi hezriti Eysa uninggha.
43 Qarighuning közi shu’an ëchilip, hezriti Eysagha egiship, yol boyi Xudagha shükür ëytip mangdi. Bu ishni körgen xalayiqmu Xudani medhiyilep mangdi.
*38 19 Hezriti Eysa bilen Zakay
1 Hezriti Eysa ërixa shehirige kirip ötüp ketmekchi boldi. 2 U yerde Zakay isimlik bir bajgirlar bashliqi bolup, u nahayiti bay idi. 3 U hezriti Eysaning qandaq adem ikenlikini körüshni arzu qilatti, lëkin boyi pakar bolghachqa, kishiler topi ichidin uni körelmidi. 4 Shunga, u yügürüp xalayiqning aldigha ötüp, bir tüp üjme derixige chiqiwaldi. Chünki, hezriti Eysa bu yoldin ötetti. 5 Hezriti Eysa u yerge kelgende, bëshini kötürüp Zakaygha qarap:
– Zakay, chapsan chüsh! Bügün men choqum sëning öyüngde qonimen, – dëdi.
6 Zakay derhal chüshüp, intayin xushal bolghan halda hezriti Eysani öyige apirip mëhman qildi. 7 Buni körgen jama’et:
– Bu adem gunahkarning öyide mëhman boldi! – dep ghotuldiship ketti.
8 Zakay ornidin turup Rebbimiz Eysagha:
– Ya Rebbim, men mal-mülkümning yërimini kembeghellerge üleshtürüp bërimen. Eger men birer kishini aldap heqqini yewalghan bolsam, uninggha töt hesse qatlap qayturimen, – dëdi.
9 – Bügün bu adem qutquzuldi. Chünki, u ëtiqad bilen özining Ibrahimning perzenti ikenlikini körsetti. 10 Insan’oghli uninggha oxshash azghan ademlerni izdep qutquzghili keldi, – dëdi hezriti Eysa.
Sadaqet bolushning lazimliqi
11 U chaghda, hezriti Eysa paytext Yërusalëmgha yëtip këlishke azla qalghanliqi üchün, jama’et xata halda uning Xudaning padishahliqini tiklishige az qaldi, dep qaraytti. 12 Biraq, hezriti Eysa ulargha mundaq bir temsilni ëytip berdi:
– Bir aqsöngek padishahliq textige ige bolup këlish üchün, yiraq bir yerge qarap yolgha chiqiptu.
13 Yolgha chiqishtin ilgiri, on chakirini aldigha chaqirip, herbirige birdin tilla bërip: “Men qaytip kelgüche, buning bilen tijaret qilinglar, qëni, qanchilik pul tapidikensilerkin” deptu. 14 Biraq, yurtidikiler bu aqsöngekke öch bolghachqa, keynidin adem ewetip: “Bu ademning bizge padishah bolushini xalimaymiz” deptu.
15 Aqsöngek padishah bolup qaytip kelgendin këyin, derhal hëliqi chakarlirini chaqirip, herqaysisining oqet qilip qanchilik pul tapqanliqini bilmekchi boluptu. 16 Bashta kelgini: “Xojayin, men siz bergen tillani ishlitip on tilla taptim” deptu. 17 “Nahayiti yaxshi! Sen yaxshi chakar ikensen. Men sanga hawale qilghan kichikkine ishta ishenchlik bolup chiqqanliqing üchün, men sëni on sheherni bashqurushqa teyinleymen” deptu xojayin. 18 Ikkinchi chakar këlip: “Xojayin, men siz bergen tillani ishlitip besh tilla taptim” deptu. 19 “Senmu besh sheherni bashqurisen” deptu xojayin.
20 Biraq, üchinchi chakar këlip: “Xojayin, bergen tillayingiz mana turuptu. Men uni qol yaghliqimgha yögep öyde saqlidim. 21 Men sizdin qorqimen, chünki siz qattiq adem, bashqilargha amanet qoysingiz, uning köpiyishini, özingiz tërimisingizmu, uning hosulini kütisiz” deptu. 22 “Ey yaman chakar, sëni aghzingdin chiqqan sözliring boyiche jazalaymen. Sen mëning tërimay turup yighiwalidighan, özümning bolmighanni ëliwalidighan qattiq adem ikenlikimni bilip turup, 23 yene nëme üchün pulumni xezinichilerge amanet qoymiding? Men qaytip kelgende ösümi bilen almasmidim?” deptu xojayin. 24 Këyin, u yënidikilerge: “Uningdiki tillani ëlip, on tilla tapqan chakargha bëringlar!” dep buyruq qiptu. 25 “Xojayin, uning on tillasi tursa!” dëyishiptu ular. 26 “Shundaq” deptu xojayin, “bërilgenni toluq ishletkenlerge tëximu köp bërilidu-de, buning bilen ulardiki tëximu köpiyidu. Lëkin, bërilgenni ishletmigenlerge kelsek, ularning barimu ëlip këtilidu. 27 Mëning padishah bolushumni xalimighan düshmenlirimge kelsek, ularni aldimgha ëlip këlip, kallisini ëlinglar!”
Hezriti Eysaning tentene bilen Yërusalëmgha kirishi
28 Hezriti Eysa bu sözlerni qilghandin këyin, topning aldida mëngip, Yërusalëmgha qarap yürüp ketti. 29 Zeytun tëghining ëtikidiki Beytpaji we Beytaniya dëgen yëzilargha yëtip këley dëgende, ikki shagirtini 30 mundaq dep aldin ewetti:
– Siler aldimizdiki yëzigha bëringlar. Yëzigha kirgininglarda, tëxi minilip baqmighan bir texeyning baghlaqliq turghanliqini körisiler. Uni yëship, bu yerge yëtilep këlinglar. 31 Eger biri silerdin: “Texeyni nëmishqa yëshisiler?” dep sorap qalsa, “Rebbimizning uninggha hajiti chüshti” denglar.
32 Ular bërip qarisa, del hezriti Eysaning ëytqinidek bolup chiqti. 33 Ular texeyni yëshiwatqanda, igiliri:
– Texeyni nëmishqa yëshisiler? – dep soridi.
34 – Rebbimizning uninggha hajiti chüshti, – dep jawab berdi ular. 35 Igiliri maqul bolghandin këyin, shagirtlar texeyni hezriti Eysaning aldigha yëtilep këlip, öz chapanlirini üstige sëlip, hezriti Eysani yölep mindürdi. 36 Hezriti Eysa mangghanda, xelqler chapanlirini yolgha payandaz qilip saldi.
37 Hezriti Eysa zeytun tëghidin chüshüp Yërusalëmgha yëqin qalghanda, uning nurghun shagirtliri öz közi bilen körgen hemme ajayip möjiziler üchün xursenlik bilen warqirap, Xudagha medhiye oqushqa bashlidi:
38 “Perwerdigarimizning namida kelgen padishahqa mubarek bolsun!
Insan Xuda bilen yarashturulghusi, ershi’eladiki Xudagha shan-sherep bolsun!”
39 Topning ichide bezi Perisiyler hezriti Eysagha:
– Ustaz, shagirtliringizning undaq gep qilmay, jim bolushini buyrughaysiz! – dëyishti.
40 – Ular jim turghan teqdirdimu, bu tashlar chëghida Xudani medhiyilep chuqan sëlishqan bolatti, – dëdi hezriti Eysa ulargha.
Yërusalëm üchün hesret chëkip yighlash
41 Hezriti Eysa Yërusalëmgha yëtip kelgende, sheherni körüp, hesrette köz yëshi qilip:
42 – Ey Yërusalëmliqlar! Nëmining silerge amanliq keltüridighanliqini bügün bilgen bolsanglar! Emma, u hazir közliringlardin yoshurundur. 43 Shundaq künler këliduki, düshmenliringlar shehiringlarning etrapigha qorghan qurup, silerni töt tereptin qorshiwëlip, 44 silerni we baliliringlarni yer bilen yeksan qilidu, hetta bir tal ul tëshinimu jayida qaldurmaydu. Chünki, Xuda silerge shapa’et qilghan pursetni perq ëtelmidinglar, – dëdi.
Hezriti Eysaning merkiziy ibadetxanini tertipke sëlishi
45 Hezriti Eysa merkiziy ibadetxana hoylilirigha kirip, u yerde ëlim-sëtim qiliwatqanlarni heydep chiqirip, 46 ulargha:
– Muqeddes yazmilarda Xudaning: “Mëning öyüm du’a-tilawetxana bolsun” dëgen sözi yëzilghan. Lëkin, siler buni bulangchilarning uwisigha aylanduruwapsiler! – dëdi.
47 Shu künlerde, hezriti Eysa her küni merkiziy ibadetxanida telim berdi. Aliy rohaniylar, Tewrat ustazliri we aqsaqallar uni ujuqturuwetmekchi bolushti. 48 Lëkin, qandaq qol sëlishni bilmeytti. Chünki, pütün xelq hezriti Eysaning telimini anglashqa shunchilik xushtar idiki, uning herbir ëghiz sözini qaldurmay, köngül qoyup anglaytti.
20 Hezriti Eysaning hoquqi
1 Bir küni, hezriti Eysa merkiziy ibadetxana hoylilirida xelqqe telim bërip, xush xewerni yetküzüwatatti. Aliy rohaniylar, Tewrat ustazliri we aqsaqallar uning aldigha këlip:
2 – Ëytip bëring, siz qiliwatqan ishlarni qaysi hoquqqa tayinip qiliwatisiz? Sizge bu hoquqni kim bergen? – dep soridi.
3 Hezriti Eysa ulargha:
– Men awwal silerdin bir so’al soray. Ëytinglarchu, 4 Yehya peyghemberge chömüldürüsh hoquqini Xuda bergenmu yaki insanlarmu? – dëdi.
5 Ular öz’ara talishishqa bashlap:
– Eger: “Xuda bergen” dësek, u: “Undaqta siler nëme üchün Yehyagha ishenmidinglar?” deydu. 6 Eger: “Insanlar bergen” dësek, xalayiq bizni chalma-kësek qilip öltüridu. Chünki, ularning hemmisi Yehyaning peyghember ikenlikige ishinidu, – dëyishti.
7 Buning bilen, ular:
– Yehyaning hoquqining qeyerdin kelgenlikini bilmeymiz, – dep jawab bërishti.
8 – Undaqta, menmu bu ishlarni qaysi hoquqqa tayinip qiliwatqanliqimni ëytmaymen, – dëdi hezriti Eysa ulargha.
Yaman ijarikeshler heqqidiki temsil
9 Hezriti Eysa sözini dawamlashturup, ulargha bu temsilni sözlep berdi:
– Bir kishi bir üzümzarliq berpa qilip, uni ijarige bërip, özi yiraq bir yerge këtiptu we u yerde uzun waqit turuptu. 10 Üzümlerni üzidighan mezgil kelgende, u qulliridin birini özige tëgishlik ülüshni ëlip këlishke ewetiptu. Lëkin, ijarikeshler hëliqi qulni dumbalap, quruq qol qayturuptu. 11 Xojayin yene bir qulini ewetiptu. Ijarikeshler unimu shundaq urup, haqaretlep, yene quruq qol qayturuptu. 12 Üchinchi qëtim xojayin yene bashqa bir qulini ewetiptu. Ijarikeshler unimu urup yarilandurup, baghdin heydep chiqiriwëtiptu. 13 Axirda, üzümzarliqning xojayini, “Qandaq qilsam bolar? Söyümlük oghlumni ewetsem, hëchbolmighanda uni hörmet qilar” dep oghlini ewetiptu. 14 Lëkin, ijarikeshler xojayinning oghlini körüp bir-birige: “Bu bolsa xojayinning mirasxori. Uni öltürüwëteyli, üzümzarliq bizge ongche qalsun!” dëyishiptu. 15 Shuning bilen, ular uni üzümzarliqning sirtigha sörep achiqip öltürüwëtiptu. Bundaq ehwalda üzümzarliqning xojayini bu ijarikeshlerni qandaq qilidu? 16 Jezmen ularni öltürüp, üzümzarliqini bashqilargha ijarige bëridu.
Köpchilik buni anglap:
– Bundaq ishlar hergiz yüz bermisun! – dëyishti.
17 Biraq, hezriti Eysa ulargha közlirini tikip mundaq dëdi:
– Zeburda qutquzghuchi heqqide:
“Tamchilar tashliwetken tash
qurulushning ul tëshi bolup qaldi.”
dep ëniq yëzilghan tursa! 18 Bu “tash”qa yiqilghan kishi pare-pare bolup këtidu. “Tash” kimning üstige chüshse, shuni kukum-talqan qilidu.
Baj tapshurush mesilisi
19 Tewrat ustazliri bilen aliy rohaniylar bu temsilning özlirige qaritip ëytilghanliqini chüshinip yëtip, hezriti Eysani shu chaghdila tutmaqchi boldi. Lëkin, ular xelqtin qorqushti. 20 Shunga, hezriti Eysani diqqet bilen közitish üchün, paylaqchilarni ewetti. Bu paylaqchilar semimiy qiyapetke kiriwëlip, hezriti Eysadin so’allarni sorap, uni öz sözliri bilen tuzaqqa chüshürüp, Rimliq waliyning jazalishigha tapshurmaqchi bolushti. 21 Ular hezriti Eysagha mundaq dëdi:
– Ustaz, bizge melumki, sizning telimatliringizning hemmisi heq, shuningdek siz yüz-xatir qilmay, haman Xudaning yolini sadiqliq bilen ögitip keldingiz. 22 Sizche Rim impëratori qeyserge baj tapshurushimiz Tewrat qanunimizgha xilapmu, qandaq?* Eyni waqitta, Yehudiylar Rimliqlarning zulmi astida yashawatqan bolup, eger hezriti Eysa: “Rim impëratorigha baj tapshurush toghra” dëse, bu gep azadliqni istigen kishilerge yaqmaytti. Nawada kishilerni baj tapshurmasliqqa chaqirsa, Rim impëriyisige qarshi chiqqan bolatti. Ular mushundaq so’allarni sorash arqiliq hezriti Eysani gëpidin tutuwëlip, Rimliqlarning qoligha tapshurup, uninggha ziyankeshlik qilmaqchi bolushqan.
23 Ularning hiylisini chüshengen hezriti Eysa:
24 – Manga bir dane kümüsh tengge körsitinglar. Buning üstidiki süret we isim kimning? – dëdi.
– Rim impëratori qeyserning, – dep jawab berdi ular.
25 – Undaq bolsa, qeyserning heqqini qeyserge, Xudaning heqqini Xudagha tapshurunglar, – dëdi hezriti Eysa ulargha.
26 Ular xalayiqning aldida hezriti Eysaning sözliridin tutuwalidighan birer putaq chiqiralmidi. Hezriti Eysaning jawabigha heyran bolup, zuwani tutuldi.
Tirilishke munasiwetlik mesile
27 Ölgenler tirilmeydu, dep qaraydighan Saduqiy diniy ëqimidikilerdin beziliri hezriti Eysaning aldigha këlip, uningdin mundaq dep soridi:
28 – Ustaz, Musa peyghember Tewratta: “Bir kishi ölüp këtip, ayali tul qëlip, perzent körmigen bolsa, ölgüchining aka yaki inisi tul qalghan yenggisini emrige ëlip, qërindishi üchün nesil qaldurushi lazim” dep yazghan. 29 Burun yette aka-uka ötkeniken, chongi öylinip, perzent körmey alemdin ötüptu. 30 Keynidiki inisimu tul qalghan yenggisini emrige ëlip, alemdin ötüptu. 31 Andin uni üchinchi inisi ëliptu. Shundaq qilip yettinchisigiche hemmisi uni ëlip chiqiptu. Lëkin, hëchqaysisi perzent körmey alemdin ötüptu. 32 Axir, u ayalmu alemdin ötüptu. 33 Emdi soraydighinimiz shuki: qiyamet küni bu ayal kimning ayali bolup tirilidu? Chünki, yette qërindashning hemmisi uni xotunluqqa alghan-de!
34 Hezriti Eysa ulargha mundaq jawab berdi:
– Bu dunyaning ademliri xotun alidu, erge tëgidu. 35 Biraq, ölgendin këyin tirilip, ershte yashashqa layiq hësablanghanlar xotunmu almaydu, ergimu tegmeydu. 36 Ular perishtilerge oxshash menggü yashaydu. Ular Xudaning perzentliri bolghachqa, ölgendin këyin tirilidu. 37 Biraq, “ölgendin këyin tirilish barmu-yoq?” dëgen so’algha kelsek, tirilishning barliqini Musa peyghember özi ispatlap berdi. Chünki, gerche ejdadlirimiz Ibrahim, Is’haq we Yaquplar Musa peyghemberge qarighanda alliburun alemdin ötken bolsimu, Tewrattiki “tikenlikning köyüshi” heqqidiki bayanda Musa peyghember mundaq yazghan: “Xuda: ‘men Ibrahim, Is’haq we Yaquplar ëtiqad qilip kelgen Xuda bolimen!’ dëgen.” 38 Dëmek, Xuda ölgenlerning emes, tiriklerning Xudasidur. Xudaning neziride ularning hemmisi hayattur.
39 Bezi Tewrat ustazliri:
– Ustaz, yaxshi ëyttingiz! – dëdi.
40 Shuningdin këyin, ular hezriti Eysadin so’al sorashqa pëtinalmidi.
Qutquzghuchi – Mesihning salahiyiti
41 Këyin, hezriti Eysa ulardin so’al soridi:
– Kishiler Qutquzghuchi – Mesihni padishah Dawutning ewladi, dep turuwalsa qandaq bolidu? 42-43 Dawut özi Zeburda Qutquzghuchi – Mesih toghrisida mundaq dëgenghu:
“Perwerdigar xojayinimgha ëyttiki:
‘men sëning düshmenliringni
ayighing astida dessetküche,
mëning ong yënimda olturghin!’ ”
44 Qutquzghuchi – Mesih padishah Dawutning ewladi bolsimu, lëkin padishah Dawut Mesihni “xojayinim” dëgen yerde Mesih uningdin ulugh bolmamdu?!
Hezriti Eysaning Tewrat ustazlirini eyiblishi
45 Jama’et qulaq sëlip anglawatqanda, hezriti Eysa shagirtlirigha mundaq dëdi:
46 – Tewrat ustazliridin pexes bolunglar. Ular uzun tonlarni kiyishiwëlip, ghadiyip yürüshke amraq këlidu. Bazarlarda bashqilarning özlirige salam bërip hörmetlishini, ibadetxanilarda alahide orunda olturushni, ziyapetlerdimu törde olturushni yaxshi köridu. 47 Ular tul ayallardin nep ëlip, ularning mal-mülkini yewëlip, andin etey bashqilar körsun dep, uzundin-uzun du’a qilidu. Ular jezmen tëximu qattiq jazagha tartilidu!
*22 21 Tul ayalning i’anisi
1 Hezriti Eysa bëshini kötürüp qariwidi, merkiziy ibadetxanidiki i’ane yighilidighan jaygha öz sediqilirini tashlawatqan birnechche bayni kördi. 2 U yene bir namrat tul ayalningmu ikkila tenggini tashlawatqanliqini körüp:
3 – Bilip qoyunglarki, bu namrat tul ayalning i’anisi Xudaning neziride hemmeylenningkidin köp. 4 Chünki, bashqilar özlirining ashqan bayliqliridin i’ane qildi. Lëkin, bu ayal namrat turuqluq, özining barliq tirikchilik qilidighinini i’ane qildi, – dëdi.
Kelgüsi toghrisidiki bësharet
5 Shagirtlardin beziliri merkiziy ibadetxanining nepis tashlar we Xudagha atalghan nersiler bilen bëzelgenliki toghrisida sözlishiwatatti. Hezriti Eysa:
6 – Shundaq bir waqit këliduki, siler bu yerde körüwatqan hemme nerse gumran qilinidu, hetta bir tal ul tëshimu jayida qaldurulmaydu, – dëdi.
7 Ular hezriti Eysadin:
– Ustaz, bu dëgenliringiz qachan yüz bëridu? Bularning yüz bëridighanliqini bildüridighan qandaq bësharet bolidu? – dep soridi.
8 Hezriti Eysa mundaq dëdi:
– Azdurulup këtishtin hoshyar bolunglar. Chünki, nurghun kishiler mëning namimni sëtip: “Qutquzghuchi – Mesih men bolimen!” we “qiyamet küni yëqinlap qaldi!” deydu. Siler undaq kishilerge egeshmenglar. 9 Urush we topilangning tiwishini anglighan waqtinglardimu qorqup ketmenglar. Chünki, bu ishlarning deslepte yüz bërishi muqerrer. Lëkin, bu zaman axiri yëtip keldi, dëgenlik emes.
10 Hezriti Eysa sözini dawamlashturup yene mundaq dëdi:
– Bir millet yene bir millet bilen urush qilidu. Bir dölet yene bir döletke hujum qilidu. 11 Shiddetlik yer tewreshler, acharchiliqlar yüz bëridu, yuqumluq këseller tarqilidu we asmanda qorqunchluq alametler körünidu. 12 Biraq bu weqeler yüz bërishtin ilgiri, siler tutqun qilinip ziyankeshlikke uchraysiler. Kishiler silerni ibadetxanilarning soraq qilishigha tapshuridu, zindanlargha tashlaydu. Manga ishengenlikinglar üchün silerni padishah we waliylarning aldigha ëlip baridu. 13 Mana, bu silerning ularning aldida mëning guwahchilirim bolush pursitinglardur. 14 Shunga, ularning so’al-soraqlirigha qandaq jawab bërish toghrisida aldin’ala bash qaturup ketmenglar. 15 Chünki, men silerge düshmenliringlar qarshi chiqalmighudek we ret qilalmighudek söz qabiliyiti we eqil-paraset ata qilimen. 16 Siler ziyankeshlikke uchrighan waqitta, ata-ana, aka-uka, uruq-tughqan, yar-buraderliringlarmu silerge xa’inliq qilidu. Aranglardiki bezi kishilermu öltürülidu. 17 Manga ishengenlikinglar üchün hemme adem silerge öchmenlik qilidu, 18 halbuki ular bir tal chëchinglarghimu chëqilalmaydu! 19 Chidamliq bolghininglarda, menggülük hayatqa ërishisiler.
Yërusalëmning weyran qilinishidin bësharet
20 – Yërusalëmning düshmen qoshunliri teripidin qorshiwëlinghanliqini körgininglarda, uning weyran bolushqa az qalghanliqini bilinglar. 21 U chaghda, Yehudiye ölkisidiki ahaliler taghlargha qachsun, Yërusalëmliqlar sheherdin chiqip ketsun, yëzilardikiler sheherge kirmisun. 22 Chünki, shu chagh Xudaning xelqni jazalaydighan künliridur. Shuning bilen, muqeddes yazmilarda bu toghruluq yëzilghanlarning hemmisi emelge ashurulidu.
23 U künlerde, qëchishi epsiz bolghan hamilidar ayallar we bala ëmitidighan anilarning haligha way! Chünki, bu yerdiki kishilerge ëghir apet këlidu. Ular Xudaning ghezipige uchrap, 24 qilich astida ölidu yaki tutqun qilinip, chet döletlerge heydilidu. Xudaning Yehudiy emeslerge belgilep bergen waqti toshquche, ular Yërusalëmni ayagh asti qilidu.
Hezriti Eysaning këlidighanliqi heqqide
25 – Men këlishtin burun, quyash, ay, yultuzlar gheyriy tüs alidu. Yer yüzidiki eller dëngiz-okyanlarning ghezeplik shawqunidin alaqzade bolidu. 26 Asman jisimliri lerzige këlidu. Shuning bilen, insanlar dunyagha këlidighan apetlerni ësige ëlip, wehime ichide ghal-ghal titrep es-hoshini yoqitidu. 27 U chaghda, Insan’oghlining küch-qudret we ulugh shan-sherep bilen bulut ichide këliwatqanliqini körisiler.
28 Shunga, bundaq alametler körüngen chaghda, siler bëshinglarni kötürüp qeddinglarni ruslanglar, chünki bu, silerning qutquzulushunglargha az qaldi dëgenliktur.
Enjür derixidin sawaq ëlish
29 Hezriti Eysa ulargha mundaq bir temsilni sözlep berdi:
– Enjür derixi we bashqa derexlerge qaranglar. 30 Ularning yëngi yopurmaq chiqarghanliqidin yazning yëtip këlishige az qalghanliqini bilisiler. 31 Shuningdek, men baya dëgen alametlerning yüz bëriwatqanliqini körgininglarda, Xudaning padishahliqining namayan bolush aldida turuwatqanliqini bilinglar. 32 Bilip qoyunglarki, mana bu alametlerning hemmisi emelge ashurulmay turup, bu ewlad* Eger tilgha ëlinghan alamet Yërusalëmning weyran bolushigha (21-bab 6-ayet) qaritilghan bolsa, undaqta “ewlad” sözi tebi’iyki shu dewrde yashap ötken ademlerni körsitidu. Eger Eysa Mesihning dunyagha qaytip këlishige (21-bab 27-ayet) qaritilghan bolsa, “ewlad” sözi belkim pütün Yehudiye xelqini yaki bu ayetlerde ëytilghan weqelerning bashlinish waqtida yashawatqan ewladni körsitidu. Bu hergiz hezriti Eysada “dunyagha derhal qaytip këlimen” dëgen xata chüshenchining barliqini bildürmeydu. kishiler alemdin ötmeydu. 33 Asman-zëmin yoqilidu, biraq mëning sözlirim yoqalmay menggü inawetlik bolidu.
Hoshyar bolunglar
34 – Hoshyar bolunglar! Özünglarni eysh-ishret we turmushning ghem-endishiliri bilen bixudlashturmanglar. Qiyamet küni silerge goya tosattin bëshinglargha tashlanghan tordek kelmisun. 35 Chünki, u apetler yer yüzidiki pütün insanlarning bëshigha këlidu. 36 Her waqit hoshyar bolunglar, yüz bëridighan bu alametlerdin aman-ësen ötelishinglar we qiyamet küni Insan’oghli aldida qorqmay turalishinglar üchün her da’im du’a qilinglar, – dëdi.
37 Hezriti Eysa kündüzliri merkiziy ibadetxanida telim bërip, axshamliri sheherdin chiqip, këchini Zeytun tëghida ötküzetti. 38 Jama’et uning telimini anglash üchün, tang seherde ibadetxanigha qarap mangatti.
*32 22 Hezriti Eysani öltürüsh suyiqesti
1 Yehudiylarning Pëtir Nan hëyti, yeni Ötüp Këtish hëyti këlishke az qalghanidi. 2 Aliy rohaniylar we Tewrat ustazliri hezriti Eysani bir amal qilip öltürüwëtishning charisini izdidi. Biraq, ular uni qollaydighan xelqtin qorqqanliqtin, uni mexpiy halda tutmaqchi bolushti.
3 Shu künlerde, hezriti Eysaning on ikki shagirtining biri bolghan Yehuda Ishqariyotning könglige Sheytan kirdi. 4 U aliy rohaniylar we merkiziy ibadetxana qarawullirining bashliqliri bilen hezriti Eysani ulargha qandaq tutup bërish üstide meslihetleshti. 5 Ularning gülqeqeliri ëchilip, Yehudagha pul bërishke wede berdi. 6 Yehuda maqul bolup, hezriti Eysani jama’ettin xaliy qalghanda ulargha tutup bërish üchün, purset izdeshke bashlidi.
Ötüp këtish hëytining kechlik tamiqi
7 Pëtir Nan hëytining qoy qurbanliq qilinidighan küni* Pëtir Nan hëyti yette kün bolup, ushbu hëytning birinchi küni Ötüp Këtish hëyti dep atilidu. Bu küni Yehudiylar öyliride qoy soyup, göshini pëtir nan bilen yeydu. yëtip kelgenidi. Ötüp Këtish hëyti dep atalghan bu küni, Yehudiylar öyliride qoy soyup, pëtir nan bilen yeytti. 8 Shunga, hezriti Eysa Pëtrus bilen Yuhannagha:
– Birge ghizalinishimiz üchün, siler bërip Ötüp Këtish hëytining tamiqini teyyarlanglar, – dep ularni ewetti.
9 – Qeyerde teyyarlishimizni xalaysiz? – dep soridi ular.
10 Hezriti Eysa mundaq dëdi:
– Yërusalëmgha kirsenglar, u yerde kozida su toshuwatqan bir er kishini uchritisiler. Uning keynidin mëngip, u kirgen öyge kiringlar 11 we öy igisige: “Ustazimiz: ‘shagirtlirim bilen Ötüp Këtish hëytining tamiqini yeydighan mëhmanliq öy qeyerde iken?’ dep sorawatidu” denglar. 12 U silerni üstünki qewettiki jabdup qoyulghan bir ëghiz chong öyge bashlap chiqidu. Mana shu öyde Ötüp Këtish hëytining tamiqini teyyar qilinglar.
13 Pëtrus bilen Yuhanna barsa, hemme ishlar hezriti Eysaning ëytqinidek bolup chiqti. Ular Ötüp Këtish hëytining tamiqini teyyarlashqa kirishti.
14 Tamaq waqtida, hezriti Eysa elchiliri bilen bille këlip, dastixanda olturdi. 15 Andin, u elchilirige mundaq dëdi:
– Men azab chëkishtin ilgiri, Ötüp Këtish hëytining bu tamiqida siler bilen bir dastixanda bolushqa intizar bolup kelgenidim. 16 Chünki, bu hëytning heqiqiy menisi Xudaning padishahliqida emelge ashurulmighuche, men bundaq hëytliq tamaqni qayta yëmeymen.
17 Andin, hezriti Eysa bir jamni qoligha ëlip, Xudagha shükür ëytti we shagirtlirigha:
– Buningdin ichinglar. 18 Shuni ëytayki, Xudaning padishahliqi toluq namayan bolmighuche, hergiz bundaq sharabni ichmeymen, – dëdi.
19 Andin, u bir nanni qoligha ëlip, Xudagha shükür ëytti we uni oshtup turup, ulargha bërip:
– Bu mëning siler üchün pida bolidighan tënimdur. Mëni eslep turush üchün buningdin yenglar, – dëdi.
20 Tamaqtin këyin, u yene jamni qoligha ëlip mundaq dëdi:
– Bu jamdiki sharab mëning siler üchün tökülidighan qënim bilen tüzülidighan Xudaning yëngi ehdisining belgisidur. 21 Biraq shuni bilip qoyunglarki, bu yerde men bilen bir dastixanda olturghanlardin biri manga satqunluq qilidu! 22 Derweqe, Insan’oghli Xudaning iradisi bilen alemdin ötidu. Lëkin, uninggha satqunluq qilidighan kishining haligha way!
23 Shagirtlar bir-biridin:
– Bundaq qilidighan zadi kimdu? – dep sorashti.
Shagirtlarning mertiwe heqqide munazirilishishi
24 Shagirtlar öz ichide zadi kimning mertiwisi hemmidin yuqiri dep, talash-tartish qilishqa bashlidi.
25 Hezriti Eysa ulargha mundaq dëdi:
– Bu dunyadiki padishahlar hökümran süpitide qol astidiki xelqni bashquridu hem özini xelqperwer qilip körsitidu. 26 Lëkin, siler bundaq qilmanglar. Aranglardiki eng mertiwilikler özlirini erzimes kishilerdek tutsun. Bashliq bolghininglar bashqilargha xizmet qilinglar. 27 Adette kim mertiwilik? Dastixanda olturghanmu yaki xizmetkarmu? Elwette, dastixanda olturghan emesmu? Biraq manga kelsek, gerche men silerning ustazinglar bolsammu, aranglarda xizmetkargha oxshashmen.
28 Men sinaqlarni bëshimdin ötküzgende, siler bashtin-axir men bilen bille boldunglar. 29 Xuddi Atam manga padishahliq hoquqi teqdim qilghandek, silergimu shuni teqdim qilimen. 30 Siler mëning padishahliqimda men bilen hemdastixan bolisiler we textlerde olturup, Isra’illarning on ikki qebilisige hökümranliq qilisiler.
Hezriti Eysaning Pëtrusning özidin tanidighanliqini aldin ëytishi
31 Hezriti Eysa yene mundaq dëdi:
– Ey Simun, Simun! Sheytanning hemminglarni sinash telipige Xuda maqul boldi. U silerni xuddi bughday tasqighandek sinimaqchi. 32 Lëkin, manga bolghan ëtiqading yoqalmisun dep, sanga du’a qildim. Sheytangha sinilip, yolumgha qaytqandin këyin, qërindashliringning ëtiqadini mustehkemle.
33 – I Rebbim, men siz bilen bille zindangha tashlinip, bille ölüshke teyyarmen! – dëdi Pëtrus.
34 – Pëtrus, – dëdi hezriti Eysa, – bilip qoyghinki, ete seherde xoraz chillighuche, sen mendin üch qëtim tanisen.
Hezriti Eysaning shagirtlirini agahlandurushi
35 Andin, hezriti Eysa shagirtliridin:
– Burun men silerni seperge ewetkende, hemyan, xurjun we ayagh almanglar, dëgenidim. U chaghda, birer nersenglar kem bolup qalghanmu? – dep soridi.
– Yaq, – dep jawab bërishti shagirtlar.
36 – Lëkin, emdi hemyan, xurjuni barlar ëliwëlinglar. Qilichi yoqlar chapininglarni sëtip, birdin qilich ëlinglar, – dëdi hezriti Eysa, 37 – Chünki muqeddes yazmilarda men toghruluq: “U jinayetchiler qatarigha kirgüzülidu” dep xatirilengen söz choqum emelge ashurulidu. Emeliyette, men toghruluq yëzilghanlarning hemmisi emelge ëshishqa az qaldi.
38 – I Rebbim, qarang, bu yerde ikki qilich bar iken, – dëdi shagirtlar.
– Boldi, yëtidu! – dëdi hezriti Eysa ulargha.
Hezriti Eysaning Zeytun tëghida du’a qilishi
39 Tamaqtin këyin, hezriti Eysa shagirtlar bilen bille sheherdin chiqip, aditi boyiche Zeytun tëghigha ketti. 40 U yerge yëtip barghandin këyin, ulargha:
– Ëziqturulmasliqinglar üchün du’a qilinglar, – dëdi.
41 Andin, hezriti Eysa nëriraq bërip, tizlinip turup:
42 – I Ata, xalisang, bu azab qedihini mendin yiraqlashturghaysen. Lëkin, bu ish mëning emes, belki sëning iradeng boyiche bolsun, – dep du’a qildi. 43 U du’a qiliwatqanda, asmandin kelgen bir perishte uninggha körünüp, medet berdi. 44 Hezriti Eysa chongqur qayghu ichide tëximu ixlas bilen du’a qiliwatqanda, uning terliri yerge tökülgen qan tamchiliridek chüshüshke bashlidi.
45 Du’adin këyin, hezriti Eysa ornidin turup, shagirtlirining yënigha këlip, ularning ghemge chökkenlikidin mügdep qalghanliqini kördi.
46 – Uxlap qalghininglar nëmisi? Ëziqturulushtin saqlinish üchün qopup du’a qilinglar, – dëdi hezriti Eysa ularni oyghitip.
Hezriti Eysaning tutqun qilinishi
47 Hezriti Eysaning sözi ayaghlashmastinla, on ikki shagirtining biri bolghan Yehuda bir top ademni bashlap keldi. U hezriti Eysaning aldigha këlip, söyüp salam berdi.
48 Hezriti Eysa uninggha:
– Ey Yehuda, Insan’oghlini söyüp qoyupmu, yene uninggha satqunluq qilamsen? – dëdi.
49 Hezriti Eysaning yënidiki shagirtlar ehwalning chataqliqini körüp:
– I Rebbim, ular bilen ëlishsaq qandaq deysiz? – dëdi. 50 Shagirtlarning biri qilichini kötürüp, bash rohaniyning chakirigha urdi. Qilich chakarning ong quliqigha tëgip, uni shilip chüshürüwetti.
51 Biraq, hezriti Eysa:
– Bes! – dëdi we qolini uzitip chakarning quliqigha tegküzüp qoyuwidi, shu’an saqiyip ketti.
52 Hezriti Eysa özini tutqili kelgen aliy rohaniylar, ibadetxana qarawullirining bashliqliri we aqsaqallargha:
– Siler qilich-toqmaqlarni kötürüp mëni tutqili kepsiler, mëni qaraqchi körüwatamsiler? 53 Men her küni siler bilen merkiziy ibadetxana hoylisida bolghanda, manga qol salmidinglar. Biraq, emdi qol salidighan waqit-sa’itinglar yëtip keldi. Bu Sheytan höküm süridighan qarangghu waqittur, – dëdi.
Pëtrusning hezriti Eysadin tënishi
54 Qarawullar hezriti Eysani tutup, bash rohaniyning öyige ëlip bërishti. Pëtrus yiraqtin egiship mangghanidi. 55 Ular hoylining otturisigha ot yëqip, chöriside issinip olturghanda, Pëtrusmu ularning arisigha kiriwaldi. 56 Uning issinip olturghinini körgen bir dëdek uninggha tikilip qarap turup:
– Bu ademmu Eysa bilen bir! – dëdi.
57 – Yaq! Men uni tonumaymen! – dep tandi Pëtrus.
58 Uzun ötmey, yene bireylen uni tonup qëlip:
– Senmu uning adimighu! – dëdi.
– Qara sëni, men ular bilen bir emes! – dëdi Pëtrus.
59 Birer sa’et ötkendin këyin, yene bir adem:
– Shübhisizki, bu adem Eysa bilen bir. Teleppuzidin uningmu Jeliliyilik ikenliki chiqip turmamdu?! – dep ching turuwaldi.
60 Lëkin, Pëtrus:
– Qara buni, nëme dep biljirlawatisen! – dëdi.
Uning sözi ayaghlashmastinla xoraz chillidi. 61 Rebbimiz Eysa keynige burulup, Pëtrusqa tikilip qaridi. Pëtrus Reb Eysaning: “Ete seherde xoraz chillighuche, sen mendin üch qëtim tanisen” dëgen sözini ësige ëlip, 62 tashqirigha chiqip qattiq yighlap ketti.
Hezriti Eysaning aliy këngeshmide sotlinishi
63 Hezriti Eysagha qarawatqan qarawullar uni mesxire qilatti. 64 Uning közini tëngip qoyghandin këyin, uni urup turup:
– Peyghember bolsang, ëytip baqqina, sëni kim urdi? – dep sorashti 65 we uninggha buningdin bashqa yene nurghun haqaretlerni yaghdurushqa bashlidi.
66 Tang atqanda, Yehudiylarning aliy këngeshmisidiki aqsaqallar, aliy rohaniylar we Tewrat ustazliri jem bolushti. Hezriti Eysa ularning aldigha ëlip këlindi. 67 Ular hezriti Eysadin:
– Ëytqin, sen Qutquzghuchi – Mesihmu? – dep sorashti.
hezriti Eysa mundaq jawab berdi:
– Silerge ëytsammu, ishenmeysiler. 68 Silerdin birer so’al sorisam, jawab bermeysiler. 69 Lëkin, Insan’oghlining qadir Xudaning ong yënida olturidighinigha az qaldi.
70 – Undaqta, sen Xudaning Oghli ikensen-de? – dëyishti ular.
– Silerning dëgininglardek! – dep jawab berdi hezriti Eysa.
71 Shuning bilen, ular:
– Emdi bashqa hëchqandaq erz qilghuchining hajiti qalmidi. Chünki, özining aghzidin kupur sözlerni angliduq! – dëyishti.
*7 23 Hezriti Eysaning waliy Pilatusning aldida sotlinishi
1 Këngeshme hey’etlirining hemmisi ornidin turushup, hezriti Eysani waliy Pilatusning aldigha ëlip bërishti. 2 U yerde uning üstidin shikayet qilip:
– Biz bu ademning Yehudiy xelqini azdurup, Rim impëratorigha baj tapshurmasliqqa qutratqanliqini we özini Yehudiylarning Qutquzghuchi – Mesihi, yeni padishahi dep atiwalghanliqini körduq, – dëyishti.
3 – Sen Yehudiylarning padishahimu? – dep soridi Pilatus hezriti Eysadin.
– Ëytqiningizdek, – dep jawab berdi hezriti Eysa.
4 Andin, Pilatus aliy rohaniylar bilen köpchilikke:
– Bu ademdin birer jinayet tapalmidim, – dëdi.
5 Lëkin, ular tëximu qet’iy türde:
– U öz telimliri bilen pütün Yehudiylar zëminidiki ammini qutritip, Jeliliye ölkisidin bashlap taki bu yergiche keldi, – dëyishti.
Hezriti Eysa Hirod xanning aldida
6 Buni anglighan Pilatus:
– Bu adem Jeliliyilikmu? – dep soridi. 7 U hezriti Eysaning Hirod xanning qol astidiki ölkidin kelgenlikidin xewer tëpip, uni Hirodqa yollap berdi. (U chaghda Hirodmu Yërusalëmda idi.)
8 Hirod xan hezriti Eysani körüp, intayin xushal boldi. Chünki, u uzundin bëri hezriti Eysagha da’ir ishlarni anglap, “mëning aldimdimu birer möjize körsitip baqsun!” dep, uning bilen körüshmekchi bolup yüretti. 9 Shunga, u hezriti Eysadin birmunche so’allarni soridi. Lëkin, hezriti Eysa bir ëghizmu jawab bermidi.
10 Aliy rohaniylar we Tewrat ustazliri hezriti Eysaning üstidin he dep erz-shikayet qiliwatatti. 11 Hirod xan we uning leshkerliri hezriti Eysani haqaretlep mesxire qilishti. Andin këyin, uninggha padishahlarche heshemetlik ton kiydürüp, uni yene Pilatusning aldigha qayturdi.
12 Mana shu kündin bashlap, Hirod xan bilen waliy Pilatus dost bolup qaldi. Uningdin burun, ular bir-birige düshmen idi.
Hezriti Eysaning ölümge höküm qilinishi
13 Waliy Pilatus aliy rohaniylarni, Yehudiy aqsaqallarni we jama’etni yighip, 14 ulargha:
– Siler bu ademni aldimgha heydep keldinglar. Uning üstidin xelqni azdurup qutratti, dep shikayet qildinglar. Biraq, men uni silerning aldinglarda soraq qilip, siler shikayet qilghan jinayetlerdin birinimu tapalmidim. 15 Hirod xanmu uningdin gunah tapalmay, manga qayturuwëtiptu. Chünki, uningda ölümge layiq hëchqandaq jinayet yoq iken. 16 Emdi, men uni qamchilitip, qoyup bërimen, – dëdi. 17 Uning mundaq dëyishining sewebi: u her qëtimliq Ötüp Këtish hëytida, Yehudiy jinayetchiliridin birini qoyup bëretti.
18 Biraq, köpchilik bir ëghizdin chuqan sëliship:
– Uni öltürüng! Barabbasni qoyup bëring! – dëyishti. 19 (Barabbas Yërusalëmda topilang kötürüp, adem öltürüp, zindangha tashlanghan bir jinayetchi idi.)
20 Pilatus hezriti Eysani qoyup bermekchi bolup, köpchilikke qayta nesihet qildi. 21 Lëkin, ular he dep:
– Uni krëstke mixliting, krëstke mixliting! – dep chuqan sëlishti.
22 Pilatus üchinchi qëtim ulargha:
– Nëmishqa? U zadi nëme jinayet ötküzdi? Men uningdin ölümge layiq jinayet tapalmidim. Uni qamchilitip, qoyup bërimen, – dëdi.
23 Biraq, köpchilik dawamliq chuqan sëliship, hezriti Eysani krëstke mixlap ësip öltürsun dep, ching turuwaldi. Ularning chuqanliri axir ghelibe qildi. 24 Pilatus ularning telipi boyiche höküm chiqardi. 25 Topilang kötürüp zindangha tashlanghan hëliqi qatilni qoyup bërip, hezriti Eysani Yehudiylarning öz xahishi boyiche bir terep qilish üchün leshkerlerge tapshurup berdi.
Hezriti Eysaning krëstke mixlinishi
26 Leshkerler krëstni kötürgen hezriti Eysani ëlip këtiwatqanda, yolda yëzidin këliwatqan Kirini shehirilik Simun isimlik bir kishini uchratti. Ular bu kishini tutuwëlip krëstni uninggha kötürgüzüp, hezriti Eysaning keynidin heydep mangdi. Chünki, hezriti Eysa halsirap ketkenidi.
27 Nurghun kishiler hezriti Eysaning keynidin egiship mangdi. Ularning ichide hezriti Eysagha ëchinip yigha-zar qiliship mangghan ayallarmu bar idi. 28 Hezriti Eysa keynige burulup ulargha mundaq dëdi:
– Ey Yërusalëm ayalliri! Men üchün yighlimanglar. Özünglar we perzentliringlar üchün yighlanglar! 29 Chünki, silerge shundaq ëghir künler këliduki, kishiler: “Perzent körmigen, hamilidar bolmighan, bala ëmitmigen ayallar nëmidëgen bextlik!” deydu. 30 U chaghda, kishiler Xudaning ghezipidin qëchish üchün taghlargha: “Üstimizge örül!”, dönglüklergimu: “Üstimizni yap!” dep yalwuridu. 31 Yapyëshil derex otta köydürülgen yerde, qurup ketken derex tëximu köydürülmesmu?! Shuningdek, men azab chekken yerde, siler gunahkar Yehudiylar tëximu azab chekmemsiler?!
32 Leshkerler hezriti Eysa bilen birge ikki jinayetchinimu ular üstidin ölüm jazasini bëjirishke ëlip këlishkenidi. 33 Ular Yërusalëmning sirtidiki “Bash Söngek” dep atalghan jaygha bërip, u yerde hezriti Eysani krëstke mixlidi. Ikki jinayetchiningmu birini hezriti Eysaning ong teripige, yene birini sol teripige mixlidi we krëstlerni tiklep qoydi. 34 Hezriti Eysa:
– I Ata, ularni kechürüm qilghin, chünki ular özining nëme qiliwatqanliqini bilmeydu, – dëdi.
Leshkerler chek tashliship, hezriti Eysaning kiyimlirini bölüshüwaldi. 35 Xalayiq qarap turuwatqanda, Yehudiy aqsaqallar uni mesxire qilip:
– U bashqilarni qutquzuptiken! Eger rasttin Xuda teyinligen Qutquzghuchi – Mesih bolghan bolsa, özini qutquzup baqmisunmu! – dëyishti.
36 Leshkerlermu uni mesxire qiliship, uninggha erzan üzüm sharabi tenglep:
37 – Eger sen Yehudiylarning padishahi bolsang, özüngni qutquzup baq! – dëyishti.
38 Hezriti Eysaning üstidiki taxtigha: “Bu kishi Yehudiylarning padishahi” dep yëzilghanidi. 39 Hezriti Eysa bilen bille krëstke mixlanghan ikki jinayetchining biri uni haqaretlep:
– Sen Xuda ewetken qutquzghuchi emesmiding? Emdi özüngnimu, biznimu qutquzmamsen?! – dëdi.
40 Yene biri bolsa hëliqi jinayetchini eyiblep:
– Senmu uninggha oxshash jazaliniwatqan turuqluq, Xudadin qorqmidingmu? 41 Bizning jazalinishimiz heqliq. Biz öz qilmishlirimizning jazasini tarttuq, lëkin u hëchqandaq yamanliq qilmighanghu! – dëdi. 42 Andin, u hezriti Eysagha:
– I Eysa, padishahliqing bilen kelginingde, mëni untumighaysen, – dëdi.
43 – Bilip qoyki, bügün sen men bilen bille jennette bolisen, – dëdi hezriti Eysa uninggha.
Hezriti Eysaning ölümi
44 Chüsh waqtida, quyash nuri ghayib bolup, pütün zëminni qarangghuluq basti. Bu ehwal üch sa’et dawam qildi. 45 Merkiziy ibadetxanidiki perde tosattin ikki parche bolup yirtildi.* Bu perde ibadetxanining eng muqeddes jay dep atalghan qismini muqeddes jay dep atalghan qismidin ayrip turidighan perde bolup, uning yirtilishi hezriti Eysaning insanlarning Xudaning aldigha baridighan yolini achqanliqini bildüridu. 46 Hezriti Eysa qattiq awaz bilen:
– I Ata! Rohimni qolunggha tapshurdum, – dëdi-de, tiniqi toxtap, jan üzdi.
47 U yerde buni körüp turghan yüzbëshi Xudadin qorqqan halda:
– Bu adem heqiqeten durus adem iken! – dep Xudani medhiyilidi.
48 Bu weqeni körüsh üchün yighilghan xalayiq qayghu bilen meydisige urup, öylirige qaytishti. 49 Hezriti Eysani tonuydighan kishiler we Jeliliye ölkisidin uninggha egiship kelgen ayallar weqening jeryanini yiraqtin körüp turdi.
Hezriti Eysaning depne qilinishi
50-51 Yehudiye ölkisidiki Aramatiya dëgen sheherdin kelgen Yüsüp isimlik bir kishi bar idi. U aq köngül, durus adem bolup, Xudaning padishahliqining namayan bolushini intizarliq bilen kütetti. U Yehudiylarning aliy këngeshmisining ezaliridin biri bolsimu, ularning hezriti Eysa heqqidiki bu qarari we heriketlirige qoshulmighanidi. 52 Yüsüp waliy Pilatusning aldigha bërip, hezriti Eysaning jesitini bërishni telep qildi. 53 Pilatus qoshulghandin këyin, u jesetni krësttin chüshürüp, kendir rext bilen këpenlep, yëngidin oyulghan chong qoram tashliq qebrige depne qildi.
54 Bu weqeler hëytning harpisi yüz bergen bolup, dem alidighan shenbe künige az qalghanidi. 55 Shunga, Jeliliye ölkisidin hezriti Eysa bilen bille kelgen ayallar Yüsüp bilen bille bërip, qebrini we jesetning qandaq qoyulghanliqini közdin kechürdi. 56 Andin, öylirige qaytip bërip, jesetke chachidighan xush puraqliq buyumlar bilen etirlerni teyyarlidi. Dem ëlish küni, Xudaning emri boyiche, ular dem ëlishti.
*45 24 Hezriti Eysaning tirilishi
1 Yekshenbe küni tang yorushi bilen teng, ayallar özliri teyyarlighan xush puraqliq buyumlirini ëlip, hezriti Eysaning qebrisige bardi. 2 Ular qebrining aghzidiki tashning domilitiwëtilgenlikini kördi. 3 Qebrige kirip qarisa, hezriti Eysaning jesiti yoq turatti! 4 Ular közlirige ishenmey turghinida, tosattin ularning yënida kiyimliridin nur chaqnap turidighan ikki kishi peyda boldi. 5 Ayallar intayin alaqzade bolup, bashlirini yerge ëgishti. U perishtiler ayallargha:
– Siler nëme üchün tirik ademni ölgenlerning arisidin izdeysiler? 6 U bu yerde emes, u tirildi. U Jeliliye ölkiside turghan waqtida, silerge nëme dëgenlikini eslep bëqinglar. 7 U: “Insan’oghli yaman niyetlik kishilerning qoligha tapshurulidu, krëstkimu mixlinip öltürülidu. Biraq, üchinchi küni qayta tirilidu” dëgen emesmu?! – dëdi.
8 Ular hezriti Eysaning rast shundaq dëgenlikini ësige ëliship, 9 qebre yënidin qaytishti. Ular körgenlirining hemmisini on bir elchi we bashqa shagirtlargha yetküzdi. 10 Bu ishlarni elchilerge yetküzgüchi ayallar – Mejdellik Meryem, Yo’anna, Yaqupning anisi Meryem we bashqa ayallar idi. 11 Lëkin, elchiler bu ayallarning ëytqanlirini quruq gep dep qarap, ularning sözlirige ishenmidi. 12 Biraq, Pëtrus ornidin turup, mazargha yügürüp bërip, qebrining ichige qarighinida, hëliqi kendir këpendin bashqa hëch nerse körmidi. Umu bu ishlargha intayin heyran bolup qaytip ketti.
Ëmayus yëzisigha baridighan yolda
13 Shu küni, shagirtlardin ikkiylen Yërusalëmdin on bir chaqirim yiraqliqtiki Ëmayus dëgen yëzigha bardi. 14 Ular yol boyi yëqinda yüz bergen weqeler toghrisida sözliship këtiwatatti. 15 Del shu chaghda, hezriti Eysa özi ulargha yëqinlap këlip, ular bilen bille mangdi. 16 Ular hezriti Eysani körgen bolsimu, qandaqtur uni tonushqa qurbi yetmidi.
17 – Nëme toghruluq parangliship këtiwatisiler? – dep soridi hezriti Eysa ulardin.
Ular qayghuluq halda qedimini toxtatti. 18 Ulardin Kliyopas isimlik biri hezriti Eysadin:
– Senze, Yërusalëmda turupmu, yëqinda yüz bergen weqelerdin qilche xewiring yoqmu nëme? – dep soridi.
19 – Nëme weqe iken? – dëdi hezriti Eysa.
– Nasirelik Eysaning weqesichu! – dëdi ular, – u Xudaning aldidimu, xelqning aldidimu söz-heriketlirining küchi bar bir peyghember idi. 20 Aliy rohaniylar we aqsaqallirimiz uni waliy Pilatusning aldigha yalap apirip, ölüm jazasigha höküm qildurup, krëstke mixlatti. 21 Biz eslide uni Isra’illargha azadliq ëlip këlidighan kishi dep, intizarliq bilen kütüp kelgeniduq. Biraq, bundaq bolmay, hazir uning alemdin ötkinige üch kün boldi. 22 Lëkin qiziq yëri shuki, bügün etigende arimizdiki birnechche ayal bizni alaqzade qilip, bizge mundaq bir xewerni yetküzdi: ular seherde qebrige bërip qarisa, 23 hezriti Eysaning jesiti körünmeptu! Perishtiler ulargha körünüp, hezriti Eysaning qayta tirilgenlikini ëytiptu. 24 Buning bilen, bizdin birnechcheylen qebrige bërip, ehwalning ayallarning ëytqinidek ikenlikini, hezriti Eysaning jesitining derweqe yoq turghanliqini körüp keldi.
25 Hezriti Eysa ulargha mundaq dëdi:
– Ey nadanlar! Peyghemberlerning ëytqan sözlirige nëmanche teste ishinisiler? 26 Qutquzghuchi – Mesih Xudaning shan-sheripige ërishishtin burun, mana shu jebir-japalarni bëshidin kechürüshi kërek emesmidi?
27 Andin, u muqeddes yazmilarda Musa we bashqa barliq peyghemberlerning özi heqqide aldin yëzilghanlirini ulargha sözlep chüshendürdi.
28 Ular baridighan yëzisigha yëqinlashqanda, hezriti Eysa sepirini yene dawamlashturidighandek turatti. 29 Ular uni tutuwëlip:
– Kün olturdi. Hëli qarangghu chüshidu. Biz bilen bille qonup qëling, – dep ötündi.
Hezriti Eysa ular bilen qonmaqchi bolup öyge kirdi. 30 Ular tamaqqa olturghanda, hezriti Eysa nanni qoligha ëlip, Xudagha shükür ëytti, andin nanni oshtup ulargha sundi. 31 Shu chaghda, ularning közliri ëchilghandek bolup, hezriti Eysani tonudi, lëkin u ushtumtut ghayib boldi. 32 Ular bir-birige:
– U yolda biz bilen parangliship, muqeddes yazmilarni chüshendürgende, qelbimiz goya ottek yanmidimu?! – dëyishti.
33-34 Ular derhal yolgha chiqip, Yërusalëmgha qaytip keldi. U yerde bashqa elchiler we shagirtlarning bir yerge yighilip: “Rebbimiz rasttin tiriliptu. U Simungha körünüptu!” dëyishiwatqanliqini anglidi. 35 Shuning bilen, bu ikkiylenmu yolda yüz bergen ishlarni we hezriti Eysa nanni oshtuwatqanda, özlirining uni qandaq tonup qalghanliqini köpchilikke sözlep berdi.
Hezriti Eysaning shagirtlirigha körünüshi
36 Shagirtlar bu weqe üstide sözlishiwatqanda, tosattin hezriti Eysa özi ularning arisida peyda bolup:
– Silerge amanliq bolsun, – dëdi.
37 Ular birer rohni uchrattuqmu nëme dep, alaqzade bolushup ketti.
38 Hezriti Eysa ulargha:
– Nëmige shunche qorqushup kettinglar? Nëmidin gumanlinisiler? 39 Qolum bilen putumgha qarap bëqinglar! Bu men! Tutup baqsanglar bilisiler, rohning gösh-ustixini yoq. Qaranglar, mëning bar, – dëdi.
40 Hezriti Eysa shundaq dëgech put-qolini körsetti. 41 Ular yenila ishenmey, bir xush bolsa, bir heyran bolushup turatti. Shuning bilen, hezriti Eysa ulardin:
– Silerde yeydighan nerse barmu? – dep soridi. 42 Ular bir parche bëliq kawipini sunuwidi, 43 hezriti Eysa ëlip ularning aldida yëdi.
44 Andin, ulargha mundaq dëdi:
– Bu ishlarning hemmisini men ilgiri siler bilen bille bolghan waqtimda ëytqanidim. Men: “Musa xatiriligen Tewrat, bashqa peyghemberlerning yazmiliri we Zeburda bayan qilinghan manga da’ir ishlarning hemmisi choqum emelge ashurulidu” dëgen emesmu?
45 Shuningdin këyin, hezriti Eysa ularning muqeddes yazmilarni chüshinishi üchün, ularning zëhnini ëchip, 46 mundaq dëdi:
– Muqeddes yazmilarda aldin mundaq xatirilengen: Qutquzghuchi – Mesih azab chëkip, öltürülüp, üchinchi küni ölümdin tirilidu. 47 “Gunahlirigha towa qilghanlarning hemmisi u arqiliq kechürüm qilinidu” dëgen xush xewer Yërusalëmdin bashlap pütün ellerge tarqitilidu. 48 Siler emdi bu weqelerning guwahchiliri bolisiler. 49 Atam bërimen, dep wede qilghan Muqeddes Rohni silerge ata qilimen. Biraq, siler ershtin kelgen Muqeddes Rohning küch-qudritige toldurulghuche, Yërusalëmda kütüp turunglar.
Hezriti Eysaning asmangha kötürülüshi
50 Hezriti Eysa ularni Yërusalëmning sirtidiki Beytaniya yëzisighiche bashlap bardi we qollirini kötürüp ulargha bext tilidi. 51 U bext tilewëtip, ulardin ayrilip asmangha kötürüldi. 52 Shagirtlar hezriti Eysagha ibadet qilishti we intayin xushal-xuramliq ichide Yërusalëmgha qaytip këlip, 53 hemishe merkiziy ibadetxanida Xudagha medhiye oqushup turdi.
|
||||||||||||||||||||||||||
