«Nexemiya»


1

Töwende pütülgenler Xakalyaning oghli Nexemiyaning sözliridur.
Nexemiyaning Yërusalëmgha köngül bölüshi
Përsiye padishahi Artaxshasti hakimiyet tutqan 20-yili kech küzning kislaw ëyida* Hazirqi zaman kalëndari boyiche miladiyedin ilgiri 446-yilining 11-yaki 12-ëyigha toghra këlidu., menki Nexemiya Suza shehirining qel’eside turattim. Qërindashlirimdin biri bolghan Xanani birnechche kishiler bilen Yehudiyedin keldi. Men ulardin sürgündin qaytip ketken Yehudiylar we Yërusalëmning ehwali toghrisida soridim. Ular manga, sürgündin Yehudiye rayonigha qaytip ketken Yehudiylarning qattiq qiyinchiliqlargha hemde xorluqqa duch kelgenlikini, Yërusalëmning sëpillirining yenila xarabliqta we sheher derwazilirining köydürüwëtilgen halette turghanliqini ëytti.
4-5 Men bularni anglap köz yashlirim tökülgen halda olturup qaldim. Künlep hesrette yürüp, roza tuttum hemde ersh’eladiki Xudagha du’a qildim:
 
“I Perwerdigar, ersh’eladiki Xuda! Sen ulugh we sürlüksen! Sëni söygen we emrliringge ita’et qilghuchilargha bergen menggü mëhir-muhebbetlik ehdengde turisen. Men xizmetkarliring bolghan Isra’il xelqi üchün këche-kündüz du’a-tilawet qilghanda, xizmetkaring bolghan manga nezer sëlip, du’alirimgha qulaq salghaysen! Men biz Isra’illarning sanga qarshi gunah qilghinigha towa qilimen. Hetta men we ejdadlirimmu gunah ötküzduq. Biz rezillik bilen sanga qarshi chiqtuq. Biz xizmetkaring Musa peyghember arqiliq chüshürülgen emr-perman we tüzümliringge ri’aye qilmiduq. Musa peyghemberge ëytqanliringni yadingda tutqaysen: ‘Siler Isra’illar manga sadaqetsizlik qilsanglar, silerni yat xelqler arisigha chëchiwëtimen, lëkin, mëning yolumgha qaytip këlip, emr-permanlirimgha boysunup, shu boyiche yashisanglar, dunyaning bulung-puchqaqlirigha chëchiwëtilgen bolsanglarmu, özüm silerni tallighan we namim ulughlinidighan jaygha yighiwalimen.’
10 Sen zor qudriting we küchlük qolung bilen qutquzghan kishiler sëning xizmetkarliring hem xelqingdur. 11 I Igem! Xizmetkaringning we namingni sherepleshte xushalliq tapqan xizmetkarliringning du’ayigha qulaq salghaysen. Bügün ishlirimning ongushluq bolup, padishahning iltipatigha muyesser bolushumni orundap bergeysen!”
 

*1
Hazirqi zaman kalëndari boyiche miladiyedin ilgiri 446-yilining 11-yaki 12-ëyigha toghra këlidu.

11
Bash saqiy – padishah bilen da’im uchriship turidighan, mertiwisi yuqiri xizmet hësablinidu.



2

Nexemiyaning Yërusalëmgha bërishi
Këyin Përsiye padishahi Artaxshastining 20-yili bash etiyaz nisan ëyining bir küni* Hazirqi zaman kalëndari boyiche miladiyedin ilgiri 445-yilining 3-yaki 4-ëyigha toghra këlidu., men padishahqa sharab mulazimiti qiliwatattim. Men uning aldida hergiz perishan bolup baqmighanidim. U manga:
– Sëning kësiling yoq turuqluq, yene nëmishqa perishan körünisen? Jezmen könglüng sunuq bolsa kërek! – dëdi.
Men qattiq chöchügen halda uninggha:
– Aliylirining ömri uzun bolghay! Ejdadlirim depne qilinghan sheher xarabliqta, sheher derwaziliri köydürüwëtilgen halette tursa, qandaqmu perishan bolmay turalay? – dep jawab berdim. Padishah:
– Mendin nëme tileysen? – dep soridi. Men ersh’eladiki Xudagha du’a qilip, padishahqa:
– Eger aliyliri xalisila, iltipatlirigha muyesser bolghan bolsam, mëni ejdadlirim yerge qoyulghan sheherni yëngibashtin bina qilishqa Yehudiyege ewetkeyla, – dëdim.
Xanish padishahning yënida olturatti. Padishah mendin, qanchilik waqitliq barisen? Qachan qaytip këlisen? Dep soridi. Men waqitni ëytqandin këyin, u telipimge qoshuldi.
Men padishahqa yene mundaq dëdim:
– Eger aliyliri xalisila, Firat deryasining gherbidiki ölke emeldarlirigha pëqirning ularning zëmini arqiliq Yehudiyege ötüshümge yol xet pütüp bergen bolsila. Padishahning orman bashqurghuchisi Asafning manga yaghach bërishige mektup pütüp bergeyla. Pëqir yaghachlarni ibadetxana qorghinining derwaziliri, sheher sëpili we xususiy öyümge lim qilishqa ishletken bolsam. Xudayim manga yar bolghachqa, padishah teleplirimning hemmisini orundap berdi.
Padishah mëni muhapizet qilishqa herbiy emeldarlar bilen atliq leshkerlerni ewetti. Men Firat deryasining gherbidiki ölkige kelginimde, padishahning mektupini emeldarlargha sundum. 10 Xoronluq Sanballat bilen Ammonlardin bolghan emeldar Tobiya birining Isra’il xelqige yardemge kelgenlikini anglap, nahayiti xapa boluptu.
Nexemiyaning sëpillarni közdin kechürüshi
11 Men Yërusalëmgha bërip, üch kün turdum. 12 Üchinchi küni yërim këchide ornumdin turup, birnechche hemrahim bilen sirtqa chiqtim. Xudaning Yërusalëm üchün qelbimge salghan ishini hëchkimge tinmidim. Bizdiki birdinbir ulagh men mingen ëshek idi. 13 Men qarangghuda sheherning jilgha derwazisi arqiliq ejdiha buliqidin ötüp, qigh derwazisigha bardim. Yol boyi xarab bolghan sëpillar bilen köydürüwëtilgen derwazilarni tekshürdüm. 14 Andin men bulaq derwazisidin ötüp, shah kölchikige bardim. Biraq ulighim xarabliqtin ötelmidi. 15 Shuning bilen men qarangghuluqta jilghini boylap, sëpillarni közdin kechürüp chiqtim. Andin burulup, jilgha derwazisi arqiliq qaytip keldim.
16 Mëning nege bërip, nëme qilghanliqimni emeldarlar bilmidi. Men pilanimni Yehudiy bashliqlar – rohaniylar, jama’et erbabliri, emeldarlar yaki sëpil qurushqa alaqidar kishilerge tëxi tinmighanidim. 17 Biraq, hazir men ulargha:
– Bizning uchrighan qiyinchiliqlirimizdin silerning xewiringlar bar. Chünki Yërusalëm xarabliqta, sheher derwaziliri köydürüwëtilgen halette turmaqta. Yërusalëm sëpilini yëngibashtin qurup chiqip, xorluqqa xatime bëreyli! – dëdim.
18 Men ulargha Xudayim manga yar bolghanliqini hemde padishahning manga dëgenlirini ëyttim. Ular:
– Xop, emise ishni bashlayli! – dep, qoshumilirini türüshti.
19 Xoronluq Sanballat bilen Ammonlardin bolghan emeldar Tobiya we Geshem isimlik bir Ereb bu ishni anglap, bizni qattiq mesxire qilip:
– Siler nëme qiliwatisiler? Padishahqa qarshi isyan kötürmekchimu siler? – dep so’al qoyushti. 20 Men jawaben:
– Ersh’eladiki Xuda bizni muweppeqiyetke ërishtüridu. Uning xizmetkarliri bolghan biz bu qurulushni bashlaymiz. Silerning Yërusalëmda heqqinglar yoq, qanuniy we tarixiy hoququnglarmu yoq! – dëdim.

*1
Hazirqi zaman kalëndari boyiche miladiyedin ilgiri 445-yilining 3-yaki 4-ëyigha toghra këlidu.



3

Sheher sëpillirini yëngibashtin qurush
Bash rohaniy Elyashib bilen uning xizmetdash rohaniyliri qoy derwazisini qaytidin yasap, uni Xudagha bëghishlap, derwaza qanatlirini ornatti. Andin sëpilni yüz munarighiche uzartip, Xudagha bëghishlidi. Këyin uni Xanan’ël munarighiche uzartti. Këyinki bölikini Ërixaliqlar yasidi. Yene këyinki bölikini Imrining oghli Zakkur yasidi.
Hassina’aning oghulliri bëliq derwazisini yasidi. Ular limlarni we derwaza qanatlirini ornitip, boltilap, taqaqlirini bëkitti. Xaqqozning newrisi, Uriyaning oghli Mirëmot sëpilning këyinki bölikini rëmont qildi. Mishëzabëlning newrisi Berekyaning oghli Mishullam uningdin këyinki bölikini rëmont qildi. Ba’ananing oghli Zadoq uningdin këyinki bölikini rëmont qildi. Tiqowaliqlar uningdin këyinki bölikini rëmont qildi. Biraq, ularning yurt bashliri qurulush bashqurghuchilirigha boyuntawliq qildi.
Pasëyaxning oghli – Yoyada we Bisodiyaning oghli Mishullam kona sheher derwazisini rëmont qildi. Ular limlarni we derwaza qanatlirini ornitip, boltilap, taqaqlirini bëkitti. Gib’onluq Milatya, Mëronotluq Yadon we Gib’on hem Mizpah shehiridikiler uningdin këyinki bölikini rëmont qildi. Mizpah shehiride Firat deryasining gherbidiki ölkining bashliqi turatti. Zergerlerdin biri bolghan Xarhayaning oghli Uzzi’ël, uningdin këyinki bölikini rëmont qildi. Hananya etir yasighuchilardin biri bolup, uningdin këyinki bölikini keng sëpilghiche rëmont qildi.
Xurning oghli, Yërusalëm sheher rayonining yërimini bashqurghuchi Rifaya uningdin këyinki bölikini rëmont qildi. 10 Xarumafning oghli Yidaya uningdin këyinki bölikini öz öyining udulighiche rëmont qildi. Xashabniyaning oghli Xattush uningdin këyinki bölikini rëmont qildi. 11 Xarimning oghli Malkiya bilen Paxat-mo’abning oghli Xashshub uningdin këyinki böliki bilen tonurlar munarini rëmont qildi. 12 Hallohëshning oghli – Yërusalëm sheher rayonining bashqa bir yërimini bashqurghuchi Shallum qizliri bilen uningdin këyinki bölikini rëmont qildi.
13 Xanun Zanowaxliqlarni bashlap, jilgha derwazisini rëmont qildi. Ular derwazini yasap, qanatlirini ornitip, boltilap, taqaqlirini bëkitti. Ular yene qigh derwazisighiche bolghan töt yüz ellik mëtir ariliqni yasidi.
14 Rëkabning oghli – Beyt-hakkerem rayonining bashqurghuchisi Malkiya qigh derwazisini rëmont qildi. Ular derwazini yasap, qanatlirini ornitip, boltilap, taqaqlirini bëkitti.
15 Kolxozening oghli – Mizpah rayonining bashqurghuchisi Shallum, bulaq derwazisini we derwaza ögzisini rëmont qildi hemde derwaza qanatlirini ornitip, boltilap, taqaqlirini bëkitti. Andin u padishah güllükining yënidiki Shëlah kölchiki sëpilini, “Dawut shehiri”din chüshidighan pelempeygiche rëmont qildi. 16 Azbuqning oghli – Beytzur rayonining yërimini bashqurghuchi Nexemiya uningdin këyinki bölikini Dawut padishah qebristanliqining udulidiki jaydin su ambiri we bahadirlarning bargahighiche rëmont qildi. 17 Banining oghli Rixumning qol astida ishleydighan bir top Lawiylar uningdin këyinki bölikini rëmont qildi. Andin Qi’ila rayonining yërimini bashqurghuchi Xashabya öz qol astidiki rayon üchün uningdin këyinki bölikini rëmont qildi. 18 Ularning tughqanliri, yeni Xënadadning oghli – Qi’ila rayonining yërimini bashqurghuchi Bawway uningdin këyinki bölikini rëmont qildi. 19 Yëshuwaning oghli – Mizpah shehirining bashqurghuchisi Ezer uningdin këyinki bölikini – qoral ambirigha chiqidighan yolning udulidin sëpilning tirikigiche rëmont qildi. 20 Zabbayning oghli Baruk uningdin këyinki bölikini, yeni sëpilning tirikidin bashlap bash rohaniy Elyashibning öyining ishikigiche rëmont qildi. 21 Xaqqozning newrisi, Uriyaning oghli Mirëmot uningdin këyinki bölikini Elyashibning öyining ishikidin uning axirighiche rëmont qildi.
22 Yërusalëmning etrapida turidighan rohaniylar uningdin këyinki bölikini rëmont qildi. 23 Binyamin we Xashshublar uningdin këyinki böliki, yeni öz öyining udulini rëmont qildi. Ananyaning newrisi, yeni Ma’asëyaning oghli Azarya këyinki böliki, yeni öz öyining udulini rëmont qildi. 24 Xënadadning oghli Binnuy këyinki bölikini, yeni Azaryaning öyidin sëpilning tiriki we uning doqmushighiche rëmont qildi. 25 Uzayning oghli Palal uningdin këyinki bölikini, yeni sëpilning tiriki we muhapizetchiler hoylisining yënidiki üstünki orda munarining udulini rëmont qildi. Par’oshning oghli Pidaya uningdin këyinki bölikini 26 Ofel ëgizlikide turidighan ibadetxana xizmetkarliri bilen su derwazisining udulidin sherqtiki sëpildin chiqip turghan munarghiche rëmont qildi. 27 Këyinki bölikini Tiqowaliqlar rëmont qildi. Bu ularning rëmont qilghan yene bir böliki bolup, büyük munar udulidin Ofel sëpilighiche idi.
28 Rohaniylar uningdin këyinki bölikini, yeni at derwazisining yuqiriqi teripini rëmont qildi. Herbir rohaniy öz öyining udulini rëmont qildi. 29 Immërning oghli Zadoq uningdin këyinki böliki bolghan öz öyining udulini rëmont qildi. Uningdin këyinki bölikini Shikanyaning oghli sherqiy derwazining derwaziwini Shimaya rëmont qildi. 30 Uningdin këyinki bölikini Shelemyaning oghli Xananya bilen Zalafning altinchi oghli Xanun rëmont qildi. Bu ularning yene bir rëmont qilghan böliki idi. Berekyaning oghli Mishullam uningdin këyinki böliki bolghan öz öyining udulini rëmont qildi. 31 Zergerlerning biri Malkiya uningdin këyinki bölikini közet derwazisi udulidiki ibadetxana xizmetkarlirining hem sodigerlerning öyigiche rëmont qildi. Andin sëpilni üstide öy jaylashqan sëpil doqmushighiche özartti. 32 Bashqa zergerler we sodigerler u doqmushtin qoy derwazisighiche bolghan eng axirqi bölikini rëmont qildi.


4

Sëpil qurulushigha bolghan tosqunluq
Bizning sheher sëpilini yëngibashtin bina qiliwatqinimizni anglighan Sanballat nahayiti xapa bolup, ghezeplengen halda biz Yehudiylarni mesxire qilip, hemrahliri we Samariye qoshunliri aldida:
– Bu ajiz Yehudiylar nëme qiliwatidighandu? Ular bu sëpilni yëngibashtin bina qilmaqchimiken? Ular qurbanliq qilish arqiliq bu ishni bir kündila püttürimiz, dep oylamdighandu? Xarabliqtiki kül-qoqasqa aylanghan tashlarni qaytidin ishlitelemdu? – dëdi.
Ammonlardin bolghan Tobiya uning yënida turup:
– Ularning yasawatqan sëpiligha bir tülke chiqsa, örülüp chüshidu! – dëdi. Men mundaq du’a qildim:
 
“I Xudayimiz, ularning bizni mesxire qilishlirigha qulaq salghaysen! Ularning mesxirisini öz bëshigha yandurghaysen! Ularni talan-taraj qilip, yaqa yurtlargha sürgün qilghaysen. Ular qurulushchilar aldida sëni haqaretligenliki üchün ularning rezilliklirini untup qalmighaysen, gunahlirini kechürmigeysen.”
 
Hemmeylen chin dili bilen ishligechke, sëpilni yërim tam qopurup, tutashturduq.
Sanballat, Tobiya, Erebler, Ammonlar we Ashdodluqlar Yërusalëm sëpil qurulushining nahayiti yürüshüwatqanliqini we uning shorilirining ëtiliwatqanliqini anglap intayin ghezeplendi. Ular birlikte suyiqest pilanlap, Yërusalëmgha hujum qilip, bizni tiripiren qilmaqchi boldi. Biz Xudayimizgha du’a qilduq hemde ularning hujumidin qoghdinish üchün këche-kündüzlük qarawullarni qoyduq.
10 Lëkin Yehudiylar arisida: “Ishchilar barghansëri halidin ketti. Nurghun këreksiz tash parchiliri turuwatidu, biz sëpilni qandaqmu püttürermiz?” dëgen gep tarqaldi. 11 Shuning bilen birge reqibimizning: “Biz Yehudiylargha sezdürmey ularning arisigha bërip, ularni qirip tashlap, qurulushni toxtitimiz” dëgenlikini angliduq. 12 Düshmenge yëqin olturaqlashqan Yehudiylar qayta-qayta këlip bizni agahlandurup: “Ular her tereptin bizge hujum qozghimaqchi!” dëdi. 13 Shunga men ademlerni öz jemeti boyiche qilich, oqya we neyziler bilen qorallandurup, sëpilning ochuq we eng pakar yerlirining keynige qarawulluqqa qoydum. 14 Andin men ehwalni közitip, jama’et erbabliri, emeldarlar we qalghan xelqlerge chaqiriq qilip:
– Düshmendin qorqmanglar! Perwerdigarning ulugh we sürlüklikini ësinglarda tutunglar. Özünglarning aka-ukiliringlar, bala-chaqiliringlar, ayalliringlar we öy-makaninglar üchün küresh qilinglar! – dëdim.
15 Düshmenlirimiz özlirining suyiqestlirini bilip qalghanliqimizni anglap, Xudaning özlirining pilanini buzuwetkenlikini chüshendi. Shuning bilen biz hemmimiz esli ornimizgha qaytip bërip, sëpil qurulushimiz bilen meshghul bolduq. 16-17 Shu chaghdin bashlap, xizmetkarlirimning yërimi ishqa kirishti, qalghan yërimi neyze, qalqan we oqyalar bilen qorallinip, uchisigha sawut kiyip qarawulluq qildi. Qomandanlar sëpil qurulushchilirining keynidin orun aldi. Yük toshughuchilarmu qorallinip turup ish qildi. 18 Qurulushchilarning hemmisi bëlige qilich asqanidi. Jengge burgha chalghuchimu yënimda turatti. 19 Men jama’et erbabliri, emeldarlar we pütkül xelqqe:
– Qilidighan ish köp hemde sëpilning hemme yëride bar. Sëpilda bir-birimiz bilen bolghan ariliqimiz yiraq. 20 Siler burgha awazini anglighan haman, mëning yënimgha yighilinglar. Xudayimiz jengde biz bilen bir nepeste bolidu, – dëdim.
21 Shunga seherde yultuzlar körüngiche yërimimiz ishliduq, yërimimiz qolimizgha neyze ëlip qarawulluq qilduq. 22 Shu waqitta men ademlerge:
– Herbir adem we uning yardemchisi këchisi Yërusalëmda qonup qarawulluq qilsun, kündüzi qurulushchi bolsun, – dëdim.
23 Bu mezgilde hëchqaysimiz – men, tughqanlirim, xizmetkarlirim, muhapizetchilirimmu uchimizdiki kiyimlirimizni almashturmiduq hemde hemmimiz qolimizdin qoralni chüshürmiduq.


5

Nexemiyaning namratlarning üstidiki yükni yëniklitishi
Bir mezgildin këyin, nurghun er-ayallar özlirining Yehudiy qërindashliri toghruluq amma arisida naraziliq bildürdi. Beziler: “Biz köp janliq, bizge jënimizni aman etküdek ozuq-tülük kërek!” dëyishse, beziler: “Biz qehetchilik mezgilide ozuq-tülükke ërishish üchün ëtizimiz, özümzarliqimiz we öylirimizni renige qoyduq” dëyishti. Yene beziler: “Biz padishahqa ëtiz we özümzarliq yasiqi tapshurush üchün qerz alduq. Biz bilen bay Yehudiy qërindashlirimizning qëni bir, bizning perzentlirimizning ularning perzentliridin hëch perqi yoq. Biraq biz perzentlirimizni ulargha qul qilmasliqqa charimiz yoq. Hëlimu qizlirimizdin beziliri qul bolup ketti. Biz buninggha amalsiz. Chünki ëtizlirimiz we özümzarliqlirimiz qolimizdin ketti.” dëdi.
Men ularning naraziliqlirini anglap nahayiti achchiqlandim. Bu ishqa mulahize yürgüzüp, andin jama’et erbabliri we emeldarlarni eyiblep mundaq dëdim:
– Siler ösüm ëlish arqiliq öz qërindashliringlargha zulum sëliwatisler!
Andin men jama’etke chaqiriq qilip, ulargha qarshi yighin achtim. Yighinda men ulargha:
– Biz eng zor tirishchanliq körsitip, yat xelqlerge amalsiz sëtilip ketken Yehudiy qërindashlirimizni tölem tölep qayturuwalghaniduq, emdi siler ularni yene qulluqqa sëtiwatisiler! Biz ularni qaytidin qulluqtin sëtiwëlishimiz kërekmu?! – dëdim. Ular tunjuqup ketkinidin zuwan sürmidi. Men yene:
– Qilghininglar heqiqeten toghra bolmaptu! Siler nëmishqa Xudadin qorqmay, yat xelq reqiblirimizning mesxire qilishigha purset yaritip bërisiler? 10 Hetta men, qërindashlirim we xizmetkarlirimmu xelqqe pul we ashliq qerz bergeniduq. Emdi biz ösüm ëlishni toxtitayli! 11 Silerge renige qoyulghan ëtiz, üzümzarliq, zeytunluq we öylerni hazirning özidila igisige qayturup bëringlar! Pul, ashliq, sharab we zeytun yëghini qerz bërip alghan ösümliringlarni yandurup bëringlar! – dëdim.
12 Ular:
– Hemmini qayturup bërimiz hemde xelqtin hëchnëmini telep qilmaymiz, dëginingiz boyiche bëjirimiz, – dep jawab bërishti.
Men rohaniylargha chaqiriq qilip, jama’et erbabliri we emeldarlarni bergen wedisi boyiche qesem qildurdum. 13 Andin këyin chekminimning pëshini qëqip:
– Xuda bu wedide turmighanlarni mushundaq qëqip, ularni qoru-jayidin we bësatidin ada-juda qiliwetsun, – dëdim.
Jama’etning hemmisi: “Amin!” dep, Perwerdigarni medhiyelidi. Ular wediside turdi.
Nexemiyaning jama’et üchün öz menpe’etidin këchishi
14 Men Yehudiyege bashliq bolghan on ikki yilda, yeni Artaxshasti padishahning 20-yilidin ottuz ikkinchi yilighiche, bashliqqa xas yëmekliklerni yëmidim, tughqanlirimmu shundaq qildi. 15 Burunqi bashliqlarning hemmisi xelqqe alwan-yasaq salghanidi. Ular xelqtin her künlüki üchün ozuq-tülük we sharablarni hemde uningdin bashqa qiriq kümüsh tengge alatti. Hetta ularning xizmetkarlirimu xelqqe zulum salghanidi. Lëkin men undaq qilmidim, chünki men Xudagha ixlasmen idim. 16 Men özümni sëpil qurulushigha atiwettim. Biz yergimu igidarchiliq qilmiduq. Pütün xizmetkarlirimmu sëpil qurulushi bilen hepiliship ketkenidi. 17 Mëning dastixënimdin ghizalinidighan Yehudiylar we emeldarlar adette bir yüz ellik kishi bolup, bulardin bashqa etraptiki milletlerdinmu bar idi. 18 Manga her küni bir kala, alte qoy we qushlar, her on künde bir qëtim her xil sharablar teyyarlinatti. Shundaqtimu, men bashliqqa xas yëmekliklerni telep qilmidim, chünki xelqning yükining nahayiti ëghirliqini bilettim.
19 I Xuda, bu xelq üchün qilghanlirimni semingde tutup, manga yaxshiliq qilghaysen!


6

Nexemiyagha qurulghan tuzaq
Sanballat, Tobiya shundaqla Geshem isimlik hëliqi Ereb we bashqa reqibler bizning sëpilni püttürüp bolghanliqimizdin we birer shorimu ëtilmey qalmighinidin xewer tëpiptu. Emeliyette, biz sheherning derwazilirigha qanatlarni ornatmighaniduq. Sanballat bilen Geshem manga bir parche xet yollap, mëning Ono tüzlenglikidiki Kifirim dëgen jayda ular bilen uchrishishimni telep qildi. Ular manga suyiqest qilmaqchidi. Men ulargha adem ewetip: “Men hazir muhim ish üstide, u yerge baralmaymen. Siler bilen körüshimen dep, ishni toxtitip qoyushni xalimaymen” dëdim.
Ular manga töt qëtim oxshash xet yollidi. Men ulargha burunqigha oxshash jawab qayturdum. Beshinchi qëtim Sanballat manga öz xizmetkaridin ochuq xet yollidi. Xette mundaq dëyilgenidi:
 
“Xelq arisida gep tarqiliptu, Geshemmu shundaq deydu. Siz hem Yehudiylar isyan kötürmekchikensiler, shunga sëpilni quruwëtipsiler. Bu gepche, siz ulargha padishah bolmaqchikensiz. Hemde peyghemberlerni orunlashturup, Yërusalëmda özingizni Yehudiyening padishahi dep jakarlatqudeksiz. Bu ish jezmen padishahning quliqigha yëtidu. Shunga, këlip men bilen bu toghruluq meslihetlishishingizni tewsiye qilimen.”
 
Men uninggha: “Undaq ish yoq, buni özingiz oydurup chiqarghan!” dep jawab yollidim. Ular bizni qorqutup, qolimizni ishqa barmas qilip, sëpilni püttürmeslikni oylighanidi. Men: “I Xuda, qolumgha küch-qudret bergeysen!” dep du’a qildim.
10 Bir küni men Mihëtabi’ëlning newrisi – Dilayaning oghli Shimayaning öyige bardim. U ishikni taqiwëlip öydin chiqmaytti. U manga:
– Biz ibadetxana ichide körüshüp, ishikni taqiwëteyli. Chünki ular bügün kech këlip, sizni öltürmekchi! – dëdi.
11 Men uninggha jawaben:
– Mendek sallahiyettiki adem qëchip yürse bolamdu? Mendek sallahiyettiki adem jënini aman ëtish üchün ibadetxanigha mökünüwalsa bolamdu? Men qet’iy barmaymen! – dëdim.
12 Men shimayani Xudaning ewetmigenlikini, belki uning Tobiya bilen Sanballatqa sëtilip manga peyghemberche ëytqan sözining Xudadin kelmigenlikini tonup yettim. 13 Ular mëni qorqutup, gunahqa paturmaqchi bolghan. Andin namimgha dagh keltürüp, töhmet chaplimaqchi bolghan. 14 Men:
I Xudayim, Tobiya bilen Sanballatning qilmishlirini ësingde tutqaysen! Mëni qorqutmaqchi bolghan saxta peyghemberlerdin ayal No’adya bilen bashqilarni ësingde tutqaysen, – dep du’a qildim.
Qurulushning tamamlinishi
15 Sëpil ellik ikki künde küz pesli elul ëyining yigirme beshinchi küni* Hazirqi zaman kalëndari boyiche miladiyedin ilgiri 445-yili 10-ayning 2-künige toghra këlidu. tamamlandi. 16 Reqiblirimiz we etrapimizdiki xelqler buningdin xewer tapqanda qorqti we xijaletke qaldi. Chünki ular bu qurulushning Xudaning yardimi arqiliq pütkenlikini tonup yetkenidi.
17 Shu ellik ikki kün jeryanida, Yehudiy jama’et erbabliri bilen Tobiya otturisida xet-alaqe bolup turdi. 18 Nurghun Yehudiye ahalilirining uning bilen tughqanchiliqi bolup, uni qollashqa qesem bergenidi. Chünki Tobiyaning qëyinatisi Araxning oghli Shikanya idi. Uning üstige Tobiyaning oghli Yihoxanan Berekyaning Mishullam dëgen oghlining qizini alghanidi. 19 Ular mëning aldimda Tobiyaning yaxshiliqlirini tilgha ëlishti hemde mëning ëytqanlirimni uninggha yetküzüp turdi. Tobiyamu mëni qorqutush üchün dawamliq xet yollap turdi.

*15
Hazirqi zaman kalëndari boyiche miladiyedin ilgiri 445-yili 10-ayning 2-künige toghra këlidu.



7

Sëpil pütüp, derwazilargha qanatlar ornitilip bolghanidi. Ibadetxana derwaziwenliri, munajatchiliri we bashqa Lawiylar xizmetlerge teqsim qilindi. Men Yërusalëmni bashqurushqa qërindishim Xananini we ishenchlik, bashqilargha qarighanda tëximu ixlasmen qorghan qomandani hananyani teyinlidim. Men ulargha:
– Yërusalëm derwazilirini chingqichüshte achmanglar, derwaziwenler wezipe ötewatqanda taqaqlar sëlinip derwazilar ëtilsun! Yërusalëm ahalisidin bezilerni qarawulluqqa, bezilerni öz öylirining etrapini charlashqa muhapizetchilikke teyinlenglar! – dëdim.
Sürgündin qaytqanlarning tizimliki
Bu waqitta Yërusalëm nahayiti chong bolsimu, ahalisi anche köp emes, öylermu anche chüshmigenidi. Xuda mëning jama’et erbabliri, emeldarlar we puqralarni yighip, ularning nesebnamisini tekshürüp chiqishimni könglümge saldi. Men birinchi türküm sürgündin Yehudiyege qaytip kelgenlerning nesebname xatirisini taptim. Uningda mundaq xatirilengen:
Mana bu Babildiki esirdin qaytqan Yehudiy sürgünlerning tizimliki. Nibukadnezer padishah burun ularni Babilgha palighanidi. Biraq hazir ular öz yurti Yehudiyening Yërusalëm we bashqa jaylirigha qaytip keldi. Zirubbabel, Yëshuwa, Nexemiya, Azarya, Ra’amya, Naxamani, Mordikay, Bilshan, Mispar, Bigway, Nixum we Ba’analar ulargha yëtekchilik qilip qayturup keldi.
Sürgündin qaytip kelgen Isra’il erlerning sani töwendikiche:
 
Par’osh jemetidin 2172 kishi
Shifatya jemetidin 372 kishi
10 Arax jemetidin 652 kishi
11 Paxat-mo’ab jemetidin (Yëshuwa we Yo’abning ewladliri) 2818 kishi
12 Ëlam jemetidin 1254 kishi
13 Zattu jemetidin 845 kishi
14 Zakkay jemetidin 760 kishi
15 Bani jemetidin 648 kishi
16 Bëbay jemetidin 628 kishi
17 Azgad jemetidin 2322 kishi
18 Adoniqam jemetidin 667 kishi
19 Bigway jemetidin 2067 kishi
20 Adin jemetidin 655 kishi
21 Atër jemetidin (Xizkiyaning ewladliri) 98 kishi
22 Xashum jemetidin 328 kishi
23 Bëzay jemetidin 324 kishi
24 Xarif jemetidin 112 kishi
25 Gib’on jemetidin 95 kishi
26 Beytlehemlikler we Nitofaliqlardin 188 kishi
27 Anatotluqlardin 128 kishi
28 Beyt-azmawetliklerdin 42 kishi
29 Qiryat-yi’arim, Kifira we Be’erotluqlardin 743 kishi
30 Ramah we Gebaliqlardin 621 kishi
31 Mikmasliqlardin 122 kishi
32 Beytel we Ayliqlardin 123 kishi
33 Niboluqlardin 52 kishi
34 Ëlamliqlardin 1254 kishi
35 Xarimliqlardin 320 kishi
36 Ërixaliqlardin 345 kishi
37 Lod, Xadid we Onoluqlardin 721 kishi
38 Sina’aliqlardin 3930 kishi.
 
39 Rohaniylardin:
Yidaya jemetidin (Yëshuwaning ewladliri) 973 kishi
40 Immër jemetidin 1052 kishi
41 Pashxur jemetidin 1247 kishi
42 Xarim jemetidin 1017 kishi.
43 Lawiylardin:
Yëshuwa jemetidin (Qadmi’ël we Hodiwa ewladliri) 74 kishi
44 Ibadetxana munajatchiliri Asaf jemetidin 148 kishi
45 Ibadetxana derwaziwenliri Shallum, Atër, Talmon, Aqqub, Xatita we Shobay jemetliridin 138 kishi.
46 Ibadetxana xizmetkarliri jemetidin:
Zixa, Xasufa, Tabba’ot,
47 Qëros, Si’e, Padon,
48 Libana, Xagaba, Shalmay,
49 Xanan, Giddël, Gaxar,
50 Ri’aya, Rizin, Niqoda,
51 Gazzam, Uzza, Pasëyax,
52 Bësay, Mi’unim, Nifushisim,
53 Baqbuq, Xaqufa, Xarxur,
54 Bazlit, Mixida, Xarsha,
55 Barqos, Sisira, Temax,
56 Niziyax we Xatifalar.
57 Sulayman padishah xizmetkarliri jemetidin:
Sotay, Soferet, Pirida,
58 Yala, Darqon, Giddël,
59 Shifatya, Xattil, Pokeret-hazzibayim we Amonlar.
60 Ibadetxana we Sulayman padishah xizmetkarlirining ewladliridin jem’iy 392 kishi.
 
61 Tëlmelax, Tëlxarsha, Kirub, Addon we Immër dëgen jaylardin kelgen bir top kishiler özlirining Isra’il ewladi ikenlikini ispatliyalmidi. 62 Bu kishiler Dilaya, Tobiya we Niqoda jemetlirini öz ichige alghan bolup, jem’iy 642 kishi idi.
63 Xabayya, Haqqoz we Barzillay dëgen üch rohaniy jemetimu qaytip kelgen bolup, Barzillay bolsa Gil’adliq Barzillayning bir qizigha öylinip, uning familisini ishletkenidi. 64 Bu rohaniylar öz nesebnamisini izdinip, jemet namlirini tapalmidi. Shunga ular napak hësablinip, rohaniyliq ornidin orun alalmidi. 65 Yehudiylarning bashliqi ulargha, “urim” we “tummim”ni* Köp tereplimilik izdinishlerge asaslanghanda, bu Xudaning iradisini bilish üchün tashlinidighan muqeddes chek bolushi mumkin. “urim”ning Ibraniy tilidiki menisi “qarghash”, bu yerde “bolmaydu” dëgen menide bolushi mumkin. “tummim”ning Ibraniy tilidiki menisi “teltöküs”, bu yerde “bolidu” dëgen menide bolushi mumkin. ishlitip, Xudaning iradisini bileleydighan rohaniy kelgüche, Xudagha atalghan yëmekliklerning rohaniylargha tëgishlikini yëmeslikni buyrudi.
66 Yehudiyege qaytip kelgenlerning omumiy sani 42,360 kishi boldi. 67 Sanalmay qalghanlardin 7337 er-ayal xizmetkar, 245 er-ayal naxshichi we 68 ularning 736 at, 245 qëchir, 69 435 töge we 6720 ëshikimu bar idi.
70 Bezi jemet bashliqliri ibadetxanini yëngibashtin bina qilishqa i’ane qildi. Yehudiylarning bashliqi 1000 altun tengge, 50 dane das, 530 qur rohaniy toni berdi. 71 Bashqa jemet bashliqliri ibadetxana qurulush maliyesige 20,000 altun tengge we 1320 kilo kümüsh berdi. 72 Qalghan xelq 20,000 altun tengge, 1200 kilo kümüsh we 67 qur rohaniy toni berdi.
73 Barliq Isra’illar, yeni rohaniylar, Lawiylardin ibadetxana derwaziwenliri, munajatchiliri hem xizmetkarliri we ayrim kishiler öz yurtlirigha jaylashti.
Ezraning tewrat qanunini oqup bërishi
Isra’illar öz yurtlirigha orunliship boldi.

*65
Köp tereplimilik izdinishlerge asaslanghanda, bu Xudaning iradisini bilish üchün tashlinidighan muqeddes chek bolushi mumkin. “urim”ning Ibraniy tilidiki menisi “qarghash”, bu yerde “bolmaydu” dëgen menide bolushi mumkin. “tummim”ning Ibraniy tilidiki menisi “teltöküs”, bu yerde “bolidu” dëgen menide bolushi mumkin.



8

Küz kelgende ular bir niyet bir meqsette Yërusalëmdiki su derwazisidin kirgendiki meydangha jem boldi. Ular Tewrat ustazi Ezrani Xudaning Isra’illarning emel qilishi üchün Musa peyghember arqiliq chüshürgen Tewrat qanun yazmisini ëlip këlishke teklip qildi. Shunga 7-ayining 1-küni* Hazirqi zaman kalëndari boyiche 3-ayning 8-künige toghra këlidu. Ezra rohaniy uni erler, ayallar we barliq chüshineleydighan balilar jem bolghan jama’et aldigha ëlip keldi. U tang seherdin chüshkiche su derwazisidin kirgendiki meydanda qanunni chüshineleydighan herqandaq kishige ünlük oqup berdi. Barliq xelq diqqet bilen anglidi.
Tewrat ustazi Ezra buning üchün mexsus yasitilghan ëgiz yaghach munberde turdi. Uning ong yënidin Mattitya, Shema, Anaya, Uriya, Xilqiya, Ma’asëyalar we sol yënidin Pidaya, Misha’ël, Malkiya, Xashum, Xashbaddana, Zikiriya, Mishullamlar orun aldi. Ezra munberde turghanda, hemmeylen uni ëniq körelidi. U yazmini achqanda, barliq jama’et ornidin turushti. U Perwerdigar bolghan ulugh Xudani medhiyeligende, pütün jama’et qollirini kötürüp: “Amin! Amin!” dëyishti. Këyin ular tizlinip, yüzlirini yerge yëqip sejde qildi. Lawiylardin Yëshuwa, Bani, Shërëbiya, Yamin, Aqqub, Shabbitay, Hodiya, Ma’asëya, Qilita, Azarya, Yozabad, Xanan we Pilayalar jama’et öz orunlirida turghanda, qanun toghruluq chüshenche berdi. Ular Xudaning qanunini jama’etke oqup, menisini yëship berdi. Shuning bilen jama’et buningdin chüshenche hasil qildi.
Jama’et qanunni anglap, köz yëshi qilishti. Shuning bilen Yehudiye bashliqi Nexemiya, Tewrat ustazi Ezra rohaniy we qanun toghruluq chüshenche bëridighan Lawiylar jama’etke:
– Bügün Perwerdigarimiz Xuda üchün muqeddes kündur! Siler yigha-zar qilmanglar! 10 Emdi köpchilik qaytip ziyapet teyyarlanglar. Ësil ta’am we shërin ichimliklerdin behrimen bolunglar. Ularni hëchnëme hazirliyalmighanlar bilen bölüp yenglar. Bügün Xudayimiz üchün muqeddes kündur, qayghurmanglar! Chünki Perwerdigardin kelgen shad-xuramliqimiz bizning küch-qudritimizdur! – dëdi.
11 Lawiylar jama’etni tinchlandurup:
– Bügün muqeddes kündur! Qayghurushni toxtitinglar! – dëdi.
12 Jama’et oqulghan mezmunni chüshengenliki üchün, öylirige qaytip, shad-xuramliq ichide ziyapet dastixinidin ghizalandi we özide barigha bashqilar bilen teng behrimen bolushti.
Kepe tikish hëyti
13 Etisi her qaysi jemetlerning bashliqliri Tewrat qanunining telimlirini obdanraq biliwëlish üchün rohaniylar we Lawiylar bilen bille Tewrat ustazi Ezraning yënigha bardi. 14 Ular Perwerdigarning Musa peyghember arqiliq chüshürgen qanunidin, küzdiki kepe tikish hëyti mezgilide Isra’illarning kepilerde turushi buyrulghanliqini bayqidi. 15 Ular qanunda yëzilghan: “Ëdirliqlargha bërip, zeytun, yawa zeytun, chatqal, palma we bashqa mol yopurmaqliq derexlerning shaxlirini ëlip këlip, kepe yasanglar” dëgen buyruqni jakarlishi we uni öz yurtliri hem Yërusalëmda tarqitishi kërek idi. 16 Shuning bilen jama’et derex shaxlirini kësip këlip, ögzilirige, hoylilirigha, ibadetxana hoylisigha we su derwazisi hem Efrayim derwazisi ichidiki meydanlargha kepe yasidi. 17 Sürgündin qaytip kelgenlerning hemmisi kepilerni yasap, ularda turdi. Isra’illar bu hëytni Nunning oghli Yoshuwaning zamanidin tartip mundaq tebriklep baqmighanidi. Hemme adem shad-xuramliqqa chömgenidi. 18 Hëytning birinchi künidin eng axirqi künigiche, Ezra her küni Xudaning qanunidin bir parche oqup turdi we yette kün hëyt qilip, sekkizinchi küni bëkitilgen tüzüm boyiche yëpilish murasimi ötküzdi.

*2
Hazirqi zaman kalëndari boyiche 3-ayning 8-künige toghra këlidu.



9

Xelqning öz gunahlirigha towa qilishi
Bu ayning 24-küni Isra’illar bir yerge jem bolup, roza tutti. Ularkanap rextke yöginip, bëshigha topa chëchip, qayghulirini ipadileshti. Ular alliburun yat xelqlerdin ayrilip ketkenidi. Ular orunliridin turup özliri we ejdadliri ötküzgen gunahlargha towa qilishti. Ular üch sa’etkiche öre turup, Perwerdigar – özliri ëtiqad qilip kelgen Xudaning Tewrat qanunini anglidi, andin yene üch sa’et gunahlirigha towa qilip, Perwerdigar Xudagha sejde qildi.
Lawiylardin Yëshuwa, Bani, Qadmi’ël, Shibanya, Bunni, Shërëbiya, Bani we Kinanilar özliri üchün yasalghan pelempeyde turup Perwerdigar Xudagha ünlük awazda du’a qildi.
Lawiylardin Yëshuwa, Qadmi’ël, Bani, Xashabniya, Shërëbiya, Hodiya, Shibanya we Pitaxyalar xelqqe mundaq chaqiriq qildi: “Ornunglardin turup, Perwerdigaringlar Xudani medhiyelenglar, u ebedilebedtur!” andin ular mundaq du’a qildi:
 
“I Xuda, shanliq naming medhiyilengey! Naming pütkül hemdusana we medhiyelerdin yüksektur! Sen birdinbir Perwerdigardursen! Sen asman, hetta ersh’ela bilen pütün yultuzlarni we yer-zëmin bilen uningdiki barliqini we dëngiz-okyanlar bilen uningdiki jimisini yaratting. Sen pütkül mewjudatlargha jan berguchidursen. Ersh’eladiki perishtiler sanga sejde qilidu. Sen Perwerdigar, Ibramni tallighan Xudadursen, sen uni Kaldanlarning Ur shehiridin ëlip chiqip, ismini Ibrahimgha özgertting. U özining sadiqliqini körsetkende, sen uning ewladlirigha Ken’anlar, Xitlar, Amorlar, Perizziler, Yibuslar we Girgashlarning zëminlirini bërishke uning bilen ehde tüzdüng. Sen heqqaniy bolghanliqing üchün wedengde turdung.
Sen ejdadlirimizning Misirda xarliniwatqanliqini kördüng, ularning Qizil dëngizdiki nale-peryadlirini angliding. 10 Sen Misir padishahi, uning emeldarliri we uning xelqige qarshi möjize we karametlerni körsetting. Chünki ularning öz xelqingni xarlighinini bilip yetting. Sen menggü untulmas nam-shöhret qazanding. 11 Sen dëngizni yërip xelqingge yol ëchip berding. Ular quruq yol bilen deryadin ötti. Ularni qoghlap kelgenlerni, goya qehrlik dëngizgha chökken tashtek, chongqur sugha gherq qilding. 12 Kündüzi ulargha bulut töwrüki arqiliq yol bashliding, këchisi yolini ot tüwrüki arqiliq yoruttung. 13 Sen Sinay tëghigha chüshüp, ershtin xelqingge söz qilip, ulargha adil tüzümler, heq qanunlar we lilla emr-permanlarni chüshürüp berding. 14 Sen ulargha özüngge bëghishlanghan dem ëlish künini bildürdüng hemde xizmetkaring Musa peyghember arqiliq chüshürgen qanun we emr-permanliringni berding. 15 Ularning qarni achqanda, asmandin yëmeklik chüshürüp berding, ussighanda qoram tashtin su chiqirip berding. Sen ulargha özüng wede qilghan zëmingha bërip, uninggha igidarchiliq qilishni buyrudung. 16 Lëkin ejdadlirimiz tekebburluq we boyni qattiqliq qilip, emrliringge ita’et qilmidi. 17 Ular ita’etsizlik qilip, özliri üchün körsetken möjiziliringni untudi. Ular boyni qattiqliq qilip, Misirdiki qulluqigha qaytishqa bir bashliq teyinliwaldi. Lëkin sen shepqetlik, rehimdil hem mëhriban, asanliqche ghezeplenmeydighan we mëhir-muhebbiting cheksiz Xudadursen. Shunglashqa sen ularni tashliwetmiding. 18 Hetta ular mozay süritide but yasap, ‘bu bizni Misirdin ëlip chiqqan ilah’ dep, sanga ëghir haqaret keltürdi. 19 Lëkin sen rehimdilliking bilen ularni chölde tashliwetmey, künduzi yol bashlighan bulut töwrükini we këchisi yol körsetken ot töwrükini ulardin ayrimiding. 20 Sen ulargha telim bërishke pak niyet rohingni ata qilding. Ularning qorsiqidin mannani* Manna – Isra’illar Misirdin chiqip chölde qiriq yil yashighanda, Xuda ulargha ata qilghan alahide yëmeklik. ayimiding we ussuzluqigha su berding. 21 Sen qiriq yil ularning chöl-bayawandiki pütün ëhtiyajini qandurdung, ular kem-kütisiz boldi, kiyim-këchekliri uprimidi we putlirimu ishshimidi.
22 Sen ejdadlirimizning padishahliqlarni we xelqlerni yimirishige yardemde bolup, xelqingni u zëminning herqaysi jaylirigha orunlashturdung. Ular Sixon padishahning Xeshbon shehiri we etrapidiki zëminini we Og padishahning zëmini Bashanni ishghal qildi. 23 Sen ulargha asmandiki yultuzlardek köp ewlad bërip, ularni ejdadlirigha bërishke wede qilghan zëmingha bashlap kelding. 24 Ular bësip kirip u zëminni ishghal qildi. Sen ulargha Ken’an zëminning ahalisini boysundurup berding. Sen u zëminning padishahliri we xelqini ularning meyliche bir terep qilishigha tapshurup berding. 25 Xelqing sëpilliri mustehkem sheherlerni we munbet yerlerni tartiwaldi. Ular mal-dunya bilen tolghan öylerge, qëzip qoyulghan quduqlargha, üzümzarliqlargha, zeytunluqlargha we mol mëwe derexlirige ige boldi. Ular qanghuche yep-ichip, semriwaldi we ata qilghan pütkül nëmetliringdin behrimen boluwaldi.
26 Lëkin, xelqing sendin yüz örüp sanga ita’et qilmay, qanunungni tashlap qoydi. Ular özlirini sanga qaytidin yëqinlishishqa dewet qilghan peyghemberlerni öltürüp, sanga ëghir haqaret keltürdi. 27 Shunga sen ularni zulum salidighan düshmenlirining qoligha tapshurup berding. Ular azab chëkip sanga yëlinghanda, sen ershtin ularning yëlinishlirigha qulaq salding. Sen yüksek rehimdillikingde ularni reqibliridin qutquzidighan kishilerni ewetting. 28 Ular aram tapqandin këyin, köz aldingda yene yaman ish qildi . Sen ularni yene reqiblirining qoligha tutup berding. Lëkin ular yene sanga yëlinghanda, sen ershtin ularning yëlinishlirigha qulaq sëlip, rehimdillikingde ularni köp qëtim qutuldurdung.
29 Sen ularni qaytidin qanununggha bash ëgishke dewet qilding. Lëkin ular tekebburliship, emrliringge qulaq salmidi. Ular nizamliringgha ri’aye qilmidi. Eger shundaq qilghan bolsa idi, hayat yolini tapqan bolatti. Ular sanga tersaliq bilen boyni qattiqliq qilip, ita’et qilishni ret qildi. 30 Sen ulargha uzun yillar sewr-taqetlik qilding hemde rohing arqiliq peyghemberliringdin ularni agahlandurdung. Biraq ular qulaq salmidi. Shunga sen ularni yerlik xelqlerning qoligha tutup berding. 31 Biraq sen yüksek rehimdillikingde ularni pütünley halak qilmiding we tashliwetmiding. Chünki sen mëhriban we rehimdil Xudadursen!
32 Ulugh, qudretlik we sürlük hem menggü mëhir-muhebbetlik ehdiside turidighan Xudayimiz, Assur padishahliri bizge zulum salghandin tartip hazirghiche, padishahlirimiz, emeldarlirimiz, rohaniylirimiz, peyghemberlirimiz, ata-bowilirimiz we pütün xelqing duch kelgen azab-oqubetlerge sel qarimighaysen. 33 Sëning bizni jazalighining heqliqtur. Sen wapadar boldung, lëkin biz bolsaq rezillik qilduq. 34 Padishahlirimiz, emeldarlirimiz, rohaniylirimiz we ata-bowilirimiz qanununggha boysunmidi, emr we agahlandurushliringgha qulaq salmidi. 35 Hetta ularning öz padishahliqi bolup, sen ulargha bëghishlighan bipayan munbet tupraqtiki nëmetliringdin behrimen boluwatqanda, rezillikliridin qaytmay, sëning yolungda mangmidi.
36 Emdi biz qul bolup qalduq. Biz ata-bowilirimizning mëwe-chëwe we nëmetlerdin behrimen bolushi üchün sen ulargha ata qilghan zëminda qul bolduq. 37 Bu tupraqning mol mehsulatliri gunahimiz wejidin sen üstimizdin hökümranliq qilishqa qoyghan padishahlargha mensup boldi. Ular biz we mal-waranlirimizni xalighiniche bashquruwatidu. Biz jebir-zulum ichide qalduq!”
Jama’etning wediname yëzishi
38 Mana shu ishlar wejidin biz wediname yazduq . Emeldarlirimiz, Lawiylar we rohaniylirimiz öz möhürlirini basti.

*20
Manna – Isra’illar Misirdin chiqip chölde qiriq yil yashighanda, Xuda ulargha ata qilghan alahide yëmeklik.



10

Mezkur wedinamige möhürlirini basqanlar:
Xakalyaning oghli Yehudiyening bashliqi Nexemiya we Zidqiya.
Rohaniylardin:
Siraya, Azarya, Yeremiya, Pashxur, Amarya, Malkiya, Xattush, Shibanya, Malluk, Xarim, Mirëmot, Obadiya, Daniyal, Ginniton, Baruk, Mishullam, Abiya, Miyamin, Ma’azya, Bilgay we Shimayalar.
Lawiylardin:
Azanyaning oghli Yëshuwa, Xënadadning oghli Binnuy, Qadmi’ël 10 hemde ularning xizmetdashliridin Shibanya, Hodiya, Qilita, Pilaya, Xanan, 11 Mika, Rixob, Xashabya, 12 Zakkur, Shërëbiya, Shibanya, 13 Hodiya, Bani we Bininular.
14 Emeldarlardin:
Par’osh, Paxat-mo’ab, Ëlam, Zattu, Bani, 15 Bunni, Azgad, Bëbay, 16 Adoniya, Bigway, Adin, 17 Atër, Xizkiya, Azzur, 18 Hodiya, Xashum, Bësay, 19 Xarif, Anatot, Nëbay, 20 Magpi’ash, Mishullam, Xëzir, 21 Mishëzabël, Zadoq, Yaddu’a, 22 Pilatya, Xanan, Anaya, 23 Hoshiya, Hananya, Xashshub, 24 Hallohësh, Pilxa, Shobëq, 25 Rixum, Xashabna, Ma’asëya, 26 Axiya, Xanan, Anan, 27 Malluk, Xarim we Ba’analar.
Wedinamining mezmuni
28 Qalghan xelqlerdin, rohaniylar, Lawiylar, ibadetxana derwaziwenliri, munajatchiliri, xizmetkarliri hem Xudaning qanunigha boysunush yolida bu zëminning yat xelqliridin özlirini chetke alghanlar, ularning ayalliri we barliq eqil yëshigha yetken qiz-oghulliri 29 özlirining yurt bashliri bilen bille Xuda aldida qesem qildi. Eger ular Xudaning xizmetkari Musa peyghember arqiliq chüshürülgen Tewrat qanunigha xilapliq qilsa, Xudaning qarghishigha këtidu. Ular igimiz Perwerdigarning barliq emrlirige we qa’ide-nizamlirigha emel qilimiz, dep qesem bërishti:
 
30 “Biz bu zëmindiki yat xelqler bilen nikahlanmaymiz. 31 Eger bu zëmindiki yat xelqler dem ëlish küni yaki bashqa muqeddes künlerde ozuq-tülük sëtip soda-sëtiq qilsa, biz ulardin qet’iy sëtiwalmaymiz. Biz her yettinchi yili yerni dem aldurimiz we qerzlerni bikar qilimiz.
32 Biz ibadetxanining xirajiti üchün her yili töt gramdin kümüsh bërish mes’uliyitimizni üstimizge alimiz. 33 Bu xirajet Xudagha atalghan nanlar, kündilik ashliq hediyeliri hem köydürme qurbanliqlar, dem ëlish küni, hilal ay hem belgiligen hëytlarda qilinidighan hediyeler, Xudagha atalghan qurbanliqlar, Isra’illarning gunahliri üchün kechürülüsh qurbanliqliri we ibadetxana xizmetliri üchün ishlitilidu.
34 Biz rohaniylar, Lawiylar we bashqa barliq xelq Tewrat qanunigha bina’en Perwerdigarimiz Xudaning qurbanliq supisida qalinidighan otunlarni her yili qaysi jemetning belgilengen waqitta ibadetxanigha ëlip këlishini chek tashlash arqiliq belgileymiz.
35 Biz her yili tunji pishqan ashliq bilen mëwilirimizni ibadetxanigha ëlip këlishni üstimizge alimiz. 36 Tewrat qanunigha bina’en biz tunji oghlimiz we mal-waranlirimizni Xudaning xizmitide boluwatqan ibadetxanidiki rohaniylargha ëlip këlimiz* Tewrat qanunigha bina’en tunji oghul we tunji erkek mal-waranlar Xudagha mensup bolidu. Mallar qurbanliq süpitide ibadetxanigha ëlip këlinidu. Tunji oghul bedilige qoy qurbanliq qilinidu.. 37 Biz her yili eng yaxshi un hem bashqa hediyeler, her xil mëwiler, sharablar we zeytun yaghlirini ibadetxanining ambarlirida saqlash üchün rohaniylarning aldigha ëlip barimiz. Biz yërimizdin chiqqan mehsulatlarning ondin bir ülüshini Lawiylargha tapshurimiz. Lawiylar buni hemme yëzilirimizdin yighidu. 38 Lawiylar buni yighqanda, tunji bash rohaniy Harunning ewladliridin bir rohaniy ular bilen bille bolup, yighqanlarni ibadetxana ambarlirigha ëlip baridu. 39 Isra’illar we Lawiylar hediye qilghan ashliq, sharab we zeytun yëghini ibadetxanining saymanliri saqlinidighan we nöwetchi rohaniylar, ibadetxana derwaziwenliri hem munajatchiliri turidighan ibadetxana öylirige ëlip baridu. Biz nezirimizni ibadetxanidin nëri qilmaymiz.”

*36
Tewrat qanunigha bina’en tunji oghul we tunji erkek mal-waranlar Xudagha mensup bolidu. Mallar qurbanliq süpitide ibadetxanigha ëlip këlinidu. Tunji oghul bedilige qoy qurbanliq qilinidu.



11

Yërusalëmgha olturaqlashquchilar
Xelq yëtekchiliri muqeddes sheher Yërusalëmda olturaqlashti, qalghanlar her on a’ilidin biri Yërusalëmda turushqa chek tashlashti. Chek chiqmighanliri öz yurtlirida qëpqëlishti. Xelq Yërusalëmda turushqa razi bolghanlargha bext-sa’adet tilidi.
Bu Yërusalëmda olturaqlashqan Yehudiye ölkisining bashliqlirining isimliki: (qalghan xelqler, rohaniylar, Lawiylar, ibadetxana xizmetkarliri we Sulayman padishah xizmetkarlirining ewladliri Yehudiyediki bashqa jaylar – öz makanlirigha olturaqlashti. Yehuda we Binyamin qebilisidin beziler Yërusalëmgha olturaqlashti.)
 
Yehuda qebile bashliqliridin:
Ataya Uzziyaning oghli, Uzziya Zikiriyaning oghli, Zikiriya Amaryaning oghli, Amarya Shifatyaning oghli, Shifatya Mahalal’ëlning oghli, Mahalal’ël Parezning ewladi idi.
Ma’asëya Barukning oghli, Baruk Kolxozening oghli, Kolxoze Xazayaning oghli, Xazaya Adayaning oghli, Adaya Yoyaribning oghli, Yoyarib Zikiriyaning oghli, Zikiriya Shëlahning ewladi idi.
Parezning Yërusalëmda olturaqlashqan ewladliridin jem’iy 468 palwan bar idi.
Bënyamin qebilisidin:
Sallu Mishullamning oghli, Mishullam Yo’ëdning oghli, Yo’ëd Pidayaning oghli, Pidaya Qolayaning oghli, Qolaya Ma’asëyaning oghli, Ma’asëya Iti’ëlning oghli, Iti’ël Yishayaning ewladi idi.
Uningdin bashqa Gabbay we Sallay bolup, jem’iy 928 kishi bar idi.
Zikrining oghli Yo’ël ularning bashqurghuchisi idi. Hassinu’aning oghli Yehuda bolsa bu sheherning mu’awin bashliqi idi.
10 Rohaniylardin:
Yoyaribning oghli Yidaya, Yakin 11 we Siraya, Siraya Xilqiyaning oghli, Xilqiya Mishullamning oghli, Mishullam Zadoqning oghli, Zadoq Mirayotning oghli, Mirayot Axitubning oghli idi, Axitub bolsa ibadetxanining bashqurghuchisi bolghanidi. 12 Ularning ibadetxanida xizmet qilidighan xizmetdash rohaniyliridin jem’iy 822 kishi bar idi.
Adaya Yiroxamning oghli, Yiroxam Pilalyaning oghli, Pilalya Amzining oghli, Amzi Zikiriyaning oghli, Zikiriya Pashxurning oghli, Pashxur Malkiyaning oghli idi. 13 Adayaning xizmetdashliridin jem’iy 242 jemet bashliqi bar idi.
Amashsay Azarëlning oghli, Azarël Axzayning oghli, Axzay Mishillëmotning oghli, Mishillëmot Immërning oghli idi. 14 Amashsayning xizmetdashliridin 128 palwan bar bolup, ularning bashqurghuchisi Hagidolimning oghli Zabdi’ël idi.
15 Lawiylardin:
Shimaya Xashshubning oghli, Xashshub Azriqamning oghli, Azriqam Xashabyaning oghli, Xashabya Bunnining oghli idi.
16 Lawiylar yëtekchiliridin Shabbitay we Yozabad ibadetxanining tashqi ishlirigha mes’ul idi. 17 Mattanya Mikaning oghli, Mika Zabdining oghli, Zabdi bolsa Asafning ewladi idi. U ibadetxanida teshekkür ëytish we du’a qilishqa yitekchilik qilatti. Baqbuqya Mattanyaning yardemchisi idi.
Abda Shammuwaning oghli, Shammuwa Galalning oghli, Galal Yidutunning oghli idi. 18 Muqeddes sheher Yërusalëmgha olturaqlashqan Lawiylar jem’iy 284 kishi idi.
19 Ibadetxana derwaziwenliridin:
Aqqub, Talmon we ularning xizmetdashliri bolup, jem’iy 172 kishi idi.
20 Qalghan Isra’illar, rohaniylar we Lawiylar Yehudiyening bashqa jayliridiki özi warisliq qilidighan makanlargha olturaqlashti. 21 Lëkin ibadetxana xizmetkarliri Yërusalëmdiki Ofel ëgizlikige olturaqlashti. Ular Zixa bilen Gishpaning qol astida ishleytti.
22 Uzzi Yërusalëmgha olturaqlashqan Lawiylarning bashliqi bolup, u banining oghli, Bani Xashabyaning oghli, Xashabya Mattanyaning oghli, Mattanya Mikaning oghli, Mika bolsa Asafning ewladidin idi. Asafning ewladliri ibadetxanining munajatchilirigha mes’ul idi. 23 Bu munajatchilar padishahning buyruqidiki belgilime boyiche kündilik wezipisini öteytti.
24 Zeraxning ewladliridin biri bolghan Pitaxya Mishëzabëlning oghli bolup, Yehuda qebilisige mensup idi. U Përsiye padishahining xelq ishliri meslihetchisi idi.
Bashqa yerlerde turghuchilar
25 Yehudiyening yëziliri bilen etrapidiki tërilghu jaylirigha kelsek, Yehuda qebilisidiki beziler Qiryat-arba, Dibon we Yiqabzi’ël hem ularning etrapidiki yëzilargha olturaqlashti. 26 Beziliri Yëshuwa, Molada, Beyt-pelet, 27 Xazar-shu’al we Be’ersheba hem uning yëzilirigha, 28 Ziqlaq we Mikona hem Mikonaning yëzilirigha, 29 Ënrimmon, Zor’ah hem Yarmut, 30 Zanowax we Adullam hem ularning yëzilirigha, Lakish hem uning tërilghu jaylirigha we Azëqa hem uning yëzilirigha olturaqlashti. Dëmek, Yehuda qebilisidikiler Be’ershebadin Hinnom jilghisighiche bolghan jaylargha olturaqlashti.
31 Bënyamin qebilisidikiler Geba, Mikmas, Ayyah we Beytel hem uning yëzilirigha, 32 Anatot, Nob, Ananya, 33 Xazor, Ramah, Gittayim, 34 Xadid, Zibo’im, Niballat, 35 Lod, Ono we hünerwenler jilghisigha olturaqlashti. 36 Yehudiyede olturaqliship qalghan bezi Lawiylarning Bënyamin qebilisidikiler bilen bille turushi belgilendi.


12

Rohaniylar bilen Lawiylarning tizimliki
Shi’altëlning oghli Zirubbabel we bash rohaniy Yëshuwa bilen bille sürgündin qaytip kelgen rohaniylar we Lawiylarning tizimliki töwendikiche:
rohaniylardin:
Siraya, Yeremiya, Ezra,
Amarya, Malluk, Xattush,
Shikanya, Rixum, Mirëmot,
Iddo, Ginnëtoy, Abiya,
Miyamin, Ma’adya, Bilgah,
Shimaya, Yoyarib, Yidaya,
Sallu, Amoq, Xilqiya we Yidayalar idi.
Mana bular Yëshuwa dewridiki rohaniylarning bashliqliri we ularning xizmetdashliri idi.
Lawiylardin:
Yëshuwa, Binnuy, Qadmi’ël, Shërëbiya, Yehuda we Mattanyalar idi. Mattanya xizmetdashliri bilen teshekkür naxshiliri ëytishqa mes’ul idi. Ularning xizmetdashliri Baqbuqya we Unni ibadette ularning udulida turatti.
Bash rohaniy Yëshuwaning ewladliri
10 Bash rohaniy Yëshuwa Yoyaqimning atisi, Yoyaqim Elyashibning atisi, Elyashib Yoyadaning atisi idi. 11 Yoyada Yonatanning atisi, Yonatan Yaddu’aning atisi idi.
Rohaniylarning jemet bashliqliri
12 Yoyaqim bash rohaniyliq wezipe ötüwatqan mezgilde, rohaniylarning jemet bashliqliri töwendikiche bolghan:
Siraya jemetidin Miraya
Yeremiya jemetidin Hananya
13 Ezra jemetidin Mishullam
Amarya jemetidin Yihoxanan
14 Malluki jemetidin Yonatan
Shibanya jemetidin Yüsüp
15 Xarim jemetidin Adna
Mirayot jemetidin Xelqay
16 Iddo jemetidin Zikiriya
Ginniton jemetidin Mishullam
17 Abiya jemetidin Zikri
Mo’adya jemetidin Piltay
18 Bilgah jemetidin Shammuwa
Shimaya jemetidin Yihonatan
19 Yoyarib jemetidin Mattinay
Yidaya jemetidin Uzzi
20 Sallay jemetidin Qallay
Amoq jemetidin Ëber
21 Xilqiya jemetidin Xashabya
Yidaya jemetidin Nitan’ël
Rohaniylar we Lawiylarning jemet tezkirisi
22 Elyashib, Yoyada, Yoxanan we Yaddu’alar bash rohaniy bolghan mezgilde Lawiylarning jemet bashliqliri royxetke ëlinghan. Përsiye padishahi Dari’os hakimiyet tutqan mezgilde rohaniylarning jemet bashliqliri royxetke ëlinghan. 23 Lëkin ibadetxana tezkiriside royxetke ëlinghan Lawiylarning jemet bashliqliri peqet Elyashibning newrisi Yoxananning dewrigichila idi.
Lawiylarning xizmet teqsimati
24 Lawiylarning jemet bashliqliridin Xashabya, Shërëbiya, Yëshuwa, Binnuy we Qadmi’ëllar bolup, ular bashqa xizmetdashlar bilen bille ibadetlerde Xudaning yëqin adimi Dawut padishahning yolyoruqi boyiche bir-birige robiro turushup, medhiye ëytishishlirini ëytiship, minnetdarliq bildüretti. 25 Ibadetxana derwazisining yënidiki ambarlarni saqlaydighan derwaziwenler Mattanya, Baqbuqya, Obadiya, Mishullam, Talmon we Aqqublar idi. 26 Mana bu kishiler Yozadaqning newrisi Yëshuwaning oghli bash rohaniy Yoyaqimning mezgilide, shundaqla Yehudiyening bashliqi Nexemiyaning we rohaniy hem Tewrat ustazi Ezraning zamanida yashighanidi.
Sheher sëpillirining Xudagha bëghishlinishi
27 Yërusalëm shehirining sëpilliri Xudagha bëghishlinidighan chaghda, Lawiylar turghan jayliridin bëghishlash murasimigha qatnishishqa Yërusalëmgha teklip qilindi. Ular murasimni shad-xuramliq ichide minnetdarliq bilen jang, chiltar we liralarni chëlip, neghme qilip, naxsha ëytiship tebriklidi. 28 Munajatchilar Yërusalëm etrapidiki jaylardin, jümlidin Nitofaning yëziliridin, 29 Beyt-gilgaldin, Geba we Azmawet qatarliq jaylardin këlip yighildi. Chünki munajatchilar özliri üchün Yërusalëm etrapidiki yëzilarni qurup chiqqanidi. 30 Rohaniylar bilen Lawiylar özlirini paklap, andin jama’etni paklidi. Këyin ular sheher derwaziliri bilen sëpillirinimu paklash murasimi ötküzdi.
31 Men Yehudiye emeldarlirini sëpil üstige yighip, minnetdarliq bildürüshke ikki chong xor ömekni belgilidim. Biri jenubiy yönülüshtiki sëpil üstide qigh derwazisigha qarap yürüp ketti. 32 Hoshaya we Yehudiye emeldarlirining yërimi munajatchilarning keynidin yürüsh qildi. 33 Yene Azarya, Ezra, Mishullam, 34 Yehuda, Binyamin, Shimaya we Yeremiyalarmu egiship mangdi. 35 Andin bezi rohaniylar kanay chëlip, Asaf ewladidin Zikiriya bilen mangdi. Zikiriya Yonatanning oghli, Yonatan Shimayaning oghli, Shimaya Mattanyaning oghli, Mattanya Mikayaning oghli, Mikaya Zakkurning oghli, Zakkur bolsa Asaf ewladidin idi. 36 Ularning keynidin Zikiriyaning xizmetdashliri mangdi. Ular Shimaya, Azarël, Milalay, Gilalay, Ma’ay, Nitan’ël, Yehuda we Xananilar bolup, Xudaning yëqin adimi Dawut padishahning muzika eswablirigha oxshash eswablarni chëlip mangdi. Bu topqa Tewrat ustazi Ezra yëtekchilik qilghanidi. 37 Ular bulaq derwazisigha kelgende, pelempeylerdin chiqip, “Dawut shehiri”ning etrapidiki sëpilning eng üstige yëtip keldi. Andin ular Dawut padishahning ordisidin ötüp, sherqtiki bulaq derwazisigha keldi.
38 Ikkinchi xor ömek minnetdarliqini bildürüp ularning aldigha chiqish üchün bashqa yolni chöridep shimalgha yürüp ketti. Men we jama’etning qalghan yërimi ularning keynidin egiship mangduq. Ular sëpil üstini boylap, tonurlar munaridin ötüp, keng sëpilge yetti. 39 Andin ular Efrayim derwazisidin ötüp, Kona Sheher derwazisigha keldi. Ular Bëliq derwazisi we Xanan’ël munaridin ötüp Yüz munarigha keldi. Ular yene Qoy derwazisigha qarap dawamliq mëngip, Qarawul derwazisida toxtidi.
40 Minnetdarliqini bildürüwatqan ikki xor ömek ibadetxanigha yëtip këlip, u yerdin orun aldi. Menmu bille kelgen bir top emeldarlar bilen u yerdin orun aldim. 41 Bizning yënimizdin orun alghanlar kanay chalghuchi rohaniylar bolup, ular Elyaqim, Ma’asëya, Minyamin, Mikaya, Elyo’ënay, Zikiriya we Xananyalar idi. 42 U yerde yene Ma’asëya, Shimaya, El’azar, Uzzi, Yihoxanan, Malkiya we Ëzërler bar idi. Munajatchilar Yizraxyaning yëtekchilikide ünlük naxsha ëytti. 43 Jama’et u küni nurghun qurbanliqlarni qildi hemde shad-xuramliqqa chömdi. Chünki Xuda ulargha zor xushalliq ata qilghanidi. Ayallar we balilarmu xushalliqqa chömgenidi. Yërusalëmdiki shad-xuramliq yiraq jaylargha anglinatti.
Ibadetxanining teminati
44 U küni bezi erler hediyeler, tunji alghan hosul we mehsulatlarning ondin bir ülüshi saqlinidighan ibadetxana ambarlirini bashqurushqa teyinlendi. Ular rohaniylar we Lawiylar üchün Tewrat qanunida belgilengen boyiche sheher sirtidiki ëtizlardin ülüshni yighiwëlishqa mes’ul boldi. Yehudiyediki barliq xelq rohaniylar we Lawiylar hem ularning ish-izliridin xursen boldi. 45 Chünki ular paklash murasimida Xudaning xizmitini ötep kelgenidi. Munajatchilar we derwaziwenlermu Dawut padishah oghli Sulaymangha buyrughinidek öz xizmetlirini qilishti. 46 Burun Asaf yashighan Dawut padishah zamanisida ibadetxana munajatchilirining yëtekchiliri bolush hemde medhiye naxshiliri we Xudagha minnetdarliq bildürüsh naxshilirining bolushi adet bolghanidi. 47 Emdi bolsa, Zirubbabel we Nexemiya zamanisida barliq Isra’illar munajatchilargha, derwaziwenlerge we bashqa Lawiylargha kündilik ozuqluqni teminlep berdi. Lawiylar bolsa rohaniylargha tapqinining ülüshini berdi.

*17
Eslidiki Ibraniy qolyazmilirida bu yerdiki isim chüshüp qalghan.



13

Nexemiyaning islahati
U künde Musa peyghember arqiliq chüshürülgen Tewrattiki yazmilar jama’etke oquldi. Uningda: “Ammonlar we Mo’ablarning ibadetke qatnishishigha qet’iy ruxset yoq” dëyilgen bölek bayqaldi. Chünki burun ular Isra’illar Misirdin chiqqan waqitta ularni ozuq-tülük we su bilen teminlimey, eksiche Isra’illargha lenet oqush üchün Bil’amni yallighanidi, emma Xudayimiz bu lenetni bextke aylandurghanidi. Jama’et Tewrat qanunini anglighan haman, arilashma irqlarni jama’et arisidin chiqiriwetti.
Buningdin burun rohaniy Elyashib ibadetxanining ambarlirini bashqurushqa teyinlengenidi. Uning Ammonlardin bolghan Tobiya bilen tughqanchiliqi bar idi. U burun ashliq hediyeliri, xushbuy buyumlar, ibadetxana saymanliri we ashliq, sharab hem zeytun yëghining ondin bir ülüshi qoyulghan bir ëghiz yoghan öyni Tobiyagha teyyarlap bergenidi. Bu nersiler emr boyiche munajatchilar, derwaziwenler we bashqa Lawiylargha bërilidighan bolup, ularning arisidiki bezi ülüshliri rohaniylargha bëriletti.
Bu ishlar yüz bergende, men Yërusalëmda emes idim. Babil padishahi Artaxshastining 32-yili men padishahning yënigha bardim. Këyin men qaytish üchün uning ruxsitini soridim. Men Yërusalëmgha yëtip kelgende, Elyashibning Tobiyagha ibadetxana hoylisidin bir ëghiz öyni ajritip bergen rezillikini bayqidim. Men bek achchiqlinip, Tobiyaning barliq bisatini u öydin achiqip tashlidim. Men rohaniylargha bu öylerni murasim boyiche paklashni hemde ibadetxana saymanliri, sunulghan ashliq hediyeliri we xushbuy buyumlarni u öyge qayturup ekirishni buyrudum.
10 Men yene Lawiylarning kündilik teminat ozuqluqini bermigenlikini bayqidim. Shunga Xudaning xizmitide bolidighan munajatchilar bilen bashqa Lawiylar ëtizlirigha ishleshke ketkenidi. 11 Shuning bilen men emeldarlarni eyiblep:
– Nëme üchün ibadetxana xizmiti neziringlardin tashlinip qaldi? – dëdim.
Men yene munajatchilar we bashqa Lawiylarni chaqirip, özige tëgishlik xizmetlirini qaytidin qildurdum. 12 Yehudiyediki barliq xelq yene bir qëtim ashliq, sharab hem zeytun yëghining ondin bir ülüshini ibadetxana ambarlirigha ëlip këlishke bashlidi. 13 Men rohaniy Shelemya, pütükchi Zadoq we Lawiylardin bolghan Pidayani ambarlargha mes’ul qildim. Men yene Mattanyaning newrisi hem Zakkurning oghli Xananni ulargha yardemchi qildim. Bular ishenchlik ademler bolup, xizmetdashliri Lawiylargha adilliq bilen teqsim qilishqa mes’ul idi.
 
14 I Xuda, bu yaxshi ishni semingde tutqaysen hemde sadaqetmenlik bilen ibadetxanigha we uning xizmetlirige qilghanlirimni untup qalmighaysen!
 
15 U künlerde men bezi Yehudiylarning dem ëlish künide üzüm yanjiwatqanliqini kördüm. Ademlerning yene ashliq ëlip këliwatqanliqini we ësheklirige artiwatqanliqini kördüm. Ular dem ëlish künide üzüm, enjür, sharab we her xil mehsulatlarni Yërusalëmgha ëlip këliwatatti. Shuning bilen men ularni bu künde mehsulatlirini satmasliqqa agahlandurdum. 16 Yërusalëmda turghan Tir shehiridin kelgenler bëliq we her xil tawarlarni ëlip këlip dem ëlish künide Yehudiyedikilerge sëtiwatatti, hetta Yërusalëmdimu shundaq qiliwatatti.
17 Shuning bilen men Yehudiylarning jama’et erbablirini eyiblep, mundaq dëdim:
– Nëme üchün bundaq rezillik bilen dem ëlish künini bulghaysiler? 18 Ejdadliringlar shundaq qilmighanmidi? Shuning bilen Xudayimiz bu balayi’apetni bizge we bu sheherge yaghdurghanidi. Hazir siler dem ëlish künini bulghash arqiliq Isra’illargha qarshi tëximu zor ghezepni qozghawatisiler!
19 Shuning bilen men derwazilarni dem ëlish künidin awwal, kün patqanda taqashni we dem ëlish küni ötüp ketmügiche achmasliqni buyrudum. Men dem ëlish künide herqandaq yük kirmisun, dep xizmetkarlirimni derwazilargha qoydum. 20 Her xil tawarlarni ekelgen sodigerler we sëtiqchilar bir yaki ikki qëtim Yërusalëmning sirtida këchini ötküzdi. 21 Shuning bilen men:
– Nëme üchün këchini sëpil sirtida ötküzisiler? Eger yene shundaq qilsanglar, edipinglarni bërimen! – dep agahlandurdum.
Shuningdin këyin ular dem ëlish künide qayta kelmidi. 22 Andin men dem ëlish künining muqeddeslikini saqlash üchün, Lawiylarning özlirini paklap derwazilargha qarawulluq qilishini buyrudum.
 
I Xudayim, buning üchün mëni semingde tutqaysen hemde yüksek menggülük mëhir-muhebbiting bilen manga rehim-shepqet körsetkeysen!
 
23 Shu künlerde men Ashdod, Ammon we Mo’ablardin öylengen bezi Yehudiylarni kördüm. 24 Tëximu yamini, ularning balilirining yërimi dëgüdek öz Yehudiy tilimizni bilmey, peqet Ashdodluq yaki bashqa xelqlerning tilinila sözliyeletti. 25 Shuning bilen men ularni eyiblep, ulargha lenet yëghishini tilidim. Bezilirini urup, chëchini yuldum. Men ularni balilirining yerlikler bilen toy qilishigha yol qoymasliqi üchün Xuda aldida qesem ichküzdüm. 26 Men ulargha mundaq dëdim:
– Bu, Isra’iliyening Sulayman padishahining gunah ötküzüshke azdurulghinidek bir ish emesmu? Herqandaq millettin uninggha sëlishturghudek padishah bolmighan, Xuda uninggha mëhir-muhebbet körsitip, uni Isra’illarning padishahi qilip tikligen. Biraq shundaq bolsimu u yat milletlerdin bolghan ayallarning azdurushi bilen gunah ötküzgen. 27 Emdi siler qandaqlarche bashqa milletlerdin öylinip, gunah ötküzüp, Xudagha sadaqetsizlik qilishni oylashqa jur’et qilalidinglar?!
28 Bash rohaniy Elyashibning oghli Yoyadaning bir oghli Xoronluqlardin bolghan Sanballatning qizini alghan, shuning bilen men uni jama’et aldida qoghlap chiqardim.
 
29 I Xudayim, bu ademlerni hemde ularning rohaniyliqini we sëning rohaniylar hem Lawiylar bilen tüzgen ehdengni bulghighinini ësingde tutqaysen!
 
30 Shuning bilen men xelqni herqandaq yat xelqlerdin yuqqan yaman tesirlerdin paklidim. Men rohaniylargha we Lawiylargha wezipe bëkitip, herbir ademge öz xizmitini berdim. 31 Men yene belgilik waqitta otunlarning hemde tunji pishqan mëwilerning qurbanliq supisigha ëlip këlinishini orunlashturdum.
 
I Xuda, mëni semingde tutqaysen, manga mëhribanliq qilghaysen!